Aydos Sarym, sayasattanushy: «Putinning patshalyghy qazaq ýshin jaqsylyq әkelmeydi»
- Qazaq aitady: «Qayta shapqan jau jaman» dep. Degenmen, Reseydegi oppozisiyalyq qozghalystyng qazirgi tolquyna qaraghanda, preziydent Putin premier-ministr Putinnen júmsaqtau bolady dep oilaysyz ba?
- Mening oiymsha, preziydent Putin men premier-ministr Putinning arasynda eshqanday aiyrmashylyq joq. Tipti ótken tórt jyldyng ishinde Reseydi biylegen Medvedev emes, dәl osy Putin ekenin júrttyng barlyghy da aiqyn týsingen bolatyn. Putin ótken tórt jylda Reseydegi negizgi sayasi, qarjylyq, aqparattyq tetikter men toptardy múqiyat qadaghalap, uysynan bir mezetke de shygharyp kórgen emes. Kerisinshe, óz mýmkindikteri men yqpalyn jyl sanap arttyryp, eselep keldi. Resey milliarderlerining biraz bóligi dәl osy Putinning kurstastary men júmystastary ekenin de esten shygharmayyq. Ol italiyan fashizmining kósemi Mussoliniyding «dostaryma - bar mýmkindik, jaularyma - Qylmystyq kodeksting qahary» degen ústanymy men korporativtik monopoliyalyq memleketti jasaqtau prinsipterin ainytpay oryndap keledi. Italiyanyng búrynghy premier-ministri Silivio Berluskoniymen keremet «dos» bolghany da sodan bolar. Ekeuin de sayasattanushylar «teflonnan jasalghan sayasatkerler» dep ataghany da tegin emes.
- Qazaq aitady: «Qayta shapqan jau jaman» dep. Degenmen, Reseydegi oppozisiyalyq qozghalystyng qazirgi tolquyna qaraghanda, preziydent Putin premier-ministr Putinnen júmsaqtau bolady dep oilaysyz ba?
- Mening oiymsha, preziydent Putin men premier-ministr Putinning arasynda eshqanday aiyrmashylyq joq. Tipti ótken tórt jyldyng ishinde Reseydi biylegen Medvedev emes, dәl osy Putin ekenin júrttyng barlyghy da aiqyn týsingen bolatyn. Putin ótken tórt jylda Reseydegi negizgi sayasi, qarjylyq, aqparattyq tetikter men toptardy múqiyat qadaghalap, uysynan bir mezetke de shygharyp kórgen emes. Kerisinshe, óz mýmkindikteri men yqpalyn jyl sanap arttyryp, eselep keldi. Resey milliarderlerining biraz bóligi dәl osy Putinning kurstastary men júmystastary ekenin de esten shygharmayyq. Ol italiyan fashizmining kósemi Mussoliniyding «dostaryma - bar mýmkindik, jaularyma - Qylmystyq kodeksting qahary» degen ústanymy men korporativtik monopoliyalyq memleketti jasaqtau prinsipterin ainytpay oryndap keledi. Italiyanyng búrynghy premier-ministri Silivio Berluskoniymen keremet «dos» bolghany da sodan bolar. Ekeuin de sayasattanushylar «teflonnan jasalghan sayasatkerler» dep ataghany da tegin emes.
Biraq, qarap otyrsaq, teflondyq (yaghny ózderining atyna daq kelmeytin) qasiyetteri birte-birte joyylyp barady. Berluskoniydi italiyan halqy әupirimdep jýrip ketirdi. Al keshe ghana ayaqtalghan saylau, men bilsem, Putinning songhy saylauy bolmaq. Resey halqy da oyanyp keledi. Búl, әriyne, kýni erteng Mәskeuding kóshesine shyqqan júrt Vladimir Vladimiyrúlynyng eki ayaghyn aspannan keltiredi degen sóz emes. Biylikti saqtau ýshin, odan keletin mýmkindikterden aiyrylmau ýshin, Putin súmdyq pen qulyqtyng barlyghyna da bara alady. Biylikke de solay kelgen. Qajet dep sanasa, óz halqyna da, basqa últtargha da osy «minezin» kórsetuden tayynbaydy. Óz elining kem degende 300-400 myng adamyn qyryp salghan sayasatkerden ne kýtuge bolady? Sheshen-ingush bolsyn, músylman bolsyn - olar eng aldymen Resey azamattary emes pe? Alayda oghan qinalyp otyrghan Putindi de kórip otyrghan joqpyz. Býgin Putin men onyng jergilikti sybaylastary sol qanjosa qylghan halyqtardy saylau arqyly ekinshi ret masqaralap otyr. Olay bolmasa, sheshen halqynyng 99 payyzy saylaugha kelip, onyng 99 payyzy Putinge dauysyn berdi degenge kim senedi, aitynyzshy?! Bar kinәsi ózine qarsy sóz aityp qalghan Gruziya preziydenti Mihail Saakashviliyge qastasyp, tәuelsiz memleketti arandatyp, soghys ashqan sayasatkerden ne kýtuge bolady? Jatsa da, túrsa da kóksegeni, armandaghany búrynghy Kenes Odaghyn qalpyna keltirudi, Reseydi әlemdik imperiya etudi qalaytyn Putinnen ne kýtuge bolady? Osy túrghydan alsaq, Putiyn, әriyne, «ýirenshikti jau». Bir ghana mәsele, ol Elisin siyaqty «atyspaqqa jaqsy» әriptes emes. Onyng mәselesin eki kýn «piyankamen» sheshe almaspyz.
- Vladimir Putinning biylikke ekinshi ret oraluy әlemdik sayasat shemasyn qaytadan syzu qajettigin tudyrady degen pikir bar. Osy jaghdaydy qysqasha qalay bayan eter ediniz?
- Qatelespeyikshi. Putin qayta shauyp kelgen joq! Ol tek ózining kabiynetin ghana auystyrdy. Yaghni, osyghan deyingi әlemdik sayasat ózgeredi dey almaymyz. Sebebi sol sayasattyng ýrdisi ýzilgen emes. Sol bayaghy Batys elderimen «qyrghiqabaq soghys» sayasaty jalghasa beredi. Búl sayasatty «qyrsyq-qynyr» sayasat deuge bolatyn shyghar, biraq búl sayasat - parasatty sayasat emes. Patriotizmnning de, últshyldyqtyng da týrleri bolady. Putinning iske asyryp otyrghan sayasaty «qyrsyq patriotizm», «jalghan últshyldyq».
Mysaly, Putin biylikke Elisindi jamandap keldi. Al Elisin bayghús bolsa, jýz jerden ishkish, esersoq deniz, naghyz patriot bolatyn. Onyng kezinde Reseyding birde-bir iri jobasyna, kenishine shetel kompaniyalary iyelik etken emes. Jaqsy bolsyn, jaman bolsyn, negizgi baylyq kózderi óz orystarynyng qolyna kóshti. Putin Batysty boqtaydy, oghan ses kórsetpekshi bolady, biraq artynan el baylyghyn sheteldikterge ashyp jatyr! Qisyn bar ma? Kim patriot sonda? Múnyng barlyghyn Resey halqy kórmey otyrghan joq, kórip otyr. Osyndayymdy bilmesin degen niyetpen «Biz kýshtimiz, biz myqtymyz, әlemning barlyghyna kókesin kórsetemiz, tayaq jegizemiz, krutoymyz, ruhanimyz» dep tyrashtanady. Resey halqynyng ishkeni - araq, qaraghany - teledidar. Ekeui de u! Eger araqtan anda-sanda bas tartyp, az uaqyt bolsa da tirshilikteuge bolatyn bolsa, teledidardan bas tarta almaydy. Eki kinonyng biri soghys, eki filimning biri Reseydi antalay qorshaghan jau! Orystyng miyndaghy mynjyldyq qorshalghan qamal psihologiyasy Putin rejiymining negizi! Álem elderi búny aiqyn týsinip, bilip otyr. Negizinen syilaghanday bolady da, ishtey kýledi.
Bir ghana mysal keltireyin. Putindi, onyng jýrgizip otyrghan sayasatyn týsinu ýshin, býgingi Reseydegi kópshilik mәdeniyetke nazar audaruymyz qajet. Eger býgingi Resey mәdeniyetine, kinosyna nazar audaratyn bolsaq, bir nәrseni anyq angharugha bolady. Búl keremet fenomen ózi. Stilidik túrghydan Putin Stalindi, stalindik sayasatty qaytalaghysy keletin siyaqty. Býgingi bar Resey kinosy orystyng mynjyldyq tarihyn emes, dәl osy stalindik kezendi suretteydi, sony aqtaghysy keletindey! Orysty orys qylghan birde-bir patsha turaly filim joq. Esesine Staliyn, Beriya, Jukov turaly qaptaghan kinolar.
Degenmen, taghdyrdyng tәlkegi degen de bar. Tarihty bilmegen, týsinbegen sayasy qayratkerler týbi opyq jeydi. Eger Putin orys tarihyna myltyqpen oq atsa, oghan tarih zenbirekpen jauap beretin siyaqty kórinedi maghan. Úlylyq pen úrlyq, úlyqtyq pen úrdajyqtyq bir-birimen janaspaydy, jýz qaynasa da, olardyng sorpasy qosylmaydy. Putin - Stalin emes, bola almaydy da. Ol Reseyding baqyty emes, sory. Qalay bolsa da, búl orys halqynyng tandauy. Eng bastysy, qasyndaghy biz siyaqty últtar men memleketterdi qangha bóktirip, sorlatpasa boldy dep tileyik. Qalghanyn uaqyt kórsete jatar.
- Reseyding AQSh pen Euroodaqqa eregesip, Siriyadaghy jaghdaygha baylanysty ústanghan qazirgi keri pozisiyasy keleshektegi ýlken teketiresting bastamasy ghana dep aita alasyz ba?
- Orystyng Siriyadaghy sayasatyn óz basym asa ýlken aqyldyng sharuasy dey almaymyn. Bәlkim, qarapayym azamattar ýshin «Putinning prinsipshildigi, Amerikagha qarsy shyqqany» keremet qúbylys bolyp kórinui mýmkin. Biraq bizder daraqylyq pen strategiyany, tentektik pen terendikti shatastyrmauymyz kerek. Asad rejiymining uaqyty bayaghyda ótip ketken. Eng soraqysy - biyligin saqtaymyn dep, búl rejim halqynyng qanyn shelektep tógip jatyr. Kýn sayyn jýzdegen adam ólip jatyr búl elde. Qan aqqan jerding jarasy jazylmaydy! Halqynyng qanyn tógip jatqan sol eldegi últtyq-diny azshylyq ekenin esten shygharmayyq. Búl qannyng tógiluine Putinning de qatysy bar. Jiyrma birinshi ghasyrda ózge júrt týgili, óz júrtynyng qanyn tókken sayasatkerlerding bolashaghy joq.
Batys erte me, kesh pe Asadtyng kózin qúrtady. Sol kezde biylikke kelgen elitalar Reseydi «strategiyalyq seriktesimiz, mәngilik dosymyz» dey qoymas. Reseyding tragediyasy mynau: búl memleket tek ózine úqsas memlekettermen ghana tyghyz qarym-qatynas ornatyp jatyr. Kәdimgi mekteptegi «búzaqy balanyn» psihologiyasy. Qolyna atomdyq «rogatkany» alyp, qasyna kileng «dvoechnikter men huligandardy» jinap, jaqsy kiyinip, jaqsy oqyghandardyng barlyghyna tiyise beretin daraqy basbúzardyng tirligi, әsirelep aitsa. Bir ghana ókinishti jayt: bizder de osy «huligan bandanyn» belsendi mýshesimiz. Keremet emespiz, әriyne.
- Al әlemdik sayasat sahnasynan qazaq dalasyna oiysar bolsaq, Putinning kezekti patshalyghy Qazaqstannyng biyligi men onyng sayasatyna qalay yqpal etui mýmkin dep oilaysyz?
- Putinning patshalyghy qazaq ýshin jaqsylyq әkelmeydi. Eger onyng býgingi sayasaty, baghyty ózgerissiz saqtala berse, búl bizding últtyq qauipsizdigimizge, tәuelsizdigimizge ýlken syn bolmaq. Qúday qazaqqa barlyghyn bere bergen ghoy, sirә: jerin de, baylyghyn da, suyn da, tauyn da... Tek ókinishtisi - jóni týzu kórshi bermegen ghoy. Eki alpauyt memleketting ortasynda otyrghandyqtan, bizding tirshiligimiz mýldem ózgeshe boluy kerek. Eger biz Tynyq múhittaghy kishkentay ghana aral-memleket bolsaq, topan su basqansha kýnge qyzyp, úiyqtay beruge bolar edi. Bizderge, qazaq últyna bir mezetke de qalghyp ketuge bolmaydy! Sәl-pәl qalghyp ketsek, daraqylyqqa salyna bersek, úpayymyzdy joghalta beremiz. Últymyzdyng ziyalylary, baspasózi osy mәselelerdi damyl tappay kóterui kerek siyaqty. Qazaq últynyng býgingi kýndegi basty mәselesi óte-móte kýrdeli: biz anau-mynau emes, tarih pen geografiyany aldap ketuimiz kerek.
Áriyne, Qazaqiya - jerimiz ben halqymyzdy týiege artyp, kóship ketetin kiyiz ýy emes. Reseymen óle-ólgenshe kórshimiz. Aulymyzdy odan kóshirip әkete almasaq ta, sanamyzdy, oiymyzdy, arman-múratymyzdy kóshirip kete alamyz. Arman-qiyaldyn, arman-múrattyng auylyn qay jaqqa kóshirip aparamyz desek te, ózimizding qolymyzda. Sony mýmkindiginshe Reseyden alysyraq jerge aparuymyz kerek. Asan atamyz armandap ketken Jerúiyq geografiyalyq úghym emes, sayasiy-filosofiyalyq úghym ekenin әste esten shygharmayyq. Resey tentek oqushy bolsa, bizder kileng tórt pen beske oqityn «әtlishnekke» ainaluymyz kerek. Arhetiptik túrghydan alghan kezde, biz bәrimizge ayan «Mening atym Qoja» romanynyng keyipkerimiz, qara domalaq Qojanyng ózimiz. Biraq bizding osy ghalamdyq spektaklimizde, ne kinomyzda «әperbaqan Súltannyn» rólin kishireytip aitsaq - Vladimir Putiyn, ýlkeytip aitsaq - Resey oinap otyr. Sol Volodya-Súltangha ne Resey-Súltangha kitaptaghy Qojaday aldana beretin bolsaq, qojanasyrlana bersek, soghan ere beretin bolsaq, «sheshemizdin» de qabyrghasyn qayystyramyz, auyldastargha da kýlki-mazaq bolamyz. Kýnde oyana salyp, «men jaqsy oqimyn, dúrys adam bolamyn» dep qana qoymay, sony iske de asyra biluimiz qajet. Óz jýregimizde qabyldaghan imany sertimizge berik boluymyz kerek. Úmytpasam, Berdibek atamyzdyng kitaby dәl osy jerden ayaqtalghan joq pa edi?! Qalghany óz qolymyzda. Óz ómirimizding rejisseri ózimiz.
- Kezinde Putinning jeke tapsyrmasymen Resey TV arnalary Belarusi preziydenti Aleksandr Lukashenkony auyzdyqtau ýshin, telejәshik arqyly qanshalyqty kompramat tókkenin bilemiz. Bizding tym qorqaq әri asqan jemqor biylik Reseyding degenine jýrmese, Aqordany tәubasyna týsirer kompramatty tóge saluy ghajap emes qoy...
- Býgingi kýni Reseyding aqparattyq jәne mәdeny qolshatyrynyng astynan shyghu - eng basty, aldynghy qatarly mindet, basymdyq boluy kerek. Biylik úzaqty oilamasa da, siz aityp otyrghan qauipting bar ekenin esine aluy tiyis. Resey ózin jýz jerden «dos», «seriktes» degenimen, ózining mәselesin ghana sheshuge tyrysady. Sol Putin qadaghalap otyrghan telearnalar ótken jyldyng jeltoqsan aiynda preziydent Nazarbaevty qoldap ketken joq. Kerisinshe, elding de, memleket basshysynyng da basyna bit tókkendey boldy. Eng bolmasa osyny eskerui kerek biyligimiz. Búnday jaghdaydardyng talay ret qaytalanuy mýmkin. Resey arnalarynyng Qazaqstandaghy júmysyn toqtatqan kýni ghana elimiz shynayy Tәuelsizdikke bara jatyr ekenbiz dep aitugha bolady. Qazaqstan biyligi memlekettik tildi qajetti biyigine kóterip, latyn qarpine kóshken kýni shynayy mәdeni-aqparattyq Tәuelsizdikke qadam bastyq dey alamyz. Tipti odaqtas bolayyq, dos bolayyq, biraq ruhaniyat pen mәdeniyetti bótenning qolyna beruge bolmaydy. Ol da tól bala siyaqty ghoy: jaqsy kórshinmen syilas, tabaqtas bol, biraq qolyndaghy balandy oghan berip qoymaysyng ghoy. Al jaman kórshi bolsa she? Kýnde iship, kýnde tóbeles shygharyp, óz bala-shaghasyn tepkige salatyn kórshi bolsa she? Búl da bir myqtap oilanatyn jayt.
- Osy túrghydan kelgende biz endi Putin patshanyng zamanynda Euraziyalyq odaqtyng qúshaghyna búrynghydan da terenge bata týsermiz, ә?
- Óz basym Kedendik odaqtyng da, Euraziyalyq odaqtyng da bolashaghyna senbeymin. Álem tarihynda san aluan integrasiyalyq jobalar, birlestikter bolghan. Biraq memleketterding shynayy odaqqa birigui ýshin kem degende birneshe talaptar bar. Birinshiden, sol memleketterding halyqtary arasynda tarihy jәne mәdeny qayshylyq bolmauy tiyis. Qazaq halqy men orys halqynyng arasy keremet dey alamyz ba? Býgingi kýngi kóptegen tarihy shyndyqtyng ashylmay otyrghanyna basty sebepker osy Resey emes pe? Oibay, kórshimizding qytyghyna tiymeyik, eldegi qazaq pen orystyng arasy býlinbesin degen niyetpen ashtyqtyng ashy shyndyghyn, otarlaudyng qaraly betterin ashyq aita almay kelemiz ghoy!
Kelesi kezende belgili bir odaqqa kiretin elderding ishki yntasy boluy tiyis. Al býgingi qazaq qoghamy Reseymen odaqtasugha niyetti me? Mening oiymsha niyetti emes. Al qazaq jastarynyng ýlken bóligi mýldem qarsy. Tipti, jaraydy, odaqtas bolayyq, dos bolayyq Reseymen, biraq basqa elderding de bar ekenin úmytpayyq! Nege bizder aghayyn, enshiles, tarihi, tildik, dini, mәdeny tamyrlastyghymyz bar eldermen jóni týzu sayasat jýrgizbeymiz? Áriyne, búl salada da kóptegen mәsele bar. Ózbek jәne týrikpen elderindegi avtoritarly rejimder kez kelgen integrasiyagha qarsy.
Biraq dostasatyn da, arazdasatyn da preziydentter emes, halyqtar, halyqtyng ókilderi. Bolashaq integrasiyalyq jobalardyng dúrys iske asuy ýshin býginnen enbektenu kerek. Tek qana «euraziyalyq iydeyany» nasihattaugha ketken qarajattyng on payyzyn «týrki birligi iydeyasyn» nasihattaugha jibergenimizde bizding qogham da, jastarymyz da birshama jana sapagha, jana dengeyge shyghar edi. Al «euraziyalyq iydeyany» qazaq arasynda jýz jerden nasihattaghanmen, týk te shyqpaydy. Qúmgha ketip jatqan aqsha, esil energiya, esil kýsh soghan júmsaluda. Imperlik astary bar jobalardyng barlyghyna qazaqtyng boyynda tarihiy-mәdeny allergiya bar. Kishkentay balalardyng tәttige qatysty aurulary bolatyn edi ghoy. Dәl sol siyaqty. Talay ret «euraziyalyq», «imperlik kәmpitterdi» jep keldik. Sony jegen sayyn betterimiz qyzara bórtip, ishimiz ótip, qyzuymyz kóterilip, mazamyz ketken bolatyn. Bala kez deyik ony. Endi óstik qoy, jiyrmadan astyq. Aqylgha qonar kezdemiz. Ziyandy men paydalyny ajyratar uaqyt keldi. Kәmpitting dәmine de, qyp-qyzyl fantiygine de qyzyqpayyq. Taghy bir-eki ret uystap asasaq, tiri qalmauymyz da mýmkin. Kómekke keler «dәrigerlerdin» mekeni bizding «auyldan» tym alys. Ýlgermey qaluy da ghajap emes...
- Bizdegi jekelegen sayasattanushylardyng Euraziyalyq odaqty qoldaghan jaqsy pikirleri Putinning preziydenttigi kezinde byt-shyt bolatyn siyaqty...
- Euraziyalyq odaq býginning ózinde el halqynyng narazylyghyn tudyryp otyr. Bara-bara búl odaqqa Resey halqy men elitalary da qarsy shyghady. Býgin «hvatit kormiti Kavkaz» dese, erteng «hvatit kormiti kazahov», «hvatit kormiti belorusov» dep shyghatyn kýnderi de alys emes. Tipti keshegi saylauda ýshinshi oryngha ie bolghan Prohorovtyng ózi qarsy shyghyp jatyr ashyqtan-ashyq. Yaghny orys elitasynyng jana buyny qazirding ózinde búnday integrasiyalyq jobalardy qalamaydy.
- Al Euraziyalyq odaqtyng shekarasy Qyrghyzstanmen keneni әbden mýmkin degen pikirge qalay qaraysyz?
- Qyrghyzdyng әngimesi - bólek әngime siyaqty. Jalpy aghayyn memleket ózin tәuelsiz, birtútas memleket retinde saqtay ala ma degen zandy súraq bar. Bolashaqta bizder birtútas memleketpen kórshi bolamyz ba, әlde eki-ýsh bir-birine qarsy memleketpen kórshi bolamyz ba degen súraq jәne bar. Eger Qyrghyzstan ózining ishki mәselelerin sheship almasa, bir jaghyna shyqpasa, onyng qaysybir odaqqa mýshe boluy sol odaqqa mýshe elderge tiyimsiz bolmaq. Óz basym qyrghyz aghayyndardyng búl odaqqa kirgenin qalaymyn: odaqtyng ishinde mýshe kóbeygen sayyn, Reseyding payyzy azaya týsedi, al toghysa bermeytin mýddelerding sany artady. Búl, bәlkim, bizding de jaghdaydy birshama jenildete me, qalay ózi?
- Áriyne, Aydos, siz ben bizding aqylymyzdy Aqorda qúlaghyna qystyrmasy anyq. Degenmen, Putinning preziydenttik zamanynda Aqordagha qanday sayasat ústanugha aqyl qosar ediniz?
- Áriyne, Arqanyng ar jaghy qashanda orys memleketi bola bermek. Biraq sol Arqanyng ar jaghyndaghy memleketting basshylyghy bizdi maqtady, arqamyzdan qaqty degenge mәz boludy dogharu kerek. Resey de, Kremli de әlemdi tirep túrghan joq. Kremli - qazaq últynyng qúbylasy emes! Eshqashan bolmaydy da! Qazaqtyng sayasy qúbylasy - Astana! Putin de, Medvedev te payghambar emes, onyng ýmbeti de emes. Álem ken, ýlken. Soltýstikten basqa da jaqtar, baghyttar, vektorlar bar. Bóten elge senip óz elindi basqara almaysyn. Biylik óz kýshin, qabiletin, mýmkindikterin syrttan emes, halyqtyng ishinen izdep, tauyp, soghan ghana arqa sýieui tiyis.
Býgingi kýni qazaq pen biylikting arasynda belgili bir alshaqtyq kórinip, sezinip keledi. Búl bos kenistikti toltyru - qiynnyn-qiyny. Ol kenistik qoqyspen toltyra salatyn kómir karieri emes. Biylik osy bos kenistikting ornyn tek qazaqy qúndylyqtarmen ghana toltyryp, jamay alady. Basqa eshqanday resept, әdis, jol joq. Qazaqtyng búlqynghan býliginen góri «kórmegenim sen bol» dep kóship ketkeni qiyn. Memleket retindegi tarihymyz atam zamandaghy osynday bir «kónil qaludan», «renishten» bastalghanyn úmytpayyq. Dala demokratiyasyndaghy «qantalapay» instituty hangha qarsy shyghu emes, ony tónkeru emes, ony japan dalada jalghyz tastap ketu degendi bildirgen. Árbir qazaq óz enshisin alyp, qolyn bir siltep kete berse, biylik týgili, memleketting de týgi qalmauy mýmkin. Memleketti qúrap, ony ústap túrghan aspanda qúday bolsa, jerde - halyq. Osy halyqtyng jaghdayyn jasap, kónilin andyp, aitqanyn iske asyrar kez keldi. Eshten kesh jaqsy, deydi dana halqymyz. Sol «eshtin» enin de, «keshtin» merzimin de biylik emes, halyqtyng ózi ghana aiqyndaydy.
Gýlmira TOYBOLDINA,
«D»
«Obshestvennaya pozisiya»
(proekt «DAT» № 11 (139) 07 nauryz 2012 jyl.