Qazaqstanda referendum ótkizu jónindegi bastamashyl top seysenbi kýni Almatyda dóngelek ýstel úiymdastyrdy. Oghan sayasattanushylar, sayasatkerler, ýkimettik emes úiym mýsheleri jәne ziyaly qauym ókilderi qatysty. Jiyngha kelgender referendumnyng kýn tәrtibine qoyylatyn birinshi súraq - Euraziyalyq odaqtan bas tartu mәselesin talqylady.

Bastapqyda Kedendik odaq ekonomikalyq integrasiyadan әrige barmaydy dep jaqauratqan biylik artynsha eldi Reseyding imperiyalyq pighylyna baylap berdi. Euraziyalyq odaq iydeyasy qalaysha bastau alghanyna toqtalghan "Azat" JSDP-nyng teng tóraghasy Bolat Ábilev Putinning byltyrghy jyly "Izvestiya" gazetinde jaryq kórgen maqalasyn sóz etti. "Artynsha Gryzlov "Euraziyalyq odaqty qúru Reseydi yqpal etu polusine ainaldyratynyn mәlimdedi. Múny estigen Aqorda baybalam saldy. Biraq olar "tәuelsizdikke qater tóndi" dep emes, Kremli bizding pre­ziydentting iydeyasyna qol saldy" dep shyryldady. Nazarbaev ta qarap qalghan joq. Artynsha "Izvestiyada" onyng da Euraziyalyq odaqqa qatysty maqalasy basyldy", - degen B.Ábi­lev Kedendik odaqtan útyl­ghanymyzdy naqty kór­set­kishtermen dәlelde­di. "Ke­dendik odaq qúrylghaly beri Belarusiting odaqqa mýshe memleketterge eksporty - 22, al Reseydiki 28 payyzgha ósti. Al Qazaq­stan­diki kerisinshe 30 pa­yyzgha tómendedi".

Qazaqstanda referendum ótkizu jónindegi bastamashyl top seysenbi kýni Almatyda dóngelek ýstel úiymdastyrdy. Oghan sayasattanushylar, sayasatkerler, ýkimettik emes úiym mýsheleri jәne ziyaly qauym ókilderi qatysty. Jiyngha kelgender referendumnyng kýn tәrtibine qoyylatyn birinshi súraq - Euraziyalyq odaqtan bas tartu mәselesin talqylady.

Bastapqyda Kedendik odaq ekonomikalyq integrasiyadan әrige barmaydy dep jaqauratqan biylik artynsha eldi Reseyding imperiyalyq pighylyna baylap berdi. Euraziyalyq odaq iydeyasy qalaysha bastau alghanyna toqtalghan "Azat" JSDP-nyng teng tóraghasy Bolat Ábilev Putinning byltyrghy jyly "Izvestiya" gazetinde jaryq kórgen maqalasyn sóz etti. "Artynsha Gryzlov "Euraziyalyq odaqty qúru Reseydi yqpal etu polusine ainaldyratynyn mәlimdedi. Múny estigen Aqorda baybalam saldy. Biraq olar "tәuelsizdikke qater tóndi" dep emes, Kremli bizding pre­ziydentting iydeyasyna qol saldy" dep shyryldady. Nazarbaev ta qarap qalghan joq. Artynsha "Izvestiyada" onyng da Euraziyalyq odaqqa qatysty maqalasy basyldy", - degen B.Ábi­lev Kedendik odaqtan útyl­ghanymyzdy naqty kór­set­kishtermen dәlelde­di. "Ke­dendik odaq qúrylghaly beri Belarusiting odaqqa mýshe memleketterge eksporty - 22, al Reseydiki 28 payyzgha ósti. Al Qazaq­stan­diki kerisinshe 30 pa­yyzgha tómendedi".

Jiynda bayandama jasaghan sayasattanushy Aydos Sarym Qazaqstan Reseymen tenqúqyly, shynayy integrasiyagha birigui ýshin keminde 20-30 jyl ótui kerektigin aitty. "Ol ýshin Resey basqa memleketke ainalugha tiyis. Újymdyq qauipsizdik kelisimsharty úiymy, Euraziyalyq integrasiya - múnyng bәri keshegi kenes zamanynyng janghyryghy. Qazirgi kezde naghyz shynayy integrasiyagha burokrattar ne biyleushiler emes, últtardyng ózi ghana birige alady", - dedi ol. Osy taqyrypta bayandama jasaghan taghy bir saya­sattanushy Dosym Sәt­ba­ev bolsa, integrasiyagha bet búrsaq, basqa basymdyqtardy belgilep, Ortalyq Aziya memleketterimen birikken dúrys degen tezisti algha tartty. Álemde memleketterding týrli aimaqtyq birlestikteri bar ekenin týsindirgen Tәuekel­derdi baghalau tobynyng jetekshisi: "Bir memleket óz betinshe jeke-dara bir mәseleni sheshe almaghandyqtan, ózge memleketpen aimaqtyq birlestikke birigedi. Qazaqstan ýshin Reseyden góri Ortalyq Aziya elderine bet búrghan dúrys. Olar - bizding kórshiler. Búl aimaqta da mәsele shash etekten. Mәselen, tayauda Ózbekstan preziydenti Islam Karimov aimaqtaghy su problemasynyng saldarynan әskery is-qimyldar boluy mýmkin ekenin mәlimdedi. Búl - tayau bolashaqta Qazaqstangha sózsiz әser etedi", - dedi. "Resey Federasiyasymen integrasiya: tәuelsiz­dikti saqtay alamyz ba?" degen taqyrypta bayandama jasaghan ekonomist Múhtar Tayjan referendumnyng kýn tәrtibine eng aldymen Kedendik odaqtan shyghu mәselesin qong kerek dep mәlimdedi. Tanymal ekonomist Qa­nat Berentaevtyng "Memle­ketterding Euraziyalyq oda­ghy: qalyptasudyng úiym­das­tyrushylyq-әdisteme­lik jәne institusionaldy aspektileri" atty bayandamasy da qyzu talqylandy. Euraziyalyq odaqty jaq­taushylar da sóz aldy. Qily-qily pikir talasynda tәuelsizdik taghdyryna alandaushylar basymdyq tanytty. Jiynda arnayy qarar qabyldandy. Dóngelek ýstelde tal­qylanghan mәselening anyq-qanyghyn gazetimizding sey­senbi kýngi arnauly nómiri­nen oqy alasyzdar.

Elnúr BAQYTQYZY

"Jas Alash" gazeti