Áliyajan kóp jasa, rahmet! IYә, mening Beysentayym, aq kóilegim, tap osynday jan edi. Jan-dýniyesining әr tolqynyn jazbay tanypsyn! Ol qazaqtyng jýregin nesimen baurady? Onyng qolynda kilt bar edi: ShYNAYYLYQ degen. Milliondaghan jýrekti sol bir-aq kiltpen ashatyn. Kópshilik bas iyip jatqan kәsiby sheberligining de, tamam jandy tәnti etken darhan kónilining de syry sonda dep bilemin. Onday shynayylyq kirshiksiz aq jýrekten shyghady, ShAT JÝREK adamdarda ghana bolady.

Shat jýrek qana adamdargha shattyq syilay alady. Mening Beysenim sonday KÝN-ADAM edi. Onday jandardyng basyna ne is týsse de, kónilining kóginde ýnemi KÝN kýlimdep, jýregining tórinde ýnemi ShATTYQ úyalap túrady.

Al búl qasiyetting barlyghy (ómirge sheksiz ghashyqtyq, sen aitqan peyil toqtyghy da – bәri-bәri) qaydan bastau alady? JARATQANGhA degen sheksiz alghystan, RIZALYQ maqamynan! Tipti kýni-týni qúlshylyq qylyp jýrgen taqua-tauazy pendening de mynnan, millionnan biri ghana jetetin dәreje búl! Beysekemning óterinde aityp ketken myna sózi onyng asyldyghyn, jan-sarayynyng eng súlu qúpiyasyn ashyp berdi bizge: "MEN ALLAMNYNG SYNAGhYNA RIZAMYN" degen óz sózi! Adamdardyng aldynda ýnemi ózin qaryzdar sezinip túratyn izgu qasiyet te osy arnadan bastau alady. (Al adamdargha alghysy joq ózimshil menireulerde Qúday aldynda da qaryzdarlyq sezim bolmaydy. Qazir bizding kýn jaryqta shammen izdep tappay jýrgen shynayy músylmandyq ta tek osynday jýrekten tabylady).

IYә, Beysetay JÝZ JASADY! Sen sony asqan sezimtaldyqpen, nәziktikpen qalay bayqaghansyn?! Aq jauyn bop aspannan saulap túrghanyn, aq samal bop esken jan júparyn men de sezdim. «RIZALYQ maqamyna kóterilgen jandy qayghy almaydy» degen shuaqty oy bop jýregime qúiylyp túrdy! «Áy qoyyndar jylay bermey!» degen ýnin estigendey boldyng ba? Al meni eshkim júbata alghan joq, «Áy aghasy? Búny qaydan shyghardynyz? Kóteriniz basty!»– dep ózi kep júbatty (Jaryqtyghym-ay, men onyng kónilin súrap barghanda da men emes, ol mening kónilimdi tapqysy kep bәiek bolushy edi ghoy...).

Bir ay ótken joq, týsimde kórgem, bayaghysha jarqyrap, jaynap jýr eken bizding ýide. Ýstinde su jana kiyim! Soghan aldanyp, "bir aunap túryp, qunap-qúlpyryp jýre beredi eken" dep, beyqam bolyppyn. Endi bildim: sabyrmen tazarghan janyn, auyr synaq arulaghan ruhyn kórippin, al jana kiyimi - janarghan imany eken.

Al Beysentaydyng týsinde MEShIT salyp jýrgeni – bizding ústazymyz Ismatulla Maqsúmnyng isin jalghastyrugha jәrdemdeskisi kelgen, janyna jalau bolghysy kelgen aq niyeti edi. Taqsyrdyng toghyz jyl týrmeden bosap kelgen kýni amandasa barghanynda qasynda bar edim. Qariyanyng jigeri esh múqalmay kelgenine hosh bolyp, qynnan suyrghan almas qylyshtay jaynap otyrghan sózderine qayta-qayta basyn shayqap: «Has batyr eken ghoy! Qazaq ýshin janyn pida etken múnday adamnyng qasynda otyru qanday baqyt!» dep edi. «Densaulyghynyz qalay, ata-au?!»- dep qúshaqtaghanynda qariyanyng aitqany: «Toghyz jylym toghyz kýndey bolghan joq! Allagha myng shýkir, kózim ashyldy! Eger qazir kelip «Aldynghy 66 jylyndy alasyng ba, әlde týrmedegi 9 jyldy alasyng ba?»-dep súrasa, esh oilanbastan «Songhy toghyz jyldy alam!» deymin». Búl sózge Beysekem «Pah, shirkin!»- dep, dәn riza bop, qarq-qarq kýlgen. Sosyn bylay shygha: «Ne degen qayrat! Jýregin kernep túrghan mahabbat! Ataq-abyroyymdy, bar jighan bedelimdi, janymdy salam búnday adam ýshin! Árqashan qasynan tabylam!»- degen. Múnday sózdi tek Beysendey er ghana aita alar. «Jazylamyn! Armanym bar»- dep jýrgeni, týsinde MEShIT salyp, «ayaqtay almay qalyppyn» dep jýrgeni sol. Ol týsin teledidardan kórsetipti dep estidim.

Joq, Beysentay, sen ol armanyna jettin! Janbasyng jerge tiygen Qadir týni qarsanynda Ismatulla Taqsyrgha habaryndy aityp keldim. «Estip otyrmyn, Sayatjan, esh qayghyryp jatpa!– dedi.– Qúran oqydyq. Momynnyng niyeti amalynan artyq, jaqsy niyetin búzbay ketkeni – maqsatyna jetkeni. Atang Haziret Shәkerim atang da: «Tura joldan taymay barghanyn– Jetpeseng de alghanyn» depti. Sansyz perishte ózine layyqty qúrmetpen qarsy alyp jatyr, inshalla!»–dep, kókeyimdi jaryq etti. «Armanda ketti-au!» degen songhy kýmәnim joq boldy. Sertine jettin, Beysetayym, aldyng jaryq, inshalla!

Ár nәrse ózining asyl tegine tartpay qoymaydy. Shat jýrek, tuys ruhtar myna fәniyde bir-birining jan júparyn jazbay tanyp, shúrqyrasyp tabyspay qoymaydy. Qiyrdyng qylanynday, bir ýiirding qúlyn-tayynday. Sebebi olardyng ruhtary bir bolghan, ólse de ajyramaydy, baqida da mәngi birge bolady. Ázelde ruhtary alghash jaralghanda sherneuishte jazylghan serti solay etpey qoymaydy! 

Sayat Ybyraydyng jelidegi jazbasy

Abai.kz