«قازاق حاندىعى» كينوسەريالىنىڭ ەكىنشى ماۋسىمى «التىن تاق» تۋىندىسى كورەرمەنگە جول تارتتى. ءفيلمنىڭ تۇساۋكەسەرى 26-اقپان كۇنى استاناداعى «قازاقستان» ورتالىق كونتسەرت زالىندا وتكەن.  مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەديۇلىنىڭ ايتۋىنشا، بۇل تۋىندى پرەزيدەنت باستاماسى بويىنشا قولعا الىنعان. سونىمەن قاتار، مينيستر بۇل فيلمدە تاريح قانا ەمەس، كوشپەندى حالىقتىڭ باي مادەنيەتى، ونىڭ تىنىس-تىرشىلىگى بەينەلەنگەنىن اتاپ ءوتتى.

«التىن تاق»  ءفيلمىن قر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ تاپسىرىسى بويىنشا «Centaurus Rustem Abdrashev production»  جشس-ءنىڭ قاتىسۋىمەن ش.ايمانوۆ اتىنداعى «قازاقفيلم» كينوستۋدياسى تۇسىرگەن.

كينونىڭ ءتۇسىرىلىم جۇمىستارى  الماتى وبلىسىندا مامىردىڭ باسىندا باستالعان. كەيىنىرەك ءتۇسىرىلىم توبى تۇركىستان وبلىسىندا ورنالاسقان «ەلتاي» اۋىلى ماڭىنداعى «ءيىر سۋ» جايلاۋىنا اۋىسقان. ءتۇسىرىلىم توبى رەجيسسەر رۇستەم ابدىراشەۆتىڭ باستاۋىمەن كەرەي مەن جانىبەك حانداردىڭ تۇراعىن  – تورەلەردىڭ اۋىلىن جاساپ شىققان.  شايباندار مەن قازاق حاندىعىنىڭ ۇلكەن ۇرىس ساحناسى دا جايلاۋدا تۇسىرىلگەن. سونىمەن قاتار، تاراز جانە تۇركىستان سياقتى تاريحي قالالاردا ءتۇسىرىلىم جاسالعان.

قويۋشى-رەجيسسەرى: رۇستەم ءابدىراشوۆ

ستسەناري اۆتورلارى: سماعۇل ەلۋباي، تيمۋر جاقسىلىقوۆ، رۇستەم ءابدىراشوۆ

قويۋشى سۋرەتشى: مۇرات كاريپوۆ

قويۋشى وپەراتورلارى: ساپار كويچۋمانوۆ، الەكساندر پلوتنيكوۆ

كوستيۋم جونىندەگى سۋرەتشى: اجار اۋباكىروۆا

حۋدوجنيك پو گريمۋ: سەرگەي ماۋرين

باس پروديۋسەرى: ارمان اسەنوۆ

كومپوزيتورى: ابىلقايىر ءابدىراش

رەداكتورى: ەرلان تولەۋتاي

باستى رولدە: قايرات كەمالوۆ، ەركەبۇلان دايىروۆ، دوسحان جولجاقسىنوۆ، يىسبەك ءابىلماجينوۆ، ايان وتەپبەرگەن، مەيىرعات امانگەلدين، نيازبەك شايسۇلتانوۆ، بەكبولات تىلەۋحان، ارمان قوجا، شۇعىلا ساپارعالي، مادينا ەسمانوۆا، عازيزا تىلەۋباي، قارلىعاش مۇحامەدجانوۆا، ىڭكار ءابدىراش، فاريزا ەسكەرمەسوۆا، اشىلەر سۇلەيمەنوۆ جانە باسقالار.

ءبىز بۇل تۋىندى تۋرالى كورەرمەندەردىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى پىكىرلەرىن دە بەرۋدى ءجون كوردىك...

قۋاندىق شاماحايۇلى، جۋرناليست:

"التىن تاق" ءفيلمىنىڭ تۇساۋكەسەرىندە بولدىق. كورگەن سوڭ كوپ ويلار تۋدى. بۇل "قازاق حاندىعى" ءفيلمىنىڭ زاڭدى جالعاسى ەكەن. ارينە، كوركەم تۋىندى بولعاندىقتان تاريحي دەرەكتى قاتاڭ ۇستانۋ جونىندە تىم ءبىر جاقتى تالاپ قويۋعا دا كەلمەس. دەگەنمەن، تاريحشى، ەتنوگراف عالىمدار تاراپىنان بۇل شىعارىلىم دا ءبىراز سىنعا ۇشىراۋى ىقتيمال. بۇل جاعىن سولاردىڭ ەنشىسىنە قالدىرا تۇرايىق.

جالپى، العاندا ءفيلمنىڭ تاعىلىمدىق تانىمدىق ءوز ورنى بار. اسىرەسە، ءوز تاريحىنان حابارى ازداۋ قالىڭ كورەرمەن ءۇشىن بەرەرى بار فيلم. قازاق مەملەكەتىنىڭ قالىپتاسۋ تاريحى تىم ارىدا بولعانىمەن بۇل جەردە نەگىزىنەن حاندىق ءداۋىردىڭ باستالۋى اڭگىمەگە ارقاۋ بولىپ وتىر. رەجيسسەر رۇستەم ءابدىراش تا، ستسەناري اۆتورى سماعۇل ەلۋباي دا كينوعا بار ونەرىن سالعانى اڭعارىلىپ تۇر. بار مۇمكىندىكتەرىن عانا پايدالانۋى زاڭدىلىق قوي. ال، اكتەر، اكتريسالارعا ايتار جوق. تاريحي فيلمدەردە ويناۋعا اجەپتاۋىر توسەلىپ كەلە جاتقانداي.

سونىمەن فيلم قازاقتاردىڭ سىعاناقتى قايتارىپ الۋىمەن، كەرەي حاننىڭ دۇنيەدەن ءوتىپ، جانىبەكتىڭ حان تاعىنا وتىرۋىمەن اياقتالدى.
ارى قاراي نە بولادى؟ ءالى جالعاسىن تابارى انىق. رەسەي وتىرشىلارىنىڭ قازاق دالاسىنا وڭمەڭدەپ، وڭەش سوزىپ كەلۋى، قارا شەكپەندىلەردى قاپتاتۋى، ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىس تاريحى، سىرىم داتۇلى، يستاي، ماحامبەت جانە كەنە سارى حان وبرازى سومدالار. سول بارىنەن قىزىق بولىپ تۇر.

ايگەرىم مۇرات، كورەرمەن:

رۇستەم ابدراشەۆ باستاعان شىعارماشىلىق توپتىڭ ارقاسىندا 4 جىلعا جۋىق تۇسىرگەن ەرەن ەڭبەك اقتالدى! ەلباسىمىزدىڭ بۇل تۋىندىعا رازى ەكەندىگىن جەتكىزدى!

جىلاپ تا الدىق، رۋحاني بايىپ تا الدىق. قۇيقامىز شىمىرلاپ، دەلەبەمiز قوزىپ، شابىتىمىز شارىقتاپ كەتتى. اپىر-اۋ، قانشاما كول بوپ اققان جاسپەن، قانمەن كەلگەن، قوي ۇستىندە بوزتورعاي جۇمىرتقالاعان ءداۋىردi, كەلەر ۇرپاققا امان-ەسەن تاپسىرماساق، ادامدىعىمىز قايدا قالماق؟! ماحشارعا بارعاندا اتا-بابامىزعا نە دەپ جاۋاپ بەرمەكپiز؟!

ايتا بەرسەم، اڭگىمە، العان اسەر، جازار ءسوز تاۋسىلعان با؟! باستىسى، ەلباسىمىزدىڭ مىنا ءسوزىن جادىمىزدا ماڭگى ساقتاۋىمىز ءتيىس! "تاۋەلسىزدىكتi وسى ۋاقىتقا دەيىن سەندەرگە امان الىپ كەلدىك، ساقتاپ قالۋ جاستار، كەلەشەك ۇرپاقتىڭ قولىندا"!

ادام بولۋىمىز دا، ادا بولۋىمىز دا قازىردەن جاساعان ىسىمىزگە بايلانىستى! ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى ءۇشىن ايانباي ەڭبەك ەتەيiك!

ءجاميلا زايىروۆا، كورەرمەن:

قازاق حاندىعى - التىن تاق كينوتۋىندىسى كورەرمەنگە جول تارتتى!
ەلباسىنىڭ يدەياسىمەن قر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ قولداۋىمەن تۇسىرىلگەن “قازاق حاندىعىنىڭ” جالعاسى “التىن تاق” كينوتۋىندىسىن ەرەكشە ىقىلاسپەن تاماشالاعانىمدى ايتا وتكىم كەلىپ وتىر...

اسىرەسە تۇركىستان جەرىن كورسەتكەندە كەۋدەمدى ماقتانىش كەرنەپ، تۇركىستاننىڭ سۇلۋلىعىنا تاڭدانا وتىردىم.

قازاق جەرىنىڭ سۇلۋلىعىن، اكتەرلەردىڭ ادەمىلىگىن سوزبەن ايتىپ جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس.

جانىبەك حاندى اق كيىزبەن تۇركىستاننىڭ الدىندا كوتەرگەندە كەۋدەمدە قۋانىش كەرنەپ قازاق بولعانىما ماقتانىش سەزىمى ويانا ءتۇستى.

شىنىندا دا ءبىز كەيىنگى ۇرپاق قانداي باقىتتىمىز! بەيبىت زاماندا توقشىلىق داۋىردە ءومىر ءسۇرىپ كەلەمىز، اللاعا شۇكىر...

رۋح بەرەتىن ءفيلمدى تاماشالاۋعا كەڭەس بەرەمىن!

مالىمەت ءۇشىن: 10 سەريادان تۇراتىن تاريحي سەريالدىڭ ەكىنشى ماۋسىمىنىڭ ستسەناريىن جازۋعا ءبىرىنشى ماۋسىمنىڭ اۆتورلارى تيمۋر جاقسىلىقوۆ، سماعۇل ەلۋباي، رۇستەم ءابدىراشوۆ قاتىسقان. ال جوبانىڭ اۆتورى – قر پرەزيدەنتى ن. ءا. نازارباەۆ.تاريحي كينونىڭ تۇسىرىلىمدەرى الماتى وبلىسىندا مامىردىڭ باسىندا باستالعان. كەيىنىرەك ءتۇسىرىلىم توبى تۇركىستان وبلىسىندا ورنالاسقان «ەلتاي» اۋىلى ماڭىنداعى «ءيىر سۋ» جايلاۋىنا اۋىسقان. ءتۇسىرىلىم توبى رەجيسسەر رۇستەم ابدىراشەۆتىڭ باستاۋىمەن كەرەي مەن جانىبەك حانداردىڭ تۇراعىن – تورەلەردىڭ اۋىلىن جاساپ شىققان. شايباندار مەن قازاق حاندىعىنىڭ ۇلكەن ۇرىس ساحناسى دا جايلاۋدا تۇسىرىلگەن. سونىمەن قاتار، تۇسىرىلىمدەر قازاقستاننىڭ تاريحي قالالارى – تاراز جانە تۇركىستاندا وتكەن.

Abai.kz