Júma, 22 Qarasha 2024
Janalyqtar 3753 0 pikir 27 Qyrkýiek, 2012 saghat 07:51

Zertteu: Preziydentting tapsyrmalary oryndala ma?

Qazaqstannyng Konstitusiyalyq mәrtebesi әleumettik memleket retinde memlekettik әleumettik sayasatty onyng barlyq sheshushi baghyttary boyynsha túraqty jetildirip otyrudyng qajettiligimen erekshelenedi (halyqty әleumettik qorghau, bilim beru, densaulyq saqtau, túrghyn ýy qúrylysy, kóshi-qon sayasaty, dene shynyqtyru jәne sport, jastar jәne genderlik sayasat).

Songhy jyldarda Qazaqstandaghy kýrdeli jәne aluan týrli ýderisti jәne qoghamdyq sayasy ómirindegi oqighalarda respublika basshysy әleumettik saladaghy memleketting qyzmetine jәne onyng organdarynyng qyzmetine basa nazar audarugha sheshim qabyldady. Ásirese búl «Kazahstanskaya pravda» gazetindegi 10 shildedegi QR Preziydenti N.Á. Nazarbaevtyng «Qazaqstannyng әleumettik janghyrtyluy: Jalpygha Ortaq Enbek Qoghamyna jiyrma qadam» maqalasynda kórinis aldy. Ózining mazmúnynyng negizdiligi boyynsha tolyq qandy baghdarlamalyq qújat boludan ýmitti.

Osynday jolmen, Jalpygha Ortaq enbek qoghamy iydeyasyn kóteru jәne jýzege asyru arqyly memlekettik biylik organdarynyng barlyq dengeyindegi qyzmetin respublika azamattarynyng әl-auqatyn kóteruge yqpal etuge baghyttalghan úzaq merzimdi strategiyalyq trend qalyptastyru jýrude.

Qazaqstannyng Konstitusiyalyq mәrtebesi әleumettik memleket retinde memlekettik әleumettik sayasatty onyng barlyq sheshushi baghyttary boyynsha túraqty jetildirip otyrudyng qajettiligimen erekshelenedi (halyqty әleumettik qorghau, bilim beru, densaulyq saqtau, túrghyn ýy qúrylysy, kóshi-qon sayasaty, dene shynyqtyru jәne sport, jastar jәne genderlik sayasat).

Songhy jyldarda Qazaqstandaghy kýrdeli jәne aluan týrli ýderisti jәne qoghamdyq sayasy ómirindegi oqighalarda respublika basshysy әleumettik saladaghy memleketting qyzmetine jәne onyng organdarynyng qyzmetine basa nazar audarugha sheshim qabyldady. Ásirese búl «Kazahstanskaya pravda» gazetindegi 10 shildedegi QR Preziydenti N.Á. Nazarbaevtyng «Qazaqstannyng әleumettik janghyrtyluy: Jalpygha Ortaq Enbek Qoghamyna jiyrma qadam» maqalasynda kórinis aldy. Ózining mazmúnynyng negizdiligi boyynsha tolyq qandy baghdarlamalyq qújat boludan ýmitti.

Osynday jolmen, Jalpygha Ortaq enbek qoghamy iydeyasyn kóteru jәne jýzege asyru arqyly memlekettik biylik organdarynyng barlyq dengeyindegi qyzmetin respublika azamattarynyng әl-auqatyn kóteruge yqpal etuge baghyttalghan úzaq merzimdi strategiyalyq trend qalyptastyru jýrude.

Osyghan oray, «Reyting.kz» zertteu agenttigi tamyz aiynda QR Preziydentining әleumettik modernizasiyalau jónindegi sheshushi tapsyrmalaryna qatysty obektivti baghalau alugha baghyttalghan reytingtik zertteu jýrgizdi. Zertteu óz kezeginde Elbasynyng ýkimetke bergen 20 tapsyrmasyn qúraytyn 52 sәikes maqsatyna qatysty jýrgizildi.

Sonymen birge, kórsetilgen baghalaudy alu ýshin ózektilik, qoyylghan mindetting naqtylyghy jәne QR Preziydentining qarastyrghan maqsattaryn oryndaudyng aiqyndyghy.

Zertteu ayasynda saualnama jasau jolymen ýkimettik emes úiymdar men saraptama qauymdastyqtarynan barlyghy 40 sarapshy qatysty.

Áleumettik modernizasiyalau jónindegi Elbasynyng sheshushi maqsattaryn baghalau ýshin 7 baldyq jýie qoldandy «1» (tómen)  «7» (jogharghy) irikteu baldary. Zertteu qortyndylary deskriptivtik statistikany qoldanumen ortasha baldy esepteu jolymen SPSS әmbebap statistikalyq baghdarlamanyng kómegimen óndeldi.

Saualnamagha qatysushylardyng jauaptary tómendegi reytingti jasaugha mýmkindik berdi:

Qazaqstannyng әleumettik janghyrtyluy jónindegi Qazaqstan Respublikasy Preziydenti N.A. Nazarbaevtyng sheshushi tapsyrmalarynyng reytingisi

Ózektiligi

Qoyylghan maqsattyng naqtylyghy postavlennoy zadachy

Sәtti oryndaluynyng shynayylyghy

1

Studenttik jәne balalar-jas óspirimder sportyn damytu

6,45

6,05

4,61

2

Halyqtyng ózin-ózi júmyspen qamtamasyz etudi naqty ekonomikagha engizudi qamtamasyz etu

6,39

5,18

3,39

3

Óz ýiin túrghyzugha yntaly jәne beyimdi azamattar ýshin salyq jenildikteri men nesiyeleu talaptaryn jenildetudi engizu

6,36

5,85

4,63

4

Jas qazaqstandyqtar ýshin «әleumettik kótermeleu» tetikterin qúru

6,31

5,15

3,5

5

Áleumettik salada últtyq zannamalardy inventarizasiyalau jәne   reformalau

6,29

5,44

4

6

Uaqtyly enbek aqysyn jәne újymdyq sharttardy oryndamaghany ýshin әkimshilik jәne qylmystyq jauapkershilikti kýsheytu

6,26

5,83

4,53

7

Mektep oqushylary ýshin budjet qarajytyna jatpaytyn sabaqtan tys sporttyq seksiyalardy qarjylandyrudyng tetikterin engizu

6,24

5,59

4

8

Óndiristegi enbekting qauipsizdigine baqylaudy jәne qamtamasyzetudi kýsheytu

6,21

5,9

4

9

Túrghyn ýy qúrylysyna ýles salymdaryn saqtandyru jýiesin damytu

6,21

5,82

4,35

10

Sumen qamtamasyz etudin, kәrizdik, elektrquatyn beru, jylu jәne ózge de kommunaldyq qyzmetting saqtandyrylghan standarttaryn dayyndau jәne engizu

6,21

5,5

3,95

11

Jastardy tehnikalyq jәne kәsiby bilim alugha jәne industrializasiyalau baghdarlamasyna qatysugha yntalandyru jәne tartu

6,18

5,63

4,11

12

QR jylgha deyin Jalpy últtyq әleumettik damu tújyrymdamasynyng jobasyn dayyndau

6,18

5,53

4,16

13

Kóp balaly otbasylary ýshin salyq tabysy boyynsha jenildikter turaly erejeni QR Salyq kodeksine engizu

6,16

5,85

4,89

14

Azamattardyng densaulyghyna zalal keltirgeni ýshin dәrigerlerding kәsiby jauapkershiligine mindetti saqtandyru engizu

6,16

5,59

4,19

15

Áleumettik standarttar men әleumettik qúqyq kepildigi turaly zang qabyldau

6,16

5,56

4,13

16

Jas mamannyng mәrtebesin jәne onyng әleumettik paket minimumyn qúqyqtyq anyqtau

6,1

5,65

4,55

17

Jas azamattardyng óz ómirin ózi qamtamasyz etuge jәne bastamashylyq enbekke beyimdelu jýiesining tiyimdiligin qúru

6,1

5,28

3,84

18

«Bolashaq» baghdarlamasyna elimizding barlyq ónirlerinen talantty, әsirese auyldyq jerlerding jastarynyng qatysuyn keneytu

6,08

5,78

4,05

19

Bala kýtu demalysynan keyin júmysyn janartudy bastaghan әielderge biliktiligin kóteruge jәne memleket esebinen jana súranystaghy mamandyqty alugha mýmkindikter úsynu

6,05

5,88

4,66

20

Balalarynyng balabaqshalarda bolghan tólemderi boyynsha, olardyng otbasy sanyna baylanysty ata-analaryna shyghystyng bir bóligin óteudi engizu

6,03

5,8

4,61

21

JOO biriktiru nemese olardyng keybirin taratu jolymen ontaylastyru

6,03

5,68

4,34

22

Kәsiby biliktilikting Últtyq jýiesin qúru

5,97

5,08

3,89

23

«Áleumettik júmys oryndary turaly» zang qabyldau

5,95

5,47

4,47

24

Ýilerdi basqaru ýrdisinde naqty qatysatyn «tiyimdi menshik iyesin» qalyptastyru

5,87

5,18

3,49

25

JOO men kolledjder, jeke menshik mektepterde memlekettik bilim beru standarttarynyng saqtaluyn baqylaudy qamtamasyz etu

5,85

5,53

3,66

26

Dәrilik zattardy qoldanugha qatysty halyqtyng habardarlyghy dengeyin kóteruge әreket etetin tetikterin engizu

5,84

5,18

3,83

27

Túrpattyq kelisim-sharttardy dayyndau jolymen túrghyn ýidi úzaq merzimge jalgha alushylardyng qúqyghyn qorghaudy qamtamasyz etu

5,82

5,67

4,69

28

Bilim beru jýiesinde onlayn-bilim beruge arnayy bilim beru baghdarlamalaryn engizu

5,79

5,74

4,19

29

Memlekettik elektrondy qyzmet kórsetu standarttaryn dayyndau

5,78

5,89

4,74

30

Jalpy bilim beretin mektepterding oqu ýrdisinde oqytudyng interaktivti ýlgisin qoldanudy keneytu

5,71

5,74

4,3

31

Kәsipodaq qozghalysyn modernizasiyalau

5,71

5,03

3,61

32

Júmyskerlerge enbek zandylyghynyng negizin jalpy oqytu jýiesin úiymdastyru

5,67

5,35

4

33

Oqu oryndarynda Qazaqstan tarihyn oqytudyng mazmúny men qalpyn ózgertu

5,67

5,33

4,18

34

Respublikamyzda júmys jasaytyn  otandyq jәne shet eldik biznesting әleumettik standarttar parametrlerin oryndauynyng jauapkershiligin kóteru

5,66

5,08

3,84

35

Áleumettik ýrdisterdi memlekettik basqaru jýiesining tiyimdiligin kóteru

5,64

4,68

3,64

36

Azamattyq qyzmetti zannamalyq reglamentteu

5,63

5,23

4,51

37

Qazaqstandyq últtyq elektrondy kitaphana qoryn keneytu

5,62

5,8

4,76

38

Orta bilim beru jýiesinde diyrektorlyq korpus sapasyn kóteru

5,62

5,05

3,62

39

Jurnalist etikasy kodeksi jobasyn dayyndau

5,51

5,55

4,57

40

2016 jylgha deyin Áleumettik modernizasiyalaudyng jalpy últtyq jobasyn dayyndau

5,51

5,28

4,71

41

Qazaqstandyq enbek rynogynyng besjyldyq Jalpy últtyq boljamyn dayyndau jәne jariyalau

5,46

5,18

4,22

42

«Búqaralyq is-sharalar ótkizu turaly» zang qabyldau

5,39

5,31

4,53

43

Mamandandyrylghan sport telearnasyn qúru

5,38

5,6

4,97

44

Memlekettik әleumettik tapsyrys beru jýiesi arqyly dene shynyqtyru jәne sport  salasynda ÝEÚ memleketting әriptestik etuining jana ýlgisin dayyndau

5,29

5,25

4,08

45

Sporttyng әr týri boyynsha shet elderde chempionattardyng jogharghy ligasyna qazaqstandyq komandalardyng qatysuyn keneytu

5,24

5,28

4,53

46

Otandyq әleumettik-mәdeny ónimderdi, enbekke pozitivtik qatynas qalyptastyratyn, әdil kәsiby jetistikke, Otangha qyzmet etuge jәne jogharghy otansýigishtik oidaghy modernizasiyalaudyng bes jyldyq Josparyn qabyldau

5,13

4,8

3,74

47

Mediasiya institutyn damytugha baghyttalghan zannamalyq qúqyqtyq bazalaryn qabyldau

5,05

5,08

4,14

48

Enbek qaqtyghysyn әdeyi oilastyrghany ýshin jauapkershilik turaly erejeni enbek, Ákimshilik jәne qylmystyq kodekske engizu

4,9

5,3

5

49

Oblys aralyq aqparat almasudy jәne oblys aralyq mәdeny jetistikterge qol jetkizu aqparattaryn kýsheytu,  «oblys aptalyqtaryn» túraqty ótkizu

4,87

5,51

4,92

50

Áleumettik jaulastyru jәne kóteriliske iytermeleuge әkimshilik jәne qylmystyq jauapkershilikti kýsheytu

4,74

5,23

5,16

51

«Akmeologiya, jeke jәne әleumettik jetistik negizderi», «Qazaqstandyq qúqyq» jәne «Ólketanu» mindetti oqu kurstaryn engizu

4,53

4,87

4,45

52

Últtyq lotereyany damytudyng tiyimdi jana jýiesining modelin úsynu

3,5

4,03

3,48

Sonymen, Elbasynyng manyzdy ózekti mәselelerining ondyghyna ilikkenderi:

  • Studenttik jәne balalar-jas óspirimder sportyn damytu (6,45)
  • Halyqtyng ózin ózi júmyspen qamtamasyz etudi naqty ekonomikagha engizudi qamtamasyz etu (6,39)
  • Óz ýiin túrghyzugha yntaly jәne beyimdi azamattar ýshin salyqtyq jenildikter men nesiyeleu talaptaryn jenildetudi engizu (6,36)
  • Jas qazaqstandyqtar ýshin «әleumettik kótermeleu» tetikterin qúru (6,31)
  • Áleumettik salada últtyq zannamalardy inventarizasiyalau jәne reformalau (6,29)
  • Uaqtyly enbek aqysyn jәne újymdyq sharttardy oryndamaghany ýshin әkimshilik jәne qylmystyq jauapkershilikti kýsheytu (6,26)
  • Mektep oqushylary ýshin budjet qarajytyna jatpaytyn sabaqtan tys sporttyq seksiyalardy qarjylandyrudyng tetikterin engizu (6,24)
  • Óndiristegi enbek qauipsizdigin baqylaudy kýsheytu jәne qamtamasyz etu (6,21)
  • Sumen qamtamasyz etudin, kәrizdik, elektrquatyn beru, jylu jәne ózge de kommunaldyq qyzmetting saqtandyrylghan standarttaryn dayyndau jәne engizu (6,21)

Osy jaghdayda, qazaqstandyq jas úrpaqtyng ómir sýruin jaqsartugha baghyttalghan sharalar qolgha alynghandyghy quantady. Óz kezeginde, olardyng arasynda mektep oqushylary men student jastardy sportpen shúghyldanyp, salauatty ómir saltyn ústanugha shaqyrghan núsqaular basymdylyq tanytady. Sonymen birge, studenttik jәne balalar-jasóspirimder sportyn damytu mindetti QR Preziydentining әleumettik modernizasiyalau jónindegi barlyq 52 tapsyrmalarynyng ishinde naqty qoyylghandyghy boyynsha  alghashqy orynda túr (6,05).

Sonymen birge, qarastyrylghan sharalardyng ishindegi jastar ýshin «әleumettik kótermeleu» tetikterin qúru  eng manyzdysy bolyp tabylady. Osy sharany sәtti jýzege asyru jastar arasynan talantty jәne bastamashyl adamdardy anyqtaugha jәne olardy әleumettik manyzy bar baghdarlamalar men jobalardy jýzege asyrugha mýmkindik beredi. Búl jas azamattardy júmysqa túrghyzudy qamtamasyz etuge ong yqpal etip qana qoymaydy, sonymen qatar, qogham men memleket isterining jaghdayyna olardyng jauapkershilik dengeyin kóteruge de ong әserin tiygizedi.

Jogharyda Elbasy ataghan tapsyrmalar tizbesinde júmyspen qamtu jәne enbek qatynastaryn, azamattardy túrghyn ýimen qamtamasyz etu, kommunaldyq qyzmetter men әleumettik saladaghy zannamalar jaghdayyn jaqsartudy talap etken sharalarda oryn alghan. Sonymen qatar, olardyng barlyghy qoyylghan tapsyrmalardyng naqtylyghyna qatysty jogharghy kórsetkishterimen erekshelenedi. (5,18 - 5,82 ball).

Degenmende, әleumettik modernizasiyalau boyynsha osy tapsyrmalardyng ózektiligi men naqtylyghy,  pikir bildirushilerding baghalauyn bayymdau boyynsha   sәtti jýzege asyrugha kepil bola almaydy. Osyghan oray, olardyng kópshiligi osy kriyteriyleri boyynsha ortashadan joghary dengeyde ornalasqan (3,39 - 4 ball).

Osy jerde, sәtti jýzege asyru mýmkindigine iye, óz ýiin túrghyzugha yntaly jәne beyimdi azamattar ýshin salyqtyq jenildikter men nesiyeleu talaptaryn jenildetudi engizu (4,63). Demografiyalyq ósuding shúghyl ósui  (tek songhy 5 jyl ishinde Qazaqstan halqynyng sany 15,3 ten 16,6 mln. adamgha ósti - eskert.) túrghyn ýy mәselesin sheshuge basa nazar audaru qajettigin talap etedi. Sonday-aq, aghymdaghy jyly ýkimet bekitken Qazaqstan Respublikasynda 2011-2014 jyldargha arnalghan túrghyn ýy qúrylysy Baghdarlamasyna sәikes túrghyn ýy baghasynyng ósuine baylanysty túrghyn ýy qúrylysynyng kólemining tómendeui kýtilude.

Sondyqtan da, túrghyn ýy mәselesining shiyelenispeuine jәne onyng elimizding qoghamdyq-sayasy ómirine jaghymsyz әser etuine jol bermeu maqsatynda biylik ózin-ózi túrghyn ýy qúrylysymen ainalysugha yntalandyratyn sharalardy qabyldaytyndyghy kýtilude. Búl jerde bastysy salyqtyq jәne banktik zannamalarda sәikes týzetuler engizu turaly sóz bolyp otyr. Jeke bankter salasyna qatysty birinshi kezekte boluy mýmkin. Osy jaghdaydaghy birden bir týsiniksiz jaghday, jer teliminde óz ýilerin túrghyzugha niyetti azamattardyng ýlesi. Qalay bolghanda da, Elbasynyng sәikes tapsyrmasynda jer mәselesi qozghalmaghan.

Saualnamagha qatysushylar myna modernizasiyalau sharalaryn ózekti dep tanydy:

  • Últtyq lotereyany damytudyng tiyimdi jana jýiesining modelin úsynu (3,5)
  • «Akmeologiya, jeke jәne әleumettik jetistik negizderi», «Qazaqstandyq qúqyq» jәne «Ólketanu» mindetti oqu kurstaryn engizu (4,53)
  • Áleumettik jaulastyru jәne kóteriliske iytermeleuge әkimshilik jәne qylmystyq jauapkershilikti kýsheytu (4,74)
  • Oblys aralyq aqparat almasudy jәne oblys aralyq mәdeny jetistikterge qol jetkizu aqparattaryn kýsheytu, «oblys aptalyqtaryn» túraqty ótkizu (4,87)
  • Enbek qaqtyghysyn әdeyi oilastyrghany ýshin jauapkershilik turaly erejeni enbek, Ákimshilik jәne qylmystyq kodekske engizu (4,9)

Sonday-aq, Últtyq lotereyany damytu úsynysy QR Preziydentining basqa tapsyrmalarynyng ishinen mindetti qongdyng naqtylyghy jaghynan  anaghúrlym osaldau jeri, tómen dengeyde  bolyp otyr (4,03) jәne naqty jýzege asyryluy (3,48). Osyghan oray, osy shara ózining qajettiligi jәne otandyq sport pen dene shynyqtyrudy damytu ýrdisinde ong әser etu, sonday-aq, ony jýzege asyrudaghy naqty qadamdaryn naqtylau tarapynan maksimaldy naqtylaudy qajet etedi.

Últtyq lotereyany damytu jýiesining jana tiyimdi modelin úsynudan basqa, qoylghan mindetterding naqtylyghy kelesilermende airyqshalanady:

  • Áleumettik ýrdisterdi memlekettik basqaru jýiesining tiyimdiligin kóteru (4,68)
  • Otandyq әleumettik-mәdeny ónimderdi, enbekke pozitivtik qatynas qalyptastyratyn, әdil kәsiby jetistikke, Otangha qyzmet etuge jәne jogharghy otansýigishtik oidaghy modernizasiyalaudyng bes jyldyq Josparyn qabyldau (4,8)
  • «Akmeologiya, jeke jәne әleumettik jetistik negizderi», «Qazaqstandyq qúqyq» jәne «Ólketanu» mindetti oqu kurstaryn engizu (4,87)

Osy jaghdayat, ýstirtin, әleumettik modernizasiyalau jónindegi osy maqsattyng mazmúnynyng aiqyn emestigi, ony jýzege asyru ýrdisinde keri әser etui mýmkin. Sondyqtan da, olardyng әleumettik ýrdisterge memlekettik basqaru jýiesining tiyimdiligin kóteru jәne otandyq әleumettik-mәdeny ónimderin modernizasiyalaudyng salalyq bes jyldyq Josparyn qabyldau olardyng sәtti oryndaluyna shynayy kóz qarasta bolugha kýmәn tudyruy kezdeysoqtyq emes (3,64 jәne 3,74 ball sәikes). Osyghan oray, Elbasy qarastyrghan maqsattar osy preziydenttik tapsyrmalardy oryndaugha tikeley jauapty respublika ýkimetining jәne ózge biyilikting atqarushy organdarynyng sәikes qújattarynda naqtylaudy qajet etedi.

Áleumettik modernizasiyalau jónindegi QR Preziydenti qoyghan maqsattarynyng ishinen sәtti oryndalu shynayylyghy dengeyi boyynsha alda túrghandary:

  • Áleumettik alauyzdyq jәne kóteriliske iytermeleuge әkimshilik jәne qylmystyq jauapkershilikti kýsheytu (5,16)
  • Enbek qaqtyghysyn әdeyi oilastyrghany ýshin jauapkershilik turaly erejeni enbek, Ákimshilik jәne qylmystyq kodekske engizu (5)
  • Mamandandyrylghan sport telearnasyn qúru (4,97)
  • Oblys aralyq aqparat almasudy jәne oblys aralyq mәdeny jetistikterge qol jetkizu aqparattaryn kýsheytu, «oblys aptalyqtaryn» túraqty ótkizu (4,92)
  • Kóp balaly otbasylary ýshin salyq tabysy boyynsha jenildikter turaly erejeni QR Salyq kodeksine engizu (4,89)

Sonymen birge olardyng ishindegi eng ózekti dep tanylghany kóp balaly otbasylary ýshin salyq jenildikteri (5,38). QR Preziydentining osy songhy bastamalary respublikada sportty damytudyng manyzdylyghyn kóteru turaly kuәlendiredi, әsirese qazaqstandyq sportshylardyng HHH Jazghy Olimpiada oiyndaryndaghy jetistikterining ayasynda, jәne oghan azamattardyng basym kópshiligin, eng aldymen balalar men jastardy tartu.

Ózge sharalargha qatysty aitsaq, ózekti ondyqtyng tiyimdiligi dengeyi boyynsha keri әser kórsetti: qoghamda minimaldy qajettiligi kezinde sәtti oryndaluynyng jogharghy dengeydegi mýmkinshiligi. Kýrdeli әleumettik-enbek janjaldaryn tuyndatuda enbek, әkimshilik jәne qylmystyq zannamalargha týzetulerdi dayyndap jәne engizu tek qoghamdyq oida ózektilik tanytyp qoymay, sayasy boljam sipatyn aluda. Biylik Janaózendegi qayghyly oqighanyng qaytalanuyna jol bermeuge mýddeli. Sondyqtan da, Elbasynyng osy tapsyrmalary kezek kýttirmey oryndalady. Respublikanyng oblys aralaryndaghy qarym-qatynas әkimshilik jolmen aldyndaghylarmen salystyrghanda jenil sheshuge bolatyn is.

 

Soghan qaramastan, saualnamagha qatysushylardyng baghalauyna sәikes әleumettik modernizasiyalau ótkizu sheginde oryndalatyn sharalar atauy osy kriyteriyler boyynsha kóshbasshylar sany eki retten joghary. Sonymen birge, olardyng ishinde kelesi әleumettik manyzy bar maqsattar:

  • Ózin-ózi júmyspen qamtyghan halyqty naqty ekonomikagha qosudy qamtamasyz etu (3,39)
  • Últyq lotereyany damytu jýiesi tiyimdiligining jana modelin úsynu (3,48)
  • Ýilerdi basqaru ýrdisine naqty qatysatyn «tiyimdi menshik iyesin» qalyptastyru (3,49)
  • Jas qazaqstandyqtar ýshin «әleumettik kótermeleu» tetigin qúru (3,5)
  • Kәsipodaq qozghalysyn modernizasiyalau (3,61)
  • Orta bilim beru jýiesinde diyrektorlar korpusynyng sapasyn kóteru (3,62)
  • Áleumettik ýrdisterdi memleketting basqaru jýiesining tiyimdiligin kóteru (3,64)
  • Jeke menshik mektepterde, kolledjder men joo memlekettik standarttardyng saqtaluyn baqylaudy qamtamasyz etu (3,66)
  • Otandyq әleumettik-mәdeny ónimderdi, enbekke pozitivtik qatynas qalyptastyratyn, әdil kәsiby jetistikke, Otangha qyzmet etuge jәne jogharghy otansýigishtik oidaghy modernizasiyalaudyng bes jyldyq Josparyn qabyldau (3,74)
  • Dәrilik zattardy qoldanugha qatysty halyqtyng habardarlyghy dengeyin kóteruge әreket etetin tetikterin engizu (3,83)

Saualnamagha qatysushylardyng osy sharalargha qatysty kýmәn keltirulerine qaraghanda, birinshiden olardyng ýstirttigi, olardyng mazmúnynyng naqty emestigi. Óitkeni resmy dengeyde de, kópshilik ortasynda naqty úsynu joq, mysaly, jastar ýshin «әleumettik kótermeleuler» jәne túrghyn ýiding «tiyimdi menshik iyesi». Osynday qatynastar bolghan kezde sol nemese ózge memlekettik jәne memlekettik emes qúrylymdargha Elbasynyng maqsattaryn is jýzinde oryndaudyng qiyndyq tudyratyny әbden mýmkin.

Ekinshiden, memlekettik biylik pen basqaru jýiesindegi isting kýrdeli jaghdayda boluy әlde qayda manyzdy boluda, әsirese ónirlik jәne jergilikti dengeyde. Osy jerde qoghamnyng biylik organdary men olardyng lauazymdy túlghalarynyng ýlken alshaqtyqta ekenin atap ótken jón, sonymen birge, olardyng sәikes ónirler men eldi mekenderdegi  halyqtyng әleumettik sezinulerin baghalamauy, QR Preziydentining әleumettik maqsatynyng manyzdylyghy, olardy jaqsartugha baghyttalghandyghy, alayda kóptegen sheneunkterding jәne kvaziymemlekettik qúrylymdardyng qyzmetkerleri jeke bas qamy mýddelerin jaqsartugha júmystaryn baghyttauy, oryndaushylyq tәrtipting tómen dengeyligi jәne t.s.s.  Osyghan oray, qarastyrylghan, sonday-aq Elbasynyng ózge de tapsyrmalaryna qatysty nemqúraylyq tanytulary ýlken tәuekelge әkelip otyrghandyghy bayqalady.

Tútas alghanda, úsynylghan reytingting nәtiyjesi kelesi tújyrymdardy jasaugha mýmkindik beredi. QR Preziydenti N.Nazarbaevtyn  Qazaqstandy әleumettik modernizasiyalau boyynsha tapsyrmalarynyng basym kópshiligining ózekti jәne qoghamnyng maksimaldy talap etetin sipatta ekendigine dau joq. Ásirese búl túrghyn ýi, júmyspen qamtamasyz etu, enbek qatynastary jәne jastar sayasaty mәselelerine qatysty.

Sonymen birge, Elbasynyng sәikes maqsattaryn is jýzinde qalay jýzege asyrylatyndyghynyng naqty sheshimi joq. Atap aitqanda, QR Preziydentining 20 tapsyrmasyn oryndau ýrdisinde ózara qarym-qatynas jәne memleket pen azamattyq qogham arasyndaghy ózara jauapkershilik tetikterine qatysty naqty sheshimning bolmauy.

Múnday jaghdayda, Elbasynyng osy nemese ózge maqsattary boyynsha oryndaushylyqty  ýkimetting jәne әsirese barlyq dengeydegi әkimder múnday ýrdisti formaldy, resmy habarlamalar, bir mezettik  aksiyalar men sharalardy  ótkizumen shektelui mýmkin. Osynday oryndaushylyq barysynda әleumettik modernizasiyalau jәne onyng nәtiyjeleri boyynsha Jalpygha Ortaq Enbek Qoghamyn qalyptastyru iyedeyasynyng ózine senimsizdik tudyru tәuekeli tuyndaytyndyghy mәlim. Sondyqtan da, saualnamagha qatysushylardyng QR Preziydentining ózekti maqsattarynyng sәtti oryndaluyna qatysty kýmәnderi tolyghymen negizdi.

Sonday-aq, әleumettik modernizasiyalaudy jýrgizu barysynda qolaysyz jaghdaylardy boldyrmau ýshin kelesilerdi eskergen oryndy dep oilaymyz:

1. Elbasynyng әleumettik modernizasiyalau jónindegi sheshushi tapsyrmalarynyng әrqaysysy boyynsha mindetterin, merzimin, baghytyn jәne olardy oryndau tetikterin, kýtilgen nәtiyjelerin naqty anyqtau maqsatynda tújyrymdamalyq jәne normativtik-qúqyqtyq aspektilerin múqiyat dayyndau. Osyghan baylanysty, 2030 jylgha deyin QR әleumettik damu Jalpyúlttyq Tújyrymdamasynyng jobasyn, 2016 jylgha deyin QR әleumettik damuynyng Jalpyúlttyq josparyn, әleumettik standarttar turaly jәne әleumettik qúqyq kepilderi, әleumettik júmys oryndary turaly, azamattyq qyzmet turaly jәne s.s. zandar jýzege asyryluy ýshin jobalary birinshi kezekte dayyndaluy qajet.

2. Ortalyq memlekettik organdary basshylarynyn, oblys, audan, respublikalyq jәne oblystyq manyzy bar qala әkimderining tikeley jauapkershiligin qosa, QR Preziydentining sәikes tapsyrmalarynyng oryndaluyna maksimaldy jauapkershilikti baqylaudy qamtamasyz etu, sonday-aq, osy atqarushy organdardyng qyzmetin baghalau indikatorlaryn әzirleu. Sonymen birge, osy baqylauda memlekettik jәne qoghamdyq tetikteding ýilesetin  jýiesin qúru.

3. QR Preziydentining qarastyrghan maqsattaryn jýzege asyru ýrdisine әleumettik modernizasiyalaudy jýrgizude kópshilikting keninen qatysyuyn qamtamasyz etu maqsatynda biznes-qauymdastyghyn, azamattyq qogham instituttary men tәuelsiz sarapshylardy tartu. Óz kezeginde, búl memleket jәne onyng organdary jәne qogham jәne onyng institutarymen qarym-qatynastarynyng konstruktivti tetikterin ornatudy menzeydi.

«Reyting.kz», zertteu agenttigi QR Preziydenti N.Á. Nazarbaevtyng úsynghan әleumettik modernizasiyalaudyng sәtti jәne tiyimdi jýrgiziluine mýddelik tanyta otyryp, Elbasynyng sәikes maqsattarynyng jýzege asyryluyna monitoring jýrgizuge jәne aldaghy uaqytta osynyng negizinde olardyng oryndaluynyng tiyimdiligine reyting jasaugha niyetti.

«Reyting.kz»

0 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1461
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3228
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5295