Júma, 29 Nauryz 2024
46 - sóz 2855 13 pikir 16 Mamyr, 2022 saghat 14:30

Nazarbaevtyng eng basty qateligi nede?

Búl súraqqa jauap beru ýshin, aldymen, ózimizge "Memleketke baylyq kerek pe?" degen súraqty qoymyz qajet.

IYә, әlemde "bay memleket", "kedey memleket" degen týsinik qalyptasqan. Ol, әriyne, kóptegen kriyteriyler arqyly anyqtalady.

Oghan tabighy resurstar men ekonomika, tehnologiya, әskery quat, ghylym-bilim, mәdeniyet, dәstýr jatady.

Biraq, búl jerde "Osy baylyq kim ýshin, ne ýshin memleketke qajet?" degen taghy bir súraq tuyndaydy.

Oghan bir ghana jauap bar, ol - "Memleketting baylyghy osy memleketti qúryp otyrghan halyq ýshin qajet" degen...

Sebebi, Memleket degenimiz, keng maghynasynda, sol baylyqty halyqtyng iygiligine jaratu tetigi, ne, qúraly ghana!

Sondyqtan, memleketti "bay-kedey" dep ataghanda, mindetti týrde onyng halqynyng baylyghy men soghan say memleketting quattylyghy oida túrady.

Sol sebepten de, kez kelgen Halyq ózining barlyq baylyghyn Memleket әleuetin arttyrugha, jәne, sol arqyly ózining (halyqtyn) bay әri baquatty ómir sýruin qamtamasyz etuge júmyldyrady.

Búl - Memleketting de, ondaghy ómir sýrip jatqan Halyqtyng da ómir sýruining (damuynyn) jeke-dara Sharty, basqasha aitsaq - basty maqsaty bolyp tabylady.

Búl "memlekettik basqaru prinsipteri" arqyly jýzege asady.

Al, eger, osy atalghan "basqaru prinsipteri", yaghni, "Biylik prinsipteri" memleket baylyghyn "halyqtyng baylyghy" dep emes, tek qana "memleket baylyghy" dep sanaytyn bolsa, onda, mindetti týrde. barlyq baylyq tek "memleket baylyghy" bolyp shyghady da, ol baylyq Halyqtyng emes, "memleket" atty qúraldy qolyna ústaghan biyliktin, ne bolmasa, olar qúrghan klandyq toptardyn, ózge de jogharymen baylanysy bar alayaqtardyng "baylyghy" bolyp shygha keledi...

Al, osy jolmen payda bolghan klandar men oligarhiyalyq toptar "memleket baylyghyn" ózderining "jeke baylyghyna" ainaldyru ýshin qoghamda (qogham - halyqtyng ómir sýru formasy) korrupsiyany, sybaylastyqty, jemqorlyqty, zansyzdyqty, neshe týrli azghyndyqty tuyndatady...

Halyqty lay sudaghy soqyr balyqqa ainaldyrady.

Mine, jogharydaghy basty súraqqa jauap beru ýshin, osy mәselelerdi anyqtap alu kerek ekeni osydan kórinedi.

Búdan kóretinimiz, Nazarbaev jýiesining (Nazarbaevtyng da) eng basty qateligi dep "Memleket baylyghy" degen týsinikting mazmúnynan HALYQ degen atributty syzyp tastaghanynda bolyp otyr" der edik!

Nәtiyjesinde - memleket óz aldyna, halyq óz aldyna ómir sýrushi subektilerge ainaldy da, "Memleket" azdaghan toptyng "qúraly" bolyp shygha keldi...

Eng ókinishtisi, sol "azdaghan top" ózderining tek osy memlekette ghana bay bolyp ómir sýre alatynyn týsine almaytynday dengeyde qalghany edi.

Ol klandyq toptar - "baylyqty tek baylyq" dep týsindi...

Sol sebepten, olar memleketshildikten aulaq boldy....

Olar BAYLYQTY TEK MEMLEKET PEN HALYQ ARQYLY QORGhAUGhA BOLATYNYN úqpady, úgha almady!

Ábdirashit Bәkirúly

Abai.kz

13 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1574
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2268
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3576