Tarihshy retinde aitatyn bolsam, maghan qazaqtar ózining últtyq ereksheligin, tilin joghaltyp alghan halyq sekildi bolyp kórinedi. Sizder – adasqan, jolynan janylyp qalghan halyqsyzdar, meninshe. Halyqty әdeyi ne qasaqana tarihy jadynan aiyryp tastaghan siyaqty. Áytpese, esi dúrys adam ana tilinnen góri oryssha bilgen dúrys pa dep súray ma? Búl – absurd! Tamyrynan ajyrap qalghan, ne isterin bilmey alasúryp jýrgen halyqtar ghana osynday súraq qoyady, negizi. Til mәselesin birjola sheshu ýshin - halyqqa tarihyn oqytyp, halyqty, últty soghan yntalandyru kerek.

- Siz sonda bizdi tarihy joq halyq dep esepteysiz be?

- Bir mysal. Men Almatynyng dýkenderin aralap jýrip tarih taqyrybyn qozghaghan bir deni dúrys kitap taba almadym. Dúrys qaramaghan shygharmyn, mýmkin. «Melomanda» da boldym. Býkil әlemde ghylymy basylymdardyn, songhy shyqqan kitaptyng bәrin osynday ýlken-ýlken kitap dýkeninen tabasyn. Súranys bar oghan. Sizderde satylmaydy, óitkeni halyq óz tarihyna qyzyqpaydy. Osy jaqynda últtyq aspaptar muzeyinde bolyp, sol jerden bayaghy ótken zamannyng tarihyn, naghyz últtyq qúndylyq - balbaldy kórdim. Biraq ol nege últtyq muzeyde emes, bir eleusiz zat siyaqty bolyp sonda túr? Osyny kórgende, qazaqtyng tarihyn zerttep jýrgen mening jýregim auyrdy. Tariyhqa qalay qarasanyzdar, tilge de sóitip qarap jýrsizder..

- Japoniyada tarihy mifke qalay qaraydy?

- Bizdegi eng ýlken mif – japon imperatory qúdaydan tughan degen miyf. Biraq biz, tarihshylar, búl mifke tiyispeymiz. Nege deseniz – ol bizding ruhany matrisamyz. Onyng týbinde anyz jatqanyn, shyndyqqa janaspaytyn nәrse ekenin jaqsy bilip otyrmyz. Biraq ol biz ýshin qozghamaytyn, myzghymaytyn taqyryp. Kiyeli, qasterli taqyryp. Japoniyanyng memleket retindegi tarihy da osynday anyz-әpsanadan bastalghan. Sondyqtan sizder tariyhqa bey-bereket qaramanyzdar. Tarihy shyndyq qalpyna kelse, memlekettik til de óz jolyn tauyp, ol bara-bara últty úiystyratyn ýlken faktorgha ainalyp shygha keledi!

Jolymbet Mәkishting әleumettik jelidegi jazbasynan

Abai.kz