Keshe Astanada (Núr-Súltan) AÓSShK (Aziyadaghy ózara is-qimyl jәne senim sharalary jónindegi kenes) Syrtqy ister ministrlerining kezekti jiyny ótti. «Oghan Bahreyn, Belarusi, Ýndistan, Qatar, Qyrghyzstan, Mongholiya, Resey, Ózbekstan, Týrikmenstan elderining Syrtqy ister ministrleri, Izrailiding turizm ministri jәne 5 halyqaralyq úiym men 15 memleketting diplomatiyalyq missiyasynyng basshylary qatysty», - dep habarlady Aqorda. Oghan preziydent Qasym-Jomart Toqaevtyng qatysyp, sóz bastar bayandama jasady.

Dәu dóngelek ýstelge qaz-qatar qonjighan qonaqtardyng da, bizding delegasiyadaghy birli-jarym aq jaghalylardyng aitqandary kóp, jospar-jobalary az emes eken. Onyng barlyghyn Aqorda egjey-tegjeyli jazdy, taratty. Aziyany XXI ghasyrdyng kóshbasshysyna ainaldyrudan bastap, AÓSShK-ting әlemdik sayasattaghy yqpaly men potensialy, Covid-19 pandemiyasymen kýres hәm Ortalyq Aziyadaghy su sayasaty men Aughanystandaghy ahual t.b.

Al bizdin, әsirese Qazaqstan qoghamynyng kónilin búrghan bir jayt – preziydent Toqaevtyng eks-preziydent Núrsúltan Nazarbaevqa «lauazym beru» turaly úsynysy.

«Ghúlamalar kenesining basshysy lauazymyna AÓSShK-ting negizin qalaushy, Qazaqstannyng Túnghysh Preziydenti Núrsúltan Nazarbaevtyng kandidaturasyn úsynu – men ýshin ýlken mәrtebe. Ekinshiden, 2022-2024 jyldary AÓSShK tóraghalyghyna Qazaqstandy úsynamyn. Elimizding kandidaturasy maqúldanghan jaghdayda Kenesting iygi missiyasyn oryndau ýshin újymdyq kýsh-jigerdi nyghaytu jolynda jana mandatty paydalanugha mindetteme alamyz», – dedi preziydent Toqaev.

(Aqan Rahmetullin - QR Syrtqy ister ministrining orynbasary)

Sol bir alqa-qotan jiylys tәmamdalar tústa QR Syrtqy ister ministrining orynbasary Aqan Rahmetullin preziydent Toqaevtyng úsynysyn sheteldik delegasiya ókilderine qaytalap saldy.

«Býgin Danalar kenesi turaly erejeni qabyldauymyz kerek. Mýshe memleketter konsulitativti-kenesshi organ qúrudy qoldady jәne mýshelikke kandidattardy úsyna bastady. Býgin Danalar kenesi turaly erejeni bekitemiz. Tanerteng kezdesude preziydent Qasym-Jomart Toqaev Núrsúltan Nazarbaevty AÓSShK jetekshiligine kandidat retinde úsyndy. Bәriniz búl kandidaturany qoldaysyzdar dep ýmittenemin», – dedi Rahmetulliyn.

Búl eks-preziydent Núrsúltan Nazarbaevqa preziydent Toqaev tarapynan kórsetilip otyrghan alghashqy qúrmet emes. 2019 jyly preziydent Toqaev ant qabyldap bolysymen, Memleket astanasyna Núrsúltan Nazarbaevtyng esimin beru kerek degen úsynys aitqan. Preziydentting úsynysyn Parlament maqúldaghan son, Astana qalasynyng atauy Núr-Súltan bolyp ózgergen. Ol ghana emes, elimizding irili-úsaqty qalalary men audan ortalyqtaryndaghy ýlken kóshelerge Nazarbaevtyng esimi berilgen. Onan son, Astanadaghy Últtyq qorghanys uniyversiytetining Núrsúltan Nazarbaevqa arnalghan monument ornatyldy.

Búl joly preziydent Toqaev Núrsúltan Nazarbaevty AÓSShK-ting Aqsaqaldar kenesining tóraghalyghyna úsynypty. Dese de, búnday ataqtar eks-preziydent ýshin de, el-júrt ýshin de tansyq emes. Álemning әr týkpirinen alghan qúrmetti professor, qúrmetti doktor, qúrmetti tóragha syndy ataqtar Túnghysh Preziydentte búryn da bolghan. Olardyng birsypyrasyn Abai.kz jazyp, jariyalaghan edi. Qaranyz:

Núrsúltan Nazarbaevtyng qazirgi qyzmetteri:

Ol 2019 jyly nauryzda preziydent ókiletin toqtatatynyn mәlimdegen. Biraq «Núr Otan» partiyasynyng liyderi jәne Qauipsizdik kenesining tóraghasy qyzmetinde qaldy.

- Qazaqstan Respublikasynyng Qauipsizdik Kenesining tóraghasy,

- «Nur Otan» partiyasynyng Tóraghasy,

- Qazaqstan halqy Assambleyasynyng Tóraghasy,

- QR «Samrúq-Qazyna» últtyq әl-auqat qoryn basqaru jónindegi Kenesting Tóraghasy,

- Nazarbaev uniyversiyteti, ziyatkerlik mektebi jәne qordyng Joghary qamqorshylyq kenesi Tóraghasy,

- Dýniyejýzi qazaqtary qauymdastyghynyng tóraghasy.

Núrsúltan Nazarbaevtyng ataqtary men marapattary:

- «Elbasy» statusy,

- «Qúrmetti senator» ataghy,

- «Euraziya ekonomikalyq odaghynyng qúrmetti tóraghasy» ataghy,

- «Týrkitildes memleketterding yntymaqtastyghy kenesining ghúmyr boyghy qúrmetti tóraghasy» mәrtebesi.

Búlardan bólek:

- Rezerv pen zapastaghy ofiyserler úiymdarynyng Halyqaralyq kenesshiler komiyteti bergen «№1 rysari» ataghy,

- Qazaqstan ghalymdary bergen «Ghasyr ghúlamasy» ataghy,

- Reseyde «Halyqaralyq qatynas» atalymy boyynsha beriletin «Jyl adamy» ataghy(ýsh mәrte 2012, 2014, 2015),

- «Hirosima qalasynyng airyqsha qúrmetti azamaty» syndy arnauly ataqtary da bar.

Núrsúltan Nazarbaevtyng ghylymy dәrejeleri men ataqtary:

- Ál-Faraby atyndaghy Qazaq memlekettik uniyversiytetining qúrmetti doktory,

- Qoja Ahmet Yassauy atyndaghy Halyqaralyq qazaq-týrik uniyversiytetining qúrmetti professory,

- Halyqaralyq injenerlik akademiyasynyng akademiygi (Resey),

- Belarusi Respublikasy Ghylym akademiyasynyng sheteldik mýshesi (Belarusi),

- Qoja Ahmet Yasauy syilyghynyng laureaty,

- M.V.Lomonosov atyndaghy Mәskeu memlekettik uniyversiytetining eskertkish tanbasy (Resey),

- M.V.Lomonosov atyndaghy Mәskeu memlekettik uniyversiytetining qúrmetti professory (Resey),

- Rumyniya ghylym akademiyasynyng qúrmetti ekonomika akademiygi (Rumyniya),

- «Núry Hudjant» Halyqtyq Akademiyasynyng qúrmetti akademiygi (Tәjikstan),

- Rumyniya ekonomika ghylymdary akademiyasynyng qúrmetti ekonomika doktory (Rumyniya),

- Halyqaralyq injenerlik akademiyasynyng akademiygi (Resey),

- Belarusi Respublikasy Ghylym akademiyasynyng sheteldik mýshesi (Belarusi),

- Qoja Ahmet Yasauy syilyghynyng laureaty,

- M.V.Lomonosov atyndaghy Mәskeu memlekettik uniyversiytetining eskertkish tanbasy (Resey),

- M.V.Lomonosov atyndaghy Mәskeu memlekettik uniyversiytetining qúrmetti professory (Resey),

- Rumyniya ghylym akademiyasynyng qúrmetti ekonomika akademiygi (Rumyniya),

- «Núry Hudjant» Halyqtyq Akademiyasynyng qúrmetti akademiygi (Tәjikstan),

- Rumyniya ekonomika ghylymdary akademiyasynyng qúrmetti ekonomika doktory (Rumyniya),

- Halyqaralyq injenerlik akademiyasynyng jýldesi (Resey),

- Halyqaralyq shygharmashylyq akademiyasynyng qúrmetti akademiygi (Resey),

- Halyqaralyq tehnologiyalar ghylymdary Akademiyasynyng akademiygi (Resey),

- Monghol memlekettik uniyversiytetining qúrmetti doktory (Mongholiya),

- Halyqaralyq shygharmashylyq akademiyasynyng qúrmetti mýshesi (Resey),

- Platonnyng altyn medali,

- L.N.Gumiylev atyndaghy syilyqtyng laureaty (Resey),

- Resey Federasiyasynyng Preziydenti janyndaghy Resey memlekettik qyzmet akademiyasynyng qúrmetti doktory (Resey),

- «Qúrmetti professor» estelik medali,

- Erevan memlekettik uniyversiytetining qúrmetti doktory (Armeniya),

- Ghylymgha ýlken ýles qosqany ýshin - QR Últtyq ghylym akademiyasy,

- Ana tilding aibary,

- Islam әlemi ghylymdary akademiyasynyng qúrmetti mýshesi (Iordaniya),

- Til janashyry,

- M.V.Lomonosov atyndaghy Mәskeu memlekettik uniyversiytetining qúrmetti doktory (Resey),

- Kembridj uniyversiytetining qúrmetti professory (Úlybritaniya),

- Tәjik últtyq memlekettik uniyversiytetining qúrmetti doktory (Tәjikstan),

- D.Kantemir atyndaghy Hristian uniyversiytetining qúrmetti doktory (Rumyniya),

- «Okan» uniyversiytetining qúrmetti doktory (Týrkiya),

- T.G.Shevchenko atyndaghy Kiyev últtyq uniyversiytetining qúrmetti doktory (Ukraina),

- Korey uniyversiytetining qúrmetti doktory (Koreya),

- Vietnam memlekettik uniyversiytetining qúrmetti doktory (Vietnam Sosialistik Respublikasy),

- Sukuba uniyversiytetining qúrmetti doktory (Japoniya),

- «Ensey» uniyversiytetining Qúrmetti ghylym doktory (Koreya),

- Euraziya últtyq uniyversiytetining Qúrmetti doktory,

- Qazan federaldy uniyversiytetining Qúrmetti doktory (Resey).

Shet memleketterding ataqtary, tituldary men nagradalary:

– tarihy әdilettilikti qalpyna keltiru – pravoslavtik shirkeuding kiyesin qaytarudaghy paydaly qyzmeti ýshin 1 dәrejeli әulie taqua Mәskeulik knyazi Daniilding ordeni (Orys pravoslavtik shirkeui, 13 qarasha 1996 j.).

– «Italiya Respublikasyna sinirgen enbegi ýshin» Ýlken lentamen kómkerilgen Ýlken Kresting iyegeri ordeni (Italiya Respublikasy, 5 mamyr 1997 j.).

– Ukraina men Qazaqstan Respublikasy arasyndaghy dostyq pen yntymaqtastyqty damytugha qosqan asa zor ýlesi ýshin I dәrejeli knyazi Yaroslav Mudryy ordeni (Ukraina, 14 qazan 1997 j.).

– «Buik hizmatlari uchun» ordeni (Ózbekstan Respublikasy, 31 qazan 1998 j.) Ózbekstan Respublikasy men Qazaqstan Respublikasy arasyndaghy dostyq pen tiyimdi yntymaqtastyq qarym-qatynastardy damytugha, tarihiy qalyptasqan ózbek-qazaq mәdeni, ruhaniy jәne ekonomikalyq baylanystardy odan әri terendetuge, eki elding halyqtary arasyndaghy tatukórshilik dәnekerlikti nyghaytugha qosqan asa zor ýlesi ýshin.

– Áulie Andrey Pervozvannyy ordeni (Resey Federasiyasy, 12 qazan 1998 j.) – Resey men Qazaqstan halyqtary arasyndaghy dostyq pen yntymaqtastyqty nyghaytugha qosqan zor ýlesi ýshin.

– «Rumyniya júldyzy» ordeni («Styaua Romyniey») (Rumyniya, 11 qarasha 1999 j.) – Rumyniya men Qazaqstan Respublikasy arasyndaghy yntymaqtastyq pen beybitshilikti, ózara týsinistikti damytugha qosqan airyqsha enbegi ýshin.

– «Avstriya Respublikasyna sinirgen enbegi ýshin Ýlken qúrmet júldyzy» ordeni (Avstriya Respublikasy, nauryz 2000 j.) – Avstriya men Qazaqstan arasyndaghy ekonomika, sayasat jәne mәdeniyet salalaryndaghy dostyq baylanystardy nyghaytu isine sinirgen zor enbegi ýshin.

– «Úly Vitautas Ýlken Krest» ordeni (Litva Respublikasy, 11 mamyr, 2000 j.) – Litva men Qazaqstan arasyndaghy memleketaralyq qatynastardy damytu isine qosqan jeke ýlesi men enbegi ýshin.

– Ismoiliy Somoni ordeni (Tәjikstan Respublikasy, 6 shilde 2000 j.) – Tәjikstan men Qazaqstan halyqtary arasyndaghy dәstýrli tuysqandyq baylanystardy, dostyq pen ózara tiyimdi yntymaqtastyqty terendetuge sinirgen ýlken enbegi, Tәjikstanda beybitshilik ornatugha qosqan manyzdy ýlesi, sonday-aq Tәuelsiz memleketter dostastyghynyng halyqtaryn jaqyndastyru jónindegi qajymas kýsh-jigeri ýshin.

– Áulie Mihail men Áulie Georgiy ordenining Ýlken Kresi (Úlybritaniya, 15 qarasha 2000 j.) – yadrolyq qarusyzdanu isine qosqan zor ýles, ýshin.

– Qútqarushy ordeni (Grekiya Respublikasy, 16 shilde 2001 j.).

– Ýlken júldyzy bar lentadaghy Tomislav koroli ordeni (Horvatiya, 18 shilde 2001 j.) – Horvatiya Respublikasy men Qazaqstan Respublikasy arasyndaghy dostyq baylanystardy damytugha qosqan ýlesi ýshin.

– IX Piy ordeni (Vatikan, 11 qazan 2001 j.) – memleketti basqarudaghy sheberligi men talanttyghy ýshin, sonymen birge Astanadaghy qabyldauda kórsetilgen qúrmetke rizalyq belgisi retinde.

– Bostandyq altyn ordeni (Sloveniya Respublikasy, 22 mamyr 2002 j.) – Sloveniya Respublikasy men Qazaqstan Respublikasy arasyndaghy dostyq qarym-qatynastardy nyghaytudaghy sinirgen enbegin moyyndaghany ýshin.

– Aq qyran ordeni (Polisha Respublikasy, 24 mamyr 2002 j.)

– Polisha Respublikasy men Qazaqstan Respublikasy arasyndaghy dostyq pen yntymaqtastyqty damytugha qosqan asa zor ýlesi ýshin.

– «Úly Badr alqasy» ordeni (Saud Araviyasy Korolidigi, 3 nauryz 2004 j.).

– I Leopolid ordeni (Beligiya Korolidigi, 5 jeltoqsan 2006 j.).

– «Tәuelsizdik» ordeni (Katar memleketi, 11 nauryz 2007 j.).

– Ahmat Kadyrov ordeni (Sheshenstan Respublikasy, 4 mausym 2007 j.)

– I dәrejeli Qosarly aq krest ordeni (Slovakiya Respublikasy, 21 qarasha 2007 j.).

– «Rumyniya Parlamenti Senatyna 140 jyl» merekelik medali (Rumyniya, 22 qarasha 2007 j.).

– «Alqaly ýlken krest» ordeni (Vengriya, 23 qarasha 2007 j.).

– «Úly Nil» ordeni (Mysyr, 17 mamyr 2008 j.).

– Qúrmetti legion ordenining Ýlken Kresi (Fransiya Respublikasy, 11 mausym 2008 j.).

– «Ýlken lentadaghy Hrizantema» ordeni (Japoniya, 19 mausym 2008 j.).

– «Emen tәji» ordeni (Luksemburg Úly Gersogtigi, 27 mausym 2008 j.).

– «Erdene Ochiyr» ordeni (Mongholiya, 6 tamyz 2008 j.).

– «Ýsh júldyz» ordeni (Latviya Respublikasy, 3 qazan 2008 j.).

– «Zaiyd» ordeni (Birikken Arab Ámirlikteri, 16 nauryz 2009 j.).

– Finlyandiyanyng Aq raushangýl ordeni (Finlyandiya, 24 nauryz 2009 j.).

– «Mugunhva» ordeni (Mәngi gýldeytin raushangýl) (Koreya Respublikasy, 13 mamyr 2009 j.).

– Birinshi dәrejeli Týrkiya Respublikasynyng ordeni (Týrkiya Respublikasy, 22 qazan 2009 j.).

– Ataq pen Abyroy ordeni (Orys pravoslavtik shirkeui, 18 qantar 2010 j.) – diniaralyq seriktestikti halyqtar arasyndaghy beybitshilik pen dostyqty nyghaytu isine qosqan ýlken enbegi ýshin.

– Bostandyq ordeni ()Ukraina, 6 shilde 2010 j. – ukraindyq-qazaqstandyq seriktestikti damytugha qosqan jeke ýlesi ýshin.

– Mariya Jeri Kresining ordeni (Estoniya Respublikasy, 18 sәuir 2011 j.) – Estoniya Respublikasy aldyndaghy ereshe enbegi ýshin.

Abai.kz