Qazaqstan Respublikasy
Últtyq bankining tóraghasy
E.A.Dosaevqa

Qúrmetti Erbolat Asqarbekúly!

Qazirgi uaqyttyng basty mindetining biri ekonomika salasy men kәsiporyndardyng qyzmetin jәne halyqtyng tabysyn qalpyna keltiru bolyp tabylady. Pandemiya indetine qarsy kýres kezinde, óziniz biletindey, QR  Preziydenti Q.Toqaev osy baghyttaghy júmystardyng ýsh paketin atap ótti, olar manyzdy róli atqardy. Biznesti qoldaudyng negizgi qadamdarynda salyqtyq jәne nesiyelik qoldau kórsetildi, olardy iske asyrugha memleket tarapynan qyruar qarajat bólindi.       

Sonymen qatar, atalghan is sharalardyng tiyimdiligine ekinshi dengeydegi bankter ózderining nesiyelik sayasatynda mindetti baghdar sanaytyn QR Últtyq bankining bazalyq mólsherlemege qatysty aqylgha syimaytyn sheshimderi  núqsan keltiretinin atap kórsetuge mәjbýrmiz.   

Eske sala keteyik, aghymdaghy jylghy 11 nauryzda «Aq jol» demokratiyalyq partiyasynyng fraksiyasy Últtyq bankining bazalyq mólsherlemeni 9,25 ten  12% deyin shúghyl kóteruin syngha alghan bolatyn. Biz memlekettik organdardyng nazaryn múnday sheshim regulyatordyng sikldyq qarsylyq qaghidasyna qayshy keletinine jәne onyng nesiyelenetin azamattar men bizneske zor shyghyn tiygizetinine nazar audarudy súraghanbyz. Kәsiporyndar  habarlaghanday, osy sheshimning qysymymen qazirgi nesie mólsherlemeleri kýrt kóteriluining «jalqytyrmaytyn úsynystarymen» kelisuge mәjbýr boldy. Tipti osy jyldyng 3 sәuirdegi bazalyq mólsherlemeni 9,5% tómendetu (búrynghy 9,25% deyin emes) nesie alushylargha jenildik tudyrmady, óitkeni sol sәtte elde tótenshe jaghday boldy, kóptegen kәsiporyndar toqtap túrdy ne óndiristik ainalymdardy shekteuge mәjbýr boldy, al halyq bolsa tabysynan aiyryldy. Azamattar men bizneske qoldaudy sol sәttte regulyatordyng «búltartpasy» emes, Preziydentting salyq jәne nesie tólemerin shegindiru turaly sheshimi kómektesti.

Býginde Últtyq bankining sәikes emes bazalyq mólsherlemelerding kóterui budjetten qarjylandyrylatyn jәne jәrdem jasalatyn jenildik nesie kólemderimen óteledi. Halyqtyng ómir sýru dengeyining kýrt tómendeui, ShOB auyr jaghdayynda, memleketting zor әleumettik shyghyndary kezinde Últtyq banki bazalyq mólsherlemeni (osyghan baylanysty EDB nesie mólsherlemelerine qatysty) der kezinde tómendetuden bas tartuy mine tórt jyl boyy budjet qarjatynan ShOB qoldaugha bólingen qarjatty jyldam  shayyp  jiberuge  jәne azamattar men biznesting jónsiz joghary neseiyelik jýktemesining artuyna әkelip soqtyruda.

Qazaqstan býgin keybir Afrika elderi, mysaly Sudan siyaqty, әlemdik pandemiya jәne ekonomikalyq belgisizdik jaghdayynda Últtyq banki mólsherlemesin kótergen elderding qysqa qatarynda túr. Ótken aptada kórshi Reseyding ózi (bank sayasaty qatal konservatorlyghymen erekshelenetin el) sәuirden beri eki mәrte negizgi mólsherlemesin 6%-gha endi 4,5%-gha deyin tómendetti. EQYÚ faktoryn eskerek, bank sayasatyndaghy múnday alshaqtyq Qazaqstan qarjysynyng otandyq bankterge ghana emes, sonymen birge kórshi  Resey bankterine aghyluyna jaghday tughyzuy mýmkin.

Qazir basty mindetterding biri bolyp azamattardyng tabysyn jәne otandyq kәsiporyndardyng óndiristik ainalymyn qalpyna keltiru bolyp tabylady. Joghary nesiyelik mólsherlemeler qazirgi qauip-qaterge qarsy túra almaydy.  

Daghdarys bastalghannan beri Respublika Parlamentindegi «Aq jol» Demokratiyalyq partiyasynyng fraksiyasy  osymen ýshinshi mәrte (aghymdaghy jyldyng 11 nauryzy, 5 sәuiri jәne 29 sәuir kýnderi) QR Últtyq bankine bazalyq mólsherlemeni tómendetu qajettigi turaly deputattyq saualdar joldady. Bizding barlyq saualdaramyzgha biz dәlelderi jetkiliksiz jauaptar aldyq.

Osyghan baylanysty, taghy, tórtinshi ret, QR Últtyq bankine bazalyq mólsherlemeni 4-5% deyin tómendetudi jәne ekonomikany qoljetimdi qarjylandyrudy qamtamasyz etudi búltartpay oryndaudy súraymyz.

Qúrmetpen,  

Partiya tóraghasy Azat Peruashev

Abai.kz