قاسيەتى مەن كەپيەتى كۇشتى بولعان عوي ارۋاقتى اتا-بابالارىمىزدىڭ.

ولجاباي باتىر كوسەمدىگىنە قوسا كورەگەن بولسا كەرەك. جەتىنشى ۇرپاعىنىڭ بىلگە بولاتىنىن بولجاپتى. باتىر دا ەمەس، قاعان دا ەمەس. «بىلگە» دەپتى. بىلەككە سۇيەنگەن جاۋگەرشىلىك زاماندا بولاشاق ۇرپاعىنىڭ بىلىمگە ۇمتىلعان داۋىردە ءومىر سۇرەتىنىن بولجاي بىلگەن ءاز بابا.

باباسىنىڭ سول بولجامى راسقا شىقتى. ولجاس بىلىمگە قۇشتار بولدى.

ولجاستى ءسوز قۇدىرەتى قىزىقتىردى. «تۇگەل ءسوزدىڭ ءتۇبى ءبىر، ءتۇپ اتاسى – مايقى بي» دەگەندەي، بۇتكىل الەم حالىقتارىنا ورتاق ءبىر ءتىل بولعانىن ءبىلدى. ءتىل ارقىلى تاريحتى تانۋعا بولاتىنىن ءتۇيسىندى.

ءتىل – تاريحتىڭ تاڭباسى. ءار حالىقتىڭ ءجۇرىپ وتكەن جولى ءوز تىلىندە عانا ەمەس، وزگەنىڭ تىلىندە دە ءىز قالدىراتىن كورىنەدى. تەك سول سايراپ جاتقان ءىز-سوزدەردى تانىپ، سويلەتە ءبىل. «از ي يا» – سونداي تالپىنىستان تۋىنداعان ءاز دۇنيە.

«از ي يا» كەڭەستەر دۇنيەسىن ءدۇر سىلكىندىردى. اكادەميالىق اتاقتاردىڭ قۇنى كوك تيىنعا تۇرمايتىنىن العاش تانىتقان ەڭبەك وسى بولدى.

سودان كەيىن-اق جۇرت «ادامعا جەردى تابىندىرعان» اقىن ولجاستى عانا ەمەس، «تۇركى-سلاۆيستيكانى» تۋدىرعان عۇلاما ولجاستى دا تاني باستادى. جاڭا ءىلىمدى ءىلىپ الىپ، جاڭا بيىكتەرگە شىعارعان شاكىرتتەرى دە پايدا بولدى.

ويشىل ادام ازاماتتىق ءۇنىن بىلدىرمەي وتىرمايدى، ساڭلاق اقىن ساياسي ساحناعا شىقپاي قويمايدى. ولجاستىڭ يادرولىق سىناقتارعا قارسى حالىقتىق قوزعالىستى باستاۋى قوعامداعى قوردالانعان ماسەلەلەردىڭ ءتۇيىنىن شەشۋ نيەتىنەن تۋىنداعان-دى. قاشاندا تەرەڭىنەن ويلايتىن ول اتالمىش قوزعالىستى تەك قازاقستان اۋماعىمەن شەكتەمەي، «نەۆادا-سەمەي» دەپ اتاپ، حالىقارالىق، الەمدەگى دەڭگەيگە كوتەرە ءبىلدى.

اسىلى، اقىننىڭ عالامدىق اۋقىمدا وي ءپىشۋى ولجاستى «ادامزاتتىڭ ويشىلى» دەپ اتاۋعا مۇرىندىق بولدى. قازاقستاننىڭ يۋنەسكو-داعى تۇراقتى وكىلى قىزمەتىن اتقاراتىن ونىڭ ءوزى دە «الەم ادامى» دەگەن اتاقتان قاشپايدى. دەسە-داعى، ولجاس – قازاقتىڭ بىلگەسى.

ءجۇز جاساڭىز، ولجاس بىلگە!

جان تىلەۋ

Abai.kz