22 تامىزدا «Abai.kz» اقپاراتتىق پورتالىنا "پۋشكينگە ەسكەرتكىش قويعان ورال ماحامبەتكە بيۋست تە ورناتقان جوق" اتتى ماقالا جاريالاعان ەدىم. سول ماقالاما باتىس قازاقستان وبلىسى اكىمدىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى جاۋاپ بەرىپتى. «ورالدا يساتاي مەن ماحامبەتكە ەسكەرتكىش تۇرعىزىلادى» دەگەن جاۋاپ مەنىڭ جاريالاعان ماقالامداعى ورىن الىپ وتىرعان كەمشىلىكتى  جوققا شىعارعىسى كەلىپتى.

يساتاي مەن ماحامبەت ەسكەرتكىشىن ورالدا ورناتۋ ابدەن جىر بولدى.  جەرگىلىكتى اكىمدەر مەن دەپۋتاتتار «قوس باتىرعا ەسكەرتكىش سالامىز، ورنى  دايىن دەپ» تالاي رەت حالىققا ەلدىڭ الدىندا، جيىنداردا جانە اقپارات قۇرالدارىندا  ۋادەنى ءۇيىپ-توگىپ كەلەدى. اقپارات قۇرالدارىن اقتارىپ قاراساڭىز تولىپ تۇر. مىسالى:  2016 جىلى «ورالدا يساتاي-ماحامبەتكە ەسكەرتكىش بوي كوتەرمەك» دەپ ماقالا جاريالانعان بولاتىن. ەندى ءبىر-ەكى ءسوزى عانا وزگەرىپ «تۇرعىزىلاتىن بولدى» دەپ، سول اڭگىمەنى بيىل تاعى دا  جازىپ وتىر. قانشا ءىرى كولەمدە ماقالا جازىلسا دا، وبلىس باسشىلارى ەل الدىندا ۋادەنى ءۇيىپ توكسە دە، «تاۋەلسىزدىك الدىق. وشكەنىمىز جاڭعىرىپ، جوعالعانىمىز تابىلدى»  دەپ ءتوس قاققان 27 جىل ىشىندە ورالدا ەشقانداي يساتاي-ماحامبەتكە ەسكەرتكىش ورتانىلماعانى ناقتى شىندىق قوي.  ولار قالايشا  اقيقاتتى  مويىندامايدى سوعان تاڭ قالامىز، رەنجيمىز.

وبلىس اكىمدىگى ەندى امالسىزدان حالىقتى الدارقاتۋ ءۇشىن ەسكيزدىك جوبالارىن سالىپ، «ورالدا يساتاي مەن ماحامبەتكە ەسكەرتكىش تۇرعىزىلادى»  دەپ جانتالاسا جاۋاپ بەرگەن. وبلىس اكىمدىگى بەرگەن جاۋاپ سوڭىندا «Abai.kz» اقپاراتتىق پورتالىنىڭ رەداكتسيا قىزمەتكەرى: «تالعات قاتاۋوۆ وبلىس اكىمىنىڭ اۋزىمەن ايتىلىپ، ونسىز دا سالىنعالى جاتقان ەسكەرتكىشتى جوقتاپ ماسەلە كوتەرۋى بىلمەستىك پە، جوق الدە ساياسي ۇپاي جيناۋدىڭ جولى ما؟ بۇل جايدى اۆتوردىڭ ارىنا اماناتتاۋدى ءجون سانادىق» دەپ جازعانىن قالاي تۇسىنۋگە بولادى. مەن ءبىر ۇپاي جينايتىنداي ساياسي سايلاۋعا ءتۇسىپ جاتىرمىن با؟ ەشقانداي پارتيادا ەمەسپىن، تەك ۇلت مۇددەسى ءۇشىن كۇرەسىپ كەلە جاتقان ازاماتپىن.

«ونسىزدا سالىنعالى جاتقان ەسكەرتكىشتى جوقتاپ ماسەلە كوتەرۋ بىلمەستىك پە» دەپ جازىپتى. وسى ءسوزدى جازىپ وتىرعان جۋرناليست ورالداعى يساتاي-ماحامبەت ەسكەرتكىشىنىڭ كوپ جىلدان بەرى داۋعا اينالىپ كەلە جاتقانىن، ايتا-ايتا جاۋىر بولعانىن قايدان ءبىلسىن جانە يساتاي-ماحامبەت ەسكەرتكىشى تۋرالى ماقالا جازىلسا نەمەسە اكىم ايتقاندا ورناتىلسا 27 جىل بويى سالىنباي ما؟ وسىنى بىلمەدى مە ەكەن؟ ناقتى ورناتىلعان ەسكەرتكىش نەمەسە بيۋست پەن ءالى بەلگىسىز تۇرعىزىلماعان  جوبانىڭ اراسى جەر پەن كوكتەي. ال ەگەر وسى كەزگە دەيىن ورالدا شىنىندا يساتاي-ماحامبەتكە ەسكەرتكىش تۇرعىزىلىپ، وتىرىك جازسام، سوتقا بەرسىن، ەش وكپەم جوق!

جانە بۇل جوبانىڭ  ارتى تاعى دا سيىرقۇيىمشاقتانىپ، بىرەۋلەر قوماقتى قاراجاتتى  جىمقىرىپ ارتى داۋعا اينالىپ كەتەدى دەپ قورقامىز.  ولاي دەيتىنىم، وبلىس اكىمدىگى  وسى كەزگە دەيىن  (2012, 2013, 2016 جىلدارى ) بىرنەشە رەت ورال قالاسىنىڭ تەمىرجول ۆوكزالى جانە ماحامبەت ەسىمى بەرىلگەن قارا شاڭىراق – باتىس قازاقستان مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنە قارسى الاڭعا، تاعى باسقا جەرگە يساتاي-ماحامبەت ەسكەرتكىشىن ورناتپاق بولىپ، ەسكەرتكىشتىڭ جوبا-جوسپارى ءدال وسىلاي جاساقتالىپ، جوبانىڭ سمەتالىق قۇنىنا قوماقتى قارجى ءبولىنىپ، (مۇنى ءتىپتى ۇكىمەت بەكىتكەن بولاتىن) سونىڭ ءبارى جوق بولدى. ول تۋرالى اقپارات قۇرالدارى ۋاقىتىندا جارىسا جازدى دا. ال ەندى سول كەزدەگى باتىس قازاقستان وبلىس اكىمدەرى مەن حالىق قالاۋلارىنىڭ يساتاي-ماحامبەت ەسكەرتكىشىن ورال قالاسىنىڭ قاق تورىنە ورناتۋ تۋرالى  شىعارعان شەشىمدەرى مەن قاۋلىلارى،  حالىقتى الداپ ايتقان ۋادەلەرى جانە ماقتانىپ كورسەتكەن جوبالارى قايدا؟ سول سياقتى مىنا جوبالارىنىڭ سوڭى تاعى دا تۇسىنىكسىز جاعدايدا سيىرقۇيىمشاقتانىپ، قاۋلى مەن شەشىمدەرى تاعى دا ءارحيۆتىڭ شاڭىندا كومىلىپ  قالۋلارى ابدەن مۇمكىن. حالىق وسىنىڭ بارلىعىن ءبىلىپ اشىنىپ وتىر جانە سول سەبەپتى  قازىرگى جەرگىلىكتى بيلىككە دە سەنىمسىزدىك تانىتۋدا.

ال ەندى وبلىس اكىمدىگى ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ جىبەرگەن ەسكەرتكىش جوباسىنا توقتالايىق!

«يساتاي مەن ماحامبەت باتىرلارعا ارنالعان اتتى كومپوزيتسيا» ەسكەرتكىشىنىڭ ەسكيزدىك جوباسى جانە ەڭ باستىسى، ەڭ ماڭىزدىسى - ونىڭ بولاشاقتا  تۇرعىزىلاتىن ورنى  حالىقتىڭ كوڭىلىنەن ەش شىقپايدى.  جانە جوبادا ۇلكەن كەمشىلىكتەر ويىپ تۇرىپ ورىن العان. وبلىس باسشىلارى مەن دەپۋتاتتار ەڭ باستىسى، ەڭ ماڭىزدىسى - يساتاي-ماحامبەت ەسكەرتكىشى تۇراتىن جەرىنىڭ ۇلكەن رۋحاني-تاربيەلىك ماڭىزى بار ەكەنىن ەستەن شىعارىپ العان. ەسكەرتكىشتىڭ  بولاشاقتا تۇراتىن ورنىنا  حالىق مۇلدە قارسى، ول تۋرالى الەۋمەتتىك جەلىدە كوپتەن  حالىق، ءوڭىرىمىزدىڭ  تۇرعىندارى،  ورالدىقتار جانە جەرگىلىكتى   زيالى قاۋىم وكىلدەرى ءوز نارازىلىقتارىن بىلدىرۋدە.  سولاردىڭ  بىرەگەيى قازاقستاننىڭ قۇرمەتتى ءجۋرناليسى، ەلگە سىيلى اسىل ازامات  تيحون الىپقالي اعامىز  22 تامىزدا  ءوز فەيسبۋك پاراقشاسىنا: «بۇرىنعىلار يساتاي مەن ماحامبەتتىڭ وزدەرىن ولتىرسە، قازىرگىلەر رۋحتارىن قۋدالاپ، تىنشىتپاي ءجۇر...» دەپ ۇلكەن كولەمدى ماقالاسىن جەرگىلىكتى باسشىلارعا اشىنا،  تىگىسىن كەلتىرىپ دالەلمەن جازعان. اۋزى دۋالى اعامىزدىڭ ءسوزى مەنىڭ ماقالامدا جازعان جاعدايلارعا جانە وسى سوزدەرىمە  دالەل بولادى. وسىلاي اشىنا، باتىل  جازعان تيحون اعامىزدان  ارتىق نە ايتۋعا بولادى.

قوس باتىرعا بقمۋ الدى نەمەسە جاڭا شاعىن اۋدانداعى تۇڭعىش پرەزيدەنت ەسىمى بەرىلگەن الاڭ وتە قولايلى

ەلباسى ەسىمى بەرىلگەن الاڭ نەمەسە بقمۋ-دىڭ الدىنداعى دەمالىس باعى قوس باتىرعا ەسكەرتكىش ورناتۋعا وتە قولايلى جانە ۇلكەن تاربيەلىك ماڭىزعا يە.  ويتكەنى، كوپتەگەن وقۋ ورىندارىنىڭ، ستۋدەنتتەر جاتاقحانالارىنىڭ،  مەملەكەتتىك مەكەمەلەردىڭ  توعىسقان  جەرى  جانە  1 مامىر مەن 9 مامىر ت.ب.  جالپىحالىقتىق مەرەكە كەزىندەگى شەرۋلەر وسى جەردەن وتەدى، سول سەبەپتى  بۇل جەرگە  جاستاردا، ستۋدەنتتەردە، ۇلكەندەردە جانە  قوناقتاردا  ءجيى كەلەدى.  يساتاي مەن ماحامبەتتەي قوس باتىردىڭ تۇلعاسى ورال قالاسىنىڭ ءدال تورىندە  اسقاقتاپ تۇرسا، حالىققا رۋح، كۇش-جىگەر جانە جاستارعا پاتريوتتىق سەزىم بەرەر ەدى.  قالادان 12 شاقىرىم جەردەگى اناۋ ايدالاعا كىم بارادى، ايتىڭىزشى؟

ءمۇسىننىڭ جوباسى كوڭىلدەن شىقپايدى                 

عالىمداردىڭ زەرتتەۋىنشە ۇلت-ازاتتتىق كوتەرىلىستى باسۋ ءۇشىن ورىنبوردان شىققان پودپولكوۆنيك گەكەنىڭ  گۋبەرناتورعا جازعان،  مۇراعاتتاردا  ساقتاۋلى  حاتىندا  يساتاي مەن ماحامبەتتى ەڭسەلەرى بيىك، دەنەلەرى  ەڭگەزەردەي دەپ، تۇلعالارى ارقىلى وزگەلەردەن ەرەكشەلەنىپ تۇرادى دەپ سۋرەتتەيدى. باتىرلاردىڭ سوعىستا  جاۋعا شاباتىن ارعىماقتارى  (تايبۋرىل مەن بايشۇبار ت.ب.)   قانداي بولعاندارىن مەكتەپ جاسىنداعى بالا دا بىلەدى.

ال، جوبادا سالعان باتىرلاردى شىلمەيتىپ قويعان، بوزبالانىڭ دەنە ءپىشىنى سەكىلدى. ال استىنداعى اتتارى (تايعا ۇقسايدى) سوعىسقا جارامايتىن اشتىقتان شىققان كوتەرەم اتتار سەكىلدى.ءتىپتى ونداي اتتارمەن وسى كۇندەگى جاستارىمىز اۋدارىسپاق تا وينامايدى.  قۇيرىعى شولتيعان تاي ما نەمەنە ءوزىمىز تۇسىنبەدىك؟!

اتا-بابا سالتى ساقتالماعان

اتا-بابامىز تىزگىندى سول قولمەن، ال قاسيەتتى دومبىرانى وڭ قولمەن ۇستاعان.  بۇل جوبادا كەرىسىنشە، وڭ قولىمەن تىزگىن ۇستاسا، سول قولمەن كيەلى دومبىرانى ۇستاپ تۇر.

بۇل جەردە جوبا جاساۋشىلاردىڭ ەشقانداي ۇلتتىق سەزىمدەرى بايقالمايدى. ايتەۋىر  ءمۇسىندى سالۋ كەرەك دەگەن ماقساتپەن، اتا-بابا سالتىمىزعا، تاريحىمىزعا ۇڭىلمەستەن، تەك ءوزىنىڭ قيالي فانتازياسىمەن عانا سالا سالعانى كورىنىپ تۇر.  ويتكەنى، بۇل جوبادا  رۋحتىق، باتىلدىق رەڭك كورىنبەيدى،  پاتريوتتىق سەزىم سەزىلمەيدى.

بقو مادەنيەت باسقارماسىنا!

بقو مادەنيەت باسقارماسى فەيسبۋك جەلىسىندەگى جاۋابىندا «باتىرلار ەسكەرتكىشىنىڭ كولەمى وتە بيىك،  سول سەبەپتى بقمۋ-دىڭ  الدىنا ورناتۋعا كەلمەيدى»   دەپ جاۋاپ بەرىپتى.  سوندا نە كوك اسپان جاراماعان با؟ ولاردىڭ 13 مەتر بيىك ەسكەرتكىشتەرى  كۇنگە ءتيىپ، كۇن جەرگە قۇلاپ قالمايتىن شىعار. ارابيادا بيىكتىگى 1080 مەتر عيمارات سالدى عوي، ودان اسپان جەرگە قۇلاپ تۇسكەن جوق. جانە  بقمۋ-دىڭ قازىرگى قۇرمانعازى مەن دينا ەسكەرتكىشى تۇرعان جەر  65-70 مەتر شاماسىندا، ياعني بۇل جەرگە ەسكەرتكىش ورناتۋعا ناقتى كەلەدى. وعان دالەل وسى كەزگە دەيىنگى جوبادا قوس باتىردىڭ ەسكەرتكىشى بقمۋ-دىڭ الدىنداعى الاڭعا ورناتىلاتىن بولىپ كەلىسىلگەن جانە ول جوبانى ۇكىمەت كەسىپ-ءپىشىپ بەكىتكەن بولاتىن.  ەندى اياق استى كەلىپ ەسكەرتكىش  بقمۋ-دىڭ الدىنا سىيمايدى دەۋلەرى جانە قالانىڭ تورىندە ورىن جوق دەۋلەرى، ونسىزدا ورالدا قوس باتىرعا ارنالعان  ەسكەرتكىشتىڭ داۋى ۇزاققا سوزىلىپ، ءار جوبانىڭ ارتى تۇسىنىكسىز جاعدايلارمەن توقتاپ قالعانى حالىقتى ودان ءارى  اشىندىرۋدا. ەگەر بقمۋ الدىنا جوبا كەلمەسە، مادەنيەت باسقارماسى ايتقانداي ەسكەرتكىش سىيماسا ۇكىمەت بەكىتپەس ەدى عوي.  ونسىزدا ورالدا  قوس باتىرعا ارنالعان  ەسكەرتكىشتىڭ داۋى ۇزاققا سوزىلىپ، ءار جوبانىڭ ارتى تۇسىنىكسىز جاعدايلارمەن توقتاپ قالعانى حالىقتى اشىندىرىپ وتىرعانى راس.

ءتۇيىن: كولگىنوۆتىڭ يساتاي-ماحامبەت باتىردىڭ  مۇسىندەرىن قالادان 12 شاقىرىم جەردەگى ايدالاعا جانە جانار-جاعارماي قۇياتىن بەكەتى قاسىنا ورناتۋى - ارۋاقتى قورلاۋ! يساتاي مەن ماحامبەت  وتە ەڭسەلى، ارۋاقتى ادام بولعاندارىن ەستەن شىعارىپ العانداي!

قۇرمەتپەن، تالعات قاتاۋوۆ

ورال قالاسى

Abai.kz