مەملەكەت باسشىسى ن.نازارباەۆتىڭ “پرەزيدەنتتىڭ بەس الەۋمەتتىك باستاماسى” اتتى حالىققا ۇندەۋى – حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان بىرەگەي باستاما. ۇندەۋدىڭ بەسىنشى باستاماسى - «ەلدى گازبەن قامتاماسىز ەتۋدى جالعاستىرۋ» دەپ اتالادى.

قازاقستان ۇكىمەتى ەلىمىزدى 2015-2030 جىلدارعا دەيىن گازداندىرۋدىڭ باس سحەماسىن 2014 جىلى بەكىتتى. قازىرگە دەيىن گاز تارتۋ جوباسىنىڭ تەحنيكالىق ەكونوميكالىق نەگىزدەمەسى عانا جاسالىپتى. ەكونوميكاعا اسەرى دە جالپىلاما ەسەپتەلگەن. نەگىزدەمەگە سايكەس ءتورت كەزەڭدەگى جوبانىڭ جالپى قۇنى – 370 ملرد تەڭگە. ال، استاناعا دەيىنگى قۇبىردى تارتۋعا ءبىرىنشى كەزەڭدە شامامەن 267,3 ملرد تەڭگە جۇمسالادى. ءبىر كوڭىلگە قونىمدىسى، مەملەكەتتىك ساراپتاما "استانانى گازبەن قامتاماسىز ەتەتىن بولساق، ۇتىلمايمىز" دەگەن قورىتىندى شىعاردى.

ەندى PSD شەشىمى ماۋسىم ايىنا دەيىن بولۋى كەرەك. تۇسىندىرە كەتسەك، PSD – گاز قۇبىرى قانداي اۋىلداردان وتەدى، قانداي قاشىقتىقتا تارتىلاتىنى جونىندە دايىندالاتىن ەگجەي-تەگجەيلى ەسەپ. قۇرىلىستان بولەك، ءاربىر ۇيگە گاز كەلۋ ءۇشىن 670 ملرد تەڭگە كەتۋى مۇمكىن. سوندا تريلليونعا جۋىق اقشا كەرەك. ال، بۇل قۇجاتتى "قازترانسگاز" كومپانياسى ازىرلەپ جاتىر. مينيسترلىك ودان كەيىنگى كەزەكتە مەملەكەتتىك ساراپتامانىڭ قورىتىندىسى وڭ بولاتىنا سەنىپ وتىر.

ودان كەيىن قاعازداعى جوبانى ءىس جۇزىنە اسىرۋ ءۇشىن حالىقارالىق قارجى ينستيتۋتتارى تارتىلۋى كەرەك. ەۋروپا قايتا قۇرۋ جانە دامۋ بانكى، ەۋرازيالىق دامۋ بانكى، سونداي-اق قازاقستاننىڭ دامۋ بانكى سياقتى ۇيىمداردان قاراجاتتى الۋ بويىنشا كەلىسىمدەر دايىندالىپ جاتىر. ماۋسىم ايىنا دەيىن ناقتى جاۋابى بەرىلۋى كەرەك. قارجى تارتۋعا جاۋاپتى – "بايتەرەك" كومپانياسى. دەمەۋ سەيىتجانوۆتىڭ ايتۋىنشا، قارجى ماسەلەسى شەشىلسە، گاز قۇبىرىن 2019 جىلدىڭ اياعىنا دەيىن ءاپ-ساتتە تارتۋعا بولادى.

بۇگىندە "قاراوزەك" كومپرەسسورلىق ستانساسى دايىن تۇر. ەندى پارمەن بەرىلسە، استاناعا دەيىن گاز قۇبىرى تارتىلاتىن بولادى. قىزىلوردا وبلىسىنداعى "قاراوزەك" ستانساسى "بەينەۋ – بوزوي – شىمكەنت" گاز قۇبىرىنان 944 شاقىرىمدا ورنالاسقان.

قازترانسگاز "قاراوزەكتى" سالۋ مەرزىمىن جوسپارلانعانىنان جارتى جىل ەرتە اياقتادى. ستانسا قۇرىلىسى استانانى جانە سولتۇستىك وڭىرلەردى الداعى گازداندىرۋدى ەسەپكە الا وتىرىپ جوسپارلانعان. بۇل ماقساتتى ورىنداۋعا ستانسانىڭ قۋاتى تولىعىمەن جەتەدى.مۇقتاجدىعى باسىم اۋىلدارعا گاز ءبىرىنشى كەلەدى. PSD قۇجاتتا قانداي اۋىلدارعا گاز باراتىنى جونىندە جازىلعانىمەن ونىڭ تارتىلۋى باسقا فاكتورلارعا دا بايلانىستى. ماسەلەن، تۇرعىندارعا گازعا قاراعاندا كومىردى تۇتىنۋ ءتيىمدى. ونداي جايتتار دا ۇشىراسىپ جاتادى. كەيبىر اۋىلدارعا گاز قۇبىرىن جۇرگىزۋ قىمباتقا تۇسەدى. سەبەبى، اۋىل تىم شالعاي، يت ارقاسى قياندا جاتۋى مۇمكىن. قوماقتى قاراجاتتى بولەيىن دەسە، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ سانى از.

مۇنداي جاعدايلار دا كەزدەسەدى. سوندىقتان، اكىمشىلىك گاز قۇبىرى وتەتىن جەرگە جاقىن ورنالاسقان، تۇرعىنى كوپ اۋىلدى گازبەن قامتاماسىز ەتكەن دۇرىسىراق دەپ شەشىم شىعارادى. سوندا بايقاپ قاراساڭىز، تاڭداۋ ەركى بەرىلگەندە قايسىسى مۇقتاج، سول اۋىلعا باسىمدىق بەرىلەدى.

Abai.kz