الدىڭعى اپتادا بريۋسسەلدە وتكەن كەزدەسۋلەر، قازاق قوعامى ءۇشىن ۇلكەن جاڭالىق بولدى. الدەكىمدەر «وپپوزيتسيالىق» دەگەن تەڭەۋ تاڭىپ ۇلگەرگەن بۇل باسقوسۋ، كوپشىلىك ءۇشىن «كۇتپەگەن»، «ويلاماعان» نەمەسە ءتىپتى «ءمانسىز-ماقساتسىز» بولىپ كورىنگەن... مەن سول جيىنعا نەگە قاتىستىم؟..

الىستان ۇران شاقىرىلىپ، اتويلاعان داۋىس ەستىلسە، دەلەبەمىز قوزاتىن قازاقپىز، ءوزىم قۇرمەتتەيتىن ەلدىڭ اعالارى ات ەرتتەپ، «كوشكە ەر» دەگەندە، وتىرا المادىم. بريۋسسەلدەن بىراق شىقتىم. ءتاپ-ءتاۋىر جيىن (فورۋم) بولدى. باس جارىلىپ، كوز شىققان جوق. بريۋسسەلدىڭ تورىندە، ەۋرووپارلامەنتتىڭ ىشىندەگى سان كەزدەسۋلەردە دە، ەلدىڭ اعالارى قازاقتىڭ اتىن دا، زاتىن دا ءوز دەڭگەيىندە ۇستاپ، تەڭبە-تەڭ كەزدەسۋلەر ۇيىمداستىردى.

مەنىڭ تۇسىنىگىمدە كەز-كەلگەن ارەكەت، شاراسىزدىقتان، نە بولماسا قول قۋسىرىپ بوس وتىرعاننان مىڭ ەسە پايدالى. ال ساياسات - ول ماقساتقا جۇمىس ىستەۋ، ونىڭ جولىندا احاڭ ايتپاقشى (احمەت بايتۇرسىنوۆ) قىزىلمەن دە، اقپەن دە، ءبىر ۇستەلدىڭ باسىنا وتىرىپ، ۇلتتىق مۇددە جاراسقانشا ءبىر بولۋعا بارمىن. ءوز ارەكەتتەرىمدى شەكتەمەيمىن، ەشكىمدى ماقتاۋعا دا، داتتاۋعا دا ۋادەلەسكەنىم جوق. ءبىرىنىڭ الدىندا كىرىپتار، ەكىنشىنىڭ الدىندا ۇياتتى بولاتىن ەش جاعدايىم جوق. سول سەبەپتى حابارداعى «سانا» دەگەن اۆتورلىق باعدارلامامنان «رۋحاني جاڭعىرۋدى» قالاي دارىپتەسەم، «جاڭا قازاقستاننىڭ» قۇرامىندا دا سوندايلىق دارەجەدە قىزمەت ەتىپ، وتكىنشى بيلىكتىڭ كەم-كەتىكتەرىن بەتىنە باسىپ، ءامىرجان، دوس، ەرمۇرات اعالارىم باستاعان ىسكە قولقابىس ەتپەكپىن.

«ليبەرال ەمەسسىڭ، بريۋسسەلگە باراتىنداي قانداي قۇقىڭ بار؟!...» دەيتىندەرگە جاۋابىم مىناۋ... ءوزىمدى و باستا «ۇلتشىل» دەپ بەكىتكەنمىن. ءسوزسىز قازاقتىڭ ۇلتشىلدىعى شوۆينيزمنەن گورى وتانشىلدىققا جاقىن. ءبىزدىڭ ۇلتشىلدىق بىرەۋدى كەمسىتۋ ەمەس، قازاقتى كوتەرۋ. جانە وسى اتاعىمدى ەشقانداي «ليبەرال» دەگەن «ماداققا» ايىرباستاماسىم انىق. ءدال سول ۋاقىتتا جالپى دەموكراتيالىق قۇندىلىقتار، ءسوز بەن وي بوستاندىعى، ادام قۇقى جانە زاڭ بىرىنشىلىگى - مەن ءۇشىن تالقىلانبايتىن ەرەجە. اتالمىش جيىنعا قازاق قوعامىنىڭ بارلىق سەگمەنتتەرىنەن وكىلدەر جينالدى. سونىڭ ىشىندە مەندە بارمىن. دەمەك، ەۋروپاعا بارعام، باردىم جانە اللا تاعالا اماندىق بەرسە ءالى تالاي بارامىن. مەنىڭ ءداستۇرلى، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى دارىپتەۋىم وعان ەش كەدەرگى كەلتىرمەيدى.

كەلەسى قويىلار ساۋال مىناۋ. "نەگە بريۋسسەل؟..." سەبەبى ەلگە كەلە المايتىن، بىراق ەل مۇددەسى ءۇشىن الىپ-قوسار ويى بار، سىرتتاعى ازاماتتاردىڭ قاتىسۋى ماڭىزدى بولدى. ونىڭ ۇستىنە ەۋروۇكىمەتتىڭ دە بىزگە قاتىستى وي-پىكىرى قاجەت ەدى. ءدال وسى جيىن قازاقستاندا وتسە، كوپ جينالىستىڭ ءبىرى عانا بولىپ قالار ەدى. ءدال وسىنداي رەزونانس تۋماس ەدى.

بۇدان نە شىقتى، نە بولادى؟... فورۋمعا قاتىسقان ادامداردىڭ بارلىعىن ەل بىلەدى، سىيلايدى، قۇرمەتتەيدى. ءبىر جيىننان ولاردىڭ كوزقاراسى 180 گرادۋسقا اۋناپ تۇسپەسى انىق. بۇل ساياسي پروتسەسس. ەل دامۋىنا قاتىستى وي قوسۋ، پىكىر الماسۋ، ناقتى ءىس-ارەكەتتەر قيمىلىن بولجاۋ، جوسپارلاۋ كەرەك. ءبىرى ورىندالار، ءبىرى ورىندالماس. ارى قاراي نە بولارىن ءالى ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ءوزى دە بىلمەيدى، بىراق نيەت ءتۇزۋ. سول سەبەپتى «ارەكەت ەتتىڭدەر» دەپ جازعىرۋ دۇرىس ەمەس. نە بولماسا، بىتكەن ىسكە سىنشى بوپ، «ال ەندى؟...ال ەندى؟...» دەي بەرۋدىڭ دە قاجەتى شامالى. بارىنە ۋاقىت تورەشى.

باستىسى قوعامعا دا، بيلىككە دە وي تاستالدى. اسىرەسە بيلىك، كەلەسى قادامدارىن قوعاممەن بارىنشا ساناسىپ جاسايدى بىلەم. الاش ازاماتتارى قاجەت بولسا، كەز-كەلگەن ۋاقىتتا وسىلاي جينالا الاتىنىن، بىرلەسىپ ەلدىڭ بولاشاعى ءۇشىن كىممەن بولسا دا، قاي جەردە بولسا ۇيىمداسا الاتىنىن كورسەتتى. بۇنىڭ ءوزى، تۇسىنگەن «بيلىككە» ۇلكەن قوڭىراۋ.

وسى ورايدا جاستارعا ءبىر وي ايتا كەتەيىن. اشىقتىق پەن ادىلدىك، ۇلتتىق مۇددە مەن سانالى قوعام تۋراسىندا قانداي جيىن بولماسىن، جاستار ەركىن قاتىسۋعا قۇقىلى. ەرتەڭگى ەلدىڭ تۇتقاسىن ۇستايتىن الىپتار، وسىنداي جيىنداردان قايناپ شىعادى. سوندىقتان الداعى جيىندارعا دا جاستاردىڭ قاتىسۋىن قۇپتايمىن، شاقىرامىن.

Abai.kz