الماس ماناپ. ازيادانىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى ۆاگوندا تۇرادى
ءبىز ازيادادا 32 التىن، 21 كۇمىس، 17 قولا الدىق دەپ ماقتانامىز-اۋ. سول كۇمىس پەن قولا جۇلدە يەگەرلەرىنىڭ ءبىرى راديك جاپاروۆ 10 جىلدان بەرى قىسى-جازى ۆاگوندا تۇراتىنىن بىلەسىز بە؟ ازيادادان كەيىن راديككە ەل سپورتى تىزگىنىن ۇستاعان باسشىلار نەمەسە الماتى قالاسى اكىمدىگى پاتەر كىلتىن بەرەتىن شىعار دەپ ويلاعانبىز. سويتسەك، بەرمەك تۇگىلى سپورتشىنى ارنايى قۇتتىقتاعان سپورت فۋنكتسيونەرى نەمەسە اتقامىنەر بولماعان ەكەن. بۇل جايت راديكپەن اڭگىمەلەسكەندە بەلگىلى بولدى.
- راديك، الدىمەن اڭگىمەمىزدى ازيادادان باستاساق. الامان سىنعا قالاي دايىندالدىڭ؟
- ازياداعا دەيىن قۇراما مۇشەلەرىمەن التى ادام بولىپ وقۋ-جاتتىعۋدى كوبىنە ەۋروپا ەلدەرىندە وتكىزدىك. دايىندىعىمىز جامان بولمادى. اتتەگەن-ايى، ەلىمىزدە وتكەن دودادا جاتتىعۋ كەزىندە باعىندىرىپ جۇرگەن قاشىقتىقتى قايتالاي المادىم.
- ازيادادا قاي جۇلدەدەن ءۇمىتتى ەدىڭ؟
- ارينە، باس جۇلدەدەن.
- اپتا بويى استانا مەن الماتىدا وتكەن جارىس وزىڭە ۇنادى ما؟
- ءسوز جوق، كەرەمەت! مەن وليمپيادا مەن الەم چەمپيوناتتارىندا ونەر كورسەتتىم. ەشبىر ەلدە ءدال مۇنداي دەڭگەيدە جارىستىڭ ۇيىمداستىرىلۋىن كورگەنىم جوق.
- راديك، سەنىڭ كورسەتكىشتەرىڭ ۇنەمى اۋىتقىپ تۇراتىن سياقتى. بۇنى نەمەن تۇسىندىرەسىڭ؟
ءبىز ازيادادا 32 التىن، 21 كۇمىس، 17 قولا الدىق دەپ ماقتانامىز-اۋ. سول كۇمىس پەن قولا جۇلدە يەگەرلەرىنىڭ ءبىرى راديك جاپاروۆ 10 جىلدان بەرى قىسى-جازى ۆاگوندا تۇراتىنىن بىلەسىز بە؟ ازيادادان كەيىن راديككە ەل سپورتى تىزگىنىن ۇستاعان باسشىلار نەمەسە الماتى قالاسى اكىمدىگى پاتەر كىلتىن بەرەتىن شىعار دەپ ويلاعانبىز. سويتسەك، بەرمەك تۇگىلى سپورتشىنى ارنايى قۇتتىقتاعان سپورت فۋنكتسيونەرى نەمەسە اتقامىنەر بولماعان ەكەن. بۇل جايت راديكپەن اڭگىمەلەسكەندە بەلگىلى بولدى.
- راديك، الدىمەن اڭگىمەمىزدى ازيادادان باستاساق. الامان سىنعا قالاي دايىندالدىڭ؟
- ازياداعا دەيىن قۇراما مۇشەلەرىمەن التى ادام بولىپ وقۋ-جاتتىعۋدى كوبىنە ەۋروپا ەلدەرىندە وتكىزدىك. دايىندىعىمىز جامان بولمادى. اتتەگەن-ايى، ەلىمىزدە وتكەن دودادا جاتتىعۋ كەزىندە باعىندىرىپ جۇرگەن قاشىقتىقتى قايتالاي المادىم.
- ازيادادا قاي جۇلدەدەن ءۇمىتتى ەدىڭ؟
- ارينە، باس جۇلدەدەن.
- اپتا بويى استانا مەن الماتىدا وتكەن جارىس وزىڭە ۇنادى ما؟
- ءسوز جوق، كەرەمەت! مەن وليمپيادا مەن الەم چەمپيوناتتارىندا ونەر كورسەتتىم. ەشبىر ەلدە ءدال مۇنداي دەڭگەيدە جارىستىڭ ۇيىمداستىرىلۋىن كورگەنىم جوق.
- راديك، سەنىڭ كورسەتكىشتەرىڭ ۇنەمى اۋىتقىپ تۇراتىن سياقتى. بۇنى نەمەن تۇسىندىرەسىڭ؟
- ءسوزىڭىزدىڭ جانى بار. ويتكەنى، جوعارىدا ايتتىم عوي، جاتتىعۋ كەزىندە ازيادادا باس جۇلدە العان ەۆگەني لەۆكيننىڭ كورسەتكىشىنەن دە جوعارى ناتيجەنى باعىندىرىپ جۇرگەنمىن. جارىس بارىسىندا قوبالجىدىم با، نە بولعانىن بىلمەي قالدىم.
- 2006 جىلى تۋرين وليمپياداسىنان كەيىن سەنى يتاليا قۇراماسىنا ونەر كورسەتۋگە شاقىرعانىن بىلەمىز. سول ۇسىنىستان نەگە باس تارتتىڭ؟
- وتاندىق شاڭعىمەن تۇعىردان سەكىرۋ فەدەراتسياسى ماعان كوپ قارجى جۇمسالعانىن ايتىپ، كەلىسىم بەرمەدى. ايتپەسە، يتالياندىقتار جوعارى جالاقى مەن ءار جارىس سايىن سىياقى بەرەمىز دەپ ۇسىنىس جاساعان ەدى. ءتىپتى، يتاليادان پاتەر الىپ بەرەمىز دەگەن-تۇعىن. اتتەڭ، سول كەزدە جاعدايىم وسىلاي بولاتىنىن بىلگەنىمدە، ەشكىمنىڭ سوزىنە قاراماستان «يتاليا، قايداسىڭ؟!» دەپ تارتىپ كەتەر ەدىم.
- الماتىداعى جاعدايىڭ قالاي؟
- مەن الماتىنىڭ ناقتى تۇرعىنى ەمەسپىن. تۇراتىن جەرىم - ۆاگون.
- سول كەزدەگى قۇراما باپكەرى ديونيس ۆودنەۆ ەكەۋلەرىڭنىڭ ارالارىڭداعى جاعدايدى ايتىپ بەرەسىڭ بە؟
- فەدەراتسيا باسشىلارى جينالىپ، باس باپكەردى سايلاۋ كەزىندە سول كەزدەگى سايلانعان ۆودنەۆكە مەن قارسى داۋىس بەردىم. ۆودنەۆ باپكەر بولاتىن بولسا، سپورتشىلارىمىزدىڭ دەڭگەيى تومەندەيتىنىن جەتكىزدىم. جيىندا ەشكىم ماعان قۇلاق اسپادى. ال باپكەر بولعان ديونيس ۆودنەۆ كەلەسى كۇنى-اق مەنى قۇرامادا قالدىرمايتىنىن ايتتى.
- سەنىڭ ايتقانىڭ دۇرىس كەلىپتى. ديونيس ۆودنەۆ ەكى جىل بويى تۇك بىتىرە العان جوق. بۇرىنعى باپكەر قازىر قايدا ءجۇر؟
- بىلمەيمىن. بىلگىم دە كەلمەيدى. سونىڭ كەسىرىنەن ءۇش جىل قۇراماعا الىنبادىم. 2010 جىلى ۆانكۋۆەر وليمپياداسىندا دا ونەر كورسەتە المادىم. اراسىندا قانشاما الەم چەمپيوناتى مەن الەم كۋبوگىنان قالىس قالدىم. وسىدان كەيىن ونداي ادامدى سىيلاۋعا بولا ما؟!
- ال قازىر قۇرامادا جاعدايىڭ قالاي؟
- جاعداي ءبىر قالىپتى. باپكەر دە ءوز بىلگەنىن ۇيرەتۋدە. الايدا، بىزگە وتاندىق باپكەردەن گورى شەتەلدىكتەردى شاقىرعان دۇرىس بولار ەدى.
- نەگە؟
- ويتكەنى، تۇعىردان سەكىرۋ سپورتى بو-يىنشا دامىعان مەملەكەتتەر گەرمانيا، نورۆەگيا، اۆستريا بىزدەن 30-40 جىلداي الدا. مىنە، سول ەلدىڭ تىم بولماعاندا ورتا دەڭگەيدەگى باپكەرىن شاقىرا الساق، سوندا عانا وزگەرىستەر بولىپ، ۇزدىكتەر قاتارىنان كورىنۋگە مۇمكىندىك بولار ەدى.
- بۇل ماسەلە باپكەرگە ەمەس، سپورتشىلارعا قاتىستى ەمەس پە؟
- جو-جوق، ول قاتە پىكىر. ويتكەنى، قۇراما سپورتشىلارى باپكەردىڭ بارلىق ايتقاندارىن بۇلجىتپاي ورىنداپ كەلەدى. ايتسە دە، ناتيجە جوق. تۇعىردان سەكىرۋ سپورتى بويىنشا دامىعان مەملەكەتتەردەن ۋاقىتشا بولسا دا، باپكەر شاقىرساق قاتەلەسپەس ەدىك.
- وتباسىن قۇردىڭ با؟
- قۇرۋىن قۇردىق قوي، بىراق، جاعدايىمىز ءماز ەمەس.
- ؟
- ەندى قالاي دەپ جاۋاپ بەرەيىن. ءوزىم ۆاگوندا تۇرىپ جاتىرمىن. ايەلىمە جاعداي جاساي الماعاندىقتان، ول ءوز ۇيىندە.
- فەدەراتسيادان الاتىن جالاقىڭ تىم ماردىمسىز با؟
- بار-جوعى 75 مىڭ تەڭگە.
- ازيادادان كەيىن ساعان ەشكىم پاتەر بەرەمىز دەپ ۋادە ەتكەن جوق پا؟
- جوق، ونداي قايىرىمدى جاندار بولسا عوي، شىركىن!
- الداعى جوسپارىڭ قانداي؟
- بۇگىن الەم چەمپيوناتىنا جول تارتامىز. سول ءدۇبىرلى سىندا ۇزدىك 20 سپورتشىنىڭ قاتارىنان كورىنۋگە تىرىسامىن.
- باستى ارمانىڭ؟
- مەنىڭ ەڭ باستى ارمانىم - باسپانا. قازىر تۇرعان جەرىمدى كورسەڭىز، شوشيسىز. قۇرىلىس نىسانىنىڭ جانىندا ورنالاسقان ۆاگوندا تۇرامىن. سۋدى تاسىپ ىشەمىن، وتتى ءوزىم جاعامىن. نەگە جىلاي بەرەدى دەپ تۇرعان شىعارسىز؟ بىراق، بۇل - شىندىق. سوندىقتان سپورت باسشىلارى بولسىن، قالا اكىمشىلىگى بولسىن مەن ولاردان تەگىن ءۇي ەمەس، تىم بولماسا يپوتەكا نەمەسە نەسيەگە پاتەر الۋعا كومەكتەسسە بولعانى. بار سۇرايتىنىم وسى.
P.S. ازيانىڭ مىقتىسى ۆاگوندا تۇرادى. 10 جىلدان بەرگى تۇراعى سول. پارادوكس. شەتەلدەن «كەلىمسەك» سپورتشىلاردى شاقىرىپ، استى-ۇستىنە تۇسۋدەن الدىنا جان سالمايتىن قازاق ەلى وتانداسىنا 30 شارشى مەتر پاتەر قيماعانى ءالى كۇنگە دەيىن تۇسىنىكسىز. كوك بايراقتىڭ استىندا حالىقارالىق تۋرنيرلەردە بيىكتەن كورىنگەن سپورتشى بولاشاقتا باسپانا الۋعا كومەك قولىن سوزاتىن جاندار تابىلىپ جاتسا، ارمانى ورىندالاتىنىن جەتكىزدى. قياعا سامعاعان قازاق بالاسىنىڭ ارمانىن ورىنداۋعا ازيادادا الدىنا ەل سالماعان مەملەكەتتىڭ شاماسى كەلمەي مە؟
تۇپنۇسقاداعى تاقىرىپ: «كۇمىس جۇلدەگەر ۆاگوندا تۇرادى»
«نۇر استانا» گازەتى
