ۇلتتىق ادەبيەت پەن اقىندىق ونەردى قولداۋ جانە ناسيحاتتاۋ ماقساتىندا قر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى جانىنان جاستار كەڭەسى قۇرىلدى. كەڭەستىڭ العاشقى وتىرىسى قر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەديۇلىنىڭ توراعالىعىمەن قر ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانادا 30-عا تارتا جاس-اقىن جازۋشىلاردىڭ قاتىسۋىمەن ءوتتى. كۇن تارتىبىندە: «جاستار ادەبيەتىنىڭ بۇگىنگى جاي-كۇيى»، «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى اياسىندا وتاندىق ادەبيەتتەردى شەتەلگە ناسيحاتتاۋ» سىندى وزەكتى ماسەلەلەر كوتەرىلىپ، جاس اقىن-جازۋشىلار ءوز ۇسىنىس پىكىرلەرىن جەتكىزدى.

قر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى جاس اقىن-جازۋشىلار كوركەمدىك كەڭەسىنىڭ العاشقى وتىرىسىن ءوزى تىزگىندەپ، بۇگىنگى باستامامەن بارشا قاتىسۋشىلاردى قۇتتىقتادى.

«بۇل ادەبيەتىمىز بەن مادەنيەتىمىزدىڭ دامۋىنا وڭ اسەرىن تيگىزەتىن كەرەمەت باستاما بولىپ وتىر. وسىناۋ يگى باستامامەن بارشاڭىزدى قۇتتىقتاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر! قاشاندا ونەردى بەلسەندى تۇتىنۋشىلارى جاستار. ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى مەن باياندى بولاشاعى جاستارىمىزدىڭ قولىندا ەكەنى بارشاڭىزعا بەلگىلى. كوك تۋىمىزدىڭ بيىك جەلبىرەۋى ءۇشىن ءار سالادا، ونىڭ ىشىندە ادەبيەت سالاسىندا ىزدەنىپ جۇرگەن جاستاردىڭ لەگى كۇن ساناپ ءوسىپ جاتقاندىعى - بولاشاققا دەگەن سەنىمدى نىعايتادى. سىزدەردىڭ ارقايسىڭىزدىڭ وتاندىق ادەبيەتى مەن مادەنيەتىنىڭ دامۋى جونىندەگى پىكىرلەرىڭىز ءبىز ءۇشىن وتە ماڭىزدى. سوندىقتان دا، بۇگىن مىنە سىزدەرمەن ادەبيەت سالاسىنداعى بىرقاتار ماسەلەلەردى تالقىلاۋ ءۇشىن  جينالىپ وتىرمىز»، - دەدى ارىستانبەك مۇحامەديۇلى.

سونىمەن قاتار، مينيستر بۇگىنگى تاڭدا اتىلمىش ۆەدومستۆا تاراپىنان قانداي جۇمىستار جۇرگىزىلگەنىن تىلگە تيەك ەتتى.

«وزدەرىڭىزگە بەلگىلى، بۇگىنگى كۇندە مينيسترلىك جاس قالامگەرلەردى قولداۋ ماقساتىندا جىل سايىن  «جاس تولقىن» سەرياسىمەن جاس بۋىنداردىڭ ەڭبەكتەرىن جارىققا شىعارىپ وتىرادى. وسى جىلى اتالمىش سەريامەن قۋات قيىقبايدىڭ «بەيۋاقىت» جانە باعاشار تۇرسىنبايۇلىنىڭ «ءتىل مەن جۇرەك» سىن ماقالالارى شىعارىلدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى «مادەنيەت تۋرالى» زاڭىنىڭ 7-بابى 9-2 تارماقشاسىنا وزگەرتۋلەر مەن تۇزەتۋلەر ەنگىزىپ،  2017 جىلعى 18 شىلدەدە ءمينيستردىڭ  № 210  بۇيرىعىمەن قوعامدىق ماڭىزى بار ادەبيەتتى ساتىپ الۋ، باسىپ شىعارۋ جانە تاراتۋ قاعيدالارىن بەكىتكەن ەدى.

وسى رەتتە، 2017 جىلعا قوعامدىق ماڭىزى بار ادەبيەتتى ساتىپ الۋ بويىنشا كوميسسيالاردىڭ شەشىمىمەن 52 شىعارما ساتىپ الىندى»، - دەدى ۆەدومستۆا باسشىسى.

قوعامدىق ماڭىزى بار ادەبيەتتى ساتىپ الۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى جازۋشىلارعا قالاماقى تولەي وتىرىپ، جاڭا تاقىرىپتا، جاڭا باعىتتا شىعارمالاردى شىعارۋ، جاس قالامگەرلەردىڭ تولقىنىن ارتىرۋ بولىپ تابىلادى.

كۇن تارتىبىندە قارالاتىن ءبىرىنشى ماسەلە رەتىندە – «جاستار ادەبيەتىنىڭ بۇگىنگى جاي-كۇيى» اتتى تاقىرىپتا قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارما توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى، «دارىن» مەملەكەتتىك  جاستار سىيلىعىنىڭ يەگەرى اقبەرەن ەلگەزەك ءسوز تىزگىنىن الدى.

«جاستار ادەبيەتىنىڭ جەتىستىكتەرى تۋرالى ايتتىق. الايدا، جاستاردىڭ بارلىعى تالانتتى بولعانمەن، ءبارى گەني ەمەس. شىعارماشىلىق ادامىنا ءومىر باقي كەمەلدەنۋ قاجەت، ىزدەنۋ قاجەت. سول سەبەپتەن، مەن قازاقستاندا جوعارعى وقۋ ورىنى ستاتۋسى بار «ادەبيەت اكادەمياسىن» قۇرۋدى ۇسىنامىن. بۇل اكادەميادا ءمۇيىزى قاراعايداي، كلاسسيك قالامگەرلەرىمىزدىڭ شەبەرحانالارى جۇمىس ىستەپ تۇرسا. قازىرگى تەحنولوگيالاردى پايدالانا وتىرىپ، جاقىن جانە الىس شەتەل ينتەللەكتۋالدارىنىڭ ونلاين لەكتسيالارى تاراتىلىپ وقىتىلسا. اكادەميادا تەگىن اعىلشىن جانە وزگە دە الەم تىلدەرى كۋرستارى جۇمىس ىستەپ تۇرسا. سودان كەيىن. ماسەلەن، تىنىشتىقبەك ابدىكاكىمۇلىنىڭ نەمەسە ەسەنعالي راۋشانوۆ، نە قابدەش ءجۇمادىلوۆ پەن بەكسۇلتان نۇرجەكەنىڭ شەبەرحانالارىنا تۇسكەن جاس قالامگەرلەرگە ورتاق پوتوكوۆىە لەكتسيالار ءجۇرىپ تۇرسا. ول لەكتسيالاردا الەمدىك مادەنيەتانۋ، ونەرتانۋ، فيلوسوفيا، ءدىنتانۋ، ميفولوگيالار تاريحى، جالپى تاريح، دۇنيەجۇزىلىك ادەبيەتتەن باستاپ، جاراتىلىستانۋ جانە ناقتى عىلىمداردىڭ جەڭىلدەتىلگەن باعدارلامالىق نۇسقالارى وقىتىلسا. سول كەزدە قالامگەردىڭ دەڭگەيى الدەقايدا بيىكتەپ، شارىقتاپ وسەر ەدى. بۇل 2 جىلدىق ادەبي كۋرستاردى بىتىرگەن ادامعا ادەبيەت ماگيسترى اتاعى بەرىلۋى كەرەك.

بۇل جالعىز ادەبيەتكە عانا ەمەس، جالپى قوعام ساناسىنىڭ ينتەللەكتۋالدىق دامىپ-وسۋىنە سالىنعان زور ينۆەستيتسيا بولار ەدى» - دەپ ۇسىنىس بىلدىرگەن كەڭەستىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارىنا مينيستر ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنان فاكۋلتەت ەسەبىندە اشساق دەگەن ءوز ويىن ايتتى.

«بۇگىن بىزگە ەلباسىمىز ۇسىنعان «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى تاماشا كەڭىستىكتەر اشىپ، ۇلكەن مۇمكىندىكتەر بەرىپ وتىر. باعدارلامانىڭ ءبىر ارنايى جوباسى – جاھاندا قازاق مادەنيەتىن ناسيحاتتاۋ ەكەنىن ءبارىمىز بىلەمىز. وسى تۇرعىدا، قازىر جاساقتالىپ جاتقان ادەبي انتولوگيادان بولەك، جاستار ادەبيەتىنىڭ وزىق ۇلگىلەرىن بۇۇ 6 تىلىنە اۋدارساق. سول انتولوگياعا ەنگەن قازاق جاستارىنىڭ ءبىر بولىگى ەۆروپا مەن امەريكادا، ءبىر بولىگى ازيا مەن افريكادا  ادەبي تۋرنە جاساسا. شەتەلدەردە كەشتەر، تۇساۋكەسەرلەر جانە تاعى باسقا قىزىقتى فورمالاردى ويلاستىرىپ، ادەبيەتىمىزدى ناسيحاتتايتىن شارالاردى ۇيىمداستىرساق – ۇلكەن ءىس بولار ەدى.

ءۇشىنشى. «مادەنيەت تۋرالى» زاڭدا ادەبيەتكە قاتىستى ەشقانداي ءبولىم نە باپ جوق. بۇل ارينە ادەبيەتكە جاساۋعا بولاتىن كوپتەگەن يگىلىكتەردى شەكتەپ وتىر. زاڭدا كينوماتوگرافيا بار، تەاتر بار، ءتىپتى كىتاپحانا دا بار، ال، سولاردىڭ باستاۋىندا تۇرعان ادەبيەت جانرى جوق»، - اقبەرەن ەلگەزەكتىڭ ۇسىنىسىنا ۆەدومستۆا باسشىسى تاراپىنان قولداۋ تابىلىپ، پرەزيدەنت əكىمشىلىگىمەن بىرلەسە جۇمىستار اتقارۋعا ۋəدە ەتىلدى.

جازۋشىلار وداعىنىڭ استانا قالالىق فيليالىنىڭ ديرەكتورى باۋىرجان قاراعىزۇلى دا بايانداما وقىپ، ۇسىنىستارىن جەتكىزدى.

ءبىرىنشى، ۋنيۆەرسيتەتتەگى قازىرگى قازاق əدەبيەتى وقۋلىعىن قايتا قاراۋ. وقۋ باعدارلاماسىنا وزگەرىستەر ەنگىزۋ. ەكىنشى، 30-40 جاس ارالىعىنداعى قالامگەرلەرگە مەملەكەتتىك دارەجەدە سىيلىق تاعايىنداۋ ماسەلەسىن تىلگە تيەك ەتتى.

سونىمەن قاتار، كەڭەسكە جينالعان جاس اقىن-جازۋشىلار ەركىن فورماتقا كوشىپ، مينيسترگە ناقتى كوزدەلگەن ۇسىنىستارىن جەتكىزدى.

قالقامان سارين مۇقاعالي تۋرالى كينو تۇسىرسەك دەگەن ۇسىنىس ءبىلدىردى. سونداي-اق، ول كىتاپ مəسەلەسىن قوزعاپ، قايتا باسۋ ىسىندەگى جەڭىلدىكتەردىڭ قاجەت ەكەنىن جەتكىزدى. جاس اقىن-جازۋشىلاردى جۇمىسپەن قامتۋ، تۇركى əلەمىنە ورتاق ءتول سىيلىق دايىنداپ، اۋقىمدى بايقاۋلار وتكىزۋ كەرەكتىگىن ايتتى.

ەرلان ءجۇنىس كىتاپ شىعارۋ ىسىندە جاس قالامگەرلەرگە باسىمدىق بەرىلىپ، كەمى 20% جاڭا بۋىنىڭ كىتابى شىقسا دەگەن ويىن ايتتى.

ميراس اسان كىتاپتاردىڭ اۋديو نۇسقالارىن شىعارۋدى ۇسىندى. اۋديو انتولوگيامەن قوسا، ۇلتتىق ارنادا ءۇزىلىپ قالعان "پوەزيا əلەمى" باعدارلاماسى قايتا جالعاسىن تاپسا دەپ تىلەك ءبىلدىردى.

ماقسات مəلىك ءتۇرلى ونەر ۇيىمدارىنىڭ بايلانىسىن جەتىلدىرۋ كەرەكتىگىن، تەاتر، كينو سالالارىنا قالامگەرلەردى تارتۋ قاجەتتىگىن ايتتى.

بەيبىت سارىباي دراماتۋرگياعا قاتىستى ءوز ويىن ورتاعا سالىپ، ءتۇيىندى تاقىرىپتاردىڭ شەشىمىن تابۋعا شاقىردى. جاڭا شىعارمالاردىڭ جارىققا شىعۋى ءۇشىن ونەر اكادەميالارىندا 10 جاس دارىنعا گرانت ءبولۋ مəسەلەسىن كوتەردى.

مينيستر قوزعالعان ماسەلەلەر مەن ۇسىنىستاردىڭ الداعى ۋاقىتتا تەزىرەك شەشىلىپ، ۇلتتىق ادەبيەتىمىزگە قاتىستى جاڭا زاڭ باپتارىن قاراستىراتىنا ۋادە بەردى. سونىمەن قاتار، قازىرگى تاڭدا جالتارتپا اڭگىمەلەردەن اۋلاق بولۋ ءۇشىن، ياعني وسەك اياڭعا سەنبەي ناقتى جۇمىسقا كوشەيىك، وعان مەملەكەت تاراپىنان قولداۋ كورسەتىلەتىنىن جانە دە ءاردايىم ۇسىنىستاردى قاراۋعا دايىن ەكەنىن جەتكىزدى.

اشىق جارقىن اڭگىمە ورتاسىنا اينالعان وتىرىستىڭ جالعاسى «قازاقستان» ورتالىق كونتسەرت زالىندا پوەزيالىق كەشپەن جالعاستى.

Abai.kz