جەرسەرىكتىك «باك» تەلەبەكەتى انتيرەسەيلىك ەمەستىگىن ايتادى

تبيليسي. گۇرجىستان استاناسىنىڭ ءىرى كوشەلەرىنىڭ ءبىر ءبۇيىرىن الا ورنالاسقان شاعىن كوشەدە اۋلاسىن جاس جارياشىلاردىڭ دابىرى كەرنەگەن بەس قاباتتى عيمارات تۇر.

عيمارات ىشىندە قوندىرعى مەن جابدىقتاردىڭ ءۇش قانا جيماسى بار شاعىن تەلەستۋديا - جاڭالىقتارعا، سپورت پەن توك-شوۋ تۇسىرۋگە ارنالىپتى، - ءۇش ءتۇرلى جانر ءبىر ورىن جايعا تىعىلىسا جايعاسقان. بۇعان قوسا، ەكى قابات -  جاڭالىقشى جۋرناليستەر مەن اكىمشىلىككە بولىنگەن. باك («ءبىرىنشى اقپاراتتىق كاۆكازدىق» دەگەننەن) - ءىرى امبيتسيالى شاعىن عانا جەرسەرىكتىك تەلەكومپانيا، دالىرەگى، ماسكەۋدىڭ ءورىستىلدى جاڭالىقتار سەگمەنتىنە قىر كورسەتۋدى مۇرات ەتۋشى ۇيىم.

«ءبىز انتيرەسەيلىك ارنا ەمەسپىز. بىزدە رەسەي حالقىنا، رەسەيلىك مادەنيەت پەن تاريحقا تاعى باسقاعا دەگەن جاعىمسىز سەزىم جوق. ءبىز بار بولعانى رەسەي تۋرالى اقپاراتقا اشىققان جاندارعا شىنايى حابار بەرگىمىز كەلەدى»، - دەيدى ، - دەيدى روب پارسونس (Rob Parsons), بريتاندىق تەلەارنا باسشىسى.

جەرسەرىكتىك «باك» تەلەبەكەتى انتيرەسەيلىك ەمەستىگىن ايتادى

تبيليسي. گۇرجىستان استاناسىنىڭ ءىرى كوشەلەرىنىڭ ءبىر ءبۇيىرىن الا ورنالاسقان شاعىن كوشەدە اۋلاسىن جاس جارياشىلاردىڭ دابىرى كەرنەگەن بەس قاباتتى عيمارات تۇر.

عيمارات ىشىندە قوندىرعى مەن جابدىقتاردىڭ ءۇش قانا جيماسى بار شاعىن تەلەستۋديا - جاڭالىقتارعا، سپورت پەن توك-شوۋ تۇسىرۋگە ارنالىپتى، - ءۇش ءتۇرلى جانر ءبىر ورىن جايعا تىعىلىسا جايعاسقان. بۇعان قوسا، ەكى قابات -  جاڭالىقشى جۋرناليستەر مەن اكىمشىلىككە بولىنگەن. باك («ءبىرىنشى اقپاراتتىق كاۆكازدىق» دەگەننەن) - ءىرى امبيتسيالى شاعىن عانا جەرسەرىكتىك تەلەكومپانيا، دالىرەگى، ماسكەۋدىڭ ءورىستىلدى جاڭالىقتار سەگمەنتىنە قىر كورسەتۋدى مۇرات ەتۋشى ۇيىم.

«ءبىز انتيرەسەيلىك ارنا ەمەسپىز. بىزدە رەسەي حالقىنا، رەسەيلىك مادەنيەت پەن تاريحقا تاعى باسقاعا دەگەن جاعىمسىز سەزىم جوق. ءبىز بار بولعانى رەسەي تۋرالى اقپاراتقا اشىققان جاندارعا شىنايى حابار بەرگىمىز كەلەدى»، - دەيدى ، - دەيدى روب پارسونس (Rob Parsons), بريتاندىق تەلەارنا باسشىسى.

2003 جىلى گۇرجىستاندا رەسەيگە دوستىق قاتىناستاعى كەڭەستىك وكىمەتتەن قالعان ۇلىقتار بيلىكتەن الاستالىپ، باتىسقا يەك ارتقان سااكاشۆيلي باستاعان جاستار ەلدى قولعا العان «راۋشان» توڭىكەرىسىنەن بەرى رەسەي مەن گۇرجى ەلى اراقاتىناسى شيەلەنىسە ءتۇستى. گۇرجى رەسپۋبليكاسىنان بولەكتەنگەن وڭتۇستىك وسەتيانى باقىلاۋعا تالاستان شىققان 2008 جىلعى شايقاس ەكى ەل اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قاتىناسقا سىزات ءتۇسىردى. جانجال ءتۇرلى دەڭگەيدە سيپات الدى. گۇرجىستان سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى، ءتىپتى، ءوز ەلىن وزگە ەلدەر ورىستىق «گرۋزيا» دەۋدىڭ ورنىنا  اعىلشىن تىلىندە «دجوردجيا»  دەپ اتاۋدى ۇسىنۋدا.

سااكاشۆيلي باق كۇشىن بىلەتىن باسشى. كەزىندە ونىڭ «رۋستاۆي-2» تەلەارناسىن باسىپ الۋى وعان بيلىك باسىنا كەلۋگە جول اشقان ەدى، ال باتىستىق جارياشىلارعا وسەتياداعى سوعىسقا ارالاسۋعا بارىنشا مۇمكىندىك جاساۋى دا سوعان پايداسىن تيگىزگەن جايت.

«باك» بيىلعى قاڭتاردا ىسكە كىرىستى، قازىر 275 قىزمەتكەرى بار. ارنا باسشىسى  پارسونس، العاش رەت 1980 جىلى گۇرجىلىك ۇلتشىلدىق تۋراسىندا ديسسەرتاتسياعا ازىرلىك بارىسىندا گۇرجىستانعا كەلسە، ماسكەۋدە بي-بي-ءسيدىڭ وكىلى بولىپ ون جىلداي قىزمەت ەتتى، سوسىن «ازاتتىق» راديوسىنىڭ گۇرجىلىك قىزمەتىنە قوسىلدى، كەيىن فرانسۋزدىق «France24» تەلەارناسىنىڭ حالىقارالىق ءبولىمىن باسقارعان. تەلەارنانىڭ باسقا قالالاردان وزگە ماسكەۋدە، كيەۆتە، باكۋدە، ەرەۆاندا، ستامبۇل مەن ۋاشينگتوندا تىلشىلىك قوسىندارى بار. قازىر تەگەراندا قوسىن اشۋ قارالۋدا. ارنا تولىقتاي گۇرجىلىك مەملەكەتتىك تەلەتاراتۋشى اتىنان قارجىلاندىرىلىپ وتىر.

«ءبىز الەمگە ايگىلى باسقا حالىقارالىق تەلەارنالار - «BBC»، «France24»، «Deutsche Welle» سەكىلدى بارىنشا شىنايى، تازا، بەيتاراپ اقپارات تاراتامىز، جانە بۇل ارنا ءوز ەلىنىڭ ديپلوماتيالىق قولبالاسى ىسپەتتى»، - دەيدى پارسونس.

«باك» رەسەيلىك سولتۇستىك كاۆكاز سەكىلدى قايناعان وڭىرگە جەرسەرىكپەن  حابار تاراتادى. گۇرجىستان كاۆكازدىق ونداعان رەسپۋبليكالاردىڭ ىشىندە ەكەۋىمەن -  داعىستان جانە شەشەنستان ەلدەرىمەن شەكارالاس.

«گۇرجىستاندى سولتۇستىك كاۆكازدا جالپى، العاندا شانشۋداي قابىلدايدى، ويتكەنى، بۇل ءوڭىر رەسەيلىك سۇزگى باقتار ارقىلى عانا اقپاراتقا قول جەتكىزەدى»، - دەيدى پارسونس.

بۇل جەكەلەي العاندا، وڭىرلىك ماسەلەنى دە جانايدى. تەلەارنا سونىمەن بىرگە، يران مەن تۇركياعا دا ءوز نازارىن اۋدارۋدا. سەبەبى، پارسونستىڭ ايتۋىنشا، «گۇرزىستان مەن كاۆكاز اۋەلدەن تۇركيا مەن يراندى قوساتىن ءبىرتۇتاس الەمنىڭ ءبىر بولىگى. ول تەك سوڭعى عاسىرلاردا عانا رەسەيلىك ىقپالعا ءتۇسىپ وتىر».

تەلەارنانىڭ ستراتەگياسى ودان دا ارعى ۋاقىتتى قامتيتىن سەكىلدى. سولتۇستىك  كاۆكازعا دەگەن نازار - گۇرزىستاننىڭ دامەلى كوزقاراسى مەن ماسكەۋدەگى ليبەرال ەلەمەنتتەردىڭ، كۇندەردىڭ ءبىر كۇنىندە سولتۇستىك كاۆكازداعى كەسكىلەسكەن شايقاستاردان شارشاپ نەمەسە ءوڭىردى ۇستاۋدىڭ وراسان قىمباتتىعىن ەسكەرىپ،  ماسكەۋدىڭ ودان ايىرىلارىنا دەگەن سەنىمنىڭ ناتيجەسى.

«گۇرجىستاننىڭ سولتۇستىك كاۆكازبەن ناقتى اقپاراتقا سۇيەنگەن وڭدى قاتىناس ورناتۋى ماڭىزدى»، - دەيدى پارسونس. بۇعان ول مىنانى قوسىپ قويادى: «ەگەر بولاشاقتا رەسەي ىدىراپ جاتسا، كاۆكازدىق سولتۇستىكتەگى حالىقتارمەن ناشار قاتىناس ورناتۋ گۇرجىستانعا ءتيىمدى ەمەس».

بۇل گۇرجىلىك باسشىلىقتىڭ دا كوزدەپ وتىرعان ستراتەگياسى. سااكاشۆيلي باستاعان باسشىلىق كاۆكازدىڭ سول تۇسى مەن وڭ تۇسىن (گرۋزيا، ارمەنيا، ازەربايدجان)  بايلانىستىرۋعا ۇمتىلۋدا. جۋىردا گۇرجىستان سولتۇستىك كاۆكاز  تۇرعىندارى ءۇشىن ۆيزاسىز رەجىم جاريالادى.

تەلەارنانىڭ قازىرگى قامتۋ اياسى ونشا ەمەس. جەرسەرىككە سۇيەنگەن كورەرمەندەردىڭ سانى بولماشى، بىراق وتكەن اپتادا قوسىلعان اعىلشىنتىلدى ارنانىڭ سايتىنا كۇنىگە ون بەس مىڭ ادام كىرۋدە، ونىڭ جارتىسى - رەسەيدەن.

«رەسەيلىك ۇگىتپەن كۇرەس ءبىزدىڭ باستى ماقساتىمىزعا جاتپايدى. ءبىز بار بولعانى بۇل ەلدەگى كارتينانى ءادىل تۇردە ۇسىنباقپىز»،  - دەيدى پارسونس.

رەسەيدە بۇل جاعدايعا ءوزىنىڭ نازارىن اۋدارۋدا. الدىڭعى ارنادان قالعان ليتسەنزيامەن حابار تاراتا باستاعان جەرسەرىكتىك تەلەتاراتىم بىرنەشە كۇن ىشىندە ىسكە قوسىلعان «گازپروم-مەديا» سەكىلدى الىپپەن باسەكەلەسۋگە تۋرا كەلىپ وتىر. تەلەارنانىڭ ماسكەۋلىك ءتىلشىسى وتكەن ايدا رەسەيدە الۋى بارعان سايىن قيىنداي تۇسكەن اككرەديتاتسياسىز تىرپ ەتە الاتىن ەمەس.

گۇرجىلىك جەرسەرىكتىك تەلەارنا كۇنىگە 24 ساعات تاراتىم ۇسىنۋدا. ۇسىنىس -جاڭالىقتان باستاپ، دەرەكتى فيلمگە دەيىنگى الۋان ءونىمدى قامتۋدا. ساپاسى جاعىنان كەڭەستەنگەن كونسەرۆاتيۆتىك تەلەونىمدەرمەن سالىستىرعاندا جەڭىل ستيليستيكا مەن جارقىن كورسەتىم بارعان سايىن  كورەرمەندەر سانىن ءوسىرىپ كەلەدى.

سااكاشۆيليدىڭ باق ۇستىنەن باعۋى ونىڭ گۇرجىستان بيلىگىنە كەلگەلى ويداعىداي دەموكرات ەمەستىگىن كورسەتكەن داعدىسى ەدى.  بىراق پارسونس رەداكتسيالىق ساياساتتى ءوز قولىنا الۋعا بارىنشا تىرىسىپ باعۋدا. «24-ءنشى قاڭتاردان بەرى ەفيرگە شىققالى ماعان ءبىر دە ءبىر رەت ىسىمىزگە قاتىستى قوڭىراۋ، يمەيل، حات نەمەسە شاعىم تۇسكەن ەمەس»،- دەيدى ارنا باسشىسى.

«بۇل شىنىندا دا وسى وڭىردەگى اشىق تا شىنايى تەلەارنا»، - دەيدى پارسونس. ءوڭىردىڭ قانداي ەكەنىن ەسكەرسەك، بۇل ءسوز ءازىر ەشتەڭەگە سەلت ەتكىزە قويماس. دەگەنمەن، باستاماسى قىزىق.

اۋدارعان - سەرگەك ەرسايىن

«اباي-اقپارات»

تۇپنۇسقا: Georgia challenges Russia's TV dominance