ازىپ-توزىپ كەتتىم، تۋرا «قاڭباق شال» ەرتەگىسىنىدەگى  قاڭباق شال بولدىم.  شال دەگەندە، شالقامنان ءتۇسىپ جاتقان تىم كارى دە ەمەسپىن، جەتپىستەن  جىن قۋعانداي جۇگىرىپ كەلە جاتقاندايمىن. اۋزىم كەرمەك، جۇگىرىپ كەلە جاتىپ، تۇكىرىپ كەلە جاتقاندايمىن، تۇكىرىپ كەلە جاتىپ، تۇنەرىپ كەلە جاتقاندايمىن... شەنەۋنىك دەگەن اتىم بار، مەيلى، مەنى توقتاتىپ الىپ اتىڭدار، ۇيدەن شىعا بەرگەنىمدە، ۇيىتقىعان سونداي سۋىق، سونداي ىزعارلى جەل تۇردى دا، مەنى قاڭباقتاي قالبالاقتاتىپ، دومالاتا جونەلگەنى!

جەل تەك ارقا تۇسىمنان عانا تۇرعانداي، شىنى كەرەك، قۇداي مەنى  ءدال تۇمسىق­تان ۇرعانداي، دومالاپ–دومالاپ بارىپ، سارت ەتە قالدىم!  كوزىمدى اشسام، باعاناعا باسىمدى ۇرىپپىن،  سودان تالتىرەكتەپ تۇرىپپىن. قاراماعىمدا قىز­مەت ەتەتىن ءبىر جاس جىگىت بار ەدى، «اسسالاۋماعالەيكۋم، اعا! تاۋەلسىزدىك مەرەكەسىمەن مە...» دەي بەرگەندە، سونداي ىزعارلى، سونداي سۋىق جەل الدىمنان تۇردى دا، ەبەلەكتەي ەلپەڭدەتىپ، ۇشىرىپ اكەتكەنى! سودان جالماۋىزعا دا جان كەرەك، قارىن اشقاندا نان كەرەك دەگەندەي، ايالدامادا بۋتەربرود جەپ تۇرعان ايەلدى قۇشاقتاي الدىم! ۇشىپ كەتپەيىن دەپ. ول بولسا، قورىققانىنان جەپ تۇرعانىن اۋزىما تىعا سالدى دا، تۇرا قاشتى، مەنىڭشە التى قىردان استى... شاشىم جالبىراپ، دەنەم قالتىراپ،  جەپ جەڭىل سالماعىمدى دا سەزىنبەستەن، تاعى دا ۇشا جونەلدىم. ءتىپتى، ءبىر كولىكتىڭ استىنا تۇسە جازدادىم.  باعدارشامدى قانشا تىرىسىپ قۇشاقتاسام دا، تەك ماعان عانا تۇرعان سونداي ىزعارلى، سونداي سۋىق جەل تەمىرگە ىلىنگەن شۇبەرەكتەي جالبىراتىپ، اياعىم اسپانعا كوتەرىلدى. ماي ينسپەكتورى كەلىپ:

– ازامات، باعدارشامدى  نەگە قۇشاقتاپ  تۇرسىز؟ – دەپ سۇرادى.

– بىلمەيمىن.

– ءىشىپ العاننان ساۋمىسىز؟

– سالەمەتسىڭ بە، ىنىشەك؟ – دەپ قولىمدا ۇسىنا بەرگەنمىن، تاعى دادومالاپ، ۇشا جونەلدىم. اناعان دا سوعىلدىم، مىناعان دا سوعىلدىم. ءبىر دۇكەندەرگە كىرىپ كەتەيىن دەسەم، ەكى قولىمدى العا سوزىپ، بارىنشا ىشقىنعانىممەن، سونداي ىزعارلى، سونداي سۋىق جەل الدىمنان جىبەرمەيدى. ءسويتىپ تۇرعاندا، ءبىر ەلۋدى ەڭسەرگەن كىسى كەلىپ:

– نە سۇراپ تۇرسىز؟ –دەپ سۇرادى.

– ەشتەڭە.

– ەكى قولىڭىزدى العا سوزىپ، ىشقىناسىز كەلىپ، ىشقىناسىز كەلىپ...

 – بىلمەيمىن...

ول مەنى تاني كەتتى.

– وي، ءسىز وتانباي ساتقانبايۇلى ەمەسسىز بە؟ 1986 جىلى جەلتوقسانشىلاردى جەلپىنە قۋدالاعان؟ ورىمدەي جاس قىزداردى ايازدى كۇندەرى ايدالاعا اپارىپ، اتتىرعان؟ مەنى سوتتاتقان؟ تفۋ، بەتىڭ قۇرىسىن! قالاي عانا جەر باسىپ ءجۇرسىڭ؟ قالاي عانا ءالى كۇنگە دەيىن  شەنەۋنىك بولىپ ءجۇرسىڭ؟ – دەدى دە، بەتىمە تۇكىردى. ونىڭ تۇكىرىگى ءبىر ءتۇيىر مۇز بولىپ قاتىپ، الدىما تىق ەتىپ ءتۇستى... ارتىنشا قاڭباقتاي قاڭعالاقتاپ، ۇشا جونەلدىم، ۇشارىمدى جەل، قونارىمدى ساي بىلگەندەي... تانىستارىم مەن ءسال ايالداعاندا، جان-جاعىمنان قورشاپ، اياقتارىن اقىرىن باسىپ،  ەندى ۇستاي بەرگەندە... قۇدايىم–اي، جەل تۇرا كەتىپ، ۇشىرا جونەلەدى! قايدا بارارىمدى، قايدا قالارىمدى، كىم ءبىلسىن؟  ءالى دومالاپ ءجۇرمىن! كومەكتەسىڭدەرشى، كەشىرىڭدەرشى، و، جاس ۇرپاق!

مۇحتار شەرىم

 Abai.kz