Seysenbi, 23 Sәuir 2024
Abay múrasy 4134 1 pikir 3 Qarasha, 2021 saghat 18:25

Ghaly Ormanovtyng 1939 jylghy kýndeligi tabyldy

Halqymyzdyng ardaqty aqyndarynyng biri, talantty liriyk, ghajap audarmashy, bilikti әdebiyetshi, qalamy jýirik jurnalist, qazaq poeziyasynyng kórnekti kórkemsóz sheberlerining biri – Ghaly Ormanov jer jannaty – Jetisu ólkesinde, qazirgi Almaty oblysynyng Qapal audanyna qarasty Eshkiólmes tauynyng bauyrynda dýniyege kelgen.

Qazaq әdebiyetine 20-jyldardyng songhy shiyreginde kelgen, qazaq poeziyasynyng qalyptasuyna, damuyna, ósip-órkendeuine erekshe ýles qosqan aqynnyng biri. Orystyn, Shyghystyng klassikalyq ýlgilerin audaryp, qazaq әdebiyetining audarma salasynda da birshama ýles qosyp, iri júmystardy iygerdi. Jambyl Jabaevqa 1939-1945 jyldar aralyghynda әdeby hatshylyq qyzmet atqarghan.

Ol – jan syrlaryn, tabighat sipattaryn surettegen, lirikalyq jyrlaryn azamattyq әuendermen toghystyra bilgen tolymdy aqyn. Kóptegen ólender jinaghynyn, birneshe poema, әngime jәne ocherkterding avtory.

1938-1945 jyldary Jambyl Jabaevtyng әdeby hatshysy bolghan aqyn Ghaly Ormanovtyng latyn qarpimen jazylghan kýndeligi tabyldy.

Aqynnyng jiyen-nemeresi Aydar Qyryqbayúlynyng sózinshe, kýndelik shamamen 1939 jyly jazylghan.

«Kýndelik latyn әlipbiyimen jazylghan. Sol kýii saqtalyp, jazuy ózgermegen. Býginde sol kýndelik jazylghan әlipbiydi biletin adamdar az eken. Sondyqtan kýndelikti janartyp qoydyq. Aldaghy uaqytta audarugha beremiz. Kýndelikting mazmúny boyynsha Jambyl atamyzgha kimder kelgen, qanday mәseleler talqylanghan degen sekildi mәlimet kórsetilgen. Kýndelik eshqayda jaryq kórmedi. Sondyqtan Jambyl atamyzdyng shygharmashylyghyn zertteuge septigin tiygizedi dep oilaymyn», - dedi ol.

Kýndelikti Ghaly Ormanovtyng jary Aytbala Ormanova saqtaghan. Keyinnen qoldan qolgha ótip, kýndelik osy kýnge jetken. Býginde kýndelik atamyzdyng qyzy Jamigha Ghaliqyzyna tabystaldy.

«Elordada  atamyzdyng atyna arnap mektep berilgen. 2007 jyldan beri atalghan mektepting aldyna bust ornatu mәselesi kóterilip keledi. Qala әkimi Baqyt Súltanov bolyp túrghan kezinde budjetten Ghaly Ormanovtyng bustin ornatu mәselesi bekitilgen de bolatyn. Ókinishke qaray, býgingi kýnge deyin mektepting aldyna bust әli ornatylmady. Osy mәseleni Núr-Súltan qalasynyng әkimi Altay Kólginov nazaryna alsa eken», - dep týiindedi sózin A. Qyryqbayúly.

Onyng aituynsha, Ghaly Ormanovtyng bustin ornatu jóninde qazirgi Ýkimet basshysy Asqar Mamin Astana әkimdigin basqaryp túrghan kezde marqúm Ázilhan Núrshayyqov, Túmanbay Moldaghaliyev, Sәken Imanasovtar qol qoyyp, hat joldaghan eken.

Ayta keteyik, Gh. Ormanov qyrghyz eposy «Manastyn» 1-kitabyn, A.S. Pushkinnin, M.n. Lermontovtyn, Yan Raynistin, F.Maqtymqúlynyng birqatar poemalaryn, N.V. Gogoliding «Neva prospektisi» povesin, A.P. Chehovtyng әngimelerin, M.Túrsyn-Zadening «Ýndistan balladalary» óleng kitabyn, L.N. Tolstoydyng «Anna Karenina» romanyn qazaq tiline audardy.

Aldaghy uaqytta Almaty oblysynyng әkimi Amandyq Batalovtyng qoldauymen Gh. Ormanov audarghan L.N. Tolstoydyng «Anna Karenina» romanynyng 2 tomdyghy jaryq kóredi.

Abai.kz

1 pikir