Janserik ShÝRENBAY. Alashtanudyng alyby 60 jasqa toldy
Býgin alashtyng ardaqty úly Túrsyn Júrtbay 60 jasqa tolady. 1951 jyly Shyghys Qazaqstan oblysy Abay audanyna qarasty Shaghan auylynda dýniyege kelgen ol 1968 jyly J.Moldaghaliyev atyndaghy orta mektepti bitiredi. Sol jyly JOO-na týsuge mýmkindigi bolmaghan bozbala Túrsyn Abay audanyna qarasty «Qyzyltu» kensharynyng 13-bólimshesinde buhgalter-esepshi bolyp qyzmet etedi. Tek bir jyldan song ghana qazirgi Ál-Faraby atyndaghy qazaq memlekettik Últtyq uniyversiytetining jurnalistika fakulitetinde oqu mýmkindigine ie bolady (1969-1974).
Býgin alashtyng ardaqty úly Túrsyn Júrtbay 60 jasqa tolady. 1951 jyly Shyghys Qazaqstan oblysy Abay audanyna qarasty Shaghan auylynda dýniyege kelgen ol 1968 jyly J.Moldaghaliyev atyndaghy orta mektepti bitiredi. Sol jyly JOO-na týsuge mýmkindigi bolmaghan bozbala Túrsyn Abay audanyna qarasty «Qyzyltu» kensharynyng 13-bólimshesinde buhgalter-esepshi bolyp qyzmet etedi. Tek bir jyldan song ghana qazirgi Ál-Faraby atyndaghy qazaq memlekettik Últtyq uniyversiytetining jurnalistika fakulitetinde oqu mýmkindigine ie bolady (1969-1974).
Jurnalisttik qyzmet jolyn (1974-1976) Almaty oblystyq Jetisu gazetining tilshisi boludan bastaghan Túrsekeng býginde L.N.Gumiylev atyndaghy Euraziya últtyq uniyversiytetining janyndaghy Otyrar kitaphanasy ghylymy ortalyghynyng diyrektory. Áytsede diyrektor bola túra ózge qatarlastary siyaqty jaltaqtap jaghympazdanghan joq. Mәselen, jaramsaqtar «Elimizde elbasyny almastyra alatyn jan joq» dep shuyldap jatqanda Túrseken: «Bizde preziydenttikke múrager izdeu qylmyspen para-par sanalady» dep «ózgeshe» oy órbitti. «Alashtyng amanatyna adal bolamyz, ony jýzege asyramyz desek, Qazaqstan Halqy Assambleyasyn ózining ornyna qongymyz kerek. Halyq Assambleyasy jalghan ghylym, jalghan iydeologiya, jalghan nasihatty damytyp otyr. Qazirgi kezde qoghamdyq narazylyqty da tudyryp otyrghan osy Assambleya. Qazaqstan Halqy Assambleyasy tarqatylmay Qazaq tolyq tәuelsiz memleket bolmaydy» degen de alashtanushy aghamyz bolatyn.
«Amanat» intellektualdy pikirsayys klubynda ótken dóngelek ýstelding birinde senator Gharifolla Esim aghamyzdy «Túrsyn qayghy» dep ataghan bolatyn. Keyinirek Túrsyn aghamyz búl turasynda «Jazushynyng mindeti shimirkendiru, oilantu. Qazir shymshymasang shimirkenbeydi. Búl da bir әdeby tәsil. Áytpese, senator Gharifolla Esim aitqanday, «Túrsyn qayghy» atanyp, atymdy shygharayyn degen oiym joq. «Qayghy shyghar ilimnen» degen de bar emes pe. Sony akademikter nege eskermeydi eken. Álde... olarda uayym bolmay ma?» degen-di.
Al qazirgi biylikke kózqarasynyz qalay degen oqyrmannyng saualyna ol: «Búrynghysha basqarugha bolmaytynyn biledi, dәl býgin qalay basqaryp jatqanyn ózi de bilmeydi, ertengi kýndi elestetkisi kelmeydi. Anyghy: olar halyqtan irgesin ajyratyp aldy, ghylymdy da, bilimdi de, mәdeniyetti de betine jiberdi. Tek «aqsha» kirip-shyghatyn indi ghana andyp otyr. Ashyq múhiytqa bet alghan aisberg siyaqty jaghadan alystap barady. Oqshantaydaghy oqsyz patrondardy auystyrudy ghana ermekke ainaldyrghan siyaqty» dep jauap bergen eken. Osy jәne ózge de mәselelerge baylanysty aitqan syndaryna qayran qalghan әldebir oqyrman: «Apyr-ay, myna Júrtbay jýrek jútqan eken. Ótken tarihty «Ýisin memleketinen», býgingi tarihty 1991 jyldan bastap otyr dep ashyq aitypty. Naghyz ziyaly osy Túrsyn eken, batyr eken, kózim jetti. Qazaqtyng ziyalysy ólmepti, tәuba, bar ekenbiz, nar ekenbiz, rizamyn!!!» dep aghynan jarylghan ghoy.
Sol arystay aghamyz mine 60 jasqa tolyp otyr. Bizding maqsat aghamyzdy maqtau emes. Bizding mindet «alash amanatyn arqalaghan azamattyn» 60 jasqa tolghanyn júrtshylyqqa habardar etu. Mereyli merekeniz qútty bolsyn!