سەنبى, 23 قاراشا 2024
انىق-قانىعى 6201 13 پىكىر 24 ماۋسىم, 2019 ساعات 16:54

تاۋداعى تاۋەشكىلەر نەگە تولدەمەيدى؟

ەلىمىزدە ءالى كۇنگە دەيىن كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ تاربيەسىنەن وتكەن ازاماتتار ەل باسقارىپ وتىر. ساناسى تاۋەلسىز، قۇلدىق سانانى سەزىنبەي وسكەن جاستار شوعىرى قالىپتاسسا دا، ولاردىڭ قولىندا نە ەكونوميكادا، نە رۋحانياتتا، نە ساياساتتا شەشۋشى ءرول جوق. جاڭاشا باستامالار ءال ازىرگە ارىگە اسپاي جاتىر.

وتانشىل، ۇلتشىل جاستار ءالى كۇنگە بۇگىنگى قازاقستان قوعامىندا ارتتا قالۋشىلاردىڭ دەڭگەيىنەن اسپاي وتىر. ۇلتشىل بولساڭ ەلدى ارتقا تارتادى تار تۇسىنىك ءبىزدىڭ قوعامدا جاقسى ورنىققان. بۇل ارينە وكىنىشتى تۇسىنىك. جۇرەگى وتانىنا بەرىلگەن ۇلتشىل جاستار، وزگە ۇلت، مادەنيەت وكىلدەرىنە ادامنىڭ بالاسى دەپ قارايتىنىن دا تۇسىنگىسى كەلمەيدى.

حاكىم اباي "اقىل، قايرات، جۇرەكتى بىردەي ۇستا، سوندا تولىق بولاسىڭ، ەلدەن بولەك بولاسىڭ" دەگەن جوق پا؟ ءبىزدىڭ قوعامعا قاراپ تۇرساق جۇرەكسىزدەر قاپتاپ بارا جاتىر. ءحال مەن ءتىل مۇشكىل. ەل باسشىلارىنىڭ ۇستانىمدارىنان حالىق ەش موتيۆاتسيا المايدى. بار يدەالىمىز بەن يدەولوگيامىزدى دا كورسەتە الماي وتىرمىز. زايىرلىلىق دەپ ءدىنىمىزدىڭ قۇندىلىقتارىن پايدالانا المايمىز. ال ادامنىڭ جانى نۇردان جاراتىلعانىن، رۋحى سوزدەردەن عانا كۇش-قۋات الاتىنىن تۇسىنە المايمىز. قازاقتىڭ ءداستۇرى مەن ءدىنىن بايلانىستىرا، كاسىپ پەن رۋحانياتتى قاتار ۇستانعان، سول ۇستانىمىن كورسەتە بىلەتىن جاستاردى كوكىرەگىنەن كەرى يتەرۋ باسىم.

جاستار قارنى اشقاننان ەمەس، قادىرى قاشقاننان دا كوڭىلى ءتۇسىپ جاتىر.

قىسقاسى، تاۋەلسىز سانادا تاربيەلەنگەن جاستارعا ەلدىڭ بيلىگىن تەزدەتىپ وتكىزىپ بەرمەسە، ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسى مەن رۋحانياتىندا، ساياساتىندا العا ىلگەرۋشىلىك بولمايتىن شىعار.

تاۋداعى ەشكىلەردىڭ كوبەيمەگەن وقيعاسىن ايتىپ بەرەيىن:

ء"بىر ولكەدە تاۋەشكىلەردىڭ ءوسىمى كۇرت تومەندەپ كەتىپتى دەيدى. نەشە جەردەن قىزىل كىتاپقا ەنگىزىپ، اۋلاۋعا زاڭمەن تيىم سالىپ، قورىسا دا ازايا بەرىپتى. وسى ساتتە اۋىلدىڭ ءبىر اڭشىسى ءاي-شايعا قاراماي بىرنەشە تاۋتەكەنى جايراتىپ سالىپتى. تابيعات قورعاۋشىلار الگى بروكەننەردى ۇستايدى، قۇقىق قورعاۋشىلار سوتتايدى. الايدا، سودان كەيىن-اق تاۋەشكىلەردىڭ تولدەۋى جيىلەپ، سانى قاۋلاپ وسە باستاپتى. سويتسە، الگىلەردىڭ اراسىنداعى ساناۋلى عانا كارى تاۋتەكەلەر تابىنداعى كۇللى كارى-جاس ەشكى، شىبىشتاردى قىزعىشتاي قورىپ، جاس تەكەلەردى مۇيىزدەپ ماڭىنا جولاتپايدى ەكەن. نە وزدەرى تۇقىم بەرە المايدى، ال، ىشتەندىرۋگە قابىلەتتى جاس تەكەلەرگە جول بەرمەيدى. وسىلايشا، اڭنىڭ ءوسىمىن تەجەپ وتىرعان. مۇنىڭ سىرىن جاقسى بىلەتىن اڭشى الگى كارى تەكەلەردىڭ كوزىن قۇرتقان سوڭ جاس تەكەلەر ولاردىڭ ورنىن باسىپ، ءوسىم كوبەيگەن".

ساياساتتىڭ دا، تابيعاتتىڭ بۇلجىمايتىن زاڭدىلىقتارى بار دەگەن وسى.
جاڭاشا وي جاستاردان عانا شىعار!

جاراس احان، تاريحشى

Abai.kz

 

13 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1465
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3235
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5366