الماتى قالاسىنداعى قاراساي باتىر – ناۋرىزباي كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا كەزىندە نكۆد مەكەمەسى ورنالاسقان تاريحي عيمارات الدىندا ءبىر توپ جەلتوقساندىقتار نارازىلىق اكتسياسىن وتكىزدى. باستى سەبەپ – تاريحي نىسان جەكە مەنشىككە ساتىلعان جانە جاڭا قوجايىن مۇندا قوناقۇي سالۋدى باستاپ كەتكەن. بۇگىنگى كۇنى عيماراتتىڭ 3-ءشى جانە 4-ءشى قاباتتارىندا قۇرىلىس جۇمىستارى ءجۇرىپ جاتىر. جينالعاندار مەن باق وكىلدەرىن كۇزەتشى عيمارات ىشىنە كىرگىزگەن جوق.

بولات شاراحىمباي، اقىن، جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسۋشى:

-بۇل عيماراتتىڭ تاريحى 1930-جىلدارداعى زۇلماتپەن تىكەلەي بايلانىستى. سول كەزدە قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراعان قايراتكەرلەرىمىز وسى عيماراتتا ۇستالعان، ازاپتالعان، تەرگەلگەن. كەيبىر دەرەكتەرگە قاراعاندا، كوپتەگەن الاش قايراتكەرلەرى وسىندا جازالانعان. بۇل ماسەلەنى «قازاق ادەبيەتى» گازەتىندە دە كوتەرگەنبىز. سول كەزدە قوعامدىق ۇيىمداردىڭ، بەلسەندى  ازاماتتاردىڭ ارالاسۋىمەن توقتاتىلىپ ەدى. ەندى، مىنە، بۇل داۋ-داماي قايتادان باستالىپ وتىر. ءتىپتى بۇل عيماراتتىڭ جەكەمەنشىككە قانداي جولمەن، نە ءۇشىن بەرىلگەنى دە تۇسىنىكسىز. مۇنداي تاريحي ورىندار جەكە ادامدارعا، كاسىپكەرلەرگە بەرىلمەۋى كەرەك. ەستۋىمىزشە، جاڭا قوجايىن بۇل عيماراتتى قوناقۇيگە اينالدىرماق ەكەن. بۇل جەردە قوناقۇي سالىنسا، مەيرامحانا دا، باسقاسى دا سالىنادى دەگەن ءسوز. ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىنە ۇلەس قوسقان قايراتكەرلەرگە قاتىسى بار بۇل مەكەن جىنويناققا اينالسا جەتىسكەن ەكەنبىز. ءبىز بۇعان قارسىمىز. ا.ەسىموۆ الماتىنىڭ اكىمى بولىپ تۇرعان كەزدە وسى عيماراتتىڭ ءبىر بۇرىشىنان جەلتوقساندىقتارعا ارنالعان مۇراجاي اشىپ بەرگەن بولاتىن. جاڭا قوجايىن سول مۇراجايداعى قۇجاتتار مەن جادىگەرلەردى لاقتىرىپ تاستادى دەپ ەستىدىك. بۇل ءبىزدىڭ تاريحىمىز عوي، الاش قايراتكەرلەرى مەن جەلتوقساندىقتاردىڭ ارقاسىندا تاۋەلسىزدىك الىپ وتىرعانىمىزدى تۇسىنبەيتىن، بىلمەيتىن بۇل قانداي ادامدار؟!

بۇل عيماراتتى تاريحي ورىن رەتىندە الىپ قالۋعا ءتيىپسىز. ناقتى تالابىمىز – مۋزەي كۇيىندە قالۋى كەرەك. قوناقۇيگە اينالدىرۋعا، جەكەمەنشىككە ساتۋعا مۇلدە بولمايدى!

گۇلباحرام ءجۇنىس، رەسپۋبليكالىق«تاۋەلسىزدىك قىراندارى» قوعامدىق ۇيىمىنىڭ ءتورايىمى:

-ءبىز بۇل ماسەلەنى ەڭ العاش وسى عيمارات ساۋداعا تۇسكەن كۇننەن بەرى كوتەرىپ كەلەمىز.ءبىزدىڭ رەنىشىمىز – بۇكىل حالىقتىڭ رەنىشى. ەرتەڭگى كۇنى ۇرپاقتارىمىز ەگەمەندىككە قالاي جەتتىك، كىمدەردىڭ ارقاسىندا جەتتىك دەگەن كەزدە نە دەپ جاۋاپ بەرەمىز؟ بۇعان دەيىن دە بىرنەشە رەت ساۋداعا سالىنعان كەزىندە ۋاقىتشا توقتاتىلعان بولاتىن. ەندى ءۇزىلدى-كەسىلدى ناقتى شەشىم قابىلدانىپ، تاريحي عيماراتتىڭ قالپىندا قالۋىن تالاپ ەتەمىز. مۇندا الاش ارىستارىنىڭ قانى توگىلگەن، تۋرا قارسى الدىندا اشارشىلىق قۇرباندارىنا ارنالعان ەسكەرتكىش تۇر. سولاردىڭ رۋحى كەزىپ جۇرگەن جەردى كىم كورىنگەننىڭ قولىنا بەرىپ قويۋعا بولمايدى! ولار قانشاما قۇندى مۇراعاتىمىزدى اياقتارىنىڭ استىنا تاپتاپ جاتىر؟  ەرتەڭ تاريح بەتىنە قالاي قارايمىز؟

سوندىقتان قالالىق ءماسليحات، اكىمدىك جانايقايىمىزعا قۇلاق تۇرسە دەيمىز. بيلىك تاراپىنان ناقتى شارا قولدانۋ قاجەت.

Abai.kz