پرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ قىتايعا ساپارلاپ كەتكەنى جايلى جازعان ەدىك. رەسەيدىڭ پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين دە بەيجىڭدە ءجۇر، قازىر. شاڭحايعا مۇشە ەلدەردىڭ باسشىلارى جيىلىپ، سامميت وتكىزەدى. قوناقتاردى كۇتىپ الۋشى قحر باسشىسى شي جيپيڭ. ءۇي - سونىكى.

ەندى، شانحايعا مۇشە ەلدەر باسشىلارىنىڭ جيىنى الەمدىك اقپاراتتىڭ نەگىزگى ترەندىنە اينالادى. ارينە، پاكىستان مەن ءۇندىستان قوسىلعانىن ەسكەرسەك، 3 ميلليارد ادامى بار بۇل ۇيىمنىڭ ليدەرلەرى نە دەپ، نە قوياتىنى كىم-كىمگە بولماسىن قىزىق.

مىنە، سول جيىنعا بارعان ۆلاديمير پۋتين ءبىرتۇرلى سۇحبات بەرىپتى.  ورمانداي ورىستى 18 جىل باسقارىپ كەلە جاتقان ۆولوديا اعاي، شي توراعانى تۋعان كۇنىنە شاقىرىپ، ونىمەن بىرگە اراق ىشكەنىن ايتىپتى.

«بالكىم، شي جيپيڭ توراعا مەنىڭ تۋعان كۇنىمدە مەنىمەن بىرگە بولعان جالعىز ليدەر شىعار. مەنىڭ جۇمىس گرافيگىم وسى سايكەس كەلمەي-اق قويىپتى. سوندىقتان مەن ءوز تۋعان كۇنىمدى شەتەلدىك ارىپتەستەرىممەن اتاپ وتپەپپىن. ال شي جيپيڭ توراعامەن اتاپ وتتىك. جاسىراتىنى جوق، ءبىر-ءبىر ستاقان اراقى ىشتىك تە شۇجىق تۋراپ تىسكە باستىق»، دەپتى ۆلاديمير پۋتين.

وتكەندە ورىستىڭ «اctualcomment.ru» دەيتىن سايتى ىشىمدىككە ءىشى قۋىس ساياساتكەرلەردىڭ ەسىم-سويلارىن ءتىزىپ شىققان ەدى. ەندى، سول اقپاراتقا نازار بۇرىڭىز:

جالپى ورىس باسشىلارىنىڭ دەنى «اقاڭا» اۋەس بولىپ كەلەتىنى بەلگىلى. ولار ءۇشىن اراق-شاراپتىڭ ءتۇر ءتۇرى ارنايى ازىرلەنەتىنى دە بەلگىلى. مىنە، سولاردىڭ ىشىندە ۆلاديمير پۋتين اراقتى كوپ ىشپەيدى ەكەن. بىراق سىرا سىمىرۋدەن باس تارتپايتىن ادەتى بار ەكەن.

ورىس اقپاراتى ۆولوديا اعايدىڭ ءجيى ىشەتىنى سىراسى - Radeberger Pilsner ەكەنىن جازادى. نەمىس ماركاسى. درەزدەنگە جاقىن ماڭدا ورنالاسقان رادەبەرگ دەيتىن قالاشىقتا ازىرلەنەتىن بۇل سىرا زاۋىتى المانيانىڭ ەڭ ۇزدىك سىرا وندىرۋشىلەرىنىڭ العاشقى وندىعىنا كىرەدى.

ال ۆولوديا اعايدىڭ وڭ قولى، رەسەيدىڭ زاپاستاعى پرەزيدەنتى دميتري مەدۆەدەۆ – شاراپقور. ول قىرىم مەن كراسنوداردا شاراپ زاۋىتىن ىسكە قوسۋدى باستاما ەتىپ كوتەرگەن. ال ءپۋتيننىڭ وپپونەنتى الەكسەي ناۆالنىي دميتري مەدۆەدەۆتىڭ مەنشىگىندە يتاليادا ورنالاسقان شاراپ زاۋىتى بار دەپ شۋلايدى.

ايتپاقشى، 2009 جىلى ءدال وسى دميتري مەدۆەدەۆ G8 جيىنىنا پرەزيدەنت مارتەبەسىندە قاتىسقان. فوتوگرافتار داكەڭنىڭ ءجۇرىس-تۇرىسىن ءجىتى باقىلاپ وتىرىپ، ونىڭ ماس ەكەنىن انىقتاعان ەدى.

رەسەي دۋماسىنداعى دۇمشە-دەپۋتاتتاردى جەتەكتەپ جۇرگەن كارىسۇيەك، قۋباستاردىڭ ەكەۋى دە ىشكىشتەر رەيتينگىسىندە بار. پۋتين باسقاراتىن بيلىك باسىنداعى «ەدينيا روسسيادان» وزگە جيرينوۆسكيدىڭ لدپر-ى، زيۋگانوۆتىڭ كپرف-ى بار، سولار جايلى دا اقپارات شىقتى.

«ويباي، ءبىزدىڭ پارتياداعىلاردىڭ ەشقايسىسى اراق دەگەندى اۋزىنا تاتىپ الماعان» دەپ ان-سۋ ىشكەن جيرينوۆسكي اراققا اۋەستىگى بار ەكەنىن ءبىز ەمەس، ورىس اقپاراتى جازدى. جيرينوۆسكيدىڭ اق سۋعا سىلقيا تويىپ، ەكى قولىن ەربەڭدەتە سويلەپ، سىلەكەيىنە شاشالىپ تۇرعان بەينەجازبالارى الەۋمەتتىك جەلىدە جەتىپ ارتىلادى.

كوممۋنيستەردىڭ كوسەمى، ەندىگى تورىنەن كورى جاقىن ەگدە دەپۋتات زيۋگانوۆ تا اراققۇمارلىعىن ار سانامايدى ەكەن. كەيدە كونياك ىشەتىن كورىنەدى. «اctualcomment.ru» سايتىنىڭ جازۋىنشا، گەنا اتاي، بۇرىن جاقسى ىشكەن. ءتىپتى، ماس بولىپ، ءوزىنىڭ شوپىرىن ساباعان. قازىر، شاۋتارتىپ قالۋىنا بايلانىستى، ءىشۋدى قويعان. بۇل ورىس باسشىلارىنىڭ بۇگىنگى قالپى.

ايتپاقشى، 2015 جىلى قازاقستاننىڭ پارلامەنتىندە اراق ماسەلەسى قىزۋ-تالقىعا تۇسكەن. بۇگىندە جاسى سەكسەنگە كەلگەن كوممۋنيست دەپۋتات كوسارەۆ اعاي، قازاقستانعا رەسەيدەن زاڭسىز كىرىپ جاتقان ارزان اراق وتاندىق اراق وندىرۋشىلەردى قىپ-قىزىل شىعىنعا باتىرىپ وتىرعانىن ايتىپ، دابىل قاققان. ەسىمىزدە. سول كەزدەگى ەكونوميكا ءمينيسترى، ەربولات دوساەۆتى دىڭكەلەپ العان.

«زاڭسىز ارزان اراقتىڭ ساۋداداعى باعاسى 450 تەڭگە. وتاندىق اكتسيزى بار اراق 2,5 مىڭ تەڭگە. بۇلار قالاي كىرگەن؟ مينيستر مىرزا، مەن سىزگە ارزان اراقتىڭ قاي جەرلەردە ساتىلاتىنىن كورسەتەيىن» دەپ ەدى، ەگدە جاستاعى كوممۋنيست اعاي.

2015 جىلعا دەيىن رەسەي مەن بەلارۋسيادان اكەلىنەتىن الكوگولدى ونىمدەر ەل نارىعىندا ەركىن ساۋدادا ءجۇردى. تەك، 2015 جىلدىڭ 1-ماۋسىمىنان باستاپ، ورىستان كەلەتىن الكوگولدى ونەمدەرگە شەكتەۋ قويىلدى. ايتسە دە، كۇنى بۇگىنگە دەيىن ورىس جۇرتى قازاقستان نارىعىنا الكوگولدى سۋسىندار كىرگىزۋمەن اينالىسىپ كەلەدى.

تاعى ءبىر قىزىق دەرەك. رەسەيدە ەڭ ىشكىش ايماقتىڭ رەيتينگىسىن تۇزگەن. مىنە كورسەتكىشى:

حالىقارالىق «Tackling Harmful Alcohol Use» ۇيىمى رەيتينگىسى بويىنشا، رەسەي جاستاردىڭ ىشىمدىككە سالىنۋى فاكتىسى ەڭ كوپ تىركەلگەن مەملەكەت اتانعان. بۇل 2015 جىل.

ال ءپۋتيننىڭ ساياسي-اكەسى بوريس ەلتسيننىڭ ماسكۇنەمدىگى مۇقىم ەلگە ايتپاسا دا ءمالىم اقپار.

سولاي، مىنە. تاقىرىپقا قايتا ورالايىق، ءدال قازىر شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا مۇشە مەملەكەت باسشىلارى بەيجىڭگە بارا جاتىر. ۇيىمعا تۇراقتى مۇشە 8 ەل بار. وعان باقىلاۋشى ەلدەر مەن حالىقارالىق ۇيىم باسشىلارىن قوسىڭىز. شىۇ ەلدەردىڭ ورتاق حالقىنىڭ سانى 3 ميللياردتان اسىپ جىعىلادى.

مىنە، وسىنداي جيىنعا قاتىسىپ جاتقان كورشى ەلدىڭ باسشىسى ۆولوديا اعاي، شي توراعانى تورىنە شىعارىپ، قوناق قىلعانىن، ونىمەن قالاي اراق ىشكەنىن ايتىپ، ايداي الەمگە اقپارلاپتى.

ال ءبىز قىتاي بيلىگىنىڭ ەتنيكالىق از ۇلتتارعا جاساپ جاتقان قاتقىل ساياساتى جايلى از جازعان جوقپىز. اسىرەسە، قىتايداعى 1,5 ميلليونعا جۋىق قازاقتىڭ قۋعىنعا ءتۇسىپ، تۇرمەگە توعىتىلىپ جاتقانى ءبىزدى الاڭداتادى. بۇل ماسەلەگە ءبىز تۇگىلى الەم اقپاراتى الاڭدايدى. ەلدىڭ ءۇمىتى باسقا-باسقى ەمەس، ەلباسىنىڭ وزىندە.

نۇرزات توعجان

Abai.kz