ون كۇن اۋىلدا دەمالىپ قايتتىق. قۇدايعا شۇكىر، ەلدىڭ ەڭسەسى كوتەرىلگەن. اجەپتاۋىر وڭ وزگەرىستەر بايقالادى. جاقسىلىقتى جىرلار ازامات از ەمەس. سوندىقتان دا ءبىز سول ەسكى ادەتىمىزشە ءبىردى-ەكىلى ولقىلىقتى ايتساق، ايىپ ەتە قويماسسىزدار. 

اۋدان بولىنگەلى جىل جارىم ۋاقىت ءوتتى. ءبولىنىپ شىققان كەگەن اۋدانىنان جاڭا اۋداننىڭ حالىق سانى ەكى ەسەگە كوپ. سويتە تۇرا اۋدانىمىز ءالى ينتەرنەتپەن قامتىلماي وتىر.  ينتەرنەتىڭ نە، جارىق وشسە، بيلاين مەن اكتيۆتىڭ ءوزى ىستەن شىعىپ، بايلانىسسىز قالادى ەكەنسىز.

ءححى عاسىر. اۋدان ورتالىعى نارىنقولدا جارتى تاۋلىك جارىق بولماي ەل سابىلىپ جۇرگەنىن كوردىم. ودان ءبىر كۇن بۇرىن ءبىر جارىم سوتكە ءبىزدىڭ اۋىلدا دا جارىق بولمادى. ءداپ ءبىر توقسانىنشى جىلدارعا كىرىپ كەتكەندەي بولدىم.
سول جارىق سونگەن كۇنى جولان (جولان وماروۆ، اۋدان اكىمى) اعاعا جولىعۋعا اۋداندىق اكىمشىلىككە سوقتىم. اعامىز دەنساۋلىعىنا بايلانىستى ەمدەلىپ جاتىر ەكەن. ءوزىم تانيتىن اكىم ورىنباسارلارى دا ورنىندا جوق. مەمقىزمەتكەرلەر جارىق جوقتىعىنان با، ايتەۋىر بوسىپ كەتىپتى.

جۇمىستارىم بولىپ اۋداندىق اۋرۋحاناعا باردىم. وندا دا قاراقۇرىم حالىق. ءار اۋىلدان كەلگەن جۇرتشىلىق جارىقتىڭ جانعانىن زارىعا كۇتىپ ءجۇردى.  باسقانى بىلاي قويىپ اۋدان ورتالىعىندا تۇنگى تورتتەن كۇندىزگى ءبىر جارىمعا دەيىن جارىقتىڭ بولماۋى قانشاما ادامنىڭ ومىرىنە قاۋىپ توندىرەتىنىن ەشكىم ويلاماي ما؟ قاپەلىمدە ءبىر ادام سوقىرىشەك بولىپ، ونىسى جارىلىپ كەتسە، وعان جارىق جوق دەپ وپەراتسيا جاسالماي ما؟ ويلاۋدىڭ ءوزى قورقىنىشتى.

قوش! ەندى ينتەرنەتكە كەلەيىك. ينتەرنەت جوقتىقتان نارىنقولعا كىرە سالا مەنىڭ تەلە-2-ءىم "قىتايعا قوش كەلىپسىز" دەپ قارسى الادى. تەلەفونداعى ساعاتىم ءاپ-ساتتە بەيجىڭ ۋاقىتىنا ىلگەرىلەپ وزا قويادى. بابالارىم جۇرگەن تۇمسا تابيعاتقا سۋرەتكە تۇسكەن سايىن "سۋرەتكە تۇسكەن جەرىڭ قىتاي" دەپ تاعى جۇرەكتى اۋىرتادى.  مۇنىڭ ءبارى يدەولوگيالىق تۇرعىدا ءبىزدىڭ ەلدىڭ قانداي ءالسىز مەملەكەت ەكەنىنىڭ كورىنىسى.

بۇكىل الماتى وبلىسىنا جەتكەن ينتەرنەت نارىنقولعا كەلگەندە نەگە كەنجەلەپ قالدى؟ باياعى قيىن زاماننىڭ وزىندە اقكەردىڭ شىڭىنا تەلە-مۇنارا ورناتىپ، بۇكىل اۋدان جۇرتشىلىعىن تەلەديدار كورسەتكەن اشىمباەۆتىڭ ەرلىگىن قايتالايتىن ءبىر ۇل تۋماعانى ما؟ توي-تويلاۋعا قۇمار نارىنقول سول تويدىڭ شىعىنىنا بۇكىل اۋداندى ينتەرنەتپەن قامتۋىنا بولماس پا ەدى؟

ارينە، وسى جازبانىڭ استىنا "2020 جىلعى جوسپار بويىنشا اۋدانعا ينتەرنەت كەلەدى" دەگەن سەكىلدى پىكىرلەر جازىلار. سول سەبەپتى وعان بىردەن جاۋاپ قاتايىق. "نارىنقول بۇرىن شالعايداعى ءبىر اۋىل بولاتىن. اۋىلدىڭ ينتەرنەتپەن قامتىلماۋى سونشالىق ۇلكەن پروبلەما ەمەس. ال، قازىر اۋدان ورتالىعى. بۇكىل ۇكىمەت ەلەكتروندى جۇيەگە كوشىپ جاتقاندا اۋداننىڭ بايلانىس جۇيەسى كەنجەلەپ جاتۋى، سونىڭ سالدارىنان ميتينگ (ۇبت كەزى) بولىپ كەتە جازداۋى (مازاقى) اتقا مىنگەن اكىمدەردى تۇسىنەن شوشىپ وياتار كەز جەتكەن جوق پا؟ اۋداندىق، اۋىلدىق مەكەمەلەردە ينتەرنەت بار. بىراق، مەملەكەتتىك مەكەمەدە بار بايلانىس قارا حالىقتا نەگە جوق؟ مۇنى ءبىر مارتە سۇراۋ بىزگە پارىز.

ون كۇن بويى تۇسكەن ءار راسىمدەگى ء"سىز بۇل سۋرەتكە قىتايدا ءتۇستىڭىز" دەگەن جۇرەككە شانشۋ بولىپ قادالعان ءسوز ءۇشىن، بۇل جەردى ينتەرنەت الەمىندە قازاقتىكى ەتۋ ءۇشىن از ءسوز شىعىندادىق.

مەن ەندى نارىنقول شەكاراسىنان شىققاننان كەيىن "ىستىق ۇياڭىزعا ورالۋىڭىزبەن" دەگەن سمس-ءتى وقىعىم كەلمەيدى.

"ايشىلىق الىس جەرلەردەن، جىلدام حابار العىزعان" زاماننىڭ عاجايىبى مەنىڭ اۋىلىمدى ءحام اۋدانىمدى اينالىپ وتپەۋى ءتيىس. سوندىقتان دا يگى ماقساتپەن ايتقان بۇل ءسوزدى دابىرايتىپ، ەشتەڭەمەن حابارى جوق اكەيدى مازالاپ، "بالاڭ ءوستىپ جاتىر" دەپ ء"وتىنىش" ايتۋدى اكىم-قارالار قىسقارتسا ەكەن. مەنىڭ ىستىق ۇيام - نارىنقول.  ول نارىنقول شىڭجاڭ ەمەس. قازاق جەرىنىڭ ءبىر بولشەگى.

قانات ابىلقايىر

Abai.kz