جاھاندىق جانە ىشكى سىن-قاتەرلەرگە جاۋاپ ءھام ۇلىسىمىزدىڭ دامىعان وتىز ەلدىڭ ورتاسىنا كىرۋ مۇراتىن كوزدەيتىن ەلباسىنىڭ انىقتاپ بەرگەن ءجۇز قادامىنىڭ بەتاشارى لاۋازىم يەلەرىنىڭ ەڭ تومەن ساتىدان باستاپ، ىسكەرلىك قابىلەتتەرى ارقىلى عانا ساتىلاي ءوسۋى قاجەتتىگىن بەكىتكەنى ءمالىم. وزەكتىلىگى ارتىپ، ونەگەلى تەرەڭدىكپەن زەردەلەنگەن وسى تۇجىرىمنىڭ اقيقاتىن بۇگىنگى قوعامدىق دامۋدىڭ ءوزى العا تارتىپ وتىرعانى حاق. ماقسات-باعىتى بولەك دەمەگەندە، كەشەگى كەڭەستىك كەزەڭدەگى كادرلىق جۇيەدە مۇنداي قاعيداتتىڭ كەيبىر بەلگىلەرى ءبىرشاما ساقتالىپ، ۇتىمدىلىعىن دالەلدەگەنى جاقىن تاريحىمىزدان ماعلۇم. قولىنا ديپلومىن العان الاتاۋ باۋىرىندا وسكەن بالا اتىراۋعا، تارباعاتايدىڭ تۋماسى توبىل جاعاسىنا، سوزاقتان شىققاندار شىڭعىستاۋدىڭ ەتەگىندەگى اۋىلدارعا، ياعني تۇلەك اتاۋلى تومەن ساتىعا اتتانىپ كەتە باراتىن. داناگوي ۇلتىمىزدىڭ «ۇلىق بولساڭ – كىشىك بول» دەيتىن وسيەتى دە وسى ۇستانىمدى اڭعارتسا كەرەك.

ەلىمىزدىڭ ءتۇبى باۋىرلاس بولسا دا، ءتۇتىنى بولەك شىعاتىن كورشىلەس، ۇلكەن مەملەكەتى وزبەكستانداعى ديپلوماتيالىق وكىلدىگىنە جەمىستى جەتەكشىلىك جاساپ كەلە جاتقان ءبورىباي بيعوجاۇلى جەكسەمبيندى وسىنداي قۋاتتى مەكتەپتىڭ كورنەكتى وكىلدەرىنىڭ قاتارىنان دەپ بىلەمىز. ءبىر كەزدەرى سپورت جاعىنداعى بەلگىلى جۋرناليست اعامىز «مەن كورگەن مارادونا» دەمەكشى، ءبىز كورگەن بورەكەڭ دە بۇعان دەيىنگى ەڭبەك جولىنان وزگەشەلەۋ جاڭا سالانىڭ قىر-سىرىنا قانىعۋى ءۇشىن قىرتىسى قالىڭ حالىقارالىق كونۆەنتسيالار مەن كولدەي-كولدەي كەلىسىم-شارتتاردى ءتۇپ-تۇگەل ءسۇزىپ شىققانى ءوز الدىنا، جاڭا ميسسيانىڭ قاعازداردا جازىلماعان قالتارىستى ەرەكشەلىكتەرىن دە رەتىمەن ەڭسەرىپ كەتكەندىگىنە كوزىمىز كامىل جەتكەن. دەسەك تە، قىزمەت، كاسىپ جايى بولەك اڭگىمە تاقىرىبى بولعاندىقتان، بۇگىنگى باياننىڭ وزەگى بۇل تۋراسىندا ەمەس. شىنىندا، قازىرگىدەي قاۋىرت كەزەڭدە، اسىرەسە ەلدىڭ الدىندا جۇرگەن لاۋازىم يەلەرىنىڭ مانسابى مەن مىندەتى كوبىرەك قوزعالىپ، حاكىم اباي وسيەت ەتكەن تۇپكى ماعىنداعى ادام ۇعىمىنا زەر سالۋ، ازاماتتارىمىزدىڭ بولمىسى، ىشكى الەمى مەن مادەنيەتىنە ءۇڭىلۋ كولەڭكەدە قالىپ بارا جاتقانداي. باعىتىمىزدى وسى اڭعارعا بۇرعاندىقتان، ءبىراز ۋاقىت كەيىپكەرىمىزدىڭ جانىندا ءجۇرۋدىڭ ءساتى تۇسكەندە پايىمداعان جەكسەمبيننىڭ جەتى ۇلاعاتى جونىندە ايتۋدى ىنىلىك پارىزىمىز دەپ قابىلدايمىز.

جاڭا ميسسياسىنا كىرىسكەننەن باستاپ ءبورىباي بيقوجاۇلى، ورايى سولاي كەلىپ، ءۇش بۋىننىڭ دا وكىلىنەن قۇرالعان ۇجىمنىڭ جاستارىنا ۇستازدىق ۇلاعاتپەن، ءتىپتى اكەلىك قامقورلىقپەن جىلى قاراپ، قامال بۇزارلىق قىرىقتاردىڭ توڭىرەگىندەگى قىزمەتكەرلەردىڭ كۇش-قۋاتى مەن ءبىلىم-بىلىكتىلىگىن باسىم مىندەتتەرگە وڭتايلى، ۇتىمدى پايدالانىپ، ال ەندى، اعا بۋىن اۋىلىنداعى ارىپتەستەرىمەن ءاردايىم كەلىسە، كەڭەسە كەلە مۇنىڭ بارلىعىن ورتاق ءىس، ءبىر مۇددە جولىندا وڭ ارناعا، دۇرىس باعىتقا بۇرا بىلگەن ۇيىمداستىرۋشىلىق، ۇيلەستىرۋشىلىك، باسقارۋشىلىق شەبەرلىگىن بىردەن مويىنداتا ءبىلدى.

جاسىراتىنى جوق، وكىنىشكە قاراي، ورىستىڭ ۇلى سۋرەتكەرى نيكولاي گوگولدىڭ ايگىلى اڭگىمەسىندەگى قولاستىندا ونشاقتى عانا ادامى بار ايعايشىل گەنەرال ءتارىزدى، قاراماعىنداعى بەس-التى ادامنىڭ اپشىسىن قۋىرىپ، اۋىزاشارىن ايعايمەن باستاپ، كۇنىن كۇركىرەۋمەن باتىراتىن ورەسى تاياز، ءبىزدىڭ بەيىمبەت بەينەلەگەن شولاق بەلسەندىلەردىڭ تالاسا بوي كورسەتەتىنى دە راس قوي. مۇندايدا ءىستىڭ ءمانى ىركىتتەي ءىرىپ، بەرەكەسى بىلجىراپ، ورتاق شارۋانىڭ ويرانى شىعۋىنان ساقتانۋ قيىن.

قىزمەتتىڭ ەرەكشەلىگىنە بايلانىستى ەلدەن، اعايىن-جۇراعاتتان جىراقتا، ءارى شاعىن قۇرامدا ايلار مەن جىلدار بىرگە بولۋدىڭ بەلگىلى ىشكى قيىندىقتارىن ەڭسەرۋ ءۇشىن تاربيە مەن تاجىريبە، ادامگەرشىلىك پەن تۇسىنىستىك قاسيەتتەردىڭ مۇمكىندىگىنشە جوعارى تالاپ-دەڭگەيى قالىپتاسۋى كەرەك-اق. ەستۋىمىزشە، اتالارىنىڭ ءبىرى ايگىلى بالۋان شولاق دەپ ايتىلاتىن بيقوجاۇلى بولسا، ۇجىمدا وسىنداي قاراپايىم دا قاستەرلى قۇندىلىقتاردىڭ بەرىك ورنىعۋىنا مىزعىماس نەگىز قالاي ءبىلدى. مۇنىڭ بارلىعى دا، سول قىزمەت جولىن ەڭ تومەننەن، اۋىلدان باستاپ، ءومىردىڭ ىستىق-سۋىعىن، اششى-تۇششىسىن قاتار كورگەن مول تاجىريبەسى، قارپايىم دا ىزگىلىك قاسيەتتەرىمەن ەگىز، تۇتاس ءورىلىپ وتىرعان زيالىلىعىنىڭ ايقىن بەلگىسى دەپ ايتۋ لازىم. باياندى ىسكە وتاعاسىنىڭ جانىنداعى زارا جەڭگەمىزدىڭ ءوزى دە ەلەۋلى ۇلەسىن قوسىپ، رەسمي قابىلداۋلاردا، وزگە دە ءىس-شارالاردا ەلشىلىك ۇجىمىنىڭ قىز-كەلىنشەكتەر قاۋىمىنىڭ ەرەكشە اسەم ۇلتتىق كيىمدەرمەن جارقىراي كورىنۋىنە، ءاردايىم انا ءتىلىمىز بەن ەتنيكالىق مادەنيەتىمىزدى ناسيحاتتاۋعا جەكە ۇلگىسىن كورسەتىپ، شەتەلدىكتەردىڭ ەسىنەن تاندىرعانداي جەڭىسىن، دەمەك حالىقارالىق كولەمدە مويىنداتقان تابىسىن بىرگە ايتقانىمىز ابزال. وتاعاسىنىڭ كۇندەلىكتى جاي-كۇيىن قامداپ، بابىن تاستاي ەتىپ وتىرعان جارقىن جەڭگەمىزدىڭ، بىزدەردىڭ دە ءاردايىم تىلەۋىمىزدى تىلەپ، ورايى كەلگەن جەردە جەردە باتاسىن بەرگەنىنەن باسقا، قاباق شىتقانىن دا بايقاعان ەمەسپىز. ۇلاعاتتى ۇل-قىزدارى مەن اللانىڭ بەرگەن بالاۋسا نەمەرەلەرىن تاربيەلەپ وتىرعان وسىناۋ شۋاعى مول شاپاعاتتى جانۇيانىڭ ەلشىلىك شاڭىراعىنداعى بارلىق بالالاردى ايرىقشا جاقسى كورىپ، ايالاعان مەيىرىمدىلىگى جۇرەگىمىزدە جىلىلىقپەن جاتتالىپ قالعانى كامىل.

بوكەڭنىڭ شەتەلدىك مەكەمەلەردە وتباسىمەن بىرگە جۇرگەن، كوپشىلىگى مۇنداعى جۇمىستارىنان، ءتىپتى اجەپتاۋىر دارەجەلى قىزمەتتەرىن تاستاۋعا تۋرا كەلگەن جانۇيا مۇشەلەرىنىڭ، بالالاردىڭ الەۋمەتتىك قورعالۋىنا قۇلشىنا كىرىسۋى دە كەمەلدىكتىڭ، كەڭدىكتىڭ، القالى ورتالارداعى بەدەلىنىڭ رامىزىندەي قابىلدانۋى دا سوندىقتان، ءسىرا.

ءبورىباي بيقوجاۇلىنىڭ ەلشىلدىك، ۇلتجاندىلىق جاراتىلىسى سىرتتاعى باۋىرلاستارىمىزعا، سونىڭ ىشىندە الەم بويىنشا شەت مەملەكەتتەردەگى قازاقتاردىڭ ايتارلىقتاي ۇلكەن بولىگىن قۇرايتىن وزبەكستاندىق قانداستارىمىزدىڭ انا ءتىلىن ساقتاپ، رۋحانياتى مەن مادەنيەتىن دارىپتەۋ تۇرعىسىنداعى قادامدارىنان قاپىسىز بايقالار ەدى. بۇگىندە اسىل سۇيەكتەرى كورشىلەس ەلدە جاتقان تولە بي مەن ايتەكە بي بابالارىمىزدىڭ مەرەيتويلارىن وتكىزۋ، تاشكەننىڭ تورىندە ابايدىڭ ەڭسەلى ەسكەرتكىشىنىڭ ورناتىلۋى، رەسپۋبليكا بويىنشا قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى كافەدرالارىنا جاردەم رەتىندە الماتىعا ارنايى كولىك جىبەرتىپ، مىڭنان استام قازاق ادەبيەتىنىڭ كلاسسيكاسى، وقۋلىقتار، تەحنيكالىق قۇرال جابدىقتارمەن قامتىلۋىنا قول جەتكىزۋى، بىرنەشە مارتە اقىندار ايتىسىنىڭ وتۋىنە قولعابىس جاساۋى دا اسىل مۇراتتارعا ادالدىعىنان. بيىلدان باستاپ تاشكەنت قالاسىندا «اباي وقۋلارى» ءداستۇرىنىڭ شىمىلدىعى اشىلۋى دا بۇل ءسوزىمىزدى راستايدى.

كىتاپ دەمەكشى، وسى جولدار يەسىنىڭ تەڭىزگە قۇيىلعان تامشىداي بولسا دا دەپ، جاس ماماندار ءۇشىن ديپلوماتيالىق باعىتتاعى قازاق تىلىندە حات الماسۋدىڭ شاعىن ۇلگىلەرىن جيناقتاعان ازداعان ەڭبەگىن باسشىمىزدىڭ ءبىز كۇپتەگەن جەردەن جوعارى باعالاپ (دەمەك مۇقيات قاراپ شىققان), ول ازداي، «مىناداي كىتاپ ءاربىر جاس ديپلوماتتىڭ الدىندا جاتۋى ءتيىس» دەپ، ونى قولداۋ مەن تاراتۋ جونىندە ورتالىق مەكەمەگە ارنايى ۇسىنىس-حات جازعىزعان جەكە قامقورلىعىن قالاي ۇمىتارسىڭ! مۇنىڭ ءوزى كەڭسە قاعازىنىڭ شەڭبەرىمەن شەكتەلىپ قالعىسى كەلمەي، قوعام تىنىسىنا، رۋحانيات دۇبىرىنە ات قوسىپ وتىراتىن ساناتتاعىلار ءۇشىن زور سەرپىن بەرىپ، جىراقتا جۇرگەنمەن، ەلدەگى ەلەڭ ەتەرلىك جايتتارعا ءباسپاسوز بەتىندە لەبىز قوسىپ وتىرۋىمىزعا قانات بىتىرگەندەي ەدى.

البەتتە، بۇل شاعىن بايانىمىزدا ءبىز قازىرگى ۋاقىتتا ەلگە ورالىپ، ءارتۇرلى سالالاردا ءوز قىزمەتتەرىن اتقارىپ جاتقان ارىپتەس، دوستاس ازاماتتاردىڭ دا ءبىراۋىزدان ىزگى نيەتتەرىن بىلدىرگەن پاتشا كوڭىلدەرىنە سۇيەنىپ، ەلشىمىزدىڭ كوپ قىرىنىڭ ءبىر ارناسىن عانا تىلگە تيەك ەتۋدى ءجون كوردىك.

مۇحتار كارىباي

Abai.kz