«Halyq sózi» gazetining 2012 jylghy 2 nauryzdaghy №17 sanynda «Bizge qanday aitys qajet?» degen maqala jariyalanghan bolatyn. Sonymen qatar gazetting búdan búrynghy sandarynda da aitys tónireginde birneshe súhbattar men maqalalar jariyalanghan. Songhy kezderi qazaqtyng osy bir tól óneri tónireginde jel sóz ben dau-damaydyng kóbeyip ketkeni belgili. Sondyqtan búl joly aitys óneri jayynda aqyndar men qalamgerlerding pikirin toptastyryp jariyalaudy jón kórdik.   
Dulat ISABEKOV, jazushy:
Aytys óner  boludan qaldy

«Halyq sózi» gazetining 2012 jylghy 2 nauryzdaghy №17 sanynda «Bizge qanday aitys qajet?» degen maqala jariyalanghan bolatyn. Sonymen qatar gazetting búdan búrynghy sandarynda da aitys tónireginde birneshe súhbattar men maqalalar jariyalanghan. Songhy kezderi qazaqtyng osy bir tól óneri tónireginde jel sóz ben dau-damaydyng kóbeyip ketkeni belgili. Sondyqtan búl joly aitys óneri jayynda aqyndar men qalamgerlerding pikirin toptastyryp jariyalaudy jón kórdik.   
Dulat ISABEKOV, jazushy:
Aytys óner  boludan qaldy
- Men aitystyng tóniregindegi shyndyqty aitqanym ýshin, keybireuler  maghan aitysqa qarsy adam retinde qaraytyn boldy. Olay emes ekenin júrtqa týsindire almay-aq qoydym. Jalpy óz basym  kez-kelgen ónerding taza bolghanyn qalaymyn. Shyndyghyn  aitqanda, qazir aitys «maltabarizm» ónerine ainalyp ketti. Sporttyng shal da, bala da, qabileti bary da, joghy da qatysa  beretin  «kros» degen týri bolady. Mine býgingi aitys osynyng birine  ainaldy. Búrynghy aqyndardyng óresi biyik bolushy edi, keremet oilar qozghaytyn, al qazirgiler ýilerinde jazghandaryn jattap alyp, «mashina alsam eken» dep qana armandaydy. Qatysushylary da, úiymdastyrushylary da  mal tabudy maqsat tútady. Aqyndardyng sóz saptaulary da kónilden shyqpaydy. Ólenderding tehnikasy nashar, úiqastary, teneuleri arzan, sóz, oy qaytalau basym. Abaysha aitqanda: «...Shortanbay, Dulatpenen Búqar jyrau,  Ólenning biri jamau, biri qúrau». Jazba poeziyasy damyghan uaqytta shalaghay poeziya men shalaghay ónerdi júrtqa tyqpalay beruding keregi joq. Osynyng kesirinen aitystyng baghasy týsip, óner boludan qaldy.
Bekjan ÁShIRBAEV, aqyn:
Aytys shou-bizneske ainaluy qajet
- Qazir naryqtyng zamany bolghandyqtan, qalanyz, qalamanyz ólenge tauar retinde qarauymyz kerek. Kezinde «Aytysymyz bop ketti, mashinanyng bazary» degen ólenderding aitylghany ras. Biraq keyde men alaman bәigelerde oza shauyp kelgen jýirikterge de  qymbat sheteldik kólikter tigilip jatyr ghoy, «al ony aqyndarymyz alsa nesi aiyp eken», - dep oilaymyn. Sonday-aq, aqyndar kólikterge minip jatsa, ol ózderining enbegi men qaltaly azamattardyng arqasy emes pe? Eshkim basqa elding qoltyghyna kirip nemese memleketting qazanyna týsip jatqan joq. Al eger aqyndarymyz bireudi orynsyz maqtap, madaqtap jatsa, ol aqynnyng ózining ishki mәdeniyetine, adamgershiligine baylanysty. Jalpy býgingi aitys shou-biznes týrinde damuy tiyis. Sonymen birge, búl ónerimiz jaqsy damysyn desek, mesenattyq turaly arnayy zang qabyldau kerek. Yaghni, demeushilik jasaghan adamdy salyqtan bosatyp, salyghyn jenildetu qajet. Shet elde onday tәjiriybeler bar. Eger osynday zang qabyldar bolsaq, aitysqa janashyr adamdar kóbeyip, aityskerlerimiz memleketting qolyna qarap qalmas edi.  
Dәuletkerey KÁPÚLY, aitysker aqyn:
Aytyskerlerding de әleumettik jaghdayyn oilau kerek
- Búryn aitysqa qatysatyn jigitter: «jenilgenderge qanday jýlde beredi eken», - dep qaljyndaytyn. Onyng ózindik mәni bar. Sebebi, aityskerler barlyq jerden birdey  kólik mine bermeydi. Keybir jerge qayyrymdylyq ýshin, keybir jerge jay shaqyrghany ýshin barady. Onyng jatyn orny, tamaghy óz qaltasynan shyghyp jatady. Mine sondyqtan, aityskerlerding әleumettik jaghdayyn oilaghannyng eshqanday sókettigi joq. Al endi demeushilik jasap, aitysqa janashyr bolyp jýrgen adamdardyng enbegin bir-eki auyz sózben aityp ketkenning nesi aiyp!? «Qazirgi aqyndar eldi birlikke shaqyrmaydy», - degen pikirdi de estip qalamyz. Olay deuge bolmaydy. Aqyndardyng negizgi maqsaty, aityp jýrgenderi de sol. Áriyne, býgingi aitysty 2000 jyldardaghy aityspen salystyrugha kelmeydi. Aramyzda osy ónerge ýstirt qaraytyndar da bar. Onyng barlyghy uaqyty kelgende týzeledi.  
Esenqúl JAQYPBEK, aqyn:
Aqyndarymyz arsyzdanyp barady
- Qazir aqyndarymyz maltabar bolyp ketti. Jaqsy kólik tikken, jaqsy syy jasaghan jerge ghana barady.  Múnymen qosa, jattap alyp aitysugha ýirenip aldy. Tabighy dýnie joq.  Kishkene kýnimizde analarymyz, әkelerimiz otyra qalyp aitysa berushi edi. Onday aqyndyq jadymyzdan da, janymyzdan da shyghyp ketti ghoy. Býgingi aitysyp jýrgender aitysker emes, ólenshi ghana. Aytysker aqyn dep Sýiinbay, Jambyldardy aitugha bolady. Qazir Jýrsinning jýirikteri, ananyn-mynanyng aqyndary degen kóbeyip ketti. Sonda halyqtyng aqyndary qayda qaldy!? Aytyskerlerimiz birining artynan biri aryz jazatyn boldy. Baryp túrghan arsyzdyq. Sóite túra, úyalmay qaytadan elding aldyna shygha beredi. Jaqynda «Habar» arnasyna bir oralman  balany alyp bardym. Eki kózi kórmeydi, biraq suyryp salyp aitqanyn kórgende júrt tanghaldy. Ertedegi aqyndy kórgendey boldy halyq. Mine, aqyndarymyzda osynday talant boluy kerek. Qazir ózim «Jastar jyrlaydy» degen baghdarlamada tóraghalyq etip jýrmin. Qarnym ashady jastardyng aitysqanyna. Ásirese, «Qayym aitysta» kimning kim ekeni kórinip qalady. Aqyndarymyz osynday endi. Amal ne, aityp jatyrmyz, biraq paydasy joq.
Núrmúhammed MAMYRBEK
«Halyq sózi» gazeti