پاۆلودار وبلىسىنىڭ اكىمى

بولات باقاۋوۆ مىرزانىڭ نازارىنا

كەرەكۋدە  بىرىڭعاي قازاقتار قونىستانعاندىقتان  ەل اۋزىندا «كازكراي» اتانعان ىقشام اۋداننىڭ  بالالارى  نەگىزىنەن اباي اتىنداعى №10 ورتا مەكتەپتە وقىدى.  كەڭەس يمپەرياسىنىڭ كەزەڭىندە  وقۋشىلار سانى ازايۋى سالدارىنان  جابىلىپ قالا جازداعان جالعىز قازاق مەكتەبىنىڭ جاعدايى  ەلىمىز ەگەمەندىككە قول جەتكىزگەن سوڭ  وڭالدى.

وبلىستى  عالىمجان جاقيانوۆ باسقارعان 1997-2001 جىلدارى مەكتەپكە ۇلكەن وزگەرىستەر ەنگەنى جادىمىزدا.  1999 جىلى  «ليتسەي»  مارتەبەسى  بەرىلۋى مەكتەپتىڭ ابىرويىن ارتتىرىپ،  وزگە  ىقشام اۋداندارداعى بالالاردىڭ  دا كەلۋىنە ىقپال ەتتى، ءسويتىپ وقۋشىلار سانى كوبەيدى. ەندى شاكىرتتەردىڭ  قۇرامىن سان جانە ساپا جاعىنان رەتتەۋ كوزدەلىپ، جارتىسىنا جۋىعى باسقا مەكتەپتەرگە اۋىستىرىلدى، ولارعا دا قولايلى  جاعداي جاسالدى. امال نە، ع. جاقيانوۆتان كەيىن جاقسى باستاما جايىنا قالدى، ءتىپتى  پروبلەمالار تۋىنداپ، تۇيىندەلە ءتۇستى.

بىردە وبلىس ءبىلىم بەرۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى باقىت بەكسەيىتوۆاعا ليتسەي-مەكتەپتىڭ سىيىمدىلىعىن كەڭەيتۋ ماسەلەسى بويىنشا  سۇراق قويعان ەدىم، جاۋابى  كوڭىلىمدى  قاناعاتتاندىرعان جوق.  كوپ ۇزاماي ءبىرىنشى سىنىپتاردىڭ سانىن قىسقارتۋ باستالدى. ايتالىق،  ليتسەيدە بۇرىن 4 ءبىرىنشى سىنىپ بولسا، كەيىن ۇشەۋ عانا اشىلعان. سامال ايتقازينا ديرەكتورلىققا تاعايىندالعان بىلتىرعى وقۋ جىلى 1 عانا ءبىرىنشى سىنىپ اشىلدى!

بيىل ءبىرىنشى سىنىپقا 26 ءبۇلدىرشىن  قابىلداندى. ەسەسىنە، بۇلاردان ازىراق بال جيناعان 60 شاقتى  بۇلدىرشىننىڭ  ۇكىلى ءۇمىتى ءۇزىلدى!  بىلتىر دا سونشاما ۇمىتكەر  ليتسەيدە وقۋ مۇمكىندىگىنە يە بولا المادى دەسەك، سوڭعى 2 جىلدا 120-داي  جاس وسكىننىڭ ءوز ورتاسىندا تامىر جايا الماعانىن اڭدايمىز.  بۇل سان الداعى وقۋ جىلدارىندا كوبەيە بەرەدى.

ماسەلە  – بۇلدىرشىندەردىڭ ليتسەيگە تۇسە الماۋىندا ەمەس، ۇيلەرىنىڭ جانىنداعى مەكتەپتە وقي الماۋىندا! ويتكەنى، ۇمىتكەرلەردىڭ دەنى سول ماڭدا تۇراتىن قازاق وتباسىلارىنىڭ بالالارى ەكەنى كۇمانسىز. ەندى «كازكرايداعى» اتا-انالار 6-7 جاسار  بۇلدىرشىندەردى  وزگە اۋداندارداعى مەكتەپتەرگە  اپارۋ، اكەلۋ، قوسىمشا ساباقتارعا، پاندىك ۇيىرمەلەرگە قاتىستىرۋ ءۇشىن قانشا ۋاقىتىن جۇمسايدى؟ جاۋىندى-شاشىندى كۇندەردە، اۆتوبۋستار  كەشىگەتىن، يا جولاۋشىلارعا  لىق تولىپ كەلەتىن كەزدەردە قايتپەك كەرەك؟  «بالا  سەرگەلدەڭى» از قامتاماسىز ەتىلگەن، تولىق ەمەس، كوپ بالالى وتباسىلاردى  قارجى شىعىنىنا دا ۇشىراتپاي ما؟  بۇل  سۇراقتار تەك اتا-انالاردىڭ باسىن اۋىرتاتىن كۇردەلى  سۇراقتارعا   اينالدى!

سامال ايتقازينانىڭ ايتۋىنا قاراعاندا،  ليتسەيدەگى وقۋشىلار سانى  ازايسا، ساپالى ءبىلىم بەرۋ دەڭگەيى  جوعارىلاي  تۇسەدى ەكەن. سول  سەبەپتى ءبىرىنشى سىنىپتاردىڭ سانىن قىسقارتقانى  وتە دۇرىس  بولعان.  ەگەر  بىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ  ليتسەي-مەكتەپتەرگە دەگەن تالابى ەسكەرىلىپ، باستاۋىش سىنىپتار  مۇلدە جابىلسا،  زاڭدىق-قۇقىقتىق تۇرعىدان  نەگىزدى كورىنەدى...

سامال ايتقازينانىڭ  سوزى ءتۇزۋ، قيسىقتىعى جوق. تەك   ودان   بۇرىنعى ديرەكتورلاردىڭ بارلىعى  وقۋشىلارعا  ساپالى ءبىلىم بەرۋ ماسەلەسىمەن ەمەس، انشەيىن وقۋشىلاردىڭ سانىن ارتتىرۋ ىسىمەن عانا اينالىسقان-اۋ...  دەگەن كۇپىر ويلارعا جەتەلەيدى  ەكەن.

ليتسەيدەگى جاعداي وسىنداي بولسا، «كازكرايدىڭ» ءبىر شەتىنە جاقىن ورنالاسقان،   1800 وقۋشى وقيتىن  باۋىرجان مومىشۇلى اتىنداعى №22 ورتا مەكتەپتەگى جاعداي ءتىپتى باسقاشا.  جۋىردا  قۇجاتتارىن تاپسىرعان  283 ءبۇلدىرشىننىڭ  بارلىعى مەكتەپكە قابىلدانىپ، 10 ءبىرىنشى سىنىپ اشىلدى! ديرەكتورىمەن سويلەستىم،  «دايىن اسقا تىك قاسىق» بولۋدى كوزدەمەي، ساننان ساپا شىعارۋعا قوس بىلەگىن سىبانىپ دايىن وتىر!   ايتپاقشى، الگى  ليتسەيدەگى وقۋشىلار سانى 700-گە دە جەتپەيدى...

سونىمەن، «كازكرايدىڭ» بالالارى قايدا وقيدى؟   بۇل  ساۋال وبلىس ءبىلىم بەرۋ باسقارماسى  باسشىسىن  دا، مەكتەپ ديرەكتورىن دا مازالامايتىن سياقتى، بىراق وبلىس  باسشىسىن  ويلاندىرۋى كەرەك قوي.

عالىمجان  جاقيانوۆتىڭ كەزىندەگىدەي  باستاۋىش سىنىپتار  ليتسەي ماڭىنداعى جەكە عيماراتقا كوشىرىلسە، №19 ورتا مەكتەپتە وقيتىنداردى  تاسىمالداۋ ءۇشىن ارنايى اۆتوبۋستار  بولىنسە،  ليتسەي-مەكتەپتىڭ سىيىمدىلىعىن ۇلعايتۋ ماقساتىندا قوسىمشا وقۋ كورپۋسىن سالۋ جوسپارى جاسالسا، كانەكي؟..

مەنىڭ ويىمشا، اتا-انالارعا «بەكسەيىتوۆا ءتۇيىنى» سياقتى كورىنەتىن  پروبلەمانى قاراۋدى كەيىنگە سىرعىتپاي،  بيىل  شەشە باستاۋ كەرەك.  ەڭ الدىمەن، تاعى ءبىر ءبىرىنشى سىنىپ اشۋ ءىسىن دەرەۋ قولعا العان ءجون.

ال   پروبلەمانىڭ تولىق شەشىمىن تابۋ  ۇشىن  كەلەسى جىلى  «كازكراي» بالالارى تۇگەلدەي سىيىپ، الاڭسىز وقيتىن  جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن  مەكتەپ سالىنۋعا ءتيىستى. سوندا عانا ليتسەي-مەكتەپتىڭ ماڭىندا تۇراتىن بۇلدىرشىندەر  سەرگەلدەڭگە  تۇسپەي،   قالىپتى جاعدايدا ءبىلىم الۋعا قول جەتكىزەدى.

PS: «كازكراي» بالالارىنىڭ  پروبلەماسى شەشىلگەننەن كەيىن وبلىستىڭ باس پەداگوگى  باقىت بەكسەيىتوۆا مەن ليتسەي-مەكتەپتىڭ باسشىسى سامال ايتقازينا  ليتسەيدەگى باستاۋىش سىنىپتاردىڭ ءبارىن جاۋىپ تاستاسا دا ءوز ەرىكتەرى نەمەسە  ساناۋلى  وقۋشىلاردىڭ   تاڭداۋلى ليتسەيىنە اينالدىرسا دا  ءوز ىقتيارى...  «قازانشىنىڭ ەركى بار قايدان قۇلاق شىعارسا  دا» دەگەن، قالاۋى ءبىلسىن...

ارمان قاني،

پاۆلودار قالاسى، پاۆلودار قالاسى

Abai.kz