سەمەي جۇرتى ەلباسىمەن بىرگە

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتتىگىنە كانديدات ن.ءا.نازارباەۆتىڭ رەسپۋبليكالىق قوعامدىق شتابىنىڭ مۇشەلەرى سەمەي قالاسىندا ۇلى وتان سوعىسى جانە ەڭبەك ارداگەرلەرىمەن، وڭىرگە تانىمال، قۇرمەتتى ادامدارمەن، اقساقالدارمەن، اسكەريلەرمەن، سونداي-اق تسەمەنت زاۋىتىنىڭ قىزمەتكەرلەرىمەن جانە كاسىپكەرلەرمەن كەزدەستى. 

دەلەگاتسيا قۇرامىندا - رەسپۋبليكالىق شتابتىڭ جەتەكشىسى مۇحتار قۇل-مۇحاممەد، «نۇر وتان» پارتياسى توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى باۋىرجان بايبەك، قازاقستاننىڭ پاتريوتتار پارتياسىنىڭ توراعاسى عاني قاسىموۆ، «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ توراعاسى ازات پەرۋاشەۆ، «بىىرلىك» پارتياسىنىڭ توراعاسى سەرىك سۇلتانعالي، قازاقستاندىق مۇگەدەكتەر كونفەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى  جانات وماربەكوۆا، پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتتارى باقىتجان ەرتاەۆ، تولەگەن يبراەۆ، نۇرتاي ءسابيليانوۆ،  قازاقستاننىڭ كۇرەس فەدەراتسياسىنىڭ قۇرمەتتى پرەزيدەنتى داۋلەت تۇرلىحانوۆ جانە باسقالار بولدى.

اباي اتىنداعى كىتاپحاناداعى كەزدەسۋ كەزىندە سەمەي تۇرعىندارىنىڭ نۇرسۇلتان نازارباەۆقا ەرەكشە ىلتيپاتپەن قارايتىنى اتاپ ءوتىلدى. ويتكەنى، ول سەمەي پوليگونىنداعى يادرولىق سىناقتارعا توقتاۋ سالدى.

«يادرولىق پوليگوندى جابا وتىرىپ، نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆ بۇكىل الەمگە ول ءۇشىن ەڭ باستىسى: تۋعان حالقىنىڭ ءومىرى، دەنساۋلىعى، ماقسات-مۇراتتارى مەن بولاشاعى ەكەنىن كورسەتتى. وسى ۇلى قادامى ءۇشىن سەمەيلىكتەر بۇكىل الەمدە يادرولىق قارۋعا قارسى قوزعالىستىڭ تانىلعان كوشباسشىسى ءبىزدىڭ ەلباسىمىزعا پرەزيدەنتتىك سايلاۋدا شىن جۇرەكتەن قولداۋ كورسەتەتىنىنە سەنىمدىمىن»، - دەپ اتاپ كورسەتتى رەسپۋبليكالىق قوعامدىق شتابتىڭ جەتەكشىسى مۇحتار قۇل-مۇحاممەد.

كەزدەسۋ بارىسىندا «نۇر وتان» پارتياسى توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى باۋىرجان بايبەك «نۇرلى جول» جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتى بيزنەستىڭ جاھاندىق ەكونوميكالىق تۇراقسىزدىققا قارسى تۇرۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى، ال بەس ينستيتۋتسيونالدىق رەفورمالار ورتا تاپتىڭ ودان ءارى جەدەل قارقىنمەن قالىپتاسۋىنا جاعداي تۋعىزادى»، - دەپ اتاپ ءوتتى.

سەمەي اكتيۆى الدىندا ءسوز سويلەگەن پاتريوتتار پارتياسىنىڭ توراعاسى عاني قاسىموۆ نۇرسۇلتان نازارباەۆتى ەلىمىزدىڭ باستى پاتريوتى دەپ اتادى. «سوندىقتان رەسپۋبليكامىزدىڭ بارلىق پاتريوتتارى ەلباسىنا داۋىس بەرەدى»، - دەپ مالىمدەدى ع. قاسىموۆ.

«اق جول» پارتياسىنىڭ توراعاسى ازات پەرۋاشەۆ: «نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ساليقالى ساياساتىنىڭ ارقاسىندا قازاقستاندا شاعىن جانە ورتا بيزنەس دامىپ، كاسىپكەرلەرگە بارلىق جاعداي جاسالعان»، - دەپ اتاپ ءوتتى.

«بىرلىك» پارتياسىنىڭ توراعاسى سەرىك سۇلتانعالي نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قازاقستاندى الەمدىك كوشباسشى ەلدەر قاتارىنا قوسقان كەمەڭگەر قايراتكەر ەكەنىنە توقتالىپ ءوتتى.

سەمەي تۇرعىندارى شىعىس ءوڭىردى قارقىندى دامىپ كەلە جاتقان ايماققا اينالدىرعانى ءۇشىن، سونداي-اق جاڭا جۇمىس ورىندارى، وزىق كاسىپورىندار قۇرىلىپ، زاماناۋي تۇرعىن ءۇي كەشەندەرى مەن ساپالى جولدار سالىنىپ جاتقانى ءۇشىن نۇرسۇلتان نازارباەۆقا شىن جۇرەكتەن العىستارىن جەتكىزدى.

اتاپ ايتقاندا، 2014 جىلدىڭ وزىندە عانا ونەركاسىپتىك ءونىم ءوندىرۋ كولەمى 8 پايىزعا جۋىق ارتتى، ەلباسىنىڭ ۇدەمەلى يندۋستريالىق-يننوۆاتسيالىق دامۋ باعدارلاماسى اياسىندا 10 بىردەي جوبا ىسكە اسىرىلدى، سونىڭ ارقاسىندا 600 جۇمىس ورنى قۇرىلدى. بارلىعى وتكەن جىلى سەمەيدە 6500 ادام جۇمىسپەن قامتىلدى.

كەزدەسۋ كەزىندە كاسىپكەرلەر مەملەكەت باسشىسى تاراپىنان تۇراقتى قولداۋدىڭ ارقاسىندا وڭىردە ماشينا جاساۋ ءوندىرىسى قارقىن الىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى. ءبىر جىلدىڭ ىشىندە تراكتورلار، اۆتوبۋستار جانە اۆتوموبيلدەر ءوندىرىسىنىڭ كولەمى ەكى ەسە ءوستى. بۇل سالادا 12 پايىزدان استام ءوسىم بايقالدى.

جەرگىلىكتى كاسىپكەرلەر رقش مۇشەلەرىنە «نۇرلى جول» پرەزيدەنتتىك باعدارلاماسىنىڭ اۋقىمىنا اسەرلەنگەنىن ايتتى، ونىڭ ارقاسىندا بۇكىل ەلدە جول جانە الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىم ساپالى جاڭاراتىن بولادى.

سەمەي تۇرعىندارى نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازاقستاندى كۇشتى، تاۋەلسىز جانە گۇلدەنگەن مەملەكەتكە اينالدىرعانىن مالىمدەدى. 

كوممۋنالدىق كاسىپورىن ۇجىمىمەن ۇشىراسۋ

قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتتىگىنە كانديدات ابىلعازى قۇسايىنوۆ قوستاناي قالاسىندا «قوستاناي سۋ» كوممۋنالدىق كاسىپورنىنىڭ ۇجىمىمەن كەزدەستى.

ءوز سوزىندە ءا.قۇسايىنوۆ سايلاۋالدى تۇعىرناماسىنىڭ نەگىزگى باعىتتارىمەن تانىستىرىپ ءوتتى.

ءا.قۇسايىنوۆتىڭ ايتۋىنشا، الەمنىڭ ءتۇرلى ەلدەرىندەگى ەكونوميكانى قارقىندى دامىتۋ جۇمىستارى قورشاعان تابيعي ورتانىڭ مۇمكىندىكتەرى مەن ول كوتەرە الاتىن شەكتەۋلى شارۋاشىلىق سالماقتى ەسكەرمەي جۇرگىزىلىپ جاتىر. تابيعات رەسۋرستارىن ءتيىمسىز پايدالانۋ، تابيعي ورتانىڭ قالدىقتارمەن لاستانۋى، گەندىك قور مەن بيولوگيالىق ارتۇرلىلىكتىڭ ازىپ-توزۋى قورشاعان ورتا مەن ادام مەكەندەگەن اينالانىڭ قۇلدىراۋىنا الىپ كەلەدى. ادامنىڭ ونەركاسىپتىك جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسىندە وزون قاباتىنىڭ بۇزىلۋى، الەم مۇحيتتارىنىڭ لاستانۋى، جەر مەن ونىڭ قۇنارلى قاباتىنىڭ جۇتاڭدانۋى، بيولوگيالىق ارتۇرلىلىكتىڭ ازۋى سىندى ماسەلەلەر وزەكتى بولىپ وتىر. اتموسفەرانىڭ شاڭ-توزاڭ جانە گازدى قالدىقتارمەن لاستانۋى ۇلكەن الاڭداۋشىلىق تۋدىرادى. ولار مينەرالدى وتىن مەن بيوماسسانىڭ ورتەنۋىنە، سونداي-اق تاۋ-كەن، قۇرىلىس پەن باسقا دا جەردە جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىستارعا بايلانىستى اۋاعا تارالۋدا.

ادام ورنى تولمايتىن تابيعي رەسۋرستاردى شەكسىز تۇتىنا وتىرىپ، قالپىنا كەلتىرۋگە بولاتىن قورلاردىڭ قايتا تولىسۋىنا كەدەرگى جاساۋدا.

«تابيعي رەسۋرستاردىڭ قايتا قالپىنا كەلمەيتىنىن ەستەن شىعارماعان ءجون»، - دەپ اتاپ ءوتتى ءا.قۇسايىنوۆ.

كانديداتتىڭ ايتۋىنشا، ادامزات جىل سايىن ونەركاسىپتىك ءوندىرىس كولەمىن ءوسىرىپ، سونىڭ سالدارىنان يگەرىلمەگەن تابيعاتتىڭ تازا اينالاسى تارىلىپ بارا جاتىر.

ادەتتە، ءوندىرىس كەزىندە وسى جەرلەردە تۇرىپ جاتقان حالىقتىڭ مۇددەسىمەن قاتار، وندا وسەتىن بىرەگەي وسىمدىكتەر مەن سيرەك كەزدەسەتىن اڭداردىڭ قاۋىپسىزدىگى ەسكەرىلمەي جاتادى.

بۇگىندە ادام ءوز قولىمەن ءوزىنىڭ ءومىر سۇرەتىن كەڭىستىگىن شەكتەۋدە.

وعان قوسا، ءا.قۇسايىنوۆ ەكولوگيالىق ءبىلىمنىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالدى.

«جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردە مىندەتتى ءپان ەنگىزە وتىرىپ، ەكولوگيا مەن ونىڭ قاۋىپسىزدىگى تۋرالى تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ، سونىمەن قاتار تۇراقتى ەكولوگيالىق-اعارتۋشىلىق جۇمىستار جۇرگىزۋ ەكولوگيالىق جانە ونەركاسىپتىك قاۋىپسىزدىك تۋرالى ءبىلىم بەرۋدىڭ ماڭىزدى قادامدارى بولىپ تابىلادى»، - دەپ اتاپ ءوتتى ءا.قۇسايىنوۆ.

سونىمەن قاتار «قوستاناي سۋ» ۇجىمىنىڭ الدىندا ءا.قۇسايىنوۆتىڭ ايماقتىق سايلاۋالدى شتابىنىڭ جەتەكشىسى تيبەەۆ باۋىرجان ايدابولۇلى ءسوز سويلەدى.

ب.تيبەەۆتىڭ ايتۋىنشا، ادام الەمدىك ەكوجۇيەنىڭ ءبىر بولىگى ەكەنىن ەسىنەن شىعارماۋى ءتيىس. عالامشاردىڭ جارقىن بولاشاعى ءار ادامنىڭ تابيعي رەسۋرستار مەن جانۋارلار الەمىنە دەگەن سانالى ارەكەتىنە تاۋەلدى.

الەمدىك ەكوجۇيەنىڭ ءبىر بولشەگى رەتىندە قازاقستان دا قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋىنان تۋىنداعان پروبلەمالاردى سەزىنىپ وتىر. سوندىقتان وسكەلەڭ ۇرپاق اراسىندا تابيعاتتى ايالاۋعا ۇندەيتىن ناسيحات جۇمىستارىن كۇشەيتۋ كەرەك. سونداي-اق، ب.تيبەەۆ اتاپ وتكەندەي، ايماقتا سايلاۋالدى شتاب قىزۋ جۇمىسقا كىرىستى، ۇگىت-ناسيحات جۇمىستارىمەن اينالىساتىن سەنىمدى تۇلعالار بەلگىلەندى.

شتاب جەتەكشىسىنىڭ ايتۋىنشا، الداعى ۋاقىتتا ۇگىت-ناسيحات جۇمىستارى بەلسەندى جۇرگىزىلىپ، بىرقاتار ءىس-شارالار وتكىزىلەدى، كاسىپورىنداردىڭ جۇمىسشى ۇجىمدارىمەن كەزدەسۋ وتكىزۋ جوسپارلانعان. ب.تيبەەۆ شتاب كەڭسەسى جۋرناليستەر مەن باقىلاۋشىلار ءۇشىن اركەز اشىق ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

«ۇگىت ماتەريالدارى بار، كانديداتتىڭ سايلاۋالدى شتابىنىڭ مۇشەلەرى قاجەتتى ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە ءازىر»، - دەدى ول.

سىزدىقوۆ اۋىلداعى اعايىنمەن اڭگىمەلەستى

قازاقستان كوممۋنيستىك حالىقتىق پارتياسىنان ۇسىنىلعان قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتتىگىنە كانديدات تۇرعىن سىزدىقوۆ سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى ءماملۇت اۋدانىنىڭ اۋىلشارۋاشىلىق وندىرۋشىلەرىمەن كەزدەسى.

كەزدەسۋ بارىسىندا كانديدات سىزدىقوۆ ءوزىنىڭ سايلاۋالدى تۇعىرناماسىنىڭ باستى ەكى باعىتى – كوممۋنيستىك پارتيا قىزمەتىنىڭ نەگىزگى قاعىداتتارى جانە باتىستىق مادەنيەت پەن باتىستىق ءومىر ءسۇرۋ سالتىنىڭ كەرى اسەرى تۋرالى اڭگىمەلەپ بەردى.

«باتىستىق الەم جۇيەسى داعدارىسقا ۇشىرادى: جاڭا قوعامدىق دامۋ فورمالارى ىزدەستىرىلىپ جاتىر.

قازىرگى زامانعى باتىستىڭ كەلبەتى ەكونوميكاداعى، قارجى سالاسىنداعى ترانسۇلتتىق كورپوراتسيالارمەن، قوعامنىڭ كەدەيلەر جانە بايلار بولىپ بولىنۋىمەن ايقىندالاتىن دامۋدىڭ پوستيندۋستريالىق كەزەڭىنە، جاھاندانۋ داۋىرىنە اياق باسۋىمەن سيپاتتالادى.

شەكتەن شىققان دەموگرافيالىق ۇدەرىستەر، بوسقىنداردىڭ قالىڭ تولقىنى گۋمانيتارلىق اپاتقا ۇشىراتۋى مۇمكىن»، - دەيدى سىزدىقوۆ.

كانديداتتىڭ سايلاۋالدى تۇعىرناماسىندا اتاپ وتىلگەندەي، «جاھاندىق كومپيۋتەرلەندىرۋ مەن باتىستىق ەلەكتروندىق باق قوعامنىڭ سانا-سەزىمىن ۋلاپ، ادامداردىڭ اراسىنا ىرىتكى سالۋ ءۇشىن ينديۆيدۋاليزم ءپرينتسيپىن ناسيحاتتاۋدا، بۇل عالامشاردىڭ مادەني تۇتاستىعىنىڭ قۇلدىراۋىنا الىپ كەلۋى مۇمكىن».

تەك كوممۋنيستەر عانا ەمەس، سونداي-اق ءىرى ساياساتكەرلەر، ەكونوميستەر، عالىمدار دا باتىستىق قوعام ادىلەتسىز دەگەن پىكىردى قولدايدى. دامۋشى كوممۋنيستىك يدەيالاردىڭ كومەگىمەن عانا ادامزاتتى قۇتقارۋعا بولادى. ول ءوز كەزەگىندە تەڭقۇقىلى حالىقتاردى، ادام مەن تابيعاتتىڭ مۇددەسىن ۇيلەستىرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

باتىستىق مادەنيەت پەن باتىستىق ءومىر ءسۇرۋ ستاندارتتارىنىڭ كەرى اسەرى جايىندا ءسوز قوزعاعان تۇرعىن سىزدىقوۆ كەلەسى ماسەلەلەرگە توقتالىپ ءوتتى:

«باتىستىق مادەنيەتتىڭ تۇيتكىلدەرى كازىر اركىمگە ايان. ول ماڭىزدى قۇندىلىقتارىنان ايىرىلىپ، باعىتىن جوعالتقان قوعام ابدىراپ قالدى.

«التىن كورسە پەرىشتە جولدان تايادى» دەمەكشى، باتىستىق قوعامدا شەكسىز بايۋ مەن جەكە قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرۋ ءومىردىڭ باستى مانىنە اينالىپ بارادى.

باتىستىق فيلمدەردە ناسيحاتتالاتىن بەيقام ءومىر – ادام-تۇتىنۋشى تاربيەلەپ شىعارۋدى ماقسات تۇتاتىن اقيقاتتان الىس اڭىز عانا».

ودان بولەك، كانديدات سىزدىقوۆ اگرارشىلاردىڭ جۇمىسىنىڭ، سونىمەن قاتار دۇرىس تاماقتانۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتىپ، باتىستىق فاست-فۋدتىڭ زيانى مەن ساپاسىزدىعىنا كەڭىنەن توقتالدى.

«مۇنداي تاعامدى تۇراقتى تۇتىنۋدان تۋىندايتىن زيان ىشىمدىكتىڭ نەمەسە شىلىم شەگۋدىڭ سالدارىنان كەم تۇسپەيدى. الايدا فاست-فۋد سالىنعان پاكەتتىڭ سىرتىندا دەنساۋلىققا كەلتىرەتىن زيانى تۋرالى ەشقانداي ەسكەرتۋ جوق.

دۇرىس تاماقتانۋ ماسەلەسى اركەز وزەكتى بولىپ قالا بەرمەك – ول دەنساۋلىق نەگىزى. باتىس ەلدەردە حالىقتىڭ فاست-فۋدقا دەگەن قىزىعۋشىلىعى سەمىزدىككە شالدىققان ادامداردىڭ سانىن ەسەلەپ جاتىر. سوندىقتان دا، باتىستا جۇرەك-قانتامىر اۋرۋلارى ادام ءولىمىنىڭ باستى سەبەبىنە اينالدى»، - دەدى ت.سىزدىقوۆ.

ءوز كەزەگىندە قكحپ وبلىستىق كوميتەتىنىڭ جەتەكشىسى س.مارتەميانوۆ جينالعان جۇرتتى ايماقتىق سايلاۋالدى شتابتىڭ جۇمىس جوسپارىمەن تانىستىردى.

ء«بىزدىڭ شتاب كانديداتتى قولداۋ بويىنشا ۇگىت جۇمىستارىنا كىرىستى. سەنىمدى تۇلعانىڭ بەلگىلەنىپ، ناسيحات ماتەريالدارىن تاراتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر.

پلاكاتتار ءىلىنىپ، باننەرلەر ورناتىلدى، كاسىپورىن جۇمىسشىلارىمەن العاشقى كەزدەسۋلەر ۇيىمداستىرىلدى.

جالپى، جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن بارلىق جاعداي جاسالعانىن اتاپ وتكىم كەلەدى، باسپاسوزبەن دە تىعىز بايلانىس ورناتىلعان»، - دەدى س.مارتەميانوۆ.

قورىتىندىلاي كەلە، تۇرعىن سىزدىقوۆ كەزدەسۋ قاتىسۋشىلارىنا العىسىن ءبىلدىرىپ، ولاردى قىزىقتىرعان سۇراقتارعا جاۋاپ بەردى، سونىمەن قاتار اۋىلشارۋاشىلىق ءونىم وندىرۋشىلەرىنە جاعىمدى اۋا رايى مەن ءساتتى ەگىستىك ناۋقانىن تىلەدى.

اباي-اقپارات.