وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى جانسەيىت تۇيمەباەۆتىڭ تىكەلەي باستاماسىمەن ءاربىر اۋداندى جەكەلەي دامىتۋدىڭ جاڭا كونتسەپتسياسى دايىندالىپ جاتىر. بۇل تۋرالى «اباي اقپارات» وقو اكىمىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى.

بارلىق سالانى قامتيتىن جوبانى وبلىستىق اكىمدىكتە العاش بولىپ تولەبي اۋدانىنىڭ اكىمى ب.پارمانوۆ تانىستىردى. اۋداننىڭ 2017 جىلعا ارنالعان الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ كونتسەپتسياسىندا بارلىق سالا نەگىزىنەن 3 باعىتقا بىرىكتىرىلىپ، دامىتىلماق. وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارلارى مەن ءتيىستى باسقارمالاردىڭ قاتىسۋىمەن جاسالعان اۋقىمدى قۇجات اۋدان حالقىنىڭ الەۋمەتتىك، تۇرمىستىق، قاۋىپسىزدىك، ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، ساۋلەت، كوممۋنالدىق، كاسىپكەرلىك سىندى وزگە دە شارۋاشىلىق سالالارىندا كەزدەسەتىن وزەكتى ماسەلەلەردىڭ تولىق شەشىمىن تابۋعا باعىتتالعان.

بۇگىنگى وتكەن جيىندا ايماق باسشىسى اۋداننىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق پوتەنتسيالدارىن تولىق ىسكە اسىرىپ، حالىقتىڭ ءال اۋقاتىن ارتتىرۋ نەگىزىندە جاسالعان دامۋ تۇجىرىمداماسى اۋىل شارۋاشىلىعى، كاسىپكەرلىك جانە ونەركاسىپ پەن تۋريزم سالاسى سىندى 3 باعىت بويىنشا ىسكە اسىرىلاتىنىن اتاپ ءوتتى. «وڭتۇستىك ءوڭىرى اگرارلى ايماق بولعان سوڭ كونتسەپتسيانىڭ ماڭىزدى جانە ۇلكەن باعىتىنىڭ ءبىرى اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىن دامىتۋ بولىپ تابىلادى. بۇل باعىتتا سۋ شارۋاشىلىعىن، وسىمدىك شارۋاشىلىعىن، مال شارۋاشىلىعىن، ءۇي شارۋاشىلىعىن جانە سەرۆيستىك قىزمەت كورسەتۋ قولعا الىنادى»،-دەدى اكىم.

اۋىل شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىنا نەگىزگى سەرپىلىس بەرەتىن فاكتوردىڭ ءبىرى جەرلەردى زاماناۋي ۇنەمدەۋ جانە جاڭا تەحنولوگيانى قولدانۋ ارقىلى سۋلاندىرۋ. ءوز كەزىندە بۇل قارقىندى تەحنولوگيالاردى پايدالانا وتىرىپ باۋ، جەمىس-جيدەك، كوكونىس ونىمدەرىن وندىرۋگە، ونىمدىلىگى جوعارى مال ازىقتىق داقىلدارىن دايىنداۋعا، ەلدى مەكەندەردى اعىن سۋمەن تولىق قامتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ماسەلەن، اۋدانداعى سۋارمالى جەردى تولىق سۋمەن قامتۋ ءۇشىن ءۇش كەزەڭدە جۇمىس جۇرگىزىلەدى. ءبىرىنشى 9 كانالدى سۋ قۇبىرىنا اۋىستىرىپ جەرلەردى تامشىلاتىپ سۋعارۋ جۇيەسىنە كوشىرۋ. ەكىنشى كەزەڭدە 23 كانالعا لوتوك سالۋ نەمەسە بەتونمەن قاپتاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلسە، ۇشىنشىدەن سۋ دەڭگەيىنەن بيىك ورنالاسقان جەرلەردى سۋ سورعىشتار ارقىلى سۋلاندىرۋ. ناتيجەسىندە سۋارمالى جەر كولەمى 16000 گەكتارعا جەتسە، جەمىس-جيدەك 2200 گەكتاردان 10 مىڭ گا دەيىن ۇلعايادى. ال ءونىم كولەمى 12 مىڭ توننادان 60 مىڭ تونناعا وسەدى دەپ كۇتىلۋدە.

ال وسىمدىك شارۋاشىلىعىن دامىتۋ ماقساتىندا اۋداندا 158,5 گەكتارعا جاڭا باۋ ەگىلسە، ونىڭ 108 گا قارقىندى باۋ بولماق. سونىمەن قاتار، مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋ باعىتىندا مال بورداقىلاۋ جانە ەت ونىمدەرىن قايتا وڭدەۋ، ءسۇت فەرمالارىن دامىتۋ جانە ءسۇت ونىمدەرىن قايتا وڭدەۋ مەن قىمىز ءوندىرۋ كلاستەرىن قۇرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. مال بورداقىلاۋ باعىتىندا كەلەر جىلى جوبا قۇنى 125 ملن. تەڭگە بولاتىن 3 اگروقۇرىلىم ياعني، 670 باستىق مال بورداقىلاۋ الاڭى ىسكە قوسىلادى. ءسۇت فەرمالارىن دامىتۋ جانە ءسۇت ونىمدەرىن قايتا وڭدەۋ بويىنشا 36 ملن. تەڭگەگە 135 باستى ءسۇت فەرماسى ال، تاۋلىگىنە 2 توننا ءسۇت ونىمدەرىن قايتا وڭدەيتىن تسەح ىسكە قوسۋ جوسپارلانۋدا. كەلەر جىلى ساۋىندى بيە باسىن كوبەيتىپ، وندىرىلەتىن ءونىم كولەمىن 2610 تونناعا دەيىن جەتكىزۋ ماقساتىندا 75 ازامات 454 ملن. تەڭگە كولەمىندە نەسيە الۋعا نيەت بىلدىرگەن. تۇجىرىمدامانىڭ ەكىنشى باعىتى كاسىپكەرلىك جانە ونەركاسىپ سالالارىن دامىتۋ ماقساتىندا 2017 جىلى 104 جوبا ىسكە اسىرىلادى. يندۋستريالدى - يننوۆاتسيالىق دامۋ باعدارلاماسى شەڭبەرىندە كەلەر جىلى جوبا قۇنى 1 ملرد. 100 ملن. تەڭگەدەن اساتىن 3 جوبانى ەنگىزۋ جوسپارلانىپ وتىر.

وڭتۇستىكتىڭ تۋريستىك يندۋسترياسىن دامىتۋ ءۇشىن كونتسەپتسيانىڭ ءۇشىنشى باعىتىندا اۋداندا تۋريستىك دەمالىس ايماقتارىن دامىتۋ كوزدەلگەن. بۇل باعىتتا اۋداندا ەكو تۋريزم، زيارات ەتۋ، ساۋىقتىرۋ، جوعارى سەرۆيستىك قىزمەت پەن كوپشىلىككە ارنالعان دەمالىس ورىندار سالىنباق. اتاپ ايتقاندا، زامانۋي «قاسقاسۋ» تاۋ-شاڭعى كۋرورتى، «تاۋ سامالى» دەمالىس ايماعى مەن تاۋ شاڭعى بازاسى جانە ساۋمالمەن ەمدەۋ ورتالىقتارىنىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلەدى. تاۋ شاڭعى سپورتى وڭىردەگى وتاندىق تۋريزم يندۋسترياسىندا باسەكەگە قابىلەتتى جانە قىزمەت ساپاسىن جاقسارتۋعا، ياعني ءوڭىردىڭ قارقىندى دامۋىنا يمپۋلس بەرەدى، جاڭا جۇمىس ورىندار اشىلادى، الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋمەن بىرگە وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ ينۆەستيتسيالىق تارتىمدىلىعىن ارتتىرۋعا ۇلەسىن تيگىزەدى. جىل بويى تۋريستىك قىزمەت كورسەتەتىن حالىقارالىق دەڭگەيدەگى تاۋ شاڭعى كۋرورتى اۋماعىندا قوناق ۇيلەر، مەيرامحانالار، ارقان جولى، باسسەين جانە ت.ب. نىساندار سالۋ جوسپارلانعان. ال «تاۋ سامالى» دەمالىس ايماعىندا سالىنىپ جاتقان ەتنواۋىلداردا سالت داستۋرگە سايكەس كيىز ۇيلەر بەزەندىرىلىپ، ۇلتتىق قولونەر بۇيىمدار جاسالىنىپ، ۇلتتىق تاعامدار دايىندالادى. بۇل باعىتتا تۇرعىنداردى ۇيىمداستىرىپ، نەسيەلەر الۋ جولدارى قاراستىرىلۋدا. اۋداندا ەڭ الدىمەن تۋريستتىك سەرۆيستىك قىزمەتتەردى جاقسارتۋ قاجەت. وسى جۇمىستار ناتيجەسىندە تۋريستىك دەمالىس ايماقتار سانىن 48 -دەن 60- قا كوبەيتىپ، كەلۋشى تۋريستەر سانى 26 مىڭنان 55 مىڭ ادامعا ءوسىرۋ جوسپارلانۋدا. سونداي-اق، كونتسەپتسيادا اۋداننىڭ ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ مەن اباتتاندىرۋىنا باسا كوڭىل بولىنگەن. وبلىس اكىمدىگىندە وتكەن كەڭەيتىلگەن ءماجىلىستىڭ كۇن تارتىبىندە جاڭا جىل مەرەكەسى قارساڭىندا قوعامدىق قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋ جايى مەن قىسقى جىلىتۋ ماۋسىمىنىڭ ءوتۋ بارىسى قارالدى.

Abai.kz