شۆەيتساريانىڭ «گراسسحوپپەرس» كلۋبىندا وينايتىن فۋتبولشى الەكساندر مەركەل قازاقستان فۋتبول فەدەراتسياسىمەن (قفف) كەلىسىم-شارتقا وتىردى – ەندى ونىڭ قازاقستان ۇلتتىق قۇراماسىندا ويناۋعا مۇمكىندىگى بار.

ۇلتى نەمىس الەكساندر مەركەل 1992 جىلى الماتى وبلىسىنا قاراستى پەرۆويمايسك كەنتىندە دۇنيەگە كەلگەن. اكەسى ۆاسيلي دە كەزىندە الماتى جاسىل الاڭدارىندا دوپ تەپكەن، بىراق پالەندەي ارتىلىپ كوزگە تۇسە قويماعان. 1998 جىلى مەركەل وتباسى تاريحي وتانى – گەرمانياعا قونىس اۋدارعان. ساشكا بالا الدىمەن «ۆەستارۆالد» فۋتبول مەكتەبىندە ءتالىم الادى، سوسىن «شتۋتگارت» اكادەمياسىنا اۋىسادى. 2008 جىلى، 16 جاسىندا الەمنىڭ اتاقتى كلۋبتارىنىڭ ءبىرى – «ميلاننىڭ» (يتاليا) ساپىنا قابىلدانادى. مۇندا ءۇش جىلداي ويناعان سوڭ (نەگىزگى قۇرامدا اسا كوپ شىعا قويعان جوق), «دجەنوا» كومانداسىنا جالعا بەرىلىپ، ونداعى 18 ماتچتا 1 گول سوققان. سوسىن «ۋوتفورد» (انگليا) كلۋبىندا وينادى، قازىر «گراسسحوپپەرس» (شۆەيتساريا) ساپىندا ءجۇر.

جارتىلاي قورعانىس شەبىندە ءتاپ-ءتاۋىر ويناپ جۇرگەن تالانتتى بالاعا الدىمەن گەرمانيا باپكەرلەرى نازار اۋدارىپتى. ءسويتىپ، وسى ەلدىڭ 15 جاستان 20 جاسقا دەيىنگى بىرنەشە جاستار قۇرامالارىنا شاقىرىلىپ، ۇزىن-ىرعاسى 27 ويىن وتكىزگەن. ءبارى دە – جولداستىق كەزدەسۋلەر بولعاندىقتان، تۇپكىلىكتى ءبىر ەلدىڭ قۇراماسىن تاڭداۋ مۇمكىندىگى ا.مەركەلدىڭ قولىندا ءالى بار. بىراق ونسىز دا تالانتقا باي نەمىس قۇراماسىنا ىلىگۋگە ونىڭ شاما-شارقى جەتە بەرمەيدى. الەكساندر كۇنى كەشەگە دەيىن رەسەيدەن ۇمىتتەنىپ كەلىپتى. ويتكەنى، اكەسى ۆ.مەركەلدىڭ ايتۋىنشا، «ەشقاشان رەسەيدە بولىپ كورمەسە دە، ساشكا ءوزىن ورىس سانايدى. اجەسى دە – ورىس. ۇيدە دە ورىسشا سويلەسەمىز. الماتىدا تۋعانىنا قاراماستان ونىڭ تۋى تۋرالى كۋالىگى – رەسەيلىك. ءبىزدىڭ تۋىستارىمىزدىڭ كوپشىلىگى رەسەيدە تۇرادى. ول سول ەلدىڭ ۇلتتىق قۇراماسىندا ويناعىسى كەلىپ ەدى، بىراق رەسەيلىكتەر وعان نازار اۋدارعان جوق».

2009 جىل. ا.مەركەل "ميلان" ساپىندا برازيليالىق روبينومەن جانە شۆەد ز.يبراگيموۆيچپەن قاتار وينادى.

رەسەي جاعى شاقىرماي قويعان سوڭ عانا الەكساندر مەركەل قازاقستاننىڭ ۇسىنىسىنا قۇلاق اسقان سياقتى. ول كەشە استاناعا كەلىپ، قفف وكىلدەرىمەن شارت جاساستى. ءتىپتى ءبىزدىڭ ۇلتتىق قۇراما ساپىنداعى تۇڭعىش ويىنىن ول 28 ناۋرىز كۇنگى قازاقستان – يسلانديا ماتچىندا-اق وتكىزىپ ۇلگەرۋى مۇمكىن.

"بۇل - ماعان بەرىلگەن جاقسى مۇمكىندىك، - دەدى جۋرناليستەرگە الەكساندردىڭ ءوزى. - كىندىك قانىم تامعان قازاق جەرى - ماعان بوتەن ەمەس. مەن قازاقستاندى وتانىم دەي الامىن. ارينە، ازىرگە ويىنشىلارمەن جاقسى تانىس ەمەسپىن، بىراق باس باپكەر يۋ.كراسنوجانمەن سويلەسىپ، پىكىرلەستىم. رەسەي قۇراماسى تۋرالى ويلايسىز با دەيسىز بە؟ جوق. مەن ءوز وتانىم ءۇشىن ويناعىم كەلەدى".

باس باپكەر يۋري كراسنوجان ازدى-كوپتى تاجىريبەسى بار ويىنشىدان باس تارتا قويماسى انىق. "مەركەل ورتالىق جارتىلاي قورعانىس شەبىن كۇشەيتە الادى دەگەن ءۇمىتىم بار. جۇمىس بارىسىندا ناقتى شەشىمگە كەلەتىن بولامىز" دەيدى باپكەر. الايدا كارەراسىن ءتاپ-ءتاۋىر باستاعان فۋتبولشى كەيىنگى جىلدارى ارەندادان ارەنداعا اۋىسىپ، بارعان جەرىنىڭ بارىندە قوسالقى قۇرامنان اسا الماي ءجۇردى. ونىڭ شەبەرلىك دەڭگەيىنىڭ ءدال قازىر قانشالىقتى ەكەنىن بولجاۋ دا قيىن.

زاڭ بويىنشا، قازاقستان ازاماتى بولىپ سانالمايتىن ادام ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق قۇراماسىندا ويناي المايدى. دەمەك، تولقۇجات ماسەلەسى دە تەز ارادا شەشىلسە كەرەك. ا.مەركەلدىڭ قازاقستاندا دۇنيەگە كەلگەنى بۇل پروتسەستى ءسال دە بولسىن جەڭىلدەتە تۇسكەن بولار. ال شەتەلدەن ورالىپ جاتقان قازاق قانداستارىمىزدىڭ ازاماتتىق الۋ ماسەلەسى ءالى كۇردەلى. ايتەۋىر «دۆوينوي ستاندارتتان» ارىلماي-اق قويدىق-اۋ...

ساكەن سىبانباي

Abai.kz