استانا. 13 قاڭتار. قازتاگ - ايگۇل تۇلەكباەۆا. عارىشكەر-سىناۋشى مۇحتار ايماحانوۆ رەسەي عارىشكەرلەرىنىڭ قاتارىنا ەنۋى ءۇشىن رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ ازاماتتىعىن الماقشى نيەتىنىڭ بارلىعىن راستادى.

«ول راس، مەن قازىر ازاماتتىعىمدى اۋىستىرىپ جاتىرمىن. ءيا، 2003-ءشى جىلدان بەرى عارىشقا دايىندىقتى باستاعالى رەسەيدە، جۇلدىز قالاشىعىندا تۇرامىن»، - دەدى م. ايماحانوۆ قازتاگ تىلشىسىنە تەلەفون ارقىلى.

ول ءوزىنىڭ جوسپارىنىڭ قازاقستان باسشىلىعىنا دا بەلگىلى ەكەنىن جەتكىزدى. «مەن ءوز شەشىمىمدى ايتقانمىن. نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆقا حات جازىپ، ونى سول كەزدە رەسەيدەگى قازاقستان ەلشىسى قىزمەتىن اتقارعان ادىلبەك جاقسىبەكوۆتان بەرىپ جىبەرگەنمىن»، - دەدى ول.

بۇل رەتتە سۇحباتشىمىز ونىڭ نيەتى قانداي دا بالالىق ارماندى ىسكە اسىرۋ ەمەس ەكەنىن اتاپ ءوتتى. «ءيا، مەن بالا كەزدەن عارىشكەرلىكتى ارمانداعام، بىراق قازىر ول نەگىزگىسى ەمەس. مەنىڭ شەشىمىم سەزىمنەن، نەمەسە كىمگە دە بىرنارسەنى دالەلدەگىم كەلگەندىكتەن تۋىنداپ تۇرعان جوق. بۇل جەردە - اعىمداعى جاعدايعا جاسالعان قاراپايىم تالداۋ. وسى جاعدايدان كەلىپ مەن شەشىم قابىلدادىم. بۇل شەشىم (ازاماتتىقتى اۋىستىرىپ، رەسەي عارىشكەرلەر وتريادىنا ەنۋ - قازتاگ) ەڭ ءتيىمدى جول»، - دەدى م. ايماحانوۆ.

استانا. 13 قاڭتار. قازتاگ - ايگۇل تۇلەكباەۆا. عارىشكەر-سىناۋشى مۇحتار ايماحانوۆ رەسەي عارىشكەرلەرىنىڭ قاتارىنا ەنۋى ءۇشىن رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ ازاماتتىعىن الماقشى نيەتىنىڭ بارلىعىن راستادى.

«ول راس، مەن قازىر ازاماتتىعىمدى اۋىستىرىپ جاتىرمىن. ءيا، 2003-ءشى جىلدان بەرى عارىشقا دايىندىقتى باستاعالى رەسەيدە، جۇلدىز قالاشىعىندا تۇرامىن»، - دەدى م. ايماحانوۆ قازتاگ تىلشىسىنە تەلەفون ارقىلى.

ول ءوزىنىڭ جوسپارىنىڭ قازاقستان باسشىلىعىنا دا بەلگىلى ەكەنىن جەتكىزدى. «مەن ءوز شەشىمىمدى ايتقانمىن. نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆقا حات جازىپ، ونى سول كەزدە رەسەيدەگى قازاقستان ەلشىسى قىزمەتىن اتقارعان ادىلبەك جاقسىبەكوۆتان بەرىپ جىبەرگەنمىن»، - دەدى ول.

بۇل رەتتە سۇحباتشىمىز ونىڭ نيەتى قانداي دا بالالىق ارماندى ىسكە اسىرۋ ەمەس ەكەنىن اتاپ ءوتتى. «ءيا، مەن بالا كەزدەن عارىشكەرلىكتى ارمانداعام، بىراق قازىر ول نەگىزگىسى ەمەس. مەنىڭ شەشىمىم سەزىمنەن، نەمەسە كىمگە دە بىرنارسەنى دالەلدەگىم كەلگەندىكتەن تۋىنداپ تۇرعان جوق. بۇل جەردە - اعىمداعى جاعدايعا جاسالعان قاراپايىم تالداۋ. وسى جاعدايدان كەلىپ مەن شەشىم قابىلدادىم. بۇل شەشىم (ازاماتتىقتى اۋىستىرىپ، رەسەي عارىشكەرلەر وتريادىنا ەنۋ - قازتاگ) ەڭ ءتيىمدى جول»، - دەدى م. ايماحانوۆ.

ەسكە سالساق، قازاقستان عارىشقا ۇشۋ ءۇشىن ەكى ۇمىتكەر - ايدىن ايمبەتوۆ پەن مۇحتار ايماحانوۆتى ىرىكتەپ العان بولاتىن. ودان كەيىن ولاردىڭ ەكەۋى دە يۋ. گاگارين اتىنداعى عارىشكەرلەردى دايىنداۋ ورتالىعىندا دايىندىقتان ءوتىپ، عارىشكەر-سىناۋشى» بىلىكتىلىك ماماندىعىن الدى.

2009-شى جىلى حالىقارالىق عارىش ستانساسىنا (حعس) ولاردىڭ بىرەۋىنىڭ حالىقارالىق ەكيپاج قۇرامىندا ۇشىرىلۋى جوسپارلانعان بولاتىن. الەمدىك قارجىلىق داعدارىسقا بايلانىستى ول ىسكە اسپاي قالدى. سەبەبى سول داعدارىسقا بايلانىستى قازاقستاندىق تاراپ حعس-قا ۇشىرۋ باعدارلاماسىنا دەپ بولىنگەن قاراجاتىن سەكۆەسترلەۋگە تۋرا كەلدى.

سونىمەن قاتار ازاماتتىقتى الماستىرۋ تۋرالى ايتا كەلىپ، م. ايماحانوۆ: «مەن قازاق بولىپ قالامىن عوي! مەن قازاقستاندىق عالىمدار ازىرلەگەن عارىشتىق باعدارلامالاردى، عىلىمي تاجىريبەلەردى ورىنداۋدان باس تارتىپ وتىرعان جوقپىن عوي»، - دەدى.

«ايتالىق، مەن ۇشىپ قايتتىم، ول ءبىزدىڭ قازاقستاندىق عالىمداردىڭ عارىشتىق تاجىريبەسىنە ناتيجەلەر بەرىپ، ولار، بالكىم، وزدەرىنىڭ عىلىمي ىزدەنىستەرىندە ودان دا ىلگەرى جىلجۋى مۇمكىن عوي. ول وڭ نارسە، ءبىزدىڭ رەسپۋبليكامىز ءۇشىن پايدالى!»، - دەدى ول.

م. ايماحانوۆتىڭ ايتۋىنشا، ول جاقىندا قازاقستان جانە رەسەي پرەزيدەنتتەرى قازاقستاندىق عارىشكەردى حعس-قا ۇشىرۋ باعدارلاماسىنا قوسۋ تۋرالى ۋاعدالاسقانىن ەستىمەپتى.

«مەن ودان بەيحابارمىن. مەن قازعارىشپەن بايلانىسىپ تۇرعان جوقپىن عوي. مەن ءوزىمنىڭ ويىما العاندى ىسكە اسىرۋعا تالپىنىپ جاتىرمىن»، - دەدى ول.

رەسەيدە ءجۇرىپ م. ايماحانوۆ رف پرەزيدەنتىنىڭ جانىنداعى مەملەكەتتىك قىزمەت اكادەمياسىن وتە ۇزدىك ءبىتىردى. قازىر ديسسەرتاتسياسىن دايىنداۋدا. «ۋاقىتتى بوسقا جوعالتپاي، وسى باعىتتا دا تالىپىنىپ جاتىرمىن»، - دەدى ول.

كەڭەستىك داۋىردە عارىشقا ۇشقان العاشقى قازاق عارىشكەرى، توحتار اۋباكىروۆ ءوز ارىپتەسىن قولدادى. «مەن، ادام ءوز ارمانىڭ ءۇشىن ءبارىن ىستەۋگە بولادى دەپ ويلايمىن. قازاقستان مەن رەسەي ماڭگى دوستىق تۋرالى كەلىسىمگە قول قويعان، قازىر ءبىز كەدەندىك وداقتامىز، كەلەشەكتە ءبىرتۇتاس ەكونوميكالىق كەڭەستىككە ەنەمىز»، - دەدى ت. اۋباكىروۆ تەلەفون ارقىلى قازتاگ-قا.

بۇرىندارى ۇلتتىق عارىش اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى تالعات مۇساباەۆ ۇشىرىلۋعا قاتىستى جاعداي مۇلدەم وزگەردى دەپ ايتقان بولاتىن.

«وكىنىشكە قاراي، بۇگىندەرى رەسەي فەدەراتسياسى، ءبىزدىڭ نەگىزگى ارىپتەسىمىز، عارىش ەكيپاجىنىڭ قۇرامىنا كىمدى، قانداي مەملەكەتتىڭ ازاماتىن ەنگىزۋ كەرەكتىگى تۋرالى شەشىم قابىلدايتىن جالعىز مەملەكەت ەمەس»، - دەدى ت. مۇساباەۆ 6-شى قاڭتاردا «عارىش ادامزات يگىلىگى ءۇشىن - كەلەشەككە كوز تاستاۋ» اتتى حالىقارالىق كونفەرەنتسيانىڭ كۋلۋارىندا.

ول قازىرگى ۋاقىتتا حعس جوباسىنا وننان استام مەمەلكەت قاتىسىپ، وعان قاراجات ءبولىپ وتىرعانىن جەتكىزدى.

«ولاردىڭ بارلىعى (...) كەلىسىم بويىنشا، ەڭ الدىمەن، ءوز عارىشكەرلەرى مەن استروناۆتارىن ەكيپاج قۇرامىنا كىرگىزۋگە تىرىسادى.  ولار 10 جانە ودان دا كوپ جىلدار بويى دايىندىقتان ءوتىپ، ءالى ۇشپاعاندار. ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىز ازىرگە حعس جوباسىنىڭ مۇشەسى ەمەس، سوندىقتان بىزگە ول ماسەلەنى شەشۋ وتە كۇردەلى»، - دەپ قورىتىندىلادى ۇعا-دان.