كەرىلگەنوۆ كابينەتىندە كەرىلىپ وتىرعان، بىرەۋ ەسىكتى تىرنادى. «قىرىت، قىرىت..» دەگەن داۋىستان شوشىعان ول ەسىكتى ءوزى بارىپ اشتى. قاراسا، بىرەۋ تۇر. ادام ەمەس. ادام بولماعانىمەن جامان ەمەس. جامان ەمەس دەيتىنىمىز، الدىندا بويى ءبىر مەترگە جەتەر-جەتپەس اقشا ادام تۇر ەدى. ءيا، كادىمگى قازاقستاندىق بانكنوتتار.

جيىرما مىڭ تەڭگەلىك قاعاز اقشالاردان قۇرالعان ادام اقشا. كوزىنە قارا كوزىلدىرىك تاعىپ الىپتى. ادام تۇرقىنداعى اقشالار ءبىر-بىرىنە ورالىپ، جابىسىپ، قابىسىپ، ادام بەينەسىندە كەلىپ تۇر. ءىشى قۋىس «ادام» اقشانى كورگەن كەرىلگەنوۆ كەنەتتەن كۇلىپ الدى. سوسىن كۇرسىنىپ سالدى دا:

– كىرىڭىز، – دەدى. اقشا ادام سۋدىر-سۋدىر ەتىپ ىشكە كىردى دە، شەنەۋنىككە قاراما-قارسى وتىردى.

– ءيا، قۇلاعىم سىزدە. نەگە كەلدىڭىز؟ – دەپ سۇرادى قر ۇلتتىق بانكىسىنىڭ بۇرىنعى توراعاسى تاسىعان كەرىلگەنوۆ.

– تانىدىڭىز با؟ – دەدى اقشا ادام.

– جوق.

– ءبىز جيىرما مىڭدىقتار – زەينەتاقى قورىنىڭ بۇرىنعى اقشالارى ەدىك. رۋىمىز 71 ميلليارد. ونىڭ ىشىندە قر ۇلتتىق بانكىسىنەنبىز، ودان زەينەاقى قورى بولىپ تارايمىز. ءسىز ءبىزدى بانك باسقارىپ تۇرعانىڭىزدا بانكروتقا ۇشىراپ كەلە جاتقان ءازىربايجان بانكىسىنە بەرە سالدىڭىز...

– ءيا؟

– سودان بەرى بەتىمىز سيا. وتانىمىزدى ساعىندىق. قايتايىق دەسەك جىبەرمەيدى... ەكى ءجۇز تەڭگەلىك قىزدارىمىزدى، بەس ءجۇز تەڭگەلىك ۇلدارىمىزدى، ون مىڭدىق قاتىندارىمىزدى ساعىندىق...

– سەندەر قالاي كەلدىڭدەر؟ – دەپ سۇرادى كەرىلگەنوۆ كۇرسىنىپ.

– بانكتەن قاشىپ شىقتىق. كورمەيسىز بە، ءبىرازىمىز جىرتىلىپ قالدىق. جولاي سكوتچتالىپ، جەتكەن جەرىمىز وسى. ايتىڭىزشى، 71 ميلليارد زەينەتاقى قورى قاشان ەلگە قايتادى؟ –دەپ سۇرادى اقشا ادام جىلامسىراپ. كوزىلدىرىگىن الىپ، كوزدەرىن بەت ورامالىمەن ءسۇرتىپ جاتتى. سوسىن وكسىگىن باسىپ:

– حالىقتىڭ اقشاسىنا نەگە تيىسە بەرەسىزدەر وسى؟ ءبىزدى شەتەل اسىرعاندا شىققان مۇيىزدەرىڭ قانە؟ – دەپ سالدى.

– وۋ، كەشىرەرسىزدەر، قازىر ۇلتتىق بانكتىڭ توراعاسى ەمەسپىن!

– ا؟ شەتەلدە ءجۇرىپ ەستىمەپپىز. قۇتتى بولسىن! – دەدى اقشا ادام.

– سەندەردى ءازىربايجان بانكىسى جىبەرمەي جاتىر ما؟

– ءيا، جەتى جىلدا قايتۋىمىز مۇمكىن دەيدى. قايتقان كۇندە دە، بويىمىز، نە ويىمىز وسپەي، ءوسىمسىز قايتارىلامىز با، ول جاعى جۇمباق بولىپ تۇر... ءبىزدىڭ ورنىمىزعا وبليگاتسيالار ساتىپ الىپسىزدار... نە، ءبىزدى جەك كورەسىز بە؟
– ە، جوعا، سەندەردى وتە جاقسى كورەمىن! ءجاي، ەل كورسىن، جەر كورسىن دەگەن ەدىم...

– حالىقتى شىرىلداتىپ، ءبۇيتىپ ەل كورگەنى قۇرىسىن. الماتىنى، استانانى ساعىندىق. جاقىندا وتەتىن حالىقارالىق ەكسپو كورمەسىن دە كورە المايتىن بولدىق قوي... انەۋكۇنى ءبىر جيىرما مىڭدىق ءىنىمىز اسىلىپ ولمەك بولعاندا، ارەڭ قويدىردىق. ءبىر بويجەتكەنىمىز سىزدەرگە وكپەلەپ، ءوزىن-ءوزى جىرتىپ تاستادى. قازىر رەانيماتسيادا جاتىر... وتاندى ساعىنىپ كوردىڭىز بە ءوزىڭىز؟ وتان وتتان ىستىق، كورپەدەن جىلى...

– زەينەتاقى قورىنان ەمەسسىزدەر...

– ونى قۇزىرلى ورگاندار انىقتاي جاتار. قايدان ەكەنىمىزدى دە ۇمىتىپ قالدىق قوي، ەسەڭگىرەپ...

اقشا ادام كەرىلگەنوۆپەن قۇشاقتاي حوشتاسىپ، كابينەتتەن شىعىپ بارا جاتتى. بىراق جىلاپ بارا جاتقانىن ەشكىم كورمەدى... قايران، جەلگە ۇشقان جىرتىق كوڭىل اقشالار-اي!

مۇحتار شەرىم

Abai.kz