نۇرا ماتاي. كورگەن ارنام سەن بولساڭ...
كۇنى كەشە رەسەي استاناسى ماسكەۋدى 18 جىل باسقارعان يۋري لۋجكوۆ قىزمەتىنەن كەتتى. وسى جاڭالىقتى تەلەارنالار ونىڭ ىشىندە «حابار»، «كتك» ارنالارى ەلىمىزدە بولعان جاڭالىقتاي ەتىپ بەردى. ارنالاردىڭ بەرگەن اقپاراتىن كورىپ وتىرىپ، قازاق كورەرمەندەرى ءۇشىن وسى اقپاراتتىڭ قانداي ماڭىزى بار دەگەن ساۋال توڭىرەگىندە ويعا قالدىق.
ءيا، شىنىمەن، رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىمەن ماسكەۋدىڭ اكىمى قىزمەتىنەن كەتتى. ءبىزدىڭ ويىمىزشا، بۇل جاڭالىقتىڭ كورەرمەن ءۇشىن ەشقانداي ماڭىزى جوق. نەگە؟ سەبەبى، رەسەيدىڭ ءوز ىشىندە ماڭىزدى وقيعا، باستى جاڭالىق بولعانىمەن ءبىزدىڭ ەلگە، ونىڭ ىشىندە كورەرمەندەر ءۇشىن بۇل جاڭالىقتىڭ قاجەتى شامالى. ويتكەنى، لۋجكوۆ بار بولعانى ماسكەۋدىڭ اكىمى. ايدالاداعى ماسكەۋدىڭ اكىمىنىڭ قىزمەتىنەن كەتكەنىن جار سالىپ، حابارلاعان ارنالاردىڭ ارەكەتىن قالاي ويلاساق تا، قاۋشاعىمىزعا قوندىرا المادىق.
كۇنى كەشە رەسەي استاناسى ماسكەۋدى 18 جىل باسقارعان يۋري لۋجكوۆ قىزمەتىنەن كەتتى. وسى جاڭالىقتى تەلەارنالار ونىڭ ىشىندە «حابار»، «كتك» ارنالارى ەلىمىزدە بولعان جاڭالىقتاي ەتىپ بەردى. ارنالاردىڭ بەرگەن اقپاراتىن كورىپ وتىرىپ، قازاق كورەرمەندەرى ءۇشىن وسى اقپاراتتىڭ قانداي ماڭىزى بار دەگەن ساۋال توڭىرەگىندە ويعا قالدىق.
ءيا، شىنىمەن، رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىمەن ماسكەۋدىڭ اكىمى قىزمەتىنەن كەتتى. ءبىزدىڭ ويىمىزشا، بۇل جاڭالىقتىڭ كورەرمەن ءۇشىن ەشقانداي ماڭىزى جوق. نەگە؟ سەبەبى، رەسەيدىڭ ءوز ىشىندە ماڭىزدى وقيعا، باستى جاڭالىق بولعانىمەن ءبىزدىڭ ەلگە، ونىڭ ىشىندە كورەرمەندەر ءۇشىن بۇل جاڭالىقتىڭ قاجەتى شامالى. ويتكەنى، لۋجكوۆ بار بولعانى ماسكەۋدىڭ اكىمى. ايدالاداعى ماسكەۋدىڭ اكىمىنىڭ قىزمەتىنەن كەتكەنىن جار سالىپ، حابارلاعان ارنالاردىڭ ارەكەتىن قالاي ويلاساق تا، قاۋشاعىمىزعا قوندىرا المادىق.
تاعى ءبىر قىزىعى، بۇل جاڭالىقتى تەلەارنالاردىڭ حالىقارالىق جاڭالىقتار توپتاماسىنان ەمەس، ادەتتەگىدەي باستاپقى جاڭالىقتاردىڭ ىشىنەن كوردىك. بۇل سوندا نە؟ «ماسكەۋ - ۇلى وتانىمىزدىڭ جۇرەگى» دەگەن باياعى بوداندىق ۇران ارنالاردا ءالى ءومىر ءسۇرىپ كەلە جاتقانى ما؟ لۋجكوۆتىڭ قىزمەتىنەن كەتكەنىنە شۋ ەتە قالعان ارنالاردىڭ قىزمەتىن قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟ الدە ءبىر اياعى كوممۋنيزمدە، ەكىنشى اياعى سوتسياليزمدە تالتايىپ تۇرعان ورنىندا ءتىل تارتپاي كەتكەن كەڭەستەر وداعىنىڭ استاناسى كوزدەن كەتكەنمەن، ارنالاردىڭ كوڭىلىنەن كەتپەگەن بە؟ مۇمكىن تەلەارنا باسشىلارى تۇستەرىندە ىلعي كرەملدىڭ جانىندا، قىزىل الاڭدا سەرۋەندەپ، لەنين اتاعا ءتاۋ ەتىپ جۇرە مە ەكەن؟ بالكىم، تەلەارنالاردىڭ باسشىلارى قازاقستاننىڭ تاۋەلسىز مەملەكەت ەكەنىن ەستىمەگەن دە شىعار؟
قازاقستاننىڭ اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىگى دەگەن ماسەلە ۇنەمى ايتىلىپ كەلەدى. بىراق، اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك ماسەلەسىندە ناقتى قابىلدانعان ءىس-شارانى كورە الماي-اق قويدىق. ەندى، مىنە، ەلدەگى تەلەارنالار ماسكەۋدىڭ اكىمى ورنىنان كەتتى دەپ جاڭالىق تاراتۋ ارقىلى رەسەيدىڭ اقپاراتتىق بودانىنا اينالعانىن دالەلدەپ وتىرعانداي بولدى. ەگەر وسى قيسىنعا سالساق، وندا رەسەيدە كۇندە بولىپ جاتقان اۋىس-ءتۇيىستىڭ بارلىعىنا ءمان بەرىپ، مىسالى "رەسەيدىڭ استراحان وبلىسىنىڭ ۆولودار اۋدانى اكىمىنىڭ ورىنباسارى بولىپ پالەنشەكە تاعايىندالدى" دەپ قازاق حالقىن ۇنەمى حاباردار ەتىپ وتىرايىق!
ايتپاقشى، لۋجكوۆ مىرزا رەسەي پرەزيدەنتىنە تاباقتاي حات جازىپتى. كەتەر الدىندا. ءوز حاتىندا لۋجكوۆ رەسەيدەگى دەموكراتيا جاعدايىنىڭ ءسوز جۇزىندە قالىپ وتىرعانىن، وي-پىكىر، كوزقاراس بوستاندىعىنا كەلگەندە رەسەيدە 1937 جىلدان بەرى كەلە جاتقان ۇرەيدىڭ سەيىلمەي وتىرعاندىعىنا جانە كورشى ەلدىڭ ساياسي بيلىگىندە «كىم بىزبەن بىرگە بولماسا، سول بىزگە قارسى» دەگەن تۇسىنىك پايدا بولعانى تۋرالى جازعان. بار بولعانى بىزبەن كورشىلەس ەلدىڭ باس قالاسىنىڭ اكىمىنىڭ قىزمەتتەن كەتۋىن جاڭالىق ەتىپ، جار سالعان ءبىزدىڭ تەلەارنالار جوعارىداعى لۋجكوۆتىڭ حاتى جايلى جۇمعان اۋىزدارىن اشقان جوق. الدە، لۋجكوۆتىڭ حاتى تەلەارنالاردىڭ باسشىلارىنا وزدەرىنىڭ قاي زامان مەن قاي ەلدە تۇرىپ جاتقانىن ەسكە سالدى ما؟
"اباي-اقپارات"