«قازاتومپروم» ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ ەكس-باسشىلىعىنا قاتىستى قازاقستاننىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى تاراپىنان جۇرگىزىلىپ وتىرعان قىلمىستىق ءىس كانادانىڭ تورونتو بيرجاسىندا دا دەرەۋ سىر بەردى. ۇلتتىق كومپانيانىڭ كانادالىق سەرىكتەسى Uranium One اكتسيالارى مامىردىڭ 27-دە 40%-كە دەيىن تومەن قاراي ءبىر اۋناپ ءتۇستى.
ماسەلە – كانادالىق كومپانيانىڭ «قىزىلقۇم» بىرىككەن كاسىپورنىنداعى ەنشىسىنە قاتىستى بولسا كەرەك.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، «قازاتومپرومنىڭ» بۇرىنعى باسشىسى مۇحتار جاكىشەۆ ءوز ورنىنان مامىردىڭ 21-دە الىنىپ، ارتىنشا ءبىر توپ ورىنباسارىمەن بىرگە قاماۋعا الىندى. ۇلتتىق كومپانيانىڭ بۇرىنعى باسشىلىعىنا تاعىلىپ وتىرعان ايىپ – «مەملەكەتكە اسا ءىرى كولەمدە شىعىن كەلتىردى» دەگەن مازمۇندا.
مامىردىڭ 27-دە كانادالىق Uranium One ءباسپاسوز مالىمەتىن تاراتىپ، وندا
قازاقستاندا ءجۇرىپ جاتقان «قازاتومپروم» توڭىرەگىندەگى تەرگەۋ شارالارى Uranium One-نىڭ «قىزىلقۇم» بىرىككەن كاسىپورنىنداعى ۇلەسىنە قاتىستى كەلىسىم-شارتتى دا شارپىپ ءوتۋى مۇمكىن دەگەندى ەسكەرتتى.

«قازاتومپروم» ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ ەكس-باسشىلىعىنا قاتىستى قازاقستاننىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى تاراپىنان جۇرگىزىلىپ وتىرعان قىلمىستىق ءىس كانادانىڭ تورونتو بيرجاسىندا دا دەرەۋ سىر بەردى. ۇلتتىق كومپانيانىڭ كانادالىق سەرىكتەسى Uranium One اكتسيالارى مامىردىڭ 27-دە 40%-كە دەيىن تومەن قاراي ءبىر اۋناپ ءتۇستى.
ماسەلە – كانادالىق كومپانيانىڭ «قىزىلقۇم» بىرىككەن كاسىپورنىنداعى ەنشىسىنە قاتىستى بولسا كەرەك.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، «قازاتومپرومنىڭ» بۇرىنعى باسشىسى مۇحتار جاكىشەۆ ءوز ورنىنان مامىردىڭ 21-دە الىنىپ، ارتىنشا ءبىر توپ ورىنباسارىمەن بىرگە قاماۋعا الىندى. ۇلتتىق كومپانيانىڭ بۇرىنعى باسشىلىعىنا تاعىلىپ وتىرعان ايىپ – «مەملەكەتكە اسا ءىرى كولەمدە شىعىن كەلتىردى» دەگەن مازمۇندا.
مامىردىڭ 27-دە كانادالىق Uranium One ءباسپاسوز مالىمەتىن تاراتىپ، وندا
قازاقستاندا ءجۇرىپ جاتقان «قازاتومپروم» توڭىرەگىندەگى تەرگەۋ شارالارى Uranium One-نىڭ «قىزىلقۇم» بىرىككەن كاسىپورنىنداعى ۇلەسىنە قاتىستى كەلىسىم-شارتتى دا شارپىپ ءوتۋى مۇمكىن دەگەندى ەسكەرتتى.
ۇقك مالىمەتتەرىندە 2005 جىلى «قازاتومپروم» «قىزىلقۇم» جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگىندەگى 30 پايىز ۇلەسىن بار بولعانى 15,6 ميلليون تەڭگەگە وففشورلىق كومپانياعا ساتىپ جىبەرگەن دەپ كورسەتىلگەن. Uranium One تاراتقان ءباسپاسوز مالىمەتىندە، كانادالىق كومپانيا قازاقستانداعى اكتيۆتەرىن 2005 جىلى UrAsia Energy Ltd ينۆەستورلار توبىنان ساتىپ العانىن ءمالىم ەتىپ، «قىزىلقۇمداعى» 30% ۇلەسى ءۇشىن 75 ميلليون اقش دوللارىن، ال «بەتپاق دالا» بىرىككەن كاسىپورنىنداعى 70% ۇلەسى ءۇشىن 350 ميلليون اقش دوللارىن جۇمساعانىن جاريا ەتكەن.
وتاندىق ءباسپاسوز بەتتەرىندە جاريالانعان مالىمەتتەر بويىنشا، 2005 جىلدىڭ مامىر ايىندا بىرىككەن كاسىپورىن نەگىزىندە قۇرىلعان «قىزىلقۇم» سەرىكتەستىگى، ەلىمىزدەگى ەڭ ءىرى ۋران رۋدنيگى بولىپ تابىلاتىن «سولتۇستىك قوراسان» ۋران كەنىشىندە ءوندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ كەلەدى. سەرىكتەستىك قۇرامىندا «قازاتومپروم» ۇلتتىق كومپانياسىمەن بىرگە جاپونيانىڭ ەنەرگەتيكالىق كومپانيالارى كونسورتسيۋمى (Toshiba, TEPCO, Chubu Electric, Tohoku Electric, Kyushu Electric ي Marubeni) جانە كانادالىق Uranium One كومپانياسى بار. «قىزىلقۇمداعى» «قازاتومپرومنىڭ» ۇلەسى – 40%. قالعان 60% جاپوندىق جانە كانادالىق سەرىكتەستەر اراسىندا وتىز دا وتىز بولىپ بولىنگەن.
«قازاتومپروم» باسشىلىعىنداعى سوڭعى اۋىس-ءتۇيىس، ۇلتتىق كومپانيانىڭ ەكس-پرەزيدەنتى مەن وزگە دە توپ-مەنەدجەرلەرىنىڭ قاماۋعا الىنۋى – قازاقستاننىڭ ۋران نارىعىنىڭ ينۆەستيتسيالىق تارتىمدىلىعىن تومەندەتىپ جىبەرمەك». مۇنداي پىكىردى وتاندىق ساراپشلىردىڭ ءبىرازى ايتىپ وتىر.
«جاكىشەۆكە مەملەكەت اكتيۆتەرىن سىرتقا شىعاردى دەگەن تۇرعىدا ايىپ تاعىلۋدا. ەندەشە، ەرتەڭگى كۇنى كەيبىر كەن كوزدەرى بويىنشا كەلىسىم-شارتتار زاڭسىز جاسالعان دەپ تانىلۋى ءتيىس. بۇل – ۇلتتىق كومپانيانىڭ دا، مەملەكەتتىڭ دە ينۆەستيتسيالىق تارتىمدىلىعىن تومەن تارتادى، ويتكەنى بۇل كەلىسىمدەر شەتەل ينۆەستورلارىنىڭ قاتىسۋىمەن جۇزەگە اسقان»، - دەيدى
ساراپشى ەكونوميست قانات بەرەنتاەۆ.
ساراپشى مامان، سونداي-اق، ۋران ونەركاسىبى رەسپۋبليكا ءۇشىن اسا ماڭىزدى ستراتەگيالىق سالا دەگەندى ايتادى، ياعني ۇقك العا تارتقان كەلىسىمدەر «ءبىر عانا جاكىشەۆ پەن ونىڭ ورىنباسارلارى دەڭگەيىندە جاسالۋى مۇمكىن ەمەس، مۇنداي كەلىسىمدەر ءۇشىن مەيلىنشە جوعارى باسشىلىقتىڭ، ايتالىق مينيسترلىكتىڭ رۇقساتى كەرەك».
وتكەن سارسەنبىدە مۇحتار جاكىشەۆتى قورعاپ ەلىمىزدىڭ بيزنەس توپتارى اتىنان جيىرمادان استام تانىمال كاسىپكەر مەملەكەت باسشىسىنىڭ اتىنا حات جولداپ، وندا «قازاتومپرومنىڭ» بۇرىنعى باسشىسىنا قاتىستى قىلمىستىق ءىستىڭ مەيلىنشە اشىق ءارى جاريا تۇردە وتكىزىلۋىن قامتىماسىز ەتۋدى سۇرادى.
وتاندىق ساراپشىلاردىڭ تاعى ءبىر توبى، اتالعان ىسكە «ساياسي توپتاردىڭ ارالاسپاعانى ءجون» دەگەن پىكىر ايتۋدا، بۇل ۇندەۋ حاتقا قول قويعانداردىڭ ىشىندە ساياساتكەرلەردىڭ اتى اتالماعانىن مەڭزەپ. ولاردىڭ پايىمىنشا، «بۇل پروتسەسكە ساياسي رەڭك بەرگەن جاعدايدا، ءىس ودان ءارى شيەلەنىسىپ، ناسىرعا شابۋى دا ابدەن مۇمكىن».

«قازاقستان» اپتالىعى. 04.06.09