Ontýstik Qazaqstan oblysynyng 2012 jyldyng qantar-qazan ailarynyng әleumettik-ekonomikalyq damuynyng negizgi qorytyndysy
Ónerkәsip. 2012 jyldyng qantar-qazanynda oblysta 356,4 mlrd. tengege ónerkәsip ónimi óndirildi, naqty kólem indeksi 2011 jyldyng tiyisti kezenining dengeyine - 101,7% qúrady.
Oblystaghy óndirilgen ónerkәsip ónim kólemining 23,9% ýlesin qúraytyn tau-ken óndiru salasynda óndirilgen ónim kólemi - 9,7% artyp, 85,1 mlrd. tengeni qúrady.
Óndeu ónerkәsibi (ýlesi 66,8%) ónimining naqty kólem indeksi - 100,0%, ónim kólemi 238,1 mlrd. tengeni qúrady.
Elektrmen jabdyqtau, gaz, bu beru jәne auany baptauda - 28,4 mlrd. tengeni, búl ótken jyldyng sәikes kezenine 105,9% qúrady.
Sumen jabdyqtau, kәriz jýiesi, qaldyqtardyng jinaluyn jәne taratyluyn baqylauda 4,9 mlrd. tengening ónimi óndirildi, nemese ótken jyldyng sәikes kezenine 82,7% qúrady.
Asa manyzdy ónimderding ishinde maqta talshyghy - 26,3% (57,9 myng tonna), maqta iyirimjibi - 42,0% (3946 tonna), maqta matalary - 26,8% (19,5 mln. sharshy metr), kerosin óndiru - 18,1% (óndirilgeni 222,8 myng tonna), portlandsement - 22,2% (1517,3 myng tonna), elektr energiyasy - 7,8% (1183,8 mln. kVt/sagh) ósti.
Sonymen qatar, benzin óndiru - 1,1% (868,3 myng tonna), qúrylys kirpishteri - 16,8% (94,5 myng m3), beton - 30,1% (484,1 myng tonna) kemidi.
Ónerkәsip. 2012 jyldyng qantar-qazanynda oblysta 356,4 mlrd. tengege ónerkәsip ónimi óndirildi, naqty kólem indeksi 2011 jyldyng tiyisti kezenining dengeyine - 101,7% qúrady.
Oblystaghy óndirilgen ónerkәsip ónim kólemining 23,9% ýlesin qúraytyn tau-ken óndiru salasynda óndirilgen ónim kólemi - 9,7% artyp, 85,1 mlrd. tengeni qúrady.
Óndeu ónerkәsibi (ýlesi 66,8%) ónimining naqty kólem indeksi - 100,0%, ónim kólemi 238,1 mlrd. tengeni qúrady.
Elektrmen jabdyqtau, gaz, bu beru jәne auany baptauda - 28,4 mlrd. tengeni, búl ótken jyldyng sәikes kezenine 105,9% qúrady.
Sumen jabdyqtau, kәriz jýiesi, qaldyqtardyng jinaluyn jәne taratyluyn baqylauda 4,9 mlrd. tengening ónimi óndirildi, nemese ótken jyldyng sәikes kezenine 82,7% qúrady.
Asa manyzdy ónimderding ishinde maqta talshyghy - 26,3% (57,9 myng tonna), maqta iyirimjibi - 42,0% (3946 tonna), maqta matalary - 26,8% (19,5 mln. sharshy metr), kerosin óndiru - 18,1% (óndirilgeni 222,8 myng tonna), portlandsement - 22,2% (1517,3 myng tonna), elektr energiyasy - 7,8% (1183,8 mln. kVt/sagh) ósti.
Sonymen qatar, benzin óndiru - 1,1% (868,3 myng tonna), qúrylys kirpishteri - 16,8% (94,5 myng m3), beton - 30,1% (484,1 myng tonna) kemidi.
Auyl sharuashylyghy. 2012 jyldyng qantar-qazanynda auyl sharuashylyghynyng jalpy ónim kólemi, qoldanystaghy baghada, 199,9 mlrd. tengeni qúrady, búl ótken jyldyng sәikes kezenimen salystyrghanda 1,5% - gha kemigen. Onyng ishinde mal sharuashylyghy - 95,8 mlrd. tenge (101,8%), egin sharuashylyghy - 103,2 mlrd. tengeni (96,0%) qúrady (Auyl sharuashylyghy basqarmasynyng mәlimetine sәikes, egin sharuashylyghynyng kemu sebebi aua-rayynyng qolaysyzdyghynan kýzdik jәne jazdyq dәndi daqyldardyng tolyq kólemde egilmeui esebinen oryn aldy (ótken jyly qys mezgilining erte bastalyp, kóktem mezgilining kesh shyghuy jәne qúrghaqshylyq boluy).
Oblystyng auylsharuashylyq tauar óndirushileri 139,7 myng tonna - mal jәne qús etin (tiri salmaqta), nemese 2011 jyldyn tiyisti kezenine - 103,2%, sýt - 571 myng tonna, nemese 100,6%, júmyrtqa - 236 mln. dana, nemese 104,6% óndirdi.
2012 jyldyng 1 qarashasynda oblystaghy sharuashylyqtardyng barlyq sanattaryndaghy iri qara mal sany - 902,1 myng basty, nemese ótken jyldyng sәikes kezenine - 101,3%, qoy - 3708,3 myng bas, nemese 101,2%, eshki - 393,7 myng bas, nemese 95,0%, jylqy - 198,7 myng bas, nemese 108,0%, týie - 21 myng bas, nemese 103,2%, shoshqa - 50,1 myng bas, nemese 110,6%, qús sany - 2409,4 myng bas, nemese 96,3% qúrady.
Kólik jәne baylanys. 2012 jyldyng qantar-qazanynda jedel derekter boyynsha, temir jol kóliginen basqa, oblysta barlyq kólik týrlerimen 98,5 mln. tonna jýk jәne 1778,5 mln. jolaushy tasymaldanghan, nemese ótken jyldyng tiyisti kezenine - tiyisinshe, 121,5% jәne 125,5% qúrady.
Áue kóligimen jýk tasymaldau - 11,0%-gha, jolaushylar tasymaldau - 24,4%-gha artyp, 502 tonna jýk jәne 934,2 myng jolaushy tasymaldandy.
2012 jyldyng qantar-qazanynda baylanys kәsiporyndary 7124,2 mln. tengege qyzmet kórsetken, búl 2011 jyldyng qantar-qazanymen salystyrghanda 3,2% artyq. Halyqqa kórsetilgen qyzmetting ýlesi 70,4% qúrady.
Tabys kóleminde basym ýles - jergilikti telefon baylanysyna (40,8%), halyqaralyq jәne qalaaralyq telefon baylanysyna (18,2%), internet - 29,8% tiyesili.
Shaghyn kәsipkerlik. 2012 jyldyng 1 qarashasynda oblys rynogynda belsendi júmys isteytin shaghyn kәsipkerlik subektilerining sany 114,5 myng birlikti, nemese ótken jyldyng sәikes kezenine 92,3% qúrady.
Shaghyn kәsipkerlik subektilerining shygharghan ónimi (tauarlary, kórsetken qyzmeti) 377,4 mlrd. tengeni (99,6%), júmyspen qamtylghandar sany 287,8 myng adamdy qúrady (96,5%).
Investisiya salasy. 2012 jyldyng qantar-qazanynda oblys ekonomikasyn damytugha, baghalau esebimen negizgi qorgha 215,3 mlrd. tenge investisiya baghyttaldy, nemese 2011 jyldyn tiyisti kezenine - 102,9% qúrady.
Negizgi investisiyalyq salymdardy shaghyn kәsiporyndar jýzege asyrghan, olardyng kólemi 110,1 mlrd. tengeni (51,1%), nemese - 105,6% qúrady.
Respublikalyq budjet qarjylarynyng ýlesi 24,0%, nemese 51580 mln. tenge, jergilikti budjet qarjylarynyng ýlesi 15,8%, nemese 34004,6 mln. tenge, menshikti qarajattar ýlesi 42,7%, nemese 91886,2 mln. tenge, qaryz qarajaty - 12,2%, nemese 26367,2 mln.tenge, sheteldik qarajattar - 5,3%, nemese 11469,4 mln.tenge qúrady.
Investisiya salymdarynyng basym salalary ónerkәsip, kólik jәne qoymalau bolyp tabylady, investisiyalardyng jalpy kólemindegi olardyng ýlesi, tiyisinshe 46,9% jәne 23,4% qúrady.
Túrghyn ýy qúrylysyn damytu. 2012 jyldyng qantar-qazanynda túrghyn ýy qúrylysyna 11019,1 mln. tenge investisiya baghyttalghan, búl 2011 jyldyng sәikes kezeninen 1,3 esege artyq.
Paydalanugha berilgen túrghyn ýiding jalpy alany 273,7 myng sharshy metrdi qúrady. 2012 jyldyng qantar-qazanynda paydalanugha berilgen túrghyn ýiding naqty kólem indeksi ótken jyldyng sәikes kezenine 161,1% qúrady.
Syrtqy sauda. 2012 jyldyng qantar-qyrkýieginde oblystyng syrtqy sauda ainalymynyng kólemi 3325,8 mln. AQSh dollaryn nemese 2011 jyldyng sәikes kezenine 118,6%-dy qúrady, onyng ishinde eksport, tiyisinshe - 2550,2 mln. AQSh dollary nemese 125,4%, import - 1075,6 mln. AQSh dollary nemese 106,3% qúrady.
Eksporttyng tauarlyq qúrylymynda (Kedendik Odaqtyng elderinsiz) negizgi ýlesti miyneraldy ónimder (75,2%), importta - mashinalar, jabdyqtar, kólik qúraldary, priborlar men apparattar (36,3%), himiya jәne sonymen baylanysqan ónerkәsip salalarynyng ónimderi (17,0%) oryn alady.
Salyqtyq-budjettik sala. 2012 jyldyng qantar-qazanynda memlekettik budjetke týsken salyqtar men basqa tólemderding kólemi 145,6 mlrd. tengeni, nemese jospargha - 97,8%, ótken jyldyng sәikes kezenine - 86,2% qúrady.
Respublikalyq budjet 94,5 mlrd.tengeni (búl týsimderding jalpy kólemining - 64,9%), nemese, jospargha - 96,0%, ótken jyldyng sәikes kezenine 76,0% qúrady.
Jergilikti budjetke 51,2 mlrd. tenge týsip, jospargha - 101,4% jәne 2011 jyldyng sәikes kezenine -114,4% artty.
Aqsha-nesie sayasaty. 2012 jylghy 1 qazangha ekinshi dengeyli banktermen 135,6 mlrd. tenge kóleminde nesiyeler berildi, búl 2011 jyldyng sәikes kezenimen salystyrghanda 1,5 esege artyq, onyng ishinde ipotekalyq nesiyelendiruge 4,5 mlrd. tenge nesie berildi, nemese ótken jyldyng tiyisti kezeninen 1,8 esege artty.
Shaghyn jәne orta kәsipkerlikti damytugha berilgen nesiyelerding kólemi 22,8 mlrd.tengeni qúrap, 2011 jyldyng sәikes kezenimen salystyrghanda 1,4 esege artty.
Ekinshi dengeydegi bankter nesiyesi negizinen - jeke túlghalargha tútynu maqsatynda nesie salymdarynyng jalpy kólemining 45,5%, ónerkәsipke - 17,2%, sauda salasyna - 17,4%, auyl sharuashylyghyna - 0,6%, qúrylysqa - 8,0%, kólikke - 6,9% jәne basqa da salalargha - 4,4% berilgen.
Oblys bankterindegi halyq salymynyng kólemi 83,4 mlrd. tengeni, nemese 2011 jyldyng sәikes kezenine 126,4% qúrady.
Halyq salymdarynyng basym bóligi (74,8%) últtyq valutada.
Baghalar. 2012 jyldyng qazanynda oblysta tútynu baghalarynyng indeksi 2011 jyldyng jeltoqsanyna 104,6% qúrady. Azyq-týlik tauarlary 3,4%-gha, azyq-týlik emes tauarlary 3,2%-gha, aqyly qyzmetter 7,5%-gha qymbattady.
Naryqtaghy bagha ósimi júmyrtqagha- 5,2%, et jәne et ónimderinde - 1,4%, makaron ónimderine jәne shәigha - 2,7%, sement - 2,9%, kiyim jәne ayaq kiyim - 0,6% bayqaldy.
Aqyly qyzmetter salasynda bala-baqsha aqysy - 27,9%, tabighy gaz - 17,3%, qalalyq avtobustaghy jol aqysy - 11,1%, taksy - 8,7%, kiyimdi jóndeu, tigu, tazalau - 4,9%, súlulyq salony jәne shashtaraz - 4%, ayaq-kiyimdi jóndeu - 1,5% qymbattady. Qalaaralyq baylanys 2% tómendedi.
Halyqty әleumettik qorghau. 2012 jyldyng basynda az qamtamasyz etilgen azamattardyng sany 13715 adamdy, nemese oblys halqynyng - 0,5% qúrady. 2012 jyldyng 1 qarashasyna olardyng sany 45,7% kemip, 7443 adamdy nemese oblys halqynyng 0,3% qúrady.
2012 jyldyng 1 qarashasyna 17,2 myng azamatqa 142,4 mln.tengege atauly әleumettik kómek kórsetildi nemese ótken jyldyng tiyisti kezenimen salystyrghanda 8,4 myng adamgha nemese 47,4 mln.tengege kemidi.
18 jasqa deyingi 220,2 myng balagha 2593,7 mln.tenge jәrdemaqy tólendi. Ol ótken jyldyng tiyisti kezeninen 6,5 myng adamgha jәne 215,1 mln.tengege artty.
Túrghyn ýy kómegi 8439 otbasygha 148,7 mln.tengeni qúrady, ol ótken jyldyng sәikes kezenimen salystyrghanda 2683 otbasygha jәne 64,8 mln. tengege artty.
Demografiya. 2012 jyldyng 1 qyrkýiegine oblys halqynyng sany 2667 myng adamdy qúrady, (2011 jyldyng 1 qazanyna - 2609,8 myng adam) onyng 1044 myny qala halqy (39,1%), 1623 myny - auyl halqy (60,9%).
Júmyspen qamtu. 2012 jyldyng II toqsanynda oblysta ekonomikalyq túrghydan belsendi halyq sany 1242,6 myng adamdy, júmyssyzdar - 69,1 myng adamdy, jalpy júmyssyzdyq dengeyi - 5,6% qúrady.
Aghymdaghy jyldyng 1 qarashasyna júmysqa ornalastyrugha ótinish bildirgen 53,6 myng júmyssyzdyng - 48,7 myny, nemese 90,8% júmyspen qamtu organdary arqyly júmysqa ornalastyryldy. Aqyly qoghamdyq júmystargha 9954 resmy tirkelgen júmyssyzdar tartyldy.
Halyqtyng tabysy. 2012 jyldyng qantar-qyrkýieginde oblys halqynyng orta eseppen jan basyna shaqqandaghy atauly aqshalay tabysy 276963 tengeni qúrap, 2011 jyldyng qyrkýiegimen salystyrghanda 13,1%-gha artty. Naqty aqshalay tabysynyng indeksi 108,2% qúrady.
Densaulyq saqtau. 64 nysannyng qúrylysy men qayta jóndeu júmystaryna budjetten 5886,7 mln.tenge qarastyrylghan, 2012 jyldyng 1 qarashasyna onyn 3654,5 mln.tengesi iygerildi.
Oblystyq budjetten 26 nysannyng kýrdeli jóndeu júmystaryna 3122,7 mln. tenge, 28 nysannyng JSQ әzirleu ýshin - 42,3 mln. tenge qaralghan.
Densaulyq saqtau mekemelerining materialdyq-tehnikalyq bazasyn jaqsartu maqsatynda, respublikalyq budjetten - 529,1 mln. tenge, oblystyq budjetten - 4166,9 mln. tenge, onyng ishinde 59,9 mln. tengesi 3 medisinalyq kolledjge qarastyrylyp otyr. 2012 jyldyng 1 qarashasyna barlyghy 7191,2 mln. tengesi iygerildi.
Densaulyq saqtau salasynyng jelisi 908 memlekettik mekemelerden qúralady, onyng ishinde: 107 - auruhana, 251 - ambulatorly-emhanalyq mekeme, 462 - medisinalyq punkt, 71 - felidsherlik-ambulatoriyalyq punkt, 17- basqalar.
Bilim beru. Oblysta 104,8 myng tәrbiyelenushisi bar 1039 mektepke deyingi tәrbie beru mekemeleri júmys isteydi, onyng 476-y balabaqsha, 563-i shaghyn ortalyqtar.
Balalardyng mektepke deyingi bilimmen qamtamasyz etilui (1 jastan 6 jasqa deyin) - 32,3%, «Balapan» baghdarlamasy (3 jastan 6 jasqa deyin) boyynsha - 56,0% qúrady.
2011-2012 oqu jylynda jalpy bilim beru mektepteri men mektep-internattarynyng sany - 1045, ondaghy oqushylar sany - 534,2 myng adamdy, onyng ishinde jekemenshik mektepter sany - 7 ondaghy oqushylar sany - 1,8 myndy qúrady.
Oblys boyynsha baylanys jýielerine 1018 mektep qosylghan, onyng ishinde 828- auyl mektepteri. Oblys boyynsha Internet jýielerine 1009 mektep qosylghan, onyng ishinde 819- auyl mektepteri.
Oblys mektepteri 37,6 myng birlik kompiuterlik tehnikamen jabdyqtalghan, nemese bir kompiuterge 14,2 oqushydan keledi.
Sputniktik oqu telearnalary arqyly qashyqtyqtan oqytu jýiesine 338 mektep qosylghan. Oblys mektepteri 431 mulitiymediyalyq-lingafondyq kabiynettermen jabdyqtalghan jәne 366 mektepke 1333 interaktivti taqtalar ornatylghan.
Orta bilimdi mamandar dayarlaumen 13,1 myng oqushysy bar 27 kәsiptik liyseyler ainalysady. Sonymen qatar, 72 kolledj (onyng ishinde 18 - memlekettik) júmys isteydi. Kolledjderding jalpy kontingenti 62,54 myng oqushyny (memlekettik - 28,8 myng oqushy) qúrady.
Oblysta joghary bilikti mamandar dayarlaumen 14 jogharghy oqu orny (onyng ishinde 4 - memlekettik) ainalysady. Olarda 77,7 myng studentter, onyng ishinde 39,1 myng student - memlekettik jogharghy oqu oryndarynda oqidy.
Mәdeniyet. Oblysta 750 mәdeniyet jәne óner mekemeleri qyzmet etedi. Onyng ishinde: 433 kitaphana, 13 - múrajay, 272 - klubtyq mekeme (mәdeniyet ýileri, klubtar, avtoklubtar), 8 - teatr, 12 - demalys sayabaghy, 1 - sirk jәne t.b. halyqqa mәdeny qyzmet kórsetude.
Sport. Oblysta 4698 - sport ghimarattary, onyng ishinde 21 - stadion, 3495 - jazyq-alanshalyq ghimarattar halyqtyn, onyng ishinde oqityn jastardyng arasynda kópshilik sporttyq-sauyqtyru júmystaryn jýrgizuge mýmkindik beredi. Dene shynyqtyru jәne sportpen shúghyldanushylardyng sany 398,8 myng adamdy nemese oblys halqynyn 15% qúrady.