Býgin Újymdyq qauipsizdik turaly shart úiymy (ÚQShÚ) Qazaqstannan bitimgerlerdi shygharudy bastaydy. Almaty tragediyasy Telegram kanaly taratqan aqparatta: «Úiymnyng Bas hatshysy Stanislav Zasi 10 kýn ishinde úiym kontingenti Qazaqstannan týgeldey ketetinin mәlim etti. Bitimgerlerding jalpy sany 2500 adam»,- delingen.

Qazaqstandaghy «qantar oqighasy», onyng ishinde ÚQShÚ kontingentining Qazaqstangha kirgizilui jayly әlemdik aqparat әrtýrli әngimelep jatyr. Solardyng birsypyrasyna Abai.kz sholu jasaghan edi. Marhabat:

BBC: «Memlekettik tónkeris jasau әreketi boldy», - deydi Preziydent.

Qazaqstan preziydenti Qasym-Jomart Toqaev ótken aptada ólimge aparghan ozbyrlyq әreketterdi «memlekettik tónkeris jasau әreketi» dep sipattady.

Ol búrynghy Kenes respublikalary әskery odaghynyng jetekshilerine búl әskery әreketterdi «bir ortalyq baqylap otyrghan», - dedi. Biraq, kinәlilerding kim ekenin atamady.

Resey Preziydenti Vladimir Putiyn: «Qazaqstan halyqaralyq terrorizmning nysanyna ainalghanyn aitqan», alayda, búl sózine eshqanday dәlel keltirmedi. Ol: «Resey eshqashan óz aumaghynda tónkeriske jol bermeytin», - sózine qosty.

Qazirgi uaqytta Resey jәne basqa da elderding sarbazdary tәrtip ornatu ýshin Qazaqstan aumaghynda jýr. Janarmay baghasynyng qymbattauy sebep bolghan narazylyq sheruleri Tәuelsizdikten beri elding 30 jylda kórgen eng iri әri qauipti tәrtәpsizdik boldy. Ondaghan adam qaytys bolyp, onyng ishinde qaruly kýshterding 16 qyzmetkeri qaza bolghany aityluda.

Narazylyq sheruleri 2 qantarda bastaldy. Ýkimetke jәne Qazaqstandy ýsh onjyldyq boyy basqarghan, әli kýnge deyin eleuli yqpalyn saqtap keledi dep sanalatyn búrynghy preziydent Núrsúltan Nazarbaevqa qarsylyqtyng kórinisine ainaldy. Tilshilerding aituynsha jaqynda bolghan qanqúily oqighalar biylikti basqarushy elita arasyndaghy biylikke talasqa baylanysty boluy mýmkin.

The Guardian: Putiyn: «Qazaqstandaghy tәrtipsizdikterding artynda «sheteldik aralasu» túr», - dep mәlimdedi.

Vladimir Putiyn: «Ótken aptada kem degende 164 adam qaza bolghan Qazaqstandaghy tәrtipsizdikter «shetelding aralasuynyn» qatysy bar. Bolashaqta múnday «aralasudyn» jenilis tabatynyna senimdi bolu ýshin Mәskeu basqaratyn әskery blok sharalar qoldanuy kerek», - ekenin mәlimdedi.

«Qazaqstandaghy oqighalar bizding memleketterimizding ishki isterine syrttan aralasudyng alghashqy da songhy da әreketi emes», - dedi Resey preziydenti ÚQShÚ otyrysynda.

Reseyden bólek Belarusi, Qyrghyzstan, Armeniya, Tәjikstan kiretin ÚQShÚ búryn eshqashan sarbazdaryn jibermegen jәne kóp qazaqstandyq Resey sarbazdarynyng kelgenine qatty alang boldy.

«ÚQShÚ ayasynda qabyldanghan sharalar biz eshkimge ýiimizde ylang salugha jol bermeytinimizdi, «týsti tónkeris» dep atalatyn tónkeris jelisining qaytalanbaytynyn kórsetti», - dedi Putiyn.

Resey preziydenti búrynghy Kenes odaghy elderining Mәskeuding yqpalynan shyqpauy kerek dep esepteydi jәne halyq narazylyghyn syrttan úiymdastyrylyp, qarjylandyrylghan «týsti tónkeris» dep birneshe ret qaytalady. Sonymen qatar, Putiyn: «Qazaqstandaghy oqighalar әleumettik jeliler men internetting shekteusiz qoldanyluynyng qauipti ekenin kórsetti», - dedi.

The New York Times: Qazaqstan osy aptada Resey әskerlerin elden shygharudy bastaytynyn mәlimdedi.

Qazaqstan preziydenti: «Qauipti shabuyldar basyldy, sondyqtan shetel әskerlerinen súraghan kómekting endi qajettiligi joq», - ekenin aitty.

«Resey bastaghan әskery aliyans eki kýnnen keyin óz әskerlerin Qazaqstannan shyghara bastaydy», - dep mәlimdedi el preziydenti seysenbi kýni. Ol әskeriylerding óz tarihyndaghy eng auyr sayasy daghdarysty bastan ótkergen Ortalyq Aziya elin túraqtandyru jónindegi negizgi mindetin oryndaghandaryn mәlimdedi.

Joghary lauazymdy ýkimet sheneunikteri men parlament mýsheleri aldynda sóilegen sózinde preziydent Qasym-Jomart Toqaev әskerlerdi shygharu «10 kýndey uaqyt alatynyn» aitty.

Mәskeude Reseyding qorghanys ministri Sergey Shoygu әskerlerdi shygharudyng naqty josparlary turaly aitqan joq, olar ýige qashan oralatyny belgisiz. Joghary әskery basshylyqpen kezdesude sóilegen sózinde ol, Resey qolbasshylyghyndaghy sarbazdar «jaghday tolyghymen túraqtanghangha deyin óz missiyasyn jalghastyratynyn», biraq búl qashan ekenin «Qazaqstan basshylyghy sheshetinin» aitty.

Ázirge әskery operasiya Mәskeuding yqpal etu aimaghyna kiretin elder dep esepteytin memleketter ýshin tiyimdi daghdarys menedjeri retinde ózin taghy da kórsete alatyn Resey preziydenti Vladimir Putinning geosayasy jenisi retinde qarastyrylyp jatyr.

Ayjan Temirhan

Abai.kz