نۇرلىباي قوشامانۇلى. «اق جولدى» ىدىراتقان «باس كەيىپكەر»
2001 جىلى ناۋرىزدا «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسى دۇنيەگە كەلدى. پارتيانىڭ باعدارلاماسى بىردەن حالىقتىڭ قولداۋىنا يە بولدى. بارلىق جەردە قاراپايىم حالىقتان باستاپ، زيالى قاۋىم، تىپتەن بيلىك وكىلدەرىنە دەيىن پارتياعا جاپپاي مۇشەلىككە وتە باستادى. بيلىك «اق جولدىڭ» بارلىق دەڭگەيدە بۇقارالىق سيپات الىپ بارا جاتىرعانىنان قاتتى شوشىندى. تاريحقا ۇڭىلسەك قاي كەزدە دە ىشكى كۇشتەردىڭ ارا سالماعىن ەسەپكە الۋ جاعىن ويلاستىرا بىلمەگەندىكتەن، ساياسي اعىمداردىڭ ىشكى ىستەرىندە قاراۋلىق ءجيى تۋىنداپ وتىرعان. بۇعان سەبەپكەر بولۋشىلار دا ادەتتە بيلىكپەن سىبايلاسقان توپ. وندايلار داعدارىستى قولدان تۋىنداتىپ، ءوز ىشىندەگى احۋالدى ىشتەن ءىرىتىپ وتىرعان. ءبىر كەزدەگى «اق جول» دەمپارتياسىنىڭ ىدىراۋى دا ىشكى ەكى اعىمنىڭ (وڭشىلدار مەن سولشىلدار) تەكەتىرەسىنەن باستالدى. بيلىكتىڭ كۇتكەنى دە وسى ەدى. پارتيا ىشىندەگى ەكىگە جارىلعان يدەيالىق تۇسىنبەستىكتى ودان سايىن ۋشىقتىرۋعا پايدالاندى. كىشكەنە وتكەنگە شەگىنىس جاساپ «اق جول» پارتياسىنىڭ ىدىراۋى نەدەن جانە كىمنەن باستالعانىنا جانە ونىڭ باستى كەيىپكەرى كىم بولعانىنا قىسقاشا شولۋ جاساپ كورەيىك.
2001 جىلى ناۋرىزدا «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسى دۇنيەگە كەلدى. پارتيانىڭ باعدارلاماسى بىردەن حالىقتىڭ قولداۋىنا يە بولدى. بارلىق جەردە قاراپايىم حالىقتان باستاپ، زيالى قاۋىم، تىپتەن بيلىك وكىلدەرىنە دەيىن پارتياعا جاپپاي مۇشەلىككە وتە باستادى. بيلىك «اق جولدىڭ» بارلىق دەڭگەيدە بۇقارالىق سيپات الىپ بارا جاتىرعانىنان قاتتى شوشىندى. تاريحقا ۇڭىلسەك قاي كەزدە دە ىشكى كۇشتەردىڭ ارا سالماعىن ەسەپكە الۋ جاعىن ويلاستىرا بىلمەگەندىكتەن، ساياسي اعىمداردىڭ ىشكى ىستەرىندە قاراۋلىق ءجيى تۋىنداپ وتىرعان. بۇعان سەبەپكەر بولۋشىلار دا ادەتتە بيلىكپەن سىبايلاسقان توپ. وندايلار داعدارىستى قولدان تۋىنداتىپ، ءوز ىشىندەگى احۋالدى ىشتەن ءىرىتىپ وتىرعان. ءبىر كەزدەگى «اق جول» دەمپارتياسىنىڭ ىدىراۋى دا ىشكى ەكى اعىمنىڭ (وڭشىلدار مەن سولشىلدار) تەكەتىرەسىنەن باستالدى. بيلىكتىڭ كۇتكەنى دە وسى ەدى. پارتيا ىشىندەگى ەكىگە جارىلعان يدەيالىق تۇسىنبەستىكتى ودان سايىن ۋشىقتىرۋعا پايدالاندى. كىشكەنە وتكەنگە شەگىنىس جاساپ «اق جول» پارتياسىنىڭ ىدىراۋى نەدەن جانە كىمنەن باستالعانىنا جانە ونىڭ باستى كەيىپكەرى كىم بولعانىنا قىسقاشا شولۋ جاساپ كورەيىك.
بارلىعى «اق جولدىڭ» 2005 جىل 29 قاڭتاردا وتكەن ءىۇ سەزىنەن باستالدى. سەزد باستالعان بويدا وبلىس توراعالارىنان قۇرىلعان «ىنتالى توپ» جارعى تالاپتارىن بۇزىپ، اياق استىنان سەزدى جۇرگىزۋدى ءوز قولدارىنا الىپ، جيىندى جۇرگىزە باستادى. ولاردىڭ جالعىز توراعا سايلاپ الۋ ماقساتىن تەز تۇسىنگەن باسقا دەلەگاتتار سول بويدا ولاردىڭ تجمك جوسپارىن تاس-تالقان ەتىپ، الگىلەردى شۋمەن پرەزيديۋمنان كەتىردى. كۇندىزگى 13-00 دە باستالعان سەزد، ۇزاق تا اۋىر تارتىستان سوڭ، زاڭدى بەس توراعالاردىڭ باسشىلىعىمەن كەشكى ساعات 18-30-دا اياقتالدى. ناتيجەسىندە ورتاق ءبىر كەلىسىمگە كەلگەندەي بولىپ، «تەڭتوراعالار» ينستيتۋتى بۇرىنعىسىنشا ساقتالىپ قالاتىنىنا كەلىسىپ، سەزد ا.سارسەنباەۆ، ب.ابىلەۆ، و.جاندوسوۆ ۇسىنعان قۇجاتتاردى ءبىراۋىزدان ماقۇلداپ شىققان بولاتىن. قورىتىندىسىندا سەزدىڭ ورتاق قارارى قابىلدانىپ، الداعى پرەزيدەنت سايلاۋىندا بىرگە قيمىلداي وتىرىپ، ورتاق ءبىر ۇمىتكەر شىعارۋعا كەلىستى. قۇجاتقا «بەس تەڭتوراعا» قولدارىن قويدى، ىشىندە ءا.بايمەنوۆ پەن ل.جۋلانوۆا دا بار. بىرىكتىك، تۇسىنىستىككە كەلدىك دەگەن ويىمىز ورىندالمادى. وكىنىشكە قاراي، ولاردىڭ «قاپ بالەم» دەپ ءتىس قايراعان وكپەسى ىشتەرىندە كەتىپتى. ءىۇ سەزدەن سوڭ، اراعا اپتا سالماي جاتىپ الماتىدا ءا.بايمەنوۆتى جاقتاۋشىلار جاعى وزدەرى قولدارىن قويعان پارتيانىڭ ءىۇ سەزنىڭ شەشىمدەرىن مويىنداماي، اقپاننىڭ 13-ءى كۇنى قايتارا ورتالىق كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ وتىرىسىن شاقىردى.
ايماقتاعى ورتالىق كەڭەس مۇشەلەرى ولاردىڭ بۇل شاقىرعان جينالىسىن قولداعان جوق. ماسەلەن، اقتوبەدەن ورتالىق كەڭەسكە ءتورت ادام مۇشە بولاتىن ولار: ى.كوبەنوۆ، ە.جۋمين، ن.سيسەنباي جانە ن.نۇرىم ەدى. سوڭعى ەكى ازامات ورتالىق كەڭەستىڭ قايتادان كەزەكتەن تىس سەزد شاقىرماق نيەتتەرىنىڭ استارىندا پارتيانى قالايدا ەكىگە ءبولۋ ەكەنىن بىردەن بايقايدى. جۋمين ەلەمەس پەن ن.سيسەنباي ەكەۋى ورتالىق كەڭەس وتىرىسىنا حات جازىپ: «قالىپتاسقان تۇسىنبەستىكتى تالقىلايمىز دەگەن ۇمىتپەن قايتا جيىن شاقىرۋ، كەرىسىنشە داۋدى ۋشىقتىرۋعا اكەلۋى مۇمكىن ەكەنىن، كەڭەس وتىرىسىنا قاتىسۋ ارقىلى قاندايما بولسا دا ءبىر شەشىم قابىلداۋعا سەبەپشى بولعىلارى كەلمەيتىنىن، كەڭەستىڭ وتىرىسىنا بارمايتىنىن، داۋىس بەرۋدەن قالىس قالاتىندىندارىن ايتىپ، ورتالىق كەڭەستىڭ مۇشەلەرى رەتىندە پارتيا تۇتاستىعىن ساقتاپ قالۋدى جاقتايتىندار جاعىندا ەكەنىن، ەكىگە ءبولىنۋدى قولدامايتىندىقتارىن» جەتكىزدى. ولاردىڭ ويلاعانى بۇل كەڭەسكە بارماساق سايىن كۆورۋم بولماي كەڭەس وتىرىسى وتپەيدى دەپ ۇمىتتەنگەن ەدى.
كەيىننەن بەلگىلى بولعانداي، بۇل وتىرىسقا باسقا دا وبلىستاردان ورتالىق كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ بارماعانى، ال كەلمەگەن ورتالىق كەڭەستىڭ مۇشەلەرىنىڭ قولدارىن (و.لەۆيكوۆا - شىمكەنت، م.بارسۋكوۆسكيدىڭ -پاۆلودار ت.ب.) وزگەلەر قويعانى، ولاردىڭ ورنىنا باسقا بىرەۋلەر داۋىس بەرگەنى انىقتالدى. ورتالىق كەڭەستىڭ تاعى جەتى مۇشەسى جىلقايداروۆ ا.ر.، راحىمباەۆا ب.م.، ساپارباي ي.، ءتاجين ن.ە، زوتين ا جانە اقتوبە وبلىسىنان سيسەنباي ن.ق مەن جۋمين ە.ج پلەنۋمعا بارۋدان باس تارتتى. كەيىننەن بەلگىلى بولعانداي اتالمىش جيىنعا ورتالىق كەڭەستىڭ 62 مۇشەسىنىڭ تەڭ جارتىسىنا جۋىعى قاتىسپادى. پارتيانىڭ ورتالىق باقىلاۋ-تەكسەرۋ كوميسسياسىنىڭ ءتورايىمى تاتيانا چەرنياك پاۆلودار، قاراعاندى وبلىستىق بولىمشەلەرىنىڭ وتكىزگەن كونفەرەنتسيالارىنىڭ دا شەشىمدەرى زاڭسىز ەكەنىن دالەلدەدى. ويتكەنى وبلىستىق كەڭەستەردىڭ وتىرىستارى كونفەرەنتسيانى شاقىرۋ تۋرالى شەشىمدى قابىلداردا جارعىعا ساي قاجەتتى «كۆورۋمدى» جيناي الماعان. سونداي-اق پلەنۋم وتىرىسىنا ءۇش تەڭ توراعا مەن كەيبىر وبلىستىق ۇيىمداردىڭ پارتيا جەتەكشىلەرىنىڭ قاتىسپاعانىن ەسكەرسەك كۆورۋم جوق، پلەنۋم وتپەۋگە ءتيىس ەدى.
سولاي بولا تۇرا، كۆورۋم بولماسا دا ولار پارتيانىڭ «ورتالىق كەڭەس وتىرىسىن» وتكىزىپ، «دەموكراتيالىق قۇندىلىقتار مەن پارتيانىڭ ىشكى تۇتاستىعىن قولدايمىز، الداعى كەلە جاتقان 2005 جىلعى قر-سى پرەزيدەنتىنىڭ سايلاۋىنا وپپوزيتسيالىق دەموكراتيالىق اعىمدار اتىنان ارەكەت ەتۋشى بيلىككە بىرىڭعاي بالاما كانديدات ۇسىنۋمەن كەلىسەمىز» - دەپ، كەزىندە وزدەرى ءبىراۋىزدان قولداپ، قولدارىن قويعان (بۇل قۇجاتتا بايمەنوۆتىڭ دا قولى بار) «اق جول» قدپ-سى 29.01.2005 جىلعى «ءىۇ سەزىنىڭ قارارىن» مويىنداماي، جارعى باپتارىن بۇرمالاپ، وندا: «پارتيا جەتەكشىلىگىندەگى كەيبىر باسشىلار توبىنىڭ اركەتتەرى جانە ولار قۇرعان «ادىلەتتى قازاقستان» بلوگىنىڭ ءىسى راديكالداناپ بارا جاتىر» - دەگەن جەلەۋمەن استانا قالاسىندا كەزەكتەن تىس ءۇ سەزد شاقىرۋ كەرەك دەگەن «زاڭسىز شەشىمگە» باردى. وسىلاي ءا.بايمەنوۆ پلەنۋمدا جالعان كۆورۋم جاساپ، پارتيانى ەكىگە ءبولۋشىنىڭ «باستى كەيىپكەرىنە» اينالدى.
ەكىنشى جاق ەندى بارلىق جەردە بايمەنوۆتى قالايدا جەكە دارا توراعا سايلاۋ ءۇشىن كەزەكتەن تىس ءۇ سەزد وتكىزىپ، دەلەگاتتار دايارلاۋ قامىنا كىرىستى. ءا.بايمەنوۆتى قولداۋشىلار اقتوبەدە دە ەشقانداي بيۋرو جانە وبلىستىق كەڭەس شەشىمدەرىنسىز اپپارات قىزمەتكەرلەرىنىڭ سىرتىنان كونفەرەنتسيا وتكىزۋدى ۇيىمداستىردى. وبلىستىق كونفەرەنتسيا ورەسكەل زاڭ بۇزۋشىلىقپەن ءوتتى، ەشقانداي كۆورۋم بولمادى. دەلەگات بولىپ پارتياعا مۇشە ەمەس ادامدار كوشەدەن تارتىلعان جايلار ورىن الدى. مۇنىڭ بارلىعى ناقتى قۇجاتتار، ايعاقتارمەن اشكەرەلەندى.
وك-ءتىڭ پلەنۋمىنان كەيىن 18.02.2005 جىلى اقتوبەدە ءا.بايمەنوۆتى جاقتاۋشىلار جاعى باق وكىلدەرىمەن ءباسپاسوز ءماسليحاتىن وتكىزدى. كەزدەسۋدە ولار جينالعاندارعا: «ءۇش توراعا (بولات، وراز، التىنبەك) جاعى قاۋىپتى باعىت الىپ، ىستەرى تىم راديكالداناپ بارادى. الماتىداعى سوڭعى شاقىرعان پلەنۋمعا كەلمەگەندەر پارتيانى ىدىراتۋعا جۇمىس جاساپ جۇرگەندەر» دەگەندى ايتىپ، ورتالىق كەڭەستىڭ 13 اقپان كۇنگى الماتىداعى توتەنشە پلەنۋمىنا قاتىسپاعان ءوز مۇشەلەرى جونىندە ءبىر جاقتى اقپارات تاراتۋعا تىرىستى («اقتوبە» گازەتى، 27.02.05). ال، ورتالىق كەڭەستىڭ پلەنۋمىنا كەيبىر ازاماتتاردىڭ نەلىكتەن بارماعانىن جوعارىدا ايتىپ كەتتىك.
ءسويتىپ وبلىستىق بولىمشە ىشىندەگى بۇل توپتىڭ دا ءبىر جاقتى باعىت ۇستانعاندارىن، ءۇش توراعانىڭ (وراز، التىنبەك، بولات) ۇستانىمى وزگەرگەن دەگەندى جەلەۋ قىلىپ، ولاردى پارتيا قۇرامىنان الاستاتۋدى، قالايدا ءبولىنۋدى كوزدەگەندەرى بايقالدى. تىپتەن، ءا.بايمەنوۆتىڭ ءوزى دە بۇعان دەيىن دە: «پارتيانىڭ ىشىندەگى الدەكىمدەردىڭ ساياسي، يدەيالىق كوزقاراستارىنىڭ ارتۇرلىلىگى، ارامىزدا العان باعىتتى باسقا باعىتقا بۇرا تارتۋشىلىقتىڭ بارى، تەڭ توراعالار اراسىنداعى الاۋىزدىققا اكەلدى» - دەپ پارتيانى ءبولۋ نيەتىن الدەنەشە رەت ەستىرتكەن ەدى. ونىڭ بۇل ايتۋى ءۇش توراعانى الاستاتۋدى كوزدەگەن، ەشقانداي «نەگىزگە» سۇيەنبەگەن ايىپتاۋ ەدى.
ءسويتىپ، ءبىزدىڭ پارتيا بىرلىگىن ساقتاپ قالامىز دەگەن ءۇمىتىمىز ورىندالمادى. ولار ەندى بارلىق جەردە بايمەنوۆتى قالايدا جەكە دارا توراعا سايلاۋ ءۇشىن ءۇ سەزگە دەلەگاتتار دايارلاۋ قامىنا كىرىستى. ماسەلەن، ءا.بايمەنوۆتى قولداۋشىلار اقتوبەدە دە ەشقانداي بيۋرو جانە وبلىستىق كەڭەس شەشىمدەرىنسىز اپپارات قىزمەتكەرلەرىنىڭ سىرتىنان كونفەرەنتسيا وتكىزۋدى ۇيىمداستىردى. تىپتەن كەيبىر وبلىستاردا ەكى جاقتىڭ وكىلدەرىن قاتىستىرا وتىرىپ، ءۇ سەزد شاقىرۋدىڭ قانشالىقتى جارعىعا سايكەستىگىن بىرىگىپ تالقىلاۋدىڭ ورنىنا كەرىسىنشە اپپاراتتىڭ شتاتتاعى قىزمەتكەرلەرىن كونفەرەنتسيانى ۇيىمداستىرۋ شارالارىنان شەتتەتىلدى.
2005 جىل ناۋىرىزدىڭ 12-ءسى كۇنى الماتىدا بولات، التىنبەك، ورازدى قولداۋشىلار جاعى «اق جول» دەمپارتياسىنىڭ جالپىرەسپۋبليكالىق توتەنشە كونفەرەنتسياسىنا جينالدى. جالپىرەسپۋبليكالىق كونفەرەنتسيا جارعىعا سايكەس بارلىق شارتتاردىڭ ورىندالۋ اياسىندا ءوتتى. وعان بارلىق وبلىستاردان جانە الماتى مەن استانا قالالارىنان 166 پارتيا مۇشەسى قاتىستى. كونفەرەنتسياعا باسقا دا تاۋەلسىز قوعامدىق ۇيىمدار مەن زيالى قاۋىم وكىلدەرى شاقىرىلدى. جينالعاندار پارتيانىڭ سوڭعى كەزدەگى ىشكى داعدارىسىنا، ءا.بايمەنوۆ جاعىنىڭ پارتيانىڭ ىدىراۋىنا سەبەپكەر بولىپ وتىرعانىنا الاڭداۋشىلىعىن ءبىلدىردى. كونفەرەنتسيا بارىسىندا ءاليحان باسقارعان توپتىڭ استىرتىن جۇمىستار جۇرگىزىپ، استانا قالاسىندا پارتيانىڭ ءۇ ءسزىن جەدەل وتكىزىپ جىبەرۋدىڭ شارالارىنا كىرىسىپ جاتقانى، ولاردىڭ كوزدەگەنى ەكىنشى قايتارا گكچپ توڭكەرىسىن جاساۋ جولىمەن بۇعان دەيىنگى 5 تەڭ توراعانىڭ ورنىنا ءبىر توراعا سايلاۋ ەكەنى جاريا بولدى.
ماڭعىستاۋ وبلىسىندا ناۋرىزدىڭ 6-سىندا وتكەن وبلىستىق كونفەرەنتسيادا دەلەگاتتار كوپشىلىك داۋىسپەن ءا.بايمەنوۆ ۇيىمداستىرىپ جاتىرعان استاناداعى سەزگە دەلەگاتتار سايلاماۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. جامبىل وبلىسى ەشقانداي سەزد وتكىزبەۋ تۋرالى شەشىم شىعاردى. اقتوبەدە بولعان زاڭسىزدىقتار مەن جارعى باپتارىنىڭ بۇرمالانعانىن، جەرگىلىكتى كەڭەس جيىندارىنىڭ «كۆورۋمدى تولىقتاي قامتاماسىز ەتە الماعانىن» دالەلدەيتىن قۇجاتتاردى ورتالىقتىڭ تەكسەرۋ كوميسسياسى اتىنا جىبەردى.
تەكسەرۋ-باقىلاۋ كوميسسياسىنىڭ ءتورايىمى ت.چەرنياك بولىپ جاتقان زاڭسىزدىقتاردى قانشاما دالەلدەپ باقسا دا بايمەنوۆشىلەردى سەندىرە المادى. ءسويتىپ ءا.بايمەنوۆ باستاعان توپ 29.01.2005 كۇنى «اق جول» قدپ-سىنىڭ ءىۇ سەزىندە وزدەرى ءبىراۋىزدان قولداپ قولدارىن قويعان: «سەزد ساياسي جانە قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق كۇشتەرىنىڭ ۇيلەستىرۋ كەڭەسىن قۇرۋ جونىندەگى باستاماسىن قولدايدى. ءوزارا ءباتۋالاسۋ نەگىزىندە شەشىمدەر قابىلداۋ ارقىلى «ۇيلەستىرۋ كەڭەسى» شەڭبەرىندەگى بىرلەسكەن جۇمىس دەموكراتيالىق قۇندىلىقتاردى ورنىقتىرۋعا نەگىز بولادى. سەزد «ۇيلەستىرۋ كەڭەسى» پرەزيدەنت سايلاۋى الدىنداعى بۇقارالىق قوعامدىق-دەموكراتيالىق قوزعالىستاردىڭ بىرىگە قيمىلداۋىنىڭ باستاپقى كەزەڭى بولادى دەپ ەسەپتەيدى» - دەگەن «قاراردى» مويىنداماي، ايتقاندارىنان تايقىپ شىعىپ، جەدەل تۇردە (اراعا 1 اي 15 كۇن سالىپ بارىپ) استانادا 13 ناۋرىزدا كەزەكتەن تىس ءۇ سەزد شاقىرىپ، «اق جول» پارتياسىن ەكىگە جارعان قادامعا باردى.
كەزەكتەن تىس وتكەن ءۇ سەزدە قارسى جاق ءا.بايمەنوۆتى توراعا سايلاپ، كەرىسىنشە ب.ابىلەۆ، و.جاندوسوۆ، ا.سارسەنبايۇلى سىرتىنان تەڭتوراعالىق قۇرامىنان شىعارىلىپ، ولارعا پارتيا مۇشەلىگىندە قالادى جانە توراعالىقتان باسقا قالاعان باسشىلىق قىزمەتتەرىن تاڭداۋلارىنا مۇمكىندىكتەرى بار دەگەن جالعان شاقىرۋ تاستالىندى. مىنە وسىنىڭ ءوزى پارتيانى كىمنىڭ الىپ قاشىپ، بولۋگە جۇمىس جاساعانىن كورسەتتى. ءبىر نارسە اقيقات، قانداي ماقساتتى كوزدەسە دە ءا.بايمەنوۆ شاقىرعان استاناداعى ءۇ سەزد پارتيانىڭ تۇپكىلىكتى بولىنۋىنە سەبەپشى بولدى. قارسى توپتىڭ ءبىرىن پايدالانا وتىرىپ، ىشتەن ءىرىتۋ بيلىكتىڭ بۇرىننان بار ادەتى. وكىمەتتىڭ وپپوزيتسيالىق-دەموكراتيالىق قۇرىلىمداردى جويۋ تەحنولوگياسى وسىلاي ىسكە استى.
كوپ ۇزاماي-اق، انشەيىندە ءمۇلت كەتكەن زاڭسىزدىقتى جەلەۋ ەتىپ، وپپوزيتسيالىق پارتيالاردى تىركەمەۋگە تىرىساتىن ادىلەت مينيسترلىگى بۇل جولى نەبىر بۇرمالاۋشىلىقپەن وتكەن ولاردىڭ سەزىن زاڭدى دەپ تاۋىپ، جەدەل تۇردە «اق جول» قدپ-سىن ءا.بايمەنوۆتىڭ اتىنا ەش كەدەرگىسىز تىركەپ بەردى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا حالىق ءۇمىت ارتقان «اق جولدىڭ» تۇبىنە جەتكەن، وڭشىلدار مەن سولشىلدار بولىپ ەكىگە جارىلۋىنىڭ سەبەپشىسى ول - ءا.بايمەنوۆ. جاسىراتىنى جوق، وسىلاي حالىق ءۇمىت ارتقان پارتيا بايمەنوۆشىلەردىڭ كەسىرىنەن بۇزىلىپ، بۇل ءىرۋ ەلىمىزدە وپپوزيتسيالىق اعىمداردىڭ ۇزاققا سوزىلعان السىرەۋىنە اكەلدى. سويتكەن ءا.بايمەنوۆ اراعا ون جىل سالىپ بارىپ بيلىككە قايتا ورالدى. ونىڭ تۇبىندە بيلىككە ورالاتىنىن ساياساتكەرلەر بولجاعان ەدى. ايتقاندارى ايداي كەلدى. «اق جول» جەتەكشىلىگىنە بيلىكتىڭ تاعايىنداۋىمەن ءبىر كەزدە ماشكەۆيچتىڭ ساياساتىن سوققان، كەيىننەن «نۇر وتاننىڭ» بەلسەندىسى بولعان حالىقتان قاشىق، بيلىككە جاقىن جۇرگەن ازات پەرۋاشەۆ كەلدى.
اقىرى بايمەنوۆ باسقارعان «اق جولدىڭ» ەكى ءجۇزدى بەت پەردەسى سىپىرىلىپ، ولار «بيلىك باريكاداسى» جاعىنا ءوتتى. بۇل ورىن الماسۋدى پارلامەنتكە «جسدپ «ازات»، «كوممۋنيستەردى» وتكىزبەۋدەن تۋىنداعان بايمەنوۆ پەن بيلىكتىڭ بىرلەسكەن ساياسي ارامزا سىبايلاستىعى دەۋگە ابدەن بولادى.
نۇرلىباي قوشامانۇلى - بۇرىنعى «اق جول» دەمپارتياسىنىڭ اقتوبە وبلىستىق بولىمشەسىنىڭ باس مامانى
«اباي-اقپارات»