قازاق بولۋ - سانگە اينالۋ كەرەك...
پافوستىڭ قىزۋى شەكەدەن ۇرىپ تۇر، ءا؟ بىراق، مىنا اۋديوجازبانى تىڭداعاننان كەيىن قاۋاشاعىمدا تۋعان وي وسى ەدى. تاتارستاننىڭ ۋاتسابىندا كەڭ تارالىپتى دەيدى.
ەسىمە ءتۇسىپ كەتتى. رەسەيدىڭ اقسۇيەكتەرى 18-ءشى عاسىردىڭ باسىنان 19-ءشى عاسىردىڭ شيرەگىنە دەيىن تەك فرانتسۋز تىلىندە سويلەگەنىن بىلەسىزدەر. قايمانا حالىق پەن بيلىگى باسقا تىلدەردە سويلەدى دەگەن وسى. فرانتسيا سول ۋاقىتتا باسقا ەۋروپا ەلدەرىنىڭ اراسىندا تاسى ورگە دومالاپ تۇرعان دەرجاۆا بولدى، ءبارءى ۇلگى تۇتتى ونى.
كىم ساياسي ليدەر بولسا، ونىڭ يدەولوگيالىق ليدەر بولۋى دا زاڭدىلىق. سول ءۇشىن دە ليوننىڭ تىگىنشىلەرى الەمدىك ءساندى قالىپتاستىرۋشىلار، ۆولتەر مەن ديدرو - ەڭ كەرەمەت داناگويلەر، ۆەرسالدىڭ سارايلارى - ەڭ جوعارعى سالتاناتتىڭ كورىنىسى دەپ سانالدى. سوسىن، ارينە، فرانتسۋز ءتىلى بەكزاتتىقتىڭ تىلىندەي كورىندى، سول تىلدە سويلەۋگە تىرىستى ءبارى. مىسالى، رەسەيدەگى ايگىلى دەكابريستەر كوتەرىلىسىنە قاتىسقان دەكابريستەردىڭ كوبىسى كەيىن سوتتا تەك فرانتسۋز تىلىندە سويلەگەن. ءومىر-بويى رەسەيدە تۋىپ، وسكەن دەكابريست بەستۋجەۆ-ريۋمين ورىس تىلىندە مۇلدەم سويلەي المايتىن بولىپ شىققان. سوتتىڭ الدىندا ورىسشا سويلەۋى ءۇشىن سوزدىكپەن دايىندالۋعا ءماجبۇر بولعان. قىزىق، ءا؟
ونى قويشى، ۇلىبريتانيادا 600 جىلدان استام ۋاقىت رەسمي ءتىلى فرانتسۋز ءتىلى بولعان. ءتىپتى اعىلشىن پارلامەنتىندە اعىلشىن ءتىلىن قولدانۋ تۋرالى اكتىنىڭ ءوزى فرانتسۋز تىلىندە جازىلعان دەسەدى.
Cوندا فرانتسيا 18-19 عاسىرلاردا بۇكىل الەمگە نەسىمەن ءسان بولدى دەيسىز. كيىم ۇلگىسىمەن، تاماقتانۋ ادەبىمەن، اسكەري تارتىبىمەن، تەاترىمەن، ادەبيەتىمەن... بارىمەن، قىسقاسى. سوندىقتان، "قازاق بولۋ - سانگە اينالۋ كەرەك" دەپ ۇران سالعاندا، الدىمەن وسى كيىم ۇلگىسى، تاماقتانۋ ادەبى، ادەبيەت-مادەنيەتىمىزگە، جازۋ-سىزۋىمىزعا قارايىقشى. ءبىزدى شەكارانىڭ تىسىنداعى جارايدى، ىشىندەگى باسقا ۇلىستار ۇلگى تۇتارداي بولۋ ءۇشىن ءبىر ديماش، ءبىر قانات جەتپەيدى.
وركەن كەنجەبەك
Facebook-تەگى پاراقشاسىنان
