ەلباسىمىز «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى ماقالاسىندا قوعامدىق سانانىڭ دەڭگەيىن كوتەرۋ ماقساتىندا التى جوبا ۇسىنعان بولاتىن. سونىڭ ءبىرى – «قازاقستاننىڭ كيەلى جەرلەرىنىڭ گەوگرافياسى» جوباسى. جوبانىڭ ماقساتى – حالىقتىڭ ۇلتتىق بىرەگەيلىگىن جانە قۇندىلىقتارىن بەكەمدەۋ، جات يدەولوگياعا توتەپ بەرەتىن قالقاندى نىعايتۋ.

وسىعان دەيىن قر ۇلتتىق مۋزەيى جانىنان قۇرىلعان «قاسيەتتى قازاقستان» عىلىمي زەرتتەۋ ورتالىعى «قازاقستاننىڭ جالپىۇلتتىق كيەلى ورىندارى» جوباسى اياسىندا 100 نىساننىڭ ءتىزىمىن ۇسىنعان ەدى. بۇدان بولەك جەرگىلىكتى ماڭىزى بار دەگەن 500 نىسان تاعى انىقتالعان.

بۇگىنگى كۇنى ەلىمىزدىڭ كيەلى جەرلەرىنىڭ رەسپۋبليكالىق كارتاسىنا الماتى قالاسىنان 6 نىسان كىردى. عى ۇكىمەت ءۇيى (قازىرگى قازاق-بريتان تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى).

قالانىڭ تۋريستتىك تارتىمدىلىعىن ارتتىرۋ جانە وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ ساناسىندا تاريحي قۇندىلىقتاردى قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا اتالعان تاريحي نىساندارعا الداعى ۋاقىتتا ۇلكەن وزگەرىستەر ەنگىزىلىپ، ۇلكەن جوبالار جوسپارلانىپ وتىر.

«بورالداي ساق قورعاندارى» ارحەولوگيالىق ساياباعى

بورالداي ساق قورعاندارى ب.ە.د. VI-III ع.ع ارالىعىندا پايدا بولعان، 47 ۇلكەن جانە كىشى كولەمدەگى قورعانداردان تۇرادى. اشىق اسپان استىندا ارحەولوگيالار، مۇراجايلار، قايتا قالپىنا كەلتىرۋ شەبەرحاناسى، مۋلتيمەديا جانە كونفەرەنتسيا زالدارىنان قۇرىلعان ساق مادەنيەتى ورتالىعى بار كەشەندى مۇراجاي-قورىنىڭ قۇرىلىسى جوباسى بەكىتىلگەن.

«ساق مادەنيەتى» مۇراجايى

مۇراجاي يەلىگىندە «وشاق» سۋبۇرقاعى، «شيراق» مەموريالى، قورعان استى ەكسپوزيتسياسى مەن پارك ايماعى بولادى.

رايىمبەك باتىر كەسەنەسى

اۋماعى 3595 گا جوسپارلانعان كەشەننىڭ ىشىندە مازار، مەشىت، مۇراجاي، 2 تۇنەۋ مۇناراسىن سالۋ جوسپارلانعان. جوبا بويىنشا نىسان 2019 جىلى اشىلىپ، جىلىنا كەلۋشىلەر سانى 500 مىڭدى قۇرايدى.

ۆوزنەسەنسك كافەدرالدى سوبورى

قازىرگى ۋاقىتتا «قاسيەتتى ۆوزنەسەنسك كافەدرالدى سوبورىن» قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى جالعاسۋدا. حرامنىڭ ىشىندە كەسكىندەمە جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ، كۇمبەزىنىڭ، باراباندارى مەن كرەستەرىن قالپىنا كەلتىرىلۋدە

«ەتنولەند» تاريحي-ەتنوگرافيالىق مادەني، ويىن-ساۋىق پاركى

تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى، الداعى ۋاقىتتا «ساكرالدى قازاقستان» رەسپۋبليكالىق كارتاسىنا «ەتنولەند» تاريحي-ەتنوگرافيالىق مادەني، ويىن-ساۋىق پاركىن كىرگىزۋ جوسپارلانعان.

اۋماعى 5,5 گا قامتيتىن «ەتنولەند» قوناقتاردى قازاق حالقىنىڭ اتا-ءداستۇرى مەن تۇرمىس-تىرشىلىگىمەن قولايلى ويىن-ساۋىق رەجيمىندە تانىستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

رەسپۋبليكا الاڭى

(«تاۋەلسىزدىك» مونۋمەنتى جانە «تاۋەلسىزدىك تاڭى»)

الاڭ اۋماعىندا 1996 جىلى تاۋەلسىزدىكتىڭ بەس جىلدىعىنا وراي سالىنعان «تاۋەلسىزدىك» جانە 2006 جىلى جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ 20 جىلدىعىنا وراي ورناتىلعان «تاۋەلسىزدىك تاڭى» مونۋمەنتتەرى بار.

اۆتورلارى: ارحيتەكتور ش.ءۋاليحانوۆ (توپ جەتەكشىسى), مۇسىنشىلەرى ن.دالباي، ءا.جۇماباەۆ ساۋلەتشىلەرى ق.جارىلعاپوۆ، ق.مونتاقاەۆ، ت.ب. باس كونسترۋكتورى س.پ. كالامكاروۆ. سول جىلى 16 جەلتوقساندا اشىلدى. ەسكەرتكىشتىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن.نازارباەۆ پەن تۇركيا پرەزيدەنتى س. دەميرەل قاتىستى.

ەسكەرتكىش ءۇش بولىكتەن تۇرادى، ورتاسىنان قاق ايىرىلعان قوس باعان وتكەن جانە بولاشاق داۋ-جانجالداردى سيپاتتايدى، مەملەكەت ەركىندىك الىپ، تاۋەلسىزدىك سالتانات قۇرعانىن بىلدىرەدى.

كومپوزيتسياداعى ايەل بەينەسى ەرەكشە كوزگە تۇسەدى. وڭ قولىنداعى ورامال بەينەسى مەن سول قولىنداعى كوككە ۇمتىلعان قۇس – بەيبىتشىلىك پەن بوستاندىقتىڭ سيمۆولى. جاڭا ءومىر مەن جاڭا تىنىستىڭ بەلگىسى. كومپوزيتسيانىڭ ءۇشىنشى بولىگىن ەرەكشە ايشىقتالعان كوركەم پاننو قۇراپ تۇر.

احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ مۋزەي-ءۇيى

1998 جىلعى 12 قىركۇيەكتە قايتا جوندەۋ جۇمىستارىنان وتكەن مۇراجاي-ءۇي سالتاناتتى تۇردە اشىلعان بولاتىن. ءتورت بولمەدەن تۇراتىن مۇراجايدا بايتۇرسىنۇلىنىڭ وتباسىنا جانە زامانداس دوستارىنا قاتىستى قۇندى ماعلۇماتتاردىڭ تۇپنۇسقاسى مەن كوشىرمەسى جانە بىرەڭ-ساراڭ ەكسپوناتتارى بار.

بۇرىنعى ۇكىمەت ءۇيى

(قازىرگى قازاق-بريتان تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى)

عيمارات جوباسى 1933 جىلى ۇسىنىلىپ، بۇكىل كەڭەس وداعى بايقاۋىندا جەڭىسكە جەتكەن ساۋلەتشىلەر ازىرلەگەن. ۇلى وتان سوعىسى باستالىپ كەتكەن سوڭ جوبا توقتاتىلىپ، كەيىننەن قۇرىلىسى 1951 جىلى باستالىپ، 1957 جىلى اياقتالعان.

1991 جىلى 16 جەلتوقسانىندا عيماراتتا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگى» تۋرالى كونستيتۋتسيالىق زاڭ قابىلدانىپ، تاۋەلسىزدىك تۋرالى قۇجاتقا ەل پرەزيدەنتى ن. نازارباەۆ قول قويعان بولاتىن.

بۇدان بولەك، الماتى قالاسىنىڭ جەرگىلىكتى ماڭىزى بار 9 نىسان بەلگىلەندى. ولار مەدەۋ، كوك-توبە، شىمبۇلاق، ۆەرنىي بالالار ءۇيىنىڭ عيماراتى، 1931-1933 جج. اشارشىلىق قۇرباندارىنا ارنالعان ەسكەرتكىش، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ عيماراتى، ورتالىق جانە كەڭساي زيراتى – كورنەكتى قوعام قايراتكەرلەرى مەن تانىمال تۇلعالار جەرلەنگەن ورىن، م. اۋەزوۆتىڭ مۋزەي-ءۇيى; د. قوناەۆتىڭ مۋزەي-ءۇيى.

قازاقستاننىڭ ساكرالدى گەوگرافيا كارتاسىن قۇرۋ جونىندە باستاماسى ارقىلى – ءتول تاريحىمىزبەن اجىراعىسىز بايلانىستا ورنىقتىرۋ ارقىلى قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمنىڭ ىرگەتاسى – جەرگە، تىلگە، مەملەكەتكە قۇرمەتىمىزدى نىعايتامىز. بۇل باعدارلاما – ۇلتتىق ءتىلىمىزدىڭ مارتەبەسىن، مەملەكەتشىل سانامىزدىڭ دەڭگەيىن ارتتىرارى ءسوزسىز.

 Abai.kz