مەن مۇحتار اۋەزوۆتىڭ "اباي جولى" رومانىن العاش رەت مەكتەپتە وقىعان ەدىم. سول كەزدە ءبىزدىڭ قازاق ءتىلى جانە ادەبيەت مۇعالىمىمىز، قازاق حالقىنىڭ ۇلى اعارتۋشىسى، ابايدىڭ اكەسى - قۇنانباي تۋرالى ءوز پىكىرىن بىلدىرگەن-ءدى. ونىڭ پايىمداۋىنشا، قۇنانباي كىتاپتا سيپاتتالعانداي قاتىگەز، ادىلدىگى كۇمان تۋدىرارلىقتاي ادام ەمەس. قۇنانباي اعا Cۇلتان بولعان (قازىرگى وبلىس اكىمىنەن ءسال جوعارى).

كىتاپ كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ ورناققان زامانىندا شىققاندىقتان، شىعارىلىم ءۇشىن ماسكەۋدەن ماقۇلداۋ الۋ كەرەك بولدى. سوندىقتان، م. اۋەزوۆ قازاق بيلەۋشىسىن ءدال وسىلاي سيپاتتاۋعا ءماجبۇر بولعانى دا شىندىققا ساي كەلەدى.

جاقىندا مەككەگە بارىپ، كىتاپتاعى قۇنانباي تۋرالى ءبىر ءساتى ەسكە ءتۇستى.
مەككە-جىل سايىن 50 ميلليوننان استام ادام قاجىلىق جاسايتىن بارلىق مۇسىلمانداردىڭ قاسيەتتى قالاسى. قاجىلىق قۇربان ايتقا دەيىن 4-5 كۇن قالعاندا جاسالادى. قۇنانبايدىڭ قاجىلىقتى قالاي وتكەرگەنى تۋرالى گيدتان سۇراستىرا باستادىم.

ونىڭ تاريحى مەنى تاڭ قالدىردى: قۇنانباي كەرۋەنمەن اتتانىپ، كەيبىر جاعدايلارعا بايلانىستى قاجىلىققا كەش كەلگەن. سودان كەيىن ول كەلەسى جىلعا دەيىن كۇتۋ تۋرالى شەشىم قابىلدايدى.

سول ۋاقىت ارالىعىندا جەرگىلىكتى بيلەۋشىلەرمەن قاجىلىق جاساۋ ءۇشىن كەلگەن قازاقتار توقتاي الاتىن قوناق ءۇي سالۋ تۋرالى كەلىسىم جاسايدى.

ءۇيدىڭ قازىرگى كۇنگە دەيىن ساقتالماعانىنا قاراماستان (ەگەر اباي 1845 جىلى دۇنيەگە كەلسە، وندا بۇل 1865 جىلدارى بولعان), بۇل جاعداي ءالى دە كوپشىلىكتىڭ ەسىندە. ءتىپتى ول ءۇيدىڭ ورنالاسقان ورنىن دا انىقتاعان ادامدار بار.

وسى جاعدايدى بىلگەن ءوزىم كەلەسى تۇجىرىمعا كەلدىم: مەككەگە جول جۇرەتىن قازاق حالقىن ويلاعان، ءارى دىندارلىعىنىڭ ارقاسىندا مەككەدە ءبىر جىلعا قالعان ادام كىتاپتا سۋرەتتەلگەندەي وزبىر بولۋى مۇمكىن ەمەس.

ول - ۇلى ابايدى تاربيەلەپ وسىرگەن ادام.

مۋسين باعداتتىڭ facebook پاراقشاسىنان 

Abai.kz