قىتايدىڭ ءيۋانىن قور ۆاليۋتاسى تۇرىندە اينالىمعا ەنگىزۋ جايلى اڭگىمەنىڭ شەتىن قىلتيتقان قارجى ءمينيسترى بولات جامىشەۆ قازاقتىڭ بولاشاعى كىمنىڭ قولىندا ەكەندىگىن بەك ءتۇسىندى بىلەم. گازەتىمىزدىڭ وتكەن سانىندا، اسپان استى ەلى «حاساكەسىتان حۋاتسياو باو» دەگەن ءتول باسىلىمىن قازاقستاندا مەملەكەتتىك تىركەۋدەن وتكىزىپ، ءوزىنىڭ قارۋسىز جاۋلاپ الۋ ارەكەتىن قىزۋ جۇرگىزىپ جاتقاندىعىن جازعانبىز. ايتىپ اۋىز جيعانشا، ەلدەگى مەملەكەتتىك قازاق ءتىلى مەن رەسمي مارتەبەگە يە ورىس ءتىلىنىڭ قاتارىنا ەندى قىتاي ءتىلى كەلىپ قوسىلىپتى. شاشىڭدى جۇلىپ اشۋلانساڭ دا اقيقاتى وسى! ونى مىنا فوتوسۋرەت ايعاقتاپ وتىر.
قايىر جان
الماتىداعى «اتاكەنت» ساۋدا-كورمە ورتالىعىنىڭ جانىنان ءوتىپ بارا جاتىپ ماڭدايشاسىنداعى «7-ءشى ازيا تاۋارلارىنىڭ قازاقستانداعى كورمەسى» دەپ ءۇش تىلدە بىردەي جاھانعا جار سالىپ تۇرعان جازۋدى كورىپ شالقامنان تۇسە جازدادىم. ويتپەگەندە شە، پرەزيدەنتىمىزدەن باستاپ، ءبارىمىز «ءۇش تۇعىرلى ءتىل» دەپ جەلپىنىپ جۇرگەندە، قارىز بەرگىش قىتايدىڭ جىمىسقى ساياساتى اعىلشىن ءتىلىن ادىرەم قالدىردى. بۇدان بىلاي رەسپۋبليكا كولەمىندە قازاق جانە ورىس تىلدەرى سياقتى، قىتاي ءتىلى دە نارىق، ياعني ساۋدا-ساتتىق پەن قارجى-قاراجات ءتىلى دەگەن لاۋازىمدى يەلەنىپ، قولدانىلاتىن بولادى، كور دە تۇر. مەكتەپ باعدارلاماسىنا ەنگىزىلمەسە ارعى قولىڭدى بەرى اكەل. ونسىز دا سانامىزدى بيلەپ-توستەگەن سولتۇستىك كورشىمىزدىڭ قۇرساۋىنان قۇتىلا الماي جاتقاندا، سورلى قازاققا ەندى قىتايشا ءتىل سىندىرۋعا تۋرا كەلەدى. ايتپەسە كۇنىڭ قاراڭ. ساۋدا-ساتتىقتىڭ ءبارى قىتايشا سايراپ، الىس-بەرىس امالدارى تۇگەل يۋانمەن جۇزەگە اسىرىلسا قايتپەك كەرەك؟! نان تاۋىپ جەگىڭ كەلسە وزىڭنەن-ءوزىڭ امالسىز ءتىل ۇيرەنەسىڭ. قىتايدىڭ كوكسەگەنى دە سول. 
الايدا، مۇنى قويشى، بارىنەن قاۋىپتىسى تولەرانتتى قازاقستاننىڭ توپىراعىندا ءوسىپ-ءونىپ وتىرعان مەنىڭ نۇرەكەمنىڭ قامقورىنداعى 130 ۇلتتىڭ ءار قايسىسى قىتايلىقتار قۇساپ كۇنى ەرتەڭ ءوز تىلدەرىن مەملەكەتتىك دەڭگەيگە كوتەرگىسى كەلىپ شي شىعارسا نە ىستەيمىز؟ تولەرانتتىلىعىمىزدىڭ ءتۇتىنىن ءتۇزۋ ۇشىرۋ ءۇشىن وعان دا كەلىسىپ، 130 تىلدە سويلەۋىمىز كەرەك پە سوندا؟ ەي، «بوياعىش دەگەن سايىن ساقالىن بوياعان» انەۋ ءبىر شالعا ۇقساپ، ۇلتارالىق تاتۋلىقتى ساقتايمىز دەپ ساندالىپ ءجۇرىپ ءوزىمىزدىڭ تۇبىمىزگە ءوزىمىز جەتەتىن سياقتىمىز. ايتپاقشى، سوڭعى كەزدەرى شەت تىلدەرىن ۇيرەتۋ ورتالىقتارىندا اعىلشىن مەن فرانتسۋز، نەمىس تىلدەرىنە قاراعاندا قىتاي ءتىلىنىڭ باعاسى شارىقتاپ كەتىپتى. جانە، سوعان قاراماستان ونى ۇيرەنۋشىلەر قاتارى دا كوبەيە تۇسسە كەرەك.

«قازاقستان» اپتالىعى، №17 (257), 7.05.2009