Aqtaudaghy sot prosesining 25-shi sәuir kýngi 22-shi otyrysynda, Halyqaralyq «Janaózen-2011» komiyteti mýshelerining habarlauynsha, kuәlardy súrau jalghasqan.

Sot otyrysy sottalushy Jannat Múrynbaevtyn talap-tileginen bastalghan. Ol sotqa «Alpysbaev Qayrat» laqap esimimen qatysqan, al shyn aty-jóni Aleksandar Bojenko bolyp tabylatyn kuәning ózine qarsy bergen kórsetulerinen bas tartuyna, densaulyghynyng nasharlauyna jәne otbasylyq jaghdayyna silteme jasap, búltartpau sharasyn tútqyndaudan eshqayda ketpeytindigi jóninde qolhatqa auystyrudy ótingen. Advokattar men sottalushylar múny qoldaghan, al prokurorlar ol ýshin dәrigerlik qorytyndy qajet ekendigin aitqan.

Sottalushy Islam Shәmilov te ózining búltartpau sharasyn ózgertudi ótingen.

Advokat Jәmenov sottalushy Qayrat Ádilovtyn ótinishi boyynsha iske qosymsha qújattar tirkeu turaly talap-tilek jasaghan.

Sottalushy Tanatar Qaliyevtin advokaty sotqa qosymsha kuәlar kelgendigin mәlimdep, olardy býgin súraudy ótingen.

Advokat Biysekeshev te ózining qorghauyndaghy Rasul Múhambetovke qatysty dәl osynday talap-tilek jasaghan.

Aqtaudaghy sot prosesining 25-shi sәuir kýngi 22-shi otyrysynda, Halyqaralyq «Janaózen-2011» komiyteti mýshelerining habarlauynsha, kuәlardy súrau jalghasqan.

Sot otyrysy sottalushy Jannat Múrynbaevtyn talap-tileginen bastalghan. Ol sotqa «Alpysbaev Qayrat» laqap esimimen qatysqan, al shyn aty-jóni Aleksandar Bojenko bolyp tabylatyn kuәning ózine qarsy bergen kórsetulerinen bas tartuyna, densaulyghynyng nasharlauyna jәne otbasylyq jaghdayyna silteme jasap, búltartpau sharasyn tútqyndaudan eshqayda ketpeytindigi jóninde qolhatqa auystyrudy ótingen. Advokattar men sottalushylar múny qoldaghan, al prokurorlar ol ýshin dәrigerlik qorytyndy qajet ekendigin aitqan.

Sottalushy Islam Shәmilov te ózining búltartpau sharasyn ózgertudi ótingen.

Advokat Jәmenov sottalushy Qayrat Ádilovtyn ótinishi boyynsha iske qosymsha qújattar tirkeu turaly talap-tilek jasaghan.

Sottalushy Tanatar Qaliyevtin advokaty sotqa qosymsha kuәlar kelgendigin mәlimdep, olardy býgin súraudy ótingen.

Advokat Biysekeshev te ózining qorghauyndaghy Rasul Múhambetovke qatysty dәl osynday talap-tilek jasaghan.

Advokat Álibiyev sottalushy Esengeldi Ábdirahmanovty úryp-soghu jónindegi dәrigerlik saraptama qorytyndysyn iske tirkeu jәne qosymsha kuә retinde 16-jeltoqsan kýni alanda bolghan polisiya qyzmetkeri Mәdina Ádiyevany shaqyru jóninde talap-tilek týsirgen.

Sudiya Aralbay Naghashybaev, óz atyn ashqan kuәning kórsetui negizinde ghana «kimdiki dúrys, kimdiki búrys» ekenin sheshe almaytyndyghyn aityp, sudiya Múrynbaevtyng talap-tilegin ashyq qaldyrghan. Shәmilovting talap-tilegine qatysty da osynday qauly qabyldaghan.

Odan song kuәlardy súrau bastalyp, birinshi bolyp (al jalpy 38-shi) «Semser» kýzet firmasynyng qyzmetkeri Orazbekov Ayt shaqyrylghan.

Prokuror: 16-jeltoqsan oqighalary jóninde ne biletininizding bәrin sotqa aityp beriniz.

Orazbekov: Men jәne mening Súltan esimdi әriptesim Kiyikbay Eshmanovtyn («ÓzenMúnayGazdyn» búrynghy basshysy) ýiin kýzettik. Shamamen 17:00-de ýiding qaqpasyna betterin túmshalap alghan 10-15 jas jigit jaqyndady. Sózben qorqytulardan keyin olar shabuyl bastady. Biz qashyp kettik.

Prokuror: Olardyng qoldarynda ne boldy?

Orazbekov: Oghan nazar audarmadym.

Advokat Álibiyev: Kýzet kezinde siz aulanyng ishinde boldynyz ba әlde syrtynda boldynyz ba?
Orazbekov: Biz aulanyng ishinde boldyq.

Álibiyev: Sizder kýzetke bararda alghan qaru kimge tirkelgen edi?

Orazbekov: Bilmeymin.

Álibiyev: Qaru kimde boldy?

Orazbekov: Vinchester mәshinanyng bagajniyginde jatty.

Álibiyev: Al, kýzetke shygharda sizderge qarudy kim berdi?

Orazbekov: Eset, familiyasy esimde joq. Ol bizde júmys isteydi.

Álibiyev: sonda Esetten qarudy kim alghany sizding esinizde joq pa?

Orazbekov: Bilmeymin.

Álibiyev: Al vinchesterdi mәshinagha kim saldy?

Orazbekov: Súltan, men qolyma qaru ústap kórgen emespin, tipti atqan emespin.

Álibiyev: Eshmanovtyng ýiine shabuyldaghan jas jigitterding syrt beynesin surettep beriniz - týr sipatyn, jasyn, boyyn...

Orazbekov: Mening bar aitarym - olar jas jigitter, betterin túmshalap alghan.

Álibiyev: Bolghan jaghday jóninde siz júmysynyzda kimge raport berdiniz?

Orazbekov: Bastyqtardyng birine, familiyasyn úmyttym.

Álibiyev: Vintovkany tartyp alu әreketi boldy ma, shabuyldaushylar tarapynan?

Orazbekov: Joq.

Sudiya: Siz Eshmanovtyng ýii qalay janghanyn kórdiniz be?

Orazbekov: Joq.

Sudiya: Sizding qyzmet mәshinanyzgha zardap keltirdi me?

Orazbekov: Iya, farlar men әinekti syndyrdy.

Kuә Boqanov Kóbenghaliy, Shetpe poselkesining túrghyny.

Prokuror: Roza Tóletaevamen qanshalyqty tanys ekeninizdi sotqa aityp beriniz.

Boqanov: Onymen 2-3 jyl tansypyz, qarym-qatynasymyz jaqsy, men ony Roza apa deymin.

Prokuror: 16-jeltoqsan kýni siz onymen telefon arqyly sóilestiniz, әngime ne jóninde boldy, aityp beriniz.

Boqanov: 16-sy kýni, shamamen 14:00-de, men ýshin kýtpegen jerden qonyrau boldy, Roza apa aitty, «sender múnda kelmender, OMON keldi» dep, «bastandar» dep qosty, biraq men neni bastau kerek ekenin týsinbedim.

Prokuror sudiyadan rúqsat alyp, aiyptau qorytyndysynan ýzindi oqyp bergen:

Tóletaeva - «T» Boqanov - «K»

Boqanov - Iya, salaumaleykum.

Tóletaeva - Siz ne istep jatyrsyz? Qaydasyz?

Boqanov - Biz auyldamyz.

Roza - Qay jerde?

Boqanov - Ne bolyp qaldy?

Roza - Múnda bizde tәrtipsizdikter bastaldy, Aqtauda qalay, Aqtauda ne bolyp jatyr?

Boqanov - Iya, iya, qazir ghana estidik.

Roza - Múnda kelmender, sonda bastandar, eger bastaghylaryng kelse. Múnda bizde OMONdyqtar... (baylanys ýzilip ketken).

Prokuror: Búghan ne aitasyz?

Boqanov: Men Rozany 3-4 ay kórgen joqpyn, onyng ne aitqanyn týsinbedim.

Prokuror: Siz Rozany 2-3 jyl bilesiz, ol sizge kim - tuys, әriptes?

Boqanov: Jәy tanysym.

Kuә Atyrau Dosqaliy.

Prokuror: 16-jeltoqsan oqighalary turaly sotqa aityp beriniz.

Atyrau: Endi men ýiden shyghyp, alang manayyna qydyrystaugha bardym. Polisiyanyng adamdardy qalay atqanyn kórdim.

Prokuror: Siz Qoyshybaev Samatpen tanyssyz ba?

Atyrau: Iya, tanyspyn. Sol kýni ony jolyqtyrdym, ol qaryndasymdy izdep jýrmin dedi. Ol kezdesu polisiya ata bastaghangha deyin boldy.

Prokuror: Ózinizding aldan-ala tergeu kezindegi kórsetulerinizde siz «10-30-da ýiden shyghyp, 11:30-da Qoyshybaevty jolyqtyrdym, odan: «Qayda bara jatsyn, Samat?» - dep súradym» degensiz.

Atyrau: Joq, olay emes. Men ony әielder bosanatyn ýiding janynda jolyqtyrdym, ol qaryndasyn izdep jýrgenin aitty.

Qoyshybaev: Seni aldady ma? Ar-úyatyndy qorlady ma? Seni qorqytty ma?

Atyrau: Iya, tergeushi maghan: «Sening ózindi jauapkershilikke tartady», - dedi, meni «qamap tastaymyn» dep qorqytty.

Advokat Jәmenov: Siz Ótebekov Janaydarmen tanyssyz ba?

Atyrau: Iya, tanyspyn.

Advokat Biysekeshev: Naqty kim qorqytty?

Atyrau: Prokuratura qyzmetkerleri, attaryn bilmeymin.

Ziyada Ótebekova (kәmeletke tolmaghan sottalushy Qoyshybaevtyn anasy): Men seni prokuraturada kórgem, seni shaqyrghan Ónerov emes pe? Tolyq, aqsary jýzdi adam?

Atyrau: Aty esimde joq, biraq tolyq, aqsary jýzdi adam boldy.

Qosymsha kuә Qaliyev Múrat, UBR úiymynyng jýrgizushisi.

Advokat Dosbolov: Múrat, byltyrghy 15-jeltoqsan kýni sizding әkeniz - Tanatar Qaliyev ýiden qashan ketip, qashan qaytyp oraldy?

Qaliyev: Shamamen 12:00-de ketip, 15:00-de oraldy.

Advokat Qozybagharov: Tergeude sizding әkeniz 15-jeltoqsan kýni ýide eshkim bolghan joq degen.

Qaliyev: Boldy ýide adamdar.

Prokuror: Ol kezde siz qayda istediniz?

Qaliyev: «Qúlan-holdingte», auysymnan 14-jeltoqsanda shyqtym.

Qosymsha kuә Tauarova Aynagýl, Tanatar Qaliyevting júbayy.

Advokat Dosbolov: 15-jeltoqsan kýni sizding kýieuiniz ýiden qashan ketip, qashan qaytyp oraldy?

Tauarova: Shamamen 12:00-de ketip, 15:00-ge taman oraldy.

Advokat Dosbolov: Siz ózkýieuinizdi qalay minezder ediniz?

Tauarova: Ol mening kýieuim, bes balamyz bar, odan basqa ne aitayyn?

Advokat Qozybagharov: Sizding kýieuiniz tergeu kezinde 30 shólmekke benzin qúidym degen, osyghan oray ne aita alasyz?

Tauarova: Múny men kórgen joqpyn.

Sudiya: Siz óz ýiinizde túrsyz ba? Garaj bar ma?

Tauarova: Iya, óz ýiimde, garaj bar.

Advokat Jәmenov: tintu kezinde alynghan voronka, odna may izi boldy ma?

Tauarova: Kópten iluli túrghan, tat basqan, tipti nazar audarmappyn.

Sudiya: múny odan súraudyng ne qajeti bar, voronkany alyp qoydy ghoy?

Advokat Dosbolov: Sizde mýgedek bala bar ma? Otbasynyz jóninde aitynyzshy.

Tauarova: Iya, 1992 jyly tuylghan, eng kenjemiz qazir eki jasta, jalpy barlyq balalarym ózimmen túrady, ýlkenim ýilense de.

Odan song sottalushy Ábdirahmanovtyn talap-tilegimen sarapshy retinde SIZO dәrigeri Janbyrbaev súralghan.

Janbyrbaev: Býgingi tanda Ábdirahmanov tuberkulezden 5 týrli dәri qabyldaydy. Keshe ishi auyratynyn aitty, «gastriyt» degen diagnoz qoyylyp, em taghayyndaldy.

Advokat Álibiyev: Siz tuberkulez boyynsha mamansyz ba?

Janbyrbaev: Joq, mening bilimim orta arnauly.

Álibiyev: Tuberkulezben auyratyndardy qalay kýtu kerek ekenin aityp berseniz.

Janbyrbaev: Olar dәrilerdi ýzilissiz qabyldauy kerek, olardiki erekshe diyeta, jalpy erekshe rejiym.

Álibiyev: Tamaqtanu rejiymi turaly aitsanyz.

Janbyrbaev: Olar kýnige ýsh ret tamaqtanugha tiyis, jәne qosymsha tórtinshi ret.

Álibiyev: Ábdirahmanov sizge songhy kezde jýregi ainitynyn aitty ma?

Janbyrbaev: Iya, aitqan, búl gastritten boluy mýmkin.

Álibiyev: Sizder SIZO-da oghan túraqty tamaqtanudy qamtamasyz etesizder dep oilaymyn, biraq týski ýziliste sottalushylar osynda qalady. Ábdirahmanovtyng densaulyghy nasharlauy tolyqqandy týski as jetispeuine baylanysty boluy mýmkin dep esepteysiz be? Jәne sotqa qorytyndy bere alasyz ba?

Janbyrbaev: Men sotqa qorytyndy jәne úsynystar bere almaymyn.

Advokat Sansyzbayúly: Janaózen qalasynyng IVS-ynan tútqyndardy alyp kelgen kezde siz olardy kuәlandyrugha qatystynyz ba?

Janbyrbaev: Iya.

Sansyzbayuly: Olardyng arasynda denesi zaqymydalghandar boldy ma?

Janbyrbaev: Iya, boldy. Biz olardyng barlyghyn qújattap, beynetaspagha týsirip, prokuraturagha jiberdik.

Odan әri qosymsha kuәlar Mәmbetsapaeva, Izbanov, Qaniyev, Joldaspaev súraldy:.

Advokat Álibiyev: kuә Joldaspaev, siz Ermúqanov Ertaydy qaydan bilesiz?

Joldaspaev: Ol mening júmys boyynsha әriptesim.

Álibiyev: Siz Ermúqanovty qalay minezder ediniz?

Joldaspaev: Men ony parasatty adam retinde bilemin, otbasymyzben aralasamyz.

Álibiyev: Aytynyzshy, siz ony 16-jeltoqsanda jolyqtyrdynyz ba?

Joldaspaev: Biz auysymnan 16-syna ertengilik shyqtyq. Auysym tanghy 7-de ayaqtalady, biraq men erterek súranyp, 6-da kettim. Ertay Ermúqanov bsqalarmen birge 7-de ketti.

Álibiyev: Auysymnan keyin sizderge qanshalyqty úzaq demalu kerek?

Joldaspaev: Qanday auysym ekendigine qaray, al 15-inen 16-yna qaraghan týnde biz skvajinadan nasos kóterdik, júmys kóp boldy.

Álibiyev: Ermahanov spirtti ishimdik ishe me?

Joldaspaev: Onyng júmysta ishkenin eshqashan kórgen emespin, qatty mas bolghanyn da da eshqashan kórgen joqpyn, biraq meyramdarda jolyqqanda azdap ishetinimiz bar.

Álibiyev: Ermúqanov sizge meyramdy atap ótuge alangha baratynyn aitty ma?

Joldaspaev: Joq, múny men estimedim.

Búdan song qosymsha kuәlar Onaldyqov, Iztileuova, Ádilbekova, Núrymbetova, Knәzbaev, Múhambetov, Nauryzov, Yusupov, Kovaliskaya, Hodjaeva súralghan.

Advokat Qozybagharov: Dosmaghambetov jóninde ne aita alasyzdar?

Hodjaeva: Men Dosmaghambetovtyng balasy baratyn balabaqshada júmys isteymin.

Qozybagharov: Siz ony byltyr 15-jeltoqsanda kórdiniz be?

Hodjaeva: Iya, ol sol kýni shamamen 17:30-darda balasyn balabaqshadan alyp ketti.

Prokuror: Múny siz nege esinizde saqtap qaldynyz?

Hodjaeva: Men óz tәrbiyelenushilerimning әrqaysysyn kim alyp ketkenin este saqtaugha tiyispin. Onyng ýstine Dosmaghambetov ýnemi derlik balany ózi alyp ketedi, onyng júbayy basqa balamen ýiinde otyrady. Balany óte siyrek Dosmaghambetovtyng anasy alyp ketip jýrdi, al qazir ýnemi derlik әjesi alyp ketedi.

Qosymsha kuә retinde sot otyrysynyng birinshi jartysynda songhysy bolyp Ayjan men Parahat Dýisenbaevtardyng anasy Dýisenbaeva Núrsәule súraldy. Advokat Tasqynbaev onyng ózi biletin jaghdaylardy aityp beruin ótindi. N.Dýisenbaevanyng әngimesi ýziliske deyin derlik sozyldy.

N.Dýisenbaeva: 16-jeltoqsan elime, halqyma qara týn boldy ghoy. Ol kýn әdettegidey bastaldy, tek demalys demesen. Tanerteng mening shalym Aqtaudaghy janazagha barmaq bolyp jinaldy, balalardyng birqatary alangha baryp qydyrystamaq boldy, Parahat әdettegidey ózining ereuildeushi joldastaryna ketti, barlyghy mening toghyz balam bar.  Týske salym mening qyzym Ayjan Dýisenbaeva jaralandy degen habar keldi, men qatty shoshyp ketip, auruhanagha әzer jettim. Onda tolghan jaralylar, qan su bolyp aghyp jatyr. Ýshinshi qabatta qyzymdy taptym. Ayaqtary birtýrli bolyp eki jaqqa qayyrylyp ketken (qolymen kórsetken). Men travmotologqa baryp, ony kópten bilem, qyzymnyng sýiegin ornyna saludy úsyndym. Ózim synyqshylyq jasaytyn adammyn. Birlesip sýiekterin ornyna saldyq. Artynan anyqtalghany, mening shalym bú kezde tap sol auruhanada jatqan, óli qalpynda. Biz ony tipti izdegen de joqpyz, Aqtaugha jýrip ketti dep oilap, tek 18-jeltoqsanda ghana joqtadyq. Auruhanadan ýige keldim, úlym Parahat keldi, jylaghan, ýreyli, alanda ne bolghanyn, jaralylardy qalay auruhanagha attandyrugha kómekteskenin aitty. Ony tyndaudyng ózi qorqynyshty boldy. Týnde kóshede shu kóp boldy, aiqay-úiqay, atys... Biz shoshyndyq, men terezelerdi qalyng kórpemen qaptattym, oqty tútyp qalsyn dep.

Kelesi kýni qyzymdy kóruge auruhangha jýgirdim, úldarymdy ýiden shygharmadym. Kýieuimning Aqtaugha jetpegenin bilgen song ony izdey bastadyq. Auruhanalardy aralap, polisiya, IVS-ke jýgirdik. Tanys poliyseyler ústalghandardyng barlyghyn kórgenderin, biraq mening shalymdy kórmegenderin aitty. Aqyry mәiithanadan taptyq. Týrli syltaularmen onyng denesin bergisi kelmegesin men mәiithananyng esigi aldyna otyryp aldym da, keshke deyin otyrdym. Maghan OMONdyqtar kelip, ketuge ýgittedi, biraq men qasaryp otyra berdim, aittym: «Kýieuimdi múnda qaldyrghansha, ýsip ólgenim artyq!» - dep. Sodan keyin әiteuir berdi mәiitti.

Odan song jerleuge dayyndala bastap edik, bizding ýiding janyna tankiler tizile qaldy, OMONdyqtar keldi. Júrt tipti kónil aityp kirip shyghugha qorqty. Biz kelgenderding bәrine kýieuimning ólimi turaly anyqtamanyng kóshirmelerin tarattyq, ústaghan jaghdayda kórsetuleri ýshin. Men tankilerge bardym, sonda bir orys jigit bolghan,soghan adam jerleytinimizdi týsindirip, sәl әrirek túrudy ótindim. Sodan keyin olar shamalap sheginip ketti. Sóitip, jerledik. Odan song men barlyq qúqyq qorghau organdaryn - prokuratura, QIID-ny aralap, kýieuimning ólimin tekseru jóninde aryz bermek bolyp edim, eshqayda qabyldamady. Tipti Qabylovqa deyin jetip, kókeyimde jinalghannyng bәrin aittym. Al ol: «Apa, maghan múny aitudyng qajeti joq», - dedi. Osynda, Aqtaugha kelip, oblystyng IID-ine bardym, múnda da aryzymdy alghysy kelmep edi, biraq keyin aldy. Qúrmetti sudiya, mening qyzymdy osy is boyynsha qudalay bastau sebebi - kýieuimning ólimin tekserudi talap etkenimiz dep esepteymin. Mening tek bir ótinishim bar - eger, tipti, ol jәne mening úlym Parahat birdenege kinәli bolsa da, olardy keshirip, bosatynyzdar.

Sóz súraghan sottalushy Bópilov Dýisenbaevanyng kýieuine qatysty: «Imandy bolsyn, jany jannatta bolsyn!» - dep kónil aityp, odan song kýieui qanday kiyimde bolghanyn súraghan. Ol surettegen son, Bópilov ózining sol aitylghan kisige úqsas jaraly, biraq әli tiri adamdy alyp jýruge kómekteskendigin mәlimdegen. Jәne: «Ol, tergeushiler aitqanday, poliyseylerge shabuyl jasaghandarmen birge jýgirgen joq, mýlde basqa jerde boldy», - degen.

Sot otyrysynyng ekinshi jartysy sudiyanyng sottalushy Ábdirahmanovtyng talap-tilegin qanaghattandyrusyz qaldyrghandyghy jóninde jariyalauynan bastalghan.

Odan song telekommunikasiya kompaniyasynyng qyzmetkeri, kuә Qaramanovany jyldam súrap bolyp, «Marat» laqap atty kuәni súraugha kóshken. Ol ózining kórsetulerinde 16-jeltoqsan kýni 11:00-de ýiden shyghyp, «Rahat» yqshamaudany jaghynan alangha merekelik konsert kóruge barghanyn, jaqyndaghanda alanda 2000-day adam kórgenin, sahnanyng syrt jaghynda janyp ketken «KAVZ» avtokóligi túrghanyn, avtobustyng janynda «QazMúnayGazdyn» arnayy kiyimin jәne qarapayym kiyim kiyip, betterin bókebay men aq oramalmen jauyp alghan adamdar, jas jigitter, kekse kisiler, әielder bolghanyn, alghashqylar qoldarynda tas, tayaq, janghysh shólmekter ústap túrghanyn, olar alannyng ortasymen әkimdik jaqqa jýgirgenin, onyng ózi janghan avtobustyng janymen shyrsha jaqqa jýrip, sahnany janay ótkende janyp ketken muzykalyq kolonkalar kórgenin, shyrshanyng da qúlap, janyp jatqanyn, osy kezde 7-8 jas jigitting qoldaryna janghysh shólmekter ústap, tónkerilip jatqan «Audi» avtokóligine qaray ony órtemek bolyp jýgirgenin, biraq olardy әlgi arnayy kiyim kiygender: «Mәshinagha tiyispender, shólmekterdi poliyseyler kelgen kezde jaryndar, al mәshina kerek bolady», - dep toqtatqanyn, bir jigitting betin japqan oramal sheshilip ketkende ol onyng Shәmilov Islam Talapúly ekenin tanyp qalghanyn, onymen bir yqshamaudanda túratyndyqtan biletinin, Shәmilovtyng búzaqy ekenin.., qysqasy, aiyptau qorytyndysynda qalay jazylsa, solay aityp bergen.

Prokuror: Shәmilovty qaydan bilesiz?

Marat: Bir yqshamaudanda túramyz, kópten bilemin.

Prokuror: Shәmilov taghy ne istedi?

Marat: Ákimdikting әinekterin shaqty.

Prokuror: Sizge onyng fotosyn kórsetti me?

Marat: Iya, biraq men ony oghan deyin-aq bildim.

Sudiya: Sottalushylar, súraq qoylarynyzgha bolady.

Ótebekov: Shәmilovtyng boyy qanday?

Marat: Onyng boyy qanday ekenin úmyttym (zalda shu kóterilgen)

Utebekov: Ol qalay kiyingen edi?

Marat: Úmyttym (zalda taghy da shu)

Amanjolov: Shәmilovpen qay kezden tanyssyz?

Marat: Bala kezden.

Amanjolov: Ol qayda túrady?

Marat: 2-shi yqshamaudanda.

Amanjolov: Qay ýide?

Marat: Úmyttym.

Advokat: Eger siz alanda birin óziniz kórseniz, nege ýshinshi jaqtan sóilediniz?

Marat: Bәrin ózim aittym (sirә, súraqty týsinbese kerek)

Advokat: Sizding qazir aitqanynyz nege songhy nýktesine deyin aiyptau qorytyndysynda aitylghangha dәl keledi?

Marat: Men ózim sóileymin.

Advokat: Siz nege ony «búzaqy» dediniz? Ol sizge tiyisti me?

Marat: Búl mening pikirim.

Advokat: Mýmkin, siz múny ol bireudi úryp-soqqan song aitqan bolarsyz?

Marat: Men onyng qylyqtaryna qaray oy týidim.

Advokat: Siz onyng qay jerden bastap tas laqtyrghanyn kórdiniz?

Marat: Alannyng ortasynan... onyng shetinen. Ol tastardy alannyng barlyq búryshynda dayyndap qoyghan.

Advokat: Alannyng tasyn ol ózi qopardy ma?

Marat: Iya.

Advokat: Tergeude siz basqasha aitqansyz, qay jauabynyz dúrys?

Marat: Osy.

Advokat: Sizge fotony qayda jәne qashan kórsetti?

Marat: Esimde joq.

Advokat: Fotografiyalar qanday boldy?

Marat: Qarauytqan, qara derlik.

Advokat: Fotony kórsetken kezde qansha adam boldy?

Marat: Tergeushi jәne eki adam.

Advokat: Áyelder me, erkekter me?

Marat: Erkekter.

Advokat: Qazaqtar ma, orystar ma?

Marat: Qazaqtar.

Advokat: Siz Shәmilovpen bala kezden tanyspyn dediniz, endeshe nege fotosyn súradynyz?

Marat: Men súraghan joqpyn.

Advokat: Súradynyz.

Marat: (ýnsizdik)

Advokat: Sonymen, nege «kórsetu qajet emes» demediniz?

Marat: Men aittym.

Advokat: Sizdi qanday sebeppen fotodan tanu ýshin shaqyrdy?

Marat: Bilmeymin, shaqyru qaghazben bardym.

Sottalushylardyng biri: Sen onymen bir mektepte oqydyng ba?

Marat: Joq, men onymen bir mektepte oqyghan joqpyn.

Advokat: Al búryn bir mektepte degensiz.

Marat: Búl súraqqa jauap bermeuge rúqsat etiniz.

Advokat: Alangha ne ýshin bardynyz?

Marat: Qyzyqtap bardym, konsert kórgim keldi.

Advokat: Tәrtipsizdikter jóninde nege polisiyagha habarlamadynyz?

Marat: Mýmkindik bolghan joq.

Advokat: Laqap at alu jóninde ótinishti óziniz jazdynyz ba?

Marat: Ózim.

Advokat: Qalay jәne qayda jazdynyz ótinishti?

Marat: Prokuraturada.

Advokat: Kimning atyna?

Marat: Bilmeymin.

Advokat: Siz ózim jazdym deysiz, onda nege ótinish basylghan?

Marat: Qolmen jazghanmyn, sodan song basqan shyghar.

Advokat: Siz basylghanymen tanysyp pa ediniz?

Marat: Iya.

Advokat: Eger siz Shәmilovpen bala kezden tanys bolsanyz, aitynyzshy, kýiik izi onyng qay jaq betinde? Jalpy ondayy bar ma?

Marat: Esimde joq, nazar audarmappyn.

Advokat: Sizdi polisiyada ústady ma?

Marat: Joq.

Advokat: Sizdi qay kezden polisiyagha shaqyra bastady?

Marat: Úmyttym.

Advokat: Mýmin, siz óziniz qúqyqqa qayshy әreketter jasaghan bolarsyz?

Marat: Joq.

Sottalghan Ótkelov: Marat, QPK-nyng 116-baby bar eken, soghan sәikes sening qysymmen, qorqytumen bergen kórsetulerinnen bas tartuyna bolady. Búl jerde bizding taghdyrlarymyz sheshilude, sen osynda kelip, bәrin aityp bere alasyn. Qúrmetti sudiya, sotqa laqap atpen qatysatyn kelesi kuәlardyng barlyghyna osy baptyng qaghidasyn týsindirip otyruynyzdy ótinemin.

«Quanysh» laqap atty kuә ózining 16-jeltoqsan kýni alanda Parahat jәne Ayjan Dýisenbevtardy kórgendigin, Ayjannyng laqap atyn biletindigin aitqan.

Dýisenbaev: Quanysh, sen meni qayda kórdin?

Quanysh: Alanda.

Dýisenbaev: Men kimning ar-abyroyyn qorladym jәne kimge tas laqtyrdym?

Quanysh: Alanda, poliyseylerge.

Dýisenbaev: Men dәl qay jerde túrdym?

Quanysh: Fontan jaghynan.

Dýisenbaev: Sen meni qaydan bilesin?

Quanysh: Bilem, bir qalada túramyz.

Dýisenbaev: Mening meken-jayymdy ait.

Quanysh: Sen 2-shi yqshamaudanda, «Saltanat» jaghynda túrasyn.

Dýisenbaev: Sen prokuror Bauyrjansyng ghoy? Búrynghy prokuror? Shyq beri, osynda sóile!

Sudiya: Súraq qoy, Parahat.

Sottalushy Ótkelov: Parahat qay mektepte oqydy?
Quanysh: Bilmeymin.

Sottalushy Qoyshybaev: Sening sózinshe, Parahat sen túrghan sahnagha qaray qay uaqytta jýgirdi?

Quanysh: Alanda.

Qoyshybaev: Ayjan qalay kiyingen edi?
Quanysh: Esimde joq.

Dýisenbaev: Sen IVS-ta boldyn, seni úryp-soqty ghoy. Inishek, shynyndy ait - sausaqtaryna iyne tyqty ma?

Quanysh: Joq.

Ziyada Ótebekova: Ayjandy surette.

Quanysh: Kiyimi esimde joq, biraq men ony bәribir tanydym.

Ziyada: Sen ony neshede kórdin?

Quanysh: Týske deyin, 12:30-gha deyin.

Ayjan: Sen nege maghan kórsettin? Men saghan, nemene, aramdyq jasadym ba?

Quanysh: Joq.

Ayjan: Men 12:30-da auruhanada boldym ghoy, sen Qúdaydan qorqpaysyng ba?

Quanysh: Qorqam.

Ayjan: Mening shashymnyng týsi qanday? Men ony tórt jyl ózgertken joqpyn.

Quanysh: Men seni shashynnan emes, ózindi tanydym.

Advokat: Kórsetulerindi nege ashyq bermeysiz?

Quanysh: Búl mening mindetim (sirә, súraqty týsinbese, ne týsinbegen týr kórsetse kerek)

Advokat: Siz kórsetuler beruge qashan bardynyz?

Quanysh: Esimde joq.

Advokat: Sizge fotografiyalar kórsetti me?

Quanysh: Iya, óte qarauytqan, qara derlik.

Advokat: Kuәlar (ponyatoylar) boldy ma?

Quanysh: Boldy.

Advokat: Sening Dýisenbaevtargha jeke jekkórinishing boldy ma?

Quanysh: Joq.

Sottalushy Áspentaev: «Quanysh» laqap atyn sen ózing tandadyng ba?

Quanysh: Iya.
Áspentaev: Nege sen «Eshkining qúlaghy» laqap atyn tandamadyn?

Sottalushy Amanjolov: Quanysh, sen әielding laqap atyn ashyp beruge úyalmaysyng ba? Jalpy, atyndy jasyryp, әielge kórsete beruge?

Quanysh: Ýnsizdik.

Odan song «Maqsatov Qayrat» laqap atty kuә súralyp, ol da tergeude bergen kórsetulerin qaytalaghan: «Alanda otbasymmen boldym... Tas laqtyrghan bir jigitti kórdim... 11-ler shamasynda, tәrtipsizdikter bastalghan son, ketip qaldym... Polisiyagha shaqyrdy... Fotografiyalar kórsetti... Foto boyynsha tas laqtyrghan jigitti tanydym... Ol Telegenov Bauyrjan bolyp shyqty...»

Prokuror: Óziniz kórgeninizding bәrin naqty suretteniz.

Maqsatov: Telegenov sahna janynda tas laqtyrdy.

Prokuror: Onyng qasynda kim boldy?

Maqsatov: Qara kiyim kiygen adamdar.

Prokuror: Siz tanyghan Telegenovtyng kiyimi?

Maqsatov: Esimde joq.

Prokuror: Jas shamasy?

Maqsatov: Shamamen 20-25.

Advokat Batiyeva: Siz alannan neshede kettiniz?

Maqsatov: Shamamen 12:00-de.

Batiyeva: Siz sahnanyng qay jaghynda túrdynyz?

Maqsatov: Ortasynda.

Batiyeva: Tasty qay jaqqa laqtyrdy?

Maqsatov: Shepke qaray.

Batiyeva: Nege naqty Telegenov sizding esinizde qaldy?

Maqsatov: Ol belsendi boldy, olay-bylay jýgirip jýrdi.

Batiyeva: Sizdi prokuraturagha qashan shaqyrdy?

Maqsatov: Esimde joq.

Batiyeva: Qanday fotografiyalar kórsetti?

Maqsatov: 4 fotografiya.

Batiyeva: Tanu jýrgen kezde siz tek tergeushi ekeuiniz boldynyz ba?

Maqsatov: Taghy eki adam boldy, 30-35-terde, qazaqtar.

Batiyeva: Eger siz búryn Telegenovty bilmeseniz, ne sebepten laqap attyng artyna jasyrynasyz?

Maqsatov: Men Janaózende túramyn ghoy, solay sheshtim.

Advokat Sansyzbayúly: Siz qatelesuiniz mýmkin dep oilaysyz ba?

Maksatov: Joq, men qatelespeymin.

Sudiya: Hatshy, býginge taghy da laqap atty kuәlar qaldy ma?

Hatshy: Joq.

Odan әri kuә, polisiya qyzmetkeri Orazov Orynbasar súralyp, ol 16-jeltoqsanda alandy qorshauda bolghanyn, beynetaspany qaraghan kezde, qoghamdyq tәrtip búzghandardyng birin tanyghanyn, ol Aqjigitov bolyp shyqqanyn, alang ortasynda túrghan múnayshylardyng qoldarynan tas, tayaq,shólmekter kórmegenin, múnday zattardyng keyin payda bolghanyn, bireu ony arqasynan iytergenin, biraq onyng dәl kim ekeni esinde qalmaghanyn aitqan.

Advokat Sәrsembina: Sizdi qansha ret súrady?

Orazbaev: Eki ret.

Sәrsembina: Siz «Óltir olardy!» degen shaqyrulardy estidim dediniz, múny aiqaylaghan kim, Aqjigitov pa?

Orazbaev: Joq, men kimning aiqaylaghanyn kórgen joqpyn.

Advokat Batiyeva: Sahna sizden qanday qashyqtyqta boldy?

Orazbaev: Jamamen 20-30 metr.

Advokat Qozybagharov: Siz ketip bara jatqanda avtobus KAVZ jandy ma?

Orazbaev: Joq, tek terezeleri synyp túrdy.

Sottalushy Dýisenbaev: Siz jaraqat aldynyz ba?

Orazbaev: Joq.

Búdan song advokat Álibiyevtin úsynysymen qosymsha kuә Jaylyhanov Erlan shaqyryldy.

Álibiyev: Sizdi polisiya 16-jeltoqsannan keyin ústady ma?

Jaylyhanov: Iya.

Álibiyev: Siz búghan deyin osy sotta kórsetuler berdiniz be?

Jaylyhanov: Iya, berdim (tandanghannan sudiyanyng kózildirigi mandayyna shyghyp ketken)

Álibiyev: Qashan kórsetuler bergeninizdi aitynyz.

Jaylyhanov: keshe, «Orazbaev Almaz» laqap atymen.

Álibiyev: Osy is boyynsha qalay kuә bolghanynyzdy aitynyz.

Jaylyhanov: Meni 27-jeltoqsan kýni polisiyagha alyp ketip, qorqytty, úryp-soqty («talqan qyldy»), Berdenmen (osy is boyynsha kuәlardyng biri) bettestirdi. Ol kýni týngi saghat 3-te bosatty. Men sol týni suyq pen qorqynyshtan dirildep, óz-ózime kele almadym. Tergeushilerden súradym: «Qazir qayda baram? Komendant saghaty jariyalandy ghoy?» - dep. Ýige jetkenshe taghy da soldattar ústap, jauyp qoydy, maska kiygen adamdar úryp-soqty. Tanarteng jiberdi. Bir kýnnen song taghy da ýiden alyp ketip, әldebir eki qaghazgha qol qoyghyzdy. Keyin әlsin-әlsin alyp ketip, qol qoymasam, olargha keregin istemesem jauyp tastaymyz dep qorqytty. Men tipti ýiden shyghugha qorqatyn boldym.

Álibiyev: Qay jerde siz shyndyqty aittynyz?

Jaylyhanov: Osy jerde jәne býgin, keshe men ótirik aittym.

Álibiyev: Siz alanda boldynyz ba?

Jaylyhanov: Joq.

Álibiyev: Tergeude aitqanynyzdyng bәrin siz qaydan aldynyz?

Jaylyhanov: Meni ýiretti, dәl solay ait dedi.

Álibiyev: Sizdi úryp-soqqan, solay sóileuge mәjbýrlegen adamdardy tany alasyz ba?

Jaylyhanov: Joq, tany almaymyn, onda әrtýrli adamdar boldy.

Sudiya: Qayda túrasyz?

Jaylyhanov: Rahat yqshamaudany, dachalarda.

Sudiya: Otbasy bar ma?

Jaylyhanov: Iya, anam, әielim jәne balam, әkem joq.

Advokat Álibiyev: Poliyseyler tarapynan taghy qanday qorqytular boldy?

Jaylyhanov: Basyna sellofan paket kiygizip, túnshyqtyryp óltiremiz dedi.

Álibiyev: Siz Ermúhanovtyng anasymen birge Bas prokurorgha hat jazdynyz ba?

Jaylyhanov: Iya, jazdym.

Álibiyev: Myna hat sizding qolynyzben jazylghan ba? (oqugha bergen)

Jaylyhanov: Iya, dәl osy.

Álibiyev: Siz sotqa kelginiz keldi me?

Jaylyhanov: Iya, kelgim keldi, mine, keldim. Osynda kele jatqanda óte qorqtym, jasyrynyp keldim, poliyseyler ýnemi mening sonymnan andumen jýr.

Álibiyev: Keshe sizdi poliyseyler alyp keldi me?

Jaylyhanov: Iya, eskertpesten júmysqa keldi de, baryp, bir qaghazdargha qol qoI kerek dedi, taghy da qorqytty. Osynda laqap atpen kórsetuler bergen song taksiyge otyrghyzyp jiberdi, ózime ózim tek Janaózende ghana keldim (zaldaghy bir әjey: «Oy, súmdyq-ay!»).

Álibiyev: Osynda óziniz jala japqandargha jek kórinish boldy ma?

Jaylyhanov: Joq, prokuraturada fotografiyalar kórsetti, familiyalar men esimderdi atady. «Solargha kórset» dedi. Ertay Ermúqanovty kópten bilem, oghan jaqsy qaraymyn. Qalghandaryn bilmeymin derlik, mýmkin, bir-eki ret kórgen shygharmyn, esimderin fotolardy jayyp salghanda ghana bildim.

Álibiyev: Tanu qayda jýrdi?

Jaylyhanov: QIID-de, meni bir qaranghy jerge apardy.

Álibiyev: Siz ózinizdi mәjbýrledi dep esepteysiz be?

Jaylyhanov: Iya, solay esepteymin.

Álibiyev: Prokurorlar men poliyseylerding ýstinen shaghym jazasyz ba?

Jaylyhanov: Joq, meni tek bosatyp jiberulerinizdi ótinem (jylap jibergen).

Advokat Qozybagharov: Keshe kórsetuler bergen kezde bólmede janynyzda kim boldy?

Jaylyhanov: Áldebir qyz.

Advokat Sәrsembina: Sottyn, әdilettiliktin, qúqyqtyng bar ekendigine kóziniz jetti me?

Jaylyhanov: Iya.

Sәrsembina: Siz sottan onyng sizding qauipsizdiginizdi qamtamasyz etuin ótinesiz be?

Jaylyhanov: Iya, men óte qorqamyn, óitkeni maghan birdene qystyra saluy mýmkin ghoy.

Advokat Batiyeva: Sizge qanday qauipsizdik sharalaryn qoldandy jәne úsyndy?

Jaylyhanov: Kýzet úsynghan, biraq men bas tarttym.

Sottalushy Ótebekov: Inim, qorqpa. Rahmet saghan. Qúrmetti sudiya, biz bәrimiz onyng sózderine kuәmiz, ótinem sizden, ony qudalamanyzdar jәne onyng qauipsizdigin qamtamasyz etinizder.

Advokattar Álibiyev, Tasqynbaev, Biysekeshev kuәlar Bojenko men Jaylyhanovtyng kórsetuleri negizinde «Orazbaev Almaz» ben «Alpysbaev Kayrattyn» kórsetulerin isten shygharyp tastau jóninde talap-tilek jasaghan. Sonday-aq, olardyng qauipsizdigin qamtamasyz etudi ótingen.

Sudiya prosess tarptarynyng pikirin súraghan. Sottalushylar men advokattar talap-tilekti qoldaghan, prokurorlar asyqpaugha kenes bergen, óitkeni «Orazbaev Almaz» laqap atymen jasyrynghan adamnyng dәl Jaylyhanov ekendigine senimdi emes ekendikterin aitqan. Laqap atty adamdardyng shyn aty-jónderi bar konvertti taraptar pikirtalasynan song ashqansha kýte túrudy úsynghan.

Sudiya: QR QPK-ning 116-babyn, Jogharghy sottyng qaulysyn nazargha ala otyryp, hatty tekseru ýshin prokuraturagha joldaymyz. Birjaqty sheshim qabylday almaymyn, sondyqtan talap-tilekterdi ashyq qaldyramyn.

Eki qosymsha kuәni súraghannan song jәbirlenushi tarap - Halyq Bankisinin ókilin tyndaghan. 12 million 680 myng tenge kólemindegi shyghyndy jariyalaghan Bank ózining talaptarynan bas tartpaghan.

Sot otyrysynyng ayaghynda advokat Biysekeshev sudiyadan «Alpysbaev Qayrat» laqap atty kuә, al shyn mәninde - Aleksandr Bojenko qashan súralady dep súraghan. Sudiya: «Ol kuәning dәl meken-jayy anyq emes, qalay anyqtalady, solay shaqyrylady», - dep jauap bergen.

Jasaral Quanyshәliyn,

Halyqaralyq «Janaózen-2011» komiytetinin

aqparattyq top jetekshisi.

Almaty qalasy,

2012 jyldyng 26-sәuiri.

«Abay-aqparat»