Biz myna kýiki tirshilikting qamymen jýrip, dәl qasymyzda ýndemey-týndemey, eshkimge de dabyra qylmay, qolynan kelgenshe júrtqa jaqsylyq jasap jýrgen jandardy bayqay da bermeymiz. Odan da bizge әkim ne jep qoyddy, kim kimdi tonap ketti bolmasa kim kimdi basyp-janshyp ketti degen qaueset pen aqparattar janymyzgha jaqyn, jýregimizge jyly tiyetin sekildi.

Adam azdy ma, әlde qogham azdy ma, kim bilsin bireuding bireuge qol úshyn berip, qoltyqtan demep jatqany jay ghana, kónil audara qoymaytyn qúbylys sanalady. Ókinishtisi de, qorqynyshtysy da osy. Eeger biz múndaygha quana bilmesek, osynday jarqyn isterdi qalyng júrtqa jariyalaugha asyqpasaq, aqyry moralidyq azyp-tozugha úshyramasaq bolghany degen qorqynyshty oy keledi.

Bir ghana mysal. Teristik aimaqtardaghy, әsirese bizding Qostanay sekildi oblysta qystyng qanshalyqty qaharly ekendigin tek osynda tirshilik etip jatqan jandar ghana biledi. Onyng bet qaratpaytyn ýskirik ayazyna ekining biri shydas bere almaydy. Al endi ónirimizde koronovirus degen boy bermey, kýnine 120-dan astam adam auyryp, «qyzyl aimaqtan» shygha almay jýrgenimizde, osyny syltau etken avtobustardyng jýruining tym bәsensip ketkendigin eske sala keteyik. Al siz endi sol kólikti Qostanaydyng qaqaghan ayazynda saghattap kýtip kóriniz. Siz býrisip túrghanynyzda, janynyzdan talay tamasha jenil kólikter zuyldap ótip jatady. Ýlkeni bar, kishisi bar, qamshy saldyrmay zyryldap bara jatqany.

Birde, o ghajap, osynday bir jenil kólik qalanyng shet jaghyndaghy bir ayaldamanyng janyndaghy suyqtan qalshyldap túrghan jandardyng qasyna kelip toqtay qaldy da: «Al, mininizderI» dep esigin aiqara ashty. Júrt an-tan. «Qansha alasyz?» dep súrap jatyr. Rulidegi jas jigit: «Tegin, ortalyqqa baratyndarynyzdy aparyp tastaymyn», dep jymyiyady. Senerin de, senbesin de bilmegen júrt yldam-jyldam minip jatyr. Álgi jýrgizushi qabaq shytpastan әne-mine degenshe jolaushylardy ortalyqqa әkelip saldy. Tipti ortalyqtan biraz tysqary jerge baratyn bir jas qyz balanyn:  «Júmysqa asyghys edim, Aqshasyn tóleyin, jetizip tastanyzshy», degen tilegin de oryndady. Tegin, eshbir aqysyz.

Álgi jigitting osynau ózgeshe qadamyna riza bolghan jolaushylar osyndaghy oblysymyzgha keninen taraytyn, asa bedeldi «Kostanayskie novovsti» degen gazetke «Jaurap túrghan júrtty tegin tasyghan búl qanday jan, sony tauyp berinizshi? - dep tynym bermeydi. Obaly ne, gazet tilshisi de yldam-jyldam qozghalyp, әlgi «qúpiya jandy» tauyp alady.

Sóitse... Sóitse ol alys qiyanda emes, sol «Kostanayskie novovosti» gazetining ghimaratynda ornaldasqan oblystyq «Qostanay tany» atty ana tilimizde shyghatyn gazetting bas redaktorynyng orynbasary Júmatay Kәkimjanov degen azamat bolyp shyqty. Gazet odan әp-әdemi súhbat alyp, onyng izgi de iygilikti isin qalyng júrtqa mәlim etti.

 Al biz bolsaq, múnday iygilikti isterdi ýnsiz-týnsiz atqaryp jýrgen azamattyng ózimizding әriptesimiz bolyp shyqqandyghyna quandyq. Óitkeni, jaqsylyqtyng ýlken-kishisi bolmaydy. Onyng qay-qaysysy da erlikke parapar is. Qúlap qalghan qariyany qoltyqtan demep, túrghyzyp jiberu de nemese panasyzdargha pәter syilau da birdey baghalanatyn eskirmes qúndylyqtar. Mýmkin bireuler: «E, onda túrghan ne bar? Bos kele jatqan joq pa?» dep ózderinshe pәlsapa soghar. Al siz sol bos kele jatqan ondaghan emes, jýzdegen mashinanyng qaysysynyng toqtap, eng bolmasa bir jolaushyny ýiine jetkizip tastaghan qanday jandy kórdiniz? Tipti, sizding óziniz osylay istep pe ediniz? Búghan jauap tabyla qoyatyndyghyna senimdi emespin.

Sayyp kelgende, múndaygha da jomart jýrek sekildi asyl qasiyet kerek. Ol tipti ekining birining qolynan kele bermeydi. Mine, sondyqtan da aldynghy tolqyn aghalarynyng izin basyp kele jatqan әriptesterimizding ishinen osynday azamattyng shyqqandyghynan jay ghaan qúbylys dep qaray almadyq. Sondyqtan da Júmatay jayly tek Qostaanay oblysy ghana emes, baytaq elimiz de habardar bola bersin degen iygi tilekpen qolymyzgha qalam alyp edik.

Jaybergen Bolatov

Abai.kz