Júma, 29 Nauryz 2024
46 - sóz 4600 4 pikir 10 Tamyz, 2021 saghat 14:04

Radikaldar Aughanstanmen toqtay ma?

Bizding qoghamdyq sanada әlemdik sayasattaghy oqighalar Qazaqstangha aitarlyqtay әser etpeydi, әldekimder ózara jagha jyrtysyp jatsa, odan Qazaqqa kelip jatqan ziyan joq syndy týsinik keng taraghan. Keyde osy syrtqy sayasatty qoyshy, ishtegi sharuany aitpaysyng ba dep ózime dýrse qoyatyndar tabylady. Búl qate ústanym. Shyndyghynda Resey men Ukraina arasyndaghy qaqtyghys bolsyn, Siriyadaghy soghys әreketteri bolsyn, basqa shiyelenisti jaghdaylardyng bizding elge teris yqpaly qazir de jetip artylady. Osynday qauipterding arasynda Aughanystannyng jóni bólek. Býginde atalghan elde ekstremistter biylik ýshin jappay shabuylgha kóshude. Basty mәselelerding biri – búndaghy Taliban, Áli-Qaida, basqa da dindi túrpayy úghynghan radikaldar Aughanystandy baghyndyrumen shektele me? Álgindey bolmasa birinshi kezekte olar nysanagha ontýstiktegi ózderine odaqtas Pәkistandy, iә batystaghy azuly da diny ústanymy bólek shiittik Irandy ne shyghystaghy alpauyt Qytaydy emes, Ortalyq Aziyany nysanagha aluy mýmkin. Búghan Siriya men Iraqtaghy soghysta әbden mashyqtanghan myndaghan tegi ózbek, tәjik, sheshen, qyrghyz, qazaq sodyrlardyng basym bóligi olardyng qaramaghyna kelip qúiylghanyn qosynyz. Mәselening ekinshi úshy – daghdarystan kóz ashpay, ózara kiykiljinderge boy aldyrghan Ortalyq Aziya respublikalary tóngen qauip-qaterge tótep beruge qauqarly ma? Onyng ýstine Aughanystandaghy dýley kýshti songhy 20 jyl boyynda túsauda ústap kelgen NATO ketuge shaq túrsa. Tipti odaqtastar sanatyndaghy Resey men Qytay arasha týsken kýnde onday qolghabystyng qúny qanday bolmaq? Ásirese onysy ýlken sayasatta әdette Tәuelsizdikting shekteluimen ólshenetinin eskerse. Al endi ózdikinshe Halifat qúrmaq bolghan sol radikaldar kezinde jer-jerdegi saqaldy jaqtastaryna sýienip Siriya, Libiya, Iraq, Aughanystandy ne istedi? Tas-talqan etip qangha batyrdy. Endeshe osynday qaterli shabuyldargha tek syrtta ghana emes, ishte de toytarys beruge dayyn bolghan jón.

Rasul Júmaly

Abai.kz

 

4 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1583
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2283
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3618