بالا كەزىمىزدە "كوشپەندىلەر" مەن "الاساپىراندى" وقىپ وسكەن ۇرپاقپىز عوي، باتىرلار مارتتىگى بوس ءسوز ەمەس دەپ سەندىك. ورىس كلاسسيكتەرىندەگى، تولستويدىڭ بولكونسكيلەرى وفيتسەرلىك وجداننىڭ ساف ۇلگىسى بوپ ءسىڭدى. مومىشۇلىنىڭ پافوستى شىعارمالارى، ەكىنشى جاھان سوعىسىنداعى سانسىز ەرلىكتەر داستانى... بۇلار دا سارباز سەرتىنىڭ ومىردە بار ەكەنىن سانامىزعا قۇيدى.

الايدا، الايدا ورتا جولدا بۇ تۇسىنىككە سىزات ءتۇستى. اۋەلى بەتكە ۇستار گەنەرالدارىمىز تەرىسكەي كورەياعا اسكەري ۇشاق ساتتى. سوسىن، توپىرلاپ جەمقورلىق داۋى شىقتى دا جاتتى... ۇرلادى، جەدى، قامالدى، قۇتىلدى. ۇيرەنىپ كەتتىك. وفيتسەر وجدانى دەگەن ۇعىم ادىرا قالدى. اياعى جاڭاوزەندە قارۋسىز جۇرتقا وق اتقىزدى، جاۋاپكەرشىلىك كوتەرۋگە ءبىر گەنەرالدىڭ جىگەرى جەتپەدى... جارايدى، بۇل - تاپتاۋرىن حيكايا. ايتپاعىم باسقا...

وفيتسەرلىك وجدان ۇعىمى جەمقورلىق جايلاعان ەلدە جوققا اينالعانىمەن، تاريحتا دا، ءادىل قوعام قۇرعان، اسكەري ءداستۇرى بەرىك ەلدەردە دە ءالى بار ۇعىم. ءتىرى تۇسىنىك.

"وفيتسەرلىك وجدان" سياقتى سپورتتىق مىنەز دەگەن دە ۇعىم بار. ياعني، سپورتتىق مىنەز - تاباندىلىق، باسەكەگە قۇشتارلىق، جەڭىسكە دە، جەڭىلىسكە دە دايار بولۋ، جىگەردى جانىپ وتىرۋ، كوماندالاستى ساتپاۋ... وسى كوپ شارتتىڭ ىشىنە "باپكەرگە وپاسىزدىق جاساماۋ" دەگەندى دە ەنگىزۋگە بولادى. كەشەگى كورپە استىنا كامەرا تىعىپ، جاتتىعۋعا بارماي، باپكەرىن اشۋلاندىرىپ، ناماز وقىعان بولىپ، ارانداتقان بالالاردا سپورتتىق مىنەز بار ما؟ ولار بىلۋىمشە، سپورتتىق كوماندا مۇشەسى بولۋ ءۇشىن مەملەكەت ەسەبىنەن وقىپ جاتقان جەتكىنشەكتەر. ەندى باپكەرىنە ساتقىندىق جاسادى، وزگە كوماندالاستارىن جەتەكشىسىز قالدىردى. باپكەرلىك جوسپارلار، ءار جاس سپورتشىعا ارنالعان ۇمىتتەر مەن جوبالار ادىرا قالدى.

وكىنىشتىسى، بالالارىن وقۋدان شىعارىپ اكەتكەن اتا-انالاردىڭ ۆيدەوجولداۋىن كورە المادىم؟ نە وكىنگەن، نە ايىپتاعان... الدە ارسىزدىق پەن ساتقىندىق ۇمىتىلىپ كەتەدى دەپ ويلاي ما؟ ۇل ءوسىرىپ، ونى سپورتقا بەرۋ - ەڭ الدىمەن مىنەز شىڭداۋ بولسا كەرەك-ءتى...

"وفيتسەرلىك وجدان" الدامشى ۇعىمعا اينالدى، ەندىگى كەزەك "سپورتتىق مىنەزگە" دە جەتتى مە؟..

قاسىم امانجول

Abai.kz