Júma, 29 Nauryz 2024
Bilgenge marjan 6251 9 pikir 15 Aqpan, 2020 saghat 13:54

Fransiyadan bilim alugha qazaq studentterine de mýmkindikter kóp

Eshat Núrjúmaúly (Fransiyadaghy qoldanghan esimi Ulysse Ouvrieu) 1988 jyly tughan. Fransiyadaghy Normandy biznes akademiyasynyng Basqaru ghylymynyng magistri. 2018 jyldan bastap Parijdegi Davinchy uniyversiytetining Halyqarlyq damytu bólimining jauapty qyzmetkeri bolyp júmys istep keledi.


– Óziniz júmys istep otyrghan bilim ordasynyng tarihy turaly az-kem  toqtala ketseniz...

– Búl uniyversiytet Parijdegi rayondyq ýkimet qúrghan jeke joghary oqu orny. Keyin kele damu satysyna kóterilip, qoldaushylary men bilim alushylardyng jaqsy ortasyna ainalyp ýlgirdi. Maqsaty payda tabu emes, bilim alushylargha sapaly bilim beru. Qazir osy uniyversiytetke әlemning barlyq elderinen kelip, oqyp jatqan neshe myng studetter bar. Jeke uniyversiytet bolghanymen, bilim berui jaghynan memlekettik uniyversitterden kem týspeydi.

– Fransiyanyng bilim beru jýiesinde qanday erekshelikter bar?

– Fransiya elindegi bilim sapasyn óte kemeldi dep aitugha bolady. Joghary oqu ornyna týsip oqyghysy keletinderge mýmkindikter de kóp. Búl eldegi qoghamdyq uniyversitter negizinen aqysyz. 11 synypty tauysyp, diplomdyq emtihannan ótkender jogharyda aitylghan qoghamdyq uniyversiytetterge kirip, oqy alady. Qayda oqu, qay oqu ornyn tandauy әr kimning óz erkinde. Bir bayqaghanym, Fransiya elinde barlyq adamgha bilim alu mýmkindigi qarastyrylghan. Armany bar adamdy algha jeteleuge ýkimet te yntaly. Papeolon kezinde bastalghan oqu baghdarlamalary da әli kýnge jýzege asyp kele jatyr. Men istep otyrghan uniyversiytet te sol baghdarlamanyng ayasynda bilim beredi. Joghary oqu oryndaghy erekshelikke toqtalsaq, әr oqu jyly bitkende, bir ay nemese eki ay uaqyt praktikalyq júmysqa jiberiledi. Al uniyversiytetting ýshinshi jyly mindetti týrde shetelge baryp, jarty jyl tәjiriybe almasady. Al jeke jogharu oqu oryndary últtyq kompaniyalar, biznes oryndary men tyghyz baylanysta bolady. Osy oryndar últtyq bilim jýiesin damytugha, studentterding bilim alu sapasyn jyl sayyn arttyruyna kómektesedi.

– Osy júmysqa ornalasuynyzgha qanday mýmkindikter sebep boldy

– Men auylda ósken qarapayym qazaqtyng balasymyn. Kezinde Qytaydyng ishki qalasynda oqydym. Ásker qatarynda bolyp, soghys úshaghyn aidau mýmkindigim de boldy. Tipti, dәrejem ósip, әskery salada basshylyqqa da úsynyldym. Biraq sonyng bәrin tastap, basqa salada oqyp, izdendim. Oqyghan mamandyghym parahot aidau. Arada ózim jeke kompaniya ashyp, ózime jeterliktey aqsha tapqan son, shetelge shyghyp, bilim aldym. Osy barysta ózimning biznes salasynda júmys jasay alatynyma kóz jetkizgen son,  sheteldegi bir joghary oqu ornyna týsip, bilim aludy kózdedim. Aghylshyn tili dengeyim tómen bolghnadyqtan, Filippinge baryp, sol jaqtan til ýirendim. Endi oilap kórsem, meni jetelegen, maghan qanat bergen – mening esil armandarym eken. Dayyndyghym bitken son, Parijdegi biznes uniyversiytetine oqugha qabyldanyp, bitirgen son, qazirgi istep otyrghan uniyversiytetke júmysqa kirdim. Olardyng maghan qyzyqqany mening birneshe til biletinim jәne óz mamandyghyma jetik bolghanym. Onyng ýstine halyqaramen tyghyz baylanys jasaugha men olargha kerek boldym.

– Parijdegi qazaqtarmen aralasyp túrasyz ba?

– Ókinishtisi men Parijde túrsam da, osyndaghy qazaqtarmen kóp aralasyp ketpeymin. Juyqta Parijdegi Qazaqstan elshiligi nauryz merekesin toylaydy dep estidim, sol kezde qandastarymnyng kóbimen tanysatyn shygharmyn.

– Shetelde bilim aludyng qanday artyqshylyqtary bar?

– Syrtqa shyqpaghan adamdardyng kózqarsy beyne qúdyqtyng týbindegi baqamen birdey dep aitugha bolady. Búny qazaq «Úlym jaqsy bolsyn desen, shetke aida» dep bayaghyda-aq aityp ketken. Qazirgidey damyghan ghasyrda shet elderge shyghyp, úqsamaghan mәdeniyetterdi ýirenip, kýn sayyn jana dýniyege kóz salu meyli kimdi bolsyn damu satysyna kótere alady. Qanshama tar shenberde ómir sýrsek, sonshama tar oilaytyn bolamyz. Adamgha, ómirge, qoghamgha degen týsinik te sol shenberding ayasynda ainalsoqtaydy. Shetelge shyghyp, ómir sýrip jýrgender óz tilin úmytady degen kózqaraspen kelispeymin. Kerisinshe, syrtta jýrgender óz tiline, mәdeniyetine adal bolady.

– Sizderding uniyversiytetke oqugha týsu ýshin qanday talaptar bar?

– Bizding uniyversiytet negizinen basqaru mamandyghyn oqytudy negizge alady. Birinshi diplom, sosyn Fransuz tilin bilu negizgi talaby. Al magistruturagha týsu ýshin aghylshyn tilin jaqsy bilui shart. Bir quanyshty jaghday, osy aqpan aiynyng ayaghynda men ózimizding uniyversiytetting atynan Núr-Súltan qalasy men Almaty qalalasyna baryp, student qabyldau jinalysyna qatysyp, Qazaq elindegi bizding uniyversitten oqyghysy keletin studenttermen betpe-bet pikir almasu orayyn ie boldym.

Ayta keteyin, 22 aqpan kýni Núr-Súltan qalasynda, 23 aqpan kýni Almaty qalasynda ótedi. Grant alyp, oqyghysy keletinder de menimen tike habarlasyp, óz oilaryn aituyna әbden bolady. Osy jolghy saparysda Qazaqstandaghy Fransiyadan oqyghysy keletin studentterdi kóptep kezdestiretin shygharmyn degen ýmittemin. 22 aqpan kýni Núr-Súltan qalasy, Saryarqa kóshesi № 4 Radisson Astana Hotel qonaqýiinde (Saghat 10:00-16:00), Al Almaty qalasynda 23 aqpan kýni әl-Faraby danghyly 77/7, Carlton Almaty Hotel qonaqýiinde óted.

Ángimelesken Didar Qayrat

Abai.kz

9 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1578
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2275
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3591