قوعامدا بولىپ جاتقان كەز كەلگەن سەلت ەتكىزەر وقيعالارعا بايلانىستى اتوي سالىپ شىعا كەلەتىن قازاقتار بار ەكەنى راس. مەن ولاردى ء«ورت سوندىرۋشىلەر» دەپ اتايمىن. «ويباي، قازاقتىڭ قىزدارى بالالارىن اجەتحاناعا تاستاپ كەتىپ جاتىر ەكەن، قازاقتىڭ قىزدارى قىتايعا كۇيەۋگە شىعىپ جاتىر ەكەن، ولاردى بىرەۋلەر ساتپاقشى ەكەن، قازاقتىڭ قىزدارى ماس بولىپ قالىپتى، توبەلەسىپ جاتىر ەكەن، بىرەۋدى بىرەۋ ۇرىپ كەتىپتى جانە ت.ب. وقيعالار بولىپ جاتىر ەكەن»، - دەپ اتوي سالىپ شىعاتىندار جەتىپ ارتىلادى. 

مەن بىلەتىن باس ء«ورت سوندىرۋشىلەردىڭ» ءبىرى دە بىرەگەيى - گەرويحان قىستاۋباەۆ دوسىم. ونىڭ سوڭعى رەت سۋ شاشاتىن شلانگانى سۇيرەپ جۇرگەنىن استانا قالاسىنداعى نەكە اگەنتتىگىنە قاتىستى داۋدان كورۋگە بولادى. قارا اسپاندى قاپىلتىپ، ۇلتقا قاۋىپ ءتوندى دەپ اتتانداۋدا. قۇرمەتتى ء«ورت سوندىرۋشىلەر»، ءسال-ءپال دەمدەرىڭدى باسىڭدار. ەشقانداي دا ء«ورت» بولىپ جاتقان جوق. بارلىعى دا ءوز ورىنىدا. قازاق قىزدارىن قىتايعا «پاچكالاپ» ەشكىم دە ساتىپ جاتقان جوق. بىرەڭ-ساراڭ قازاق قىزى وزگە ۇلتتارعا كۇيەۋگە شىعىپ جاتىر ەكەن دەپ اۋىزدان اق كوبىكتى اعىزۋدىڭ دا ءجونى جوق.

اتا-اناسىنىڭ تاربيەسىن كورگەن، ۇلتتىق مادەنيەتتى مەڭگەرگەن، ءبىلىمدى، اقىلدى، يناباتتى قازاقتىڭ قىزى - التىنمەن كومكەرىپ قويامىن دەسە دە وزگە ۇلتتاردىڭ جىگىتتەرىن تاڭداماس ەدى. ال ۇلتتىق تاربيەدەن جۇرداي، كوك قاعازدىڭ شەتىن كورسە نە ىستەپ، نە قويعاندارىن بىلمەي قالاتىنداردىڭ جولدارى اشىق. قازاق ودان كەمىس بولىپ قالمايدى. ونداي «شىرىگەن جۇمىرتقالار» وتە از عوي. قازاقتىڭ باسىم بولىگى ۇلگىلى وتباسىن قۇرىپ، ۇرپاقتارىن ۇلتتىق تاربيەمەن سۋسىنداتۋدا. ءبىر انانىڭ وزىنەن الا دا، قۇلا دا تۋىپ جاتادى. 10 ميلليوننان اساتىن حالىقتىڭ اراسىنان بىرەڭ-ساراڭ جولدان تايعاندار شىققان ەكەن دەپ سونشاما نەگە تاۋسىلاسىڭدار؟ قازاقتىڭ بۇگىنگى قالپى، ەرتەڭگى بولاشاعى ولار ەمەس. 

«جاراتۋشى ەشكىمدى دە ءدال قازاقتار سياقتى دارىندى جانداردىڭ كوپتىگىمەن جارىلقاماعان. وكىنىشكە قاراي، قازاقتار مۇنى ناشار ءتۇسىنىپ، كوپ جاعدايدا وزدەرىنىڭ دارىندارىن بوسقا شاشىپ جىبەرىپ جاتادى»، - دەپ وكىنىش بىلدىرگەن بولاتىن قايران گەراعا («كازاحسكوە سلوۆو»، الماتى، 2009, 642-بەت). سول قازاق ەشقايدا كەتكەن جوق قوي. وندا نەگە «جىلاي» بەرەمىز؟ وسىدان بىلاي شلانگ سۇيرەپ جۇرگەندەرىڭدى كورسەم، ءالىم كەلگەنشە سۋ جۇرمەيتىندەي قىلىپ شلانگتى باسىپ تۇرامىن. ماعان كومەكتەسەتىندەر دە كوپ بولاتىنىنا سەنىمدىمىن. 
قىسقاشا – وسى.

دوستىق نيەتپەن ناعاشىباي ەسمىرزا

Facebook-تەگى پاراقشاسىنان