Qazaqstandaghy shoshqa sharuashylyghyna bólinetin subsidiya kólemi jayly qoghamda biraz pikirtalas tuyndaghan edi. Búl mәsele jóninde biz de oy qosyp, «Ministrlik: «shoshqa baqqan ozar» depti, әne...» atty maqala jazghan edik. Al, býgin QR Auylsharuashylyghy ministrligi atalghan jaytqa qatysty aqparat úsyndy.

Ministrlik mәlimetinshe, Qazaqstanda eki jyldan beri shoshqa etin óndirudi subsidiyalau toqtatylghan. Sonymen qatar, býginde elimizde shoshqa etining ishki tútynu ýlesi 8% tómendegen.

«Osy orayda, qoghamda týrli pikir tudyrghan taqyryp boyynsha mynanday aqparat úsynamyz. Memleket әrqashan ekonomikalyq túrghydan tiyimdi bolu ýshin kórshiles elderding súranysyna mәn berip, naryqtaghy tútynushy talabyn eskeredi.

Qazaqstanda 2018 jyldan bastap shoshqa etin óndirudi subsidiyalau  toqtatylghan, búl shoshqa óndirisine memlekettik qoldaudyng jalpy kólemining 2 ese azayghanyn kórsetedi. Qazirgi uaqytta salada tek eki subsidiya bar: asyldandyru men ósiruge ketken shyghyndardy óteu. Alayda, ótken jyly búl subsidiyany  tek bir sharua qojalyghy ghana paydalanyp, nebary 6 bas mal alyndy.

Salystyrmaly týrde, 1991 jyly Qazaqstanda 2,9 million bas shoshqa bolghan, al 2018 jyly - 800 myng ghana. 2019 jylgha qaray Qazaqstandaghy shoshqa sanynyng artuy, shoshqa eti eksportynyng ósuine әser etti. Eger 2017 jyly Qazaqstan shetelge 300 tonnagha juyq et satsa, byltyr ol 800 tonnagha jetti. Osy kezeng ishinde shoshqa etining ishki tútynu ýlesi 8% tómendedi» - delingen ministrlik habarlamasynda.

Odan bólek, AShM otandyq jylqy sharuashylyghyn qoldaudy jalghastyratynyn mәlimdedi.

Býgingi tanda memleket jylqy sharuashylyghymen ainalysatyn otandyq tauar óndirushilerge tómendegidey mýmkindikter qarastyrylghan:

- satyp alynghan asyl túqymdy aighyrlar ýshin subsidiyalau normasy әr basqa 100 myng tengeden;

- bie sýtin óndirushiler ýshin әr litrine 60 tengeden;

- asyl túqymdy jylqynyng analyq basyn baghugha, jem-shóbine jylyna 20 myng tengeden;

- jylqy sharuashylyghyn damytugha arnalghan tehnikalar men jem-shóp dayyndaytyn jabdyqtardy satyp alghanda memleket 25 payyzdyq óteu ýlesimen investisiyalyq subsidiya beredi;

- nesiyeler men lizing boyynsha payyzdyq mólsherlemelerdi 10% subsidiyalau.

AShM ókilderining aituynsha, Qazaqstanda býgingi tanda jylqy sany 2,9 mln basqa deyin ósken kórinedi. Búl 1991 jylghy jylqy sanynan 1,7 ese, al 2000 jylmen salystyrghanda 3 ese kóp. Tiyisinshe, jylqy sharuashylyghy men bie sýtining óndirisi damyp, asyl túqymdy jylqylardyng sany artty. 2011 jyldan bastap memleket satyp aludy subsidiyalap olardyng ýlesi 1,9 ese ósti.

«Jylqy ósirushilerge «jylqy satyp alugha» 10 jylgha deyingi 6% jyldyq jenildetilgen nesie beru qarastyrylghan. 2016 jyldan beri «Qúlan» baghdarlamasy júmys istep keledi. 2018 jyly 12 myng bas mal satyp alugha 512 sharuashylyq qarajat aldy, byltyr 1440 sharuashylyqqa 40 mynnan astam jylqy satyp alugha jenil nesie berilgen. 2020 jyly qarjylyq qoldau alushylardyng sany edәuir artady dep kýtilude»,- deydi ministrlik.

Ayta keteyik, elimizde 2011 jyldan bastap asyl túqymdy jylqylardy satyp alugha, qymyz ben jylqy etin óndiruge subsidiya týrindegi memlekettik qoldau baghdarlamasy iske qosylghan.

Abai.kz