سىرتتاعى قازاق قاندايدا ءبىر قيىندىققا تاپ بولسا، ەلدەگى قازاقتىڭ مازاسى كەتەتىنى بەلگىلى. كۇنى كەشە عانا موڭعولياداعى قازاقتار قونىستانعان بايان-ولگەي ايماعىندا نوسەر جاۋىن جاۋىپ، 275 وتباسىنىڭ سۋ استىندا قالعانىن اقپارات قۇرالدارىنان ەستىپ، بىلدىك.

بۇگىندە تاسقىن سۋدىڭ زاردابىن جويۋعا موڭعوليانىڭ ايماقتىق تجد، قارۋلى كۇشتەردىڭ №340 ءبولىمى، بايلانىس ورنى قىزمەتكەرلەرىنەن قۇرالعان 124 ادام جانە 24 تەحنيكا جۇمىلدىرىلعانى جايىندا حابار الدىق. 

بىزگە جەتكەن حابار بويىنشا 163 ادامدى قاۋىپسىز جەرگە كوشىرىپ، 95 ادامدى ولگەي قالالىق №6 ورتا مەكتەپتىڭ جاتاقحاناسىنا ورنالاسقان. ادام شىعىنى جوق، الايدا سەلدىڭ سالدارىنان ماتەريالدىق شىعىنعا باتقان تۇرعىندار بار ەكەن.

ازىرشە تاسقىن سۋدان زارداپ شەككەن ولگەيگە قول ۇشىن بەرۋگە ساعىنتاەۆ ۇكىمەتى اسىعار ەمەس. 

2016 جىلى بايان-ولگەيدەگى قازاقتار تاسقىن سۋدىڭ استىندا قالىپ، قيىن جاعدايعا تاپ بولعاندا ەلدەگى جۇرتتىڭ سىن-ەسكەرتپەسىنەن كەيىن، سول كەزدەگى ەكس-پرەمەر كارىم ءماسىموۆ موڭعولياعا اتباسىن بۇرىپ، ءتىلسىز جۋدان جاپا شەككەن قانداستاردىڭ كوڭىلىن اۋلاپ، حال-جاعدايىن ءبىلىپ، قازاقستان ۇكىمەتى تاراپىنان 200 مىڭ دوللار (نە دەگەن كوپ اقشا دەسەڭىزشى) مولشەرىندە قارجىلاي قولداۋ كورسەتكەن-ءدى. 

ولگەيدەگى قانداستىرامىز ماسىموۆكە «200 مىڭ دوللار قاي جىرتىعىمىزعا جاماۋ بولادى» دەپ وكپە-رەنىشىن ايتقان جوق. قايتا ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ىزدەپ كەلگەنىنە ءماز بولىپ، بار قيىندىقتى ۇمىتقانى ەسىمىزدە. 

ايتپاقشى، ءدال سول ساتتە بەلگىلى ءانشى ومىرقۇل اينيازوۆ 200 مىڭ دوللارعا ارەڭ دەگەن دە ءۇي سالعانىن ايتىپ، مۇنشاما اقشاعا نە ىستەۋگە بولاتىن ايتىپ بەرگەنى دە ەسىمىزدە. 

وزگە ءبىر ەلدەردى سۋ الىپ، ءورت شالسا ميلليونداعان دوللاردى ويلانباستان بەرە سالاتىن قازاقستان ۇكىمەتىنىڭ قانداستىرامىزعا 200 مىڭ دوللاردان ارتىق اقشا بەرە الماعانىنا قارىنمىز اشقان ەدى. 

ءبىزدىڭ بيلىك وتكەن جىلدان بەرى رەسەيدىڭ شاشباۋىن كوتەرىپ، سيريادا قىرىق پىشاق بولعان تاراپتاردىڭ باسىن قوسىپ، ولاردىڭ ءبارىن استاناعا الدىرىپ، بار جاعدايىن جاساپ، اراعايىن بولىپ جاتقانىن ءبارىمىز بىلەمىز. 

ءيا، بۇل رەسمي استانانىڭ دۇنيەجۇزىندەگى بەدەلىن كوتەرۋ ءۇشىن قاجەت دۇنيە ەكەنىن تالاي شەشەندەر جاقتارى تالعانشا ايتىپ، سانامىزعا قۇيعانى جاسىرىن ەمەس. 

ەگەر تاسقىن سۋدىڭ استىندا قالعان ولگەيدەگى قازاقتارعا ۇكىمەت قول ۇشىن بەرسە، ابىروي-بەدەلدىڭ استىندا قالىپ، ساعىنتاەۆ ۇكىمەتى حالقىنىڭ الدىندا قۇرمەت-قوشەمەتكە بولەنىپ شىعا كەلمەي مە؟ 

بىراق ءبىزدىڭ بيلىك ەلدەگى قازاقتاردىڭ الدىندا سۇيكىمدى بولعاننان گورى وزگە ەلدىڭ الدىندا ابىرويلى، ايبارلى كورىنگەندى ءجون سانايتىن ادەتى بار ەمەس پە؟ 

وسى تۇرعىدان الىپ قاراعاندا، الداعى ۋاقىتتا باقىتجان ساعىنتاەۆتىڭ موڭعولياعا بارىپ، ات ءمىنىپ، شاپان كيگەن (ومىرىندە العاش رەت شىعار دەپ ويلايمىز) ءماسىموۆتىڭ «ەرلىگىن» قايتالاي الا ما دەگەن سۇراق كوكەيىمىزگە قوناقتاپ قالدى. 

ەگەر ساعىنتاەۆ موڭعولياعا بۇرىپ، ولگەيدەگى قانداستارىمىزدىڭ حال-جاعدايىن سۇراسا، ونداعى جۇرت توپان سۋ توبىعىنان كەلمەگەندەي عاجايىپ كۇيگە ءتۇسىپ، ادام اۋىزبەن ايتىپ جەتكىزە المايتىن ەيفوريانى باستان كەشەر ەدى. 

نۇرلان جۇماحان

Abai.kz