وتكەن ايدا قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ  جارلىعىمەن بىرعانىم ءايتىموۆا باستاعان بىرقاتار سەنات دەپۋتاتتارى ءوز وكىلەتتىكتەرىن توقتاتقان بولاتىن. ولاردىڭ ورنىنا جاڭا سەناتورلار تاعايىندالىپ،  بىراز تالقىعا تۇسكەن ەدى. ايتا كەتەرلىگى - جاڭادان سايلانعان سەناتتىڭ سەگىز دەپۋتاتىنىڭ ۇشەۋى ايەلدەر.

ول – داريعا نۇرسۇلتانقىزى نازارباەۆا. مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى. تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، ساياساتتانۋ عىلىمدارىنىڭ دوكتورى. 2006-2007 جىلدارى “نۇروتان” پارتياسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى بولدى.ودان سوڭ ءماجىلىس دەپۋتاتى بولىپ سايلاندى. كەيىننەن قازاقستان پرەمەر  ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى سىندى لاۋازىمدى قىزمەتتەر اتقاردى.

ەكىنشى سەنات دەپۋتاتى – ءلاززات جاڭىلىسقىزى سۇلەيمەنوۆا. ماماندىعى - ەكونوميست-مەنەدجەر. 1997 جىلدان قازاقستان رەسپۋبليكاسى اقپارات جانە قوعامدىق كەلىسىم مينيسترلىگىنىڭ  جەتەكشى مامانى بولدى. 2003جىلدان بەرى قر ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىنىڭ مۇشەسى، بىرنەشە مەدالدارمەن ماراپاتتالعان.

دانا ومىربايقىزى نۇرجىگىت – ماماندىعى – مۋزىكانت. تەلەۆيزيا سالاسىندا 20 جىلدان استام تاجىريبەسى بار. ول حابار ارناسىندا “حابار”  ارناسىندا 17 جىلدان استام قىزمەت ەتكەن. بۇگىندە ول كوپشىلىككە “دارا جول” باعدارلاماسى ارقىلى كەڭىنەن تاىمال بولدى.

ال، 2-قىركۇيەك كۇنى پارلامەنت سەناتىنىڭ التىنشى شاقىرىلىمداعى بەسىنشى سەسسياسىنىڭ ءبىرىنشى وتىرىسىندا جوعارى پالاتا دەپۋتاتتارى جاسىرىن داۋىس بەرۋ ارقىلى ءبىراۋىزدان داريعا نازارباەۆانى سەنات توراعالىعىنا سايلادى.

داريعا نازارباەۆانىڭ كانديداتۋراسىن قازاقستاننىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ ۇسىندى. پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى قىرىمبەك كوشەرباەۆ مەملەكەت باسشىسىنىڭ اتىنان ءسوز سويلەدى.

-قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋتسياسىنىڭ 58-بابىنا سايكەس قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى سەناتىنىڭ توراعاسى لاۋازىمىنا داريعا نۇرسۇلتانقىزى نازارباەۆانى سايلاۋدى سۇرايمىن, - دەلىنگەن پرەزيدەنتتىڭ سوزىندە.

ال، داريعا نۇرسۇلتانقىزى وزىنە سەنىم بىلدىرگەندەرگە العىسىن ايتىپ، بار تاجىريبەسى مەن ءبىلىمىن وتان يگىلىگى ءۇشىن جۇمسايتىنىن ايتتى.

-ماعان سەنىم ءبىلدىرىپ قولداۋ كورسەتكەندەرىڭىز ءۇشىن راحمەت. بۇل مەن ءۇشىن زور مارتەبە جانە ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك. قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتىنىڭ جوعارعى پالاتاسىنىڭ باسشىسى رەتىندە مەن سۇيىكتى وتانىمىزدىڭ گۇلدەنۋى ءۇشىن بار كۇش-جىگەرىمدى، ءبىلىمىم مەن تاجىريبەمدى جۇمسايمىن، - دەدى داريعا نازارباەۆا.

ال، ءوز كەزەگىندە داريعا نۇرسۇلتانقىزى بىرعانىم سارىقىزى ءايتىموۆانىڭ وسى ۋاقىتقا دەيىن اتقارعان جۇمىستارىنا ريزاشىلىعىن ءبىلدىرىپ، زور قۇرمەتپەن شىعارىپ سالدى.

سونىمەن قاتار سەنات توراعاسى بىرعانىم سارىقىزىنىڭ تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدىڭ سىرتقى ساياساتىنىڭ قالىپتاسىپ نىعايۋىنا 14 جىل قازاقستاننىڭ توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى رەتىندە قاجىرلى ەڭبەك ەتكەنىن اتاپ ءوتتى. قازاقستاننىڭ سىرتقى ساياساتىن جۇرگىزىپ، بىرقاتار ەلدەرمەن، ونىڭ ىشىندە بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىمەن ىنتىماقتاستىقتى نىعايتقانىن جەتكىزدى.

-پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى، مينيستر، قازاقستاننىڭ توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى، ەكى مارتە سەنات دەپۋتاتى بولىپ تاعايىندالعانىڭىز ەلباسىنىڭ جوعارى سەنىمىنە يە بولعانىڭىزدىڭ ايقىن دالەلى,-دەدى داريعا نازارباەۆا.

سونىمەن قاتار، داريعا نۇرسۇلتانقىزى بىرعانىم ءايتىموۆانىڭ ءبىلىم جانە عىلىم، بالالار مەن جاستار، الەۋمەتتىك، ەڭبەك، مادەني، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالالارىنىڭ دامۋىنا سىڭىرگەن ەڭبەگىنە دە توقتالدى. كوميتەت ءتورايىمى رەتىندە ءار زاڭ جوباسىن قاراۋدا سىندارلى پىكىرىن ءبىلدىرىپ، وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ناقتى شەشىمدەرىن ۇسىنعانىن ايتتى.

-بىرعانىم سارىقىزى وتانىمىزعا ادال قىزمەت ەتىپ كەلە جاتقان، دۇرىسىن دۇرىس، بۇرىسىن بۇرىس دەپ  ايتاتىن ەر مىنەزدى مەملەكەتشىل تۇلعا ەكەندىگى ايان. ءسىزدىڭ قاراپايىمدىلىعىڭىز بەن اق كوڭىلىڭىز، الدىڭىزعا كەلگەن كەز كەلگەن ادامعا قول ءۇشىن بەرۋگە ءازىر تۇراتىنىڭىز ەرەكشە قۇرمەتكە لايىق. وتانىمىزعا، سەناتقا سىڭىرگەن ەڭبەگىڭىزگە مىڭ دا ءبىر العىس،-دەدى داريعا نازارباەۆا.

ال، جاڭا سەناتور دانا نۇرجىگىت پارلامەنتتەگى العاشقى جۇمىسى تۋرالى ويىمەن الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا ءبولىستى. وندا ول - قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا جاريالانعان پرەزيدەنت جولداۋى، انت قابىلداۋ ءراسىمى، كوميتەتتىڭ العاشقى وتىرىسى جايىندا ايتتى.

ايتا كەتەيىك، دانا ومىربايقىزى "حالىقارالىق قاتىناستار، قورعانىس جانە قاۋىپسىزدىك" كوميتەتىنىڭ مۇشەسى بولدى. اتالعان كوميتەت  -  مەملەكەتتىڭ وزگە ەلدەرمەن قاتىناسىن، ەلىمىزدىڭ قورعانىس جانە قاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى پروبلەمالارىن جانە وسى ماسەلەلەرگە قاتىستى زاڭ جوبالارىن قاراستىرادى.
سونىمەن قاتار ول پرەزيدەنت پرەزيدەنت قاسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆتىڭ حالىققا جولداۋى جايلى ايتا كەلىپ پرەزيدەنتتىڭ “حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» تۇجىرىمداماسى تۋرالى ايتىپ ءوتتى.

-2015 جىلى 13 000 مىڭ وقىرماننان باستالعاننان ينستا-پاراقشامدى بۇگىندە جارتى ميلليوننان استام ادام وقيدى ەكەن! ءبىزدىڭ ديالوگ جالعاسادى. قاسىم-جومارت كەمەلۇلىن زالدا تىڭداپ وتىرىپ، جولداۋدىڭ كەي تۇستارىن ءوزىمنىڭ قويىن داپتەرىمە ءتۇرتىپ العان ەدىم. «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» تۇجىرىمداماسىنا سايكەس ەندى سەنات دەپۋتاتى رەتىندە مەن سىزدەردى ديالوگقا شاقىرامىن! مەنىڭ قويىن داپتەرىمدەگى جولداۋ تەزيستەرىنىڭ كەيبىرەۋىن كەلتىرەيىن:
1. بيلىك پەن قوعام اراسىنداعى ديالوگ;
2. شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋ. تابىسقا سالىناتىن سالىقتان ءۇش جىلعا بوساتۋدى زاڭنامالىق تۇرعىدا قامتاماسىز ەتۋ;
3. اۋە تاسىمالداۋشىلاردىڭ بيلەتتەر قۇنىنىڭ قىمبات بولۋ سەبەبىن انىقتاپ رەتتەۋ;
4. ۇكىمەت پەن پارلامەنت جىنىستىق زورلىق-زومبىلىق، پەدوفيليا، ەسىرتكى تاراتۋ، ادام ساۋداسى، ايەلدەرگە قاتىستى تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىق جانە باسقا دا اۋىر قىلمىستارعا، اسىرەسە، بالالارعا قاتىستى قىلمىستارعا قولدانىلاتىن جازانى شۇعىل تۇردە قاتايتۋ باعىتىندا قولدانىستاعى زاڭناماعا وزگەرىستەر ەنگىزۋ. ارينە،پرەزيدەنت جولداۋىندا كوپتەگەن باسقا دا وزەكتى ماسەلەلەر قامتىلدى. دەگەنمەن، ءسىزدىڭ قوسارىڭىز بار ما?،- دەپ جازدى ول الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا.

قالاي دەسەكتە، جاڭادان سايلانعان سەنات دەپۋتاتتارىنىڭ اراسىندا ايەل ادامداردىڭ بولۋى ەلىمىزدىڭ گەندەرلىك ساياسات، ياعني، ايەل ادامداردىڭ ءار سالادا ەڭبەك ەتۋىنە، ولاردىڭ ساياسات پەن ەكونوميكا سىندى ماڭىزدى سالالاردا قىزمەت ەتۋىنە بارلىق جاعداي جاسالعانىن اڭعارتسا كەرەك. ال، الداعى ۋاقىتتا  دا بيلىك وكىلدەرىنىڭ حالىقپەن ديالوگ ورناتۋعا باعىتتالعان جۇمىستارى وڭ ناتيجە بەرەدى دەپ سەنەمىز.

ءتۇيىن. ەلباسى، قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ قوعامنىڭ دامۋىنداعى نازىك جاندىلاردىڭ باعا جەتپەس ءرولى تۋرالى ۇنەمى ايتىپ كەلەدى. ەلباسىنىڭ ايتۋىنشا، بۇگىندە قوعامنىڭ ءار سالاسىندا قىزمەت ەتەتىن مەملەكەت قىزمەتشىلەرىنىڭ جارتىسىنان استامى ايەل ادامدار ەكەنىن ايتىپ كەلەدى. ياعني، بۇگىنگى تاڭدا، الەمدە قالىپتاسىپ دامىپ كەلە جاتقان گەندەرلىك ساياسات ءبىزدىڭ قوعامدا دا ايتارلىقتاي ۇلكەن ىقپالعا يە بولعان.

اتالعان ساياساتتىڭ ەلىمىزدە كەڭ قانات جايۋى ءۇشىن ەلباسى تاپسىرماسىنا سايكەس، 2030 جىلعا دەيىنگى وتباسىلىق جانە گەندەرلىك ساياسات تۇجىرىمداماسى ىسكە اسىرىلىپ كەلەدى. جانە جىل سايىن ەلىمىزدە بالا تۋ كورسەتكىشى ءوسىپ، سايكەسىنشە جاڭا تۋعان نارەستەگە تاعايىندالاتىن جاردەماقى كولەمى دە ۇلعايىپ كەلەدى. ياعني، جىل سايىن انا مەن بالاعا كورسەتىلەتىن مەملەكەتتىك كومەكتىڭ كولەمى ارتقانى بايقالادى. ەلباسىنىڭ بۇل ساياساتى الداعى ۋاقىتتا دا ءوز جالعاسىن تاپپاق.

ال، ساياساتتاعى نازىك جاندىلاردىڭ بيلىكتىڭ بيىك مىنبەرىنە شىعىپ، ەل ومىرىنە قاتىستى ماڭىزدى شەشىمدەر قابىلداي الۋى – ەلىمىزدەگى گەندەرلىك ساياساتتىڭ وڭ ىقپال ەتىپ جاتقانى ءسوزسىز.

سوندىقتان، جاڭا تاعايىندالعان داريعا نۇرسۇلتانقىزى باستاعان سەناتتاعى ايەل ادامداردىڭ الداعى ۋاقىتتا ەل مۇدەسى ءۇشىن وڭ شەشىمدەر قابىلداپ، حالىقتىڭ ءۇمىتىن اقتايدى دەپ سەنەمىز!

Abai.kz