Asqar AQTILEU. Aqtóbede auyr ónerkәsip payda bolady
«Aqtóbe manynda metallurgiyalyq zauyt qúrylysy qarqyn almaq. Zauyt japondyq Iron Nagget Exchange kompaniyasynyng shoyyn óndirisi tehnologiyasyn paydalanady», - dep mәlim etti tilshilerge bergen súhbatynda SBS Steel JShS diyrektory Marat Ibragimov. Onyng aituynsha, óndiris ornynyng quattylyghy jylyna 500 myng tonna týiirshiktelgen shoyyn ónimin qúrauy mýmkin. Kýnshyghys elining janashyldyghy ekologiyalyq túrghyda taza, uaqyt jaghynan alghanda óndiris barysynda rudadan temirdi alghanda nebary 10 minut uaqyt ketedi. Atalghan tehnologiya boyynsha metallurgiyalyq temirden qaldyqtardy ajyrata otyryp, qúramy taza temirden túratyn týiirshikterdi alugha bolady. Aqyrghy ónim, Marat Ibragimovtyng aituynsha, qúramynda 96-98 payyz temirding ýlesi bar joghary sapaly týiirshiktelgen shoyyn bolmaq.
Óz kezeginde metallurgiyalyq zauytty Japoniyanyng Iron Nagget Exchange kompaniyasynyng salatyny jóninde tayauda Elbasy Núrsúltan Nazarbaevpen bolghan kezdesuinde kompaniya preziydenti әri bas atqarushy diyrektory, tehnologiyany oilastyrushy Tokuyya Negamy mәlimdegen edi. Onyng sózine qaraghanda, osyghan úqsas zauyt býginde Amerikanyng Minnesota shtatynda salynyp jatyr.
«Aqtóbe manynda metallurgiyalyq zauyt qúrylysy qarqyn almaq. Zauyt japondyq Iron Nagget Exchange kompaniyasynyng shoyyn óndirisi tehnologiyasyn paydalanady», - dep mәlim etti tilshilerge bergen súhbatynda SBS Steel JShS diyrektory Marat Ibragimov. Onyng aituynsha, óndiris ornynyng quattylyghy jylyna 500 myng tonna týiirshiktelgen shoyyn ónimin qúrauy mýmkin. Kýnshyghys elining janashyldyghy ekologiyalyq túrghyda taza, uaqyt jaghynan alghanda óndiris barysynda rudadan temirdi alghanda nebary 10 minut uaqyt ketedi. Atalghan tehnologiya boyynsha metallurgiyalyq temirden qaldyqtardy ajyrata otyryp, qúramy taza temirden túratyn týiirshikterdi alugha bolady. Aqyrghy ónim, Marat Ibragimovtyng aituynsha, qúramynda 96-98 payyz temirding ýlesi bar joghary sapaly týiirshiktelgen shoyyn bolmaq.
Óz kezeginde metallurgiyalyq zauytty Japoniyanyng Iron Nagget Exchange kompaniyasynyng salatyny jóninde tayauda Elbasy Núrsúltan Nazarbaevpen bolghan kezdesuinde kompaniya preziydenti әri bas atqarushy diyrektory, tehnologiyany oilastyrushy Tokuyya Negamy mәlimdegen edi. Onyng sózine qaraghanda, osyghan úqsas zauyt býginde Amerikanyng Minnesota shtatynda salynyp jatyr.
Jalpy, Aqtóbe oblysynda, Múghaljar audanynyng Qandyaghash qalasynda zauyt qúrylysy bastalyp ketti deuge de bolady. Búl turaly SBS Steel JShS-ting qoghammen baylanys jónindegi bólimi habarlady. Negizgi qúrylys júmystary jobany qarjylandyru júmystary bastalysymen tamyz aiynda qolgha alyna bastaydy. Tayauda Ýkimetting osy jobany qoldau jónindegi sheshimi qabyldanghany belgili. sóitip, Qazaqstan jaghy júmystyng belgili auqymyn qarjylandyratyn bolyp kelisti. Onyng ishinde zauyt aumaghyndaghy 42 shaqyrym temirjol qúrylysy, kәsiporyndy elektr kózimen qamtamasyz etetin elektr jetkizu jelisi, avtojol qúrylystary qarastyrylghan. Búl óz kezeginde jobanyng qúnyn 450 million dollardan 380-390 million dollargha deyin tómendetuge mýmkindik berdi. Qarajat SBS Steel JShS qúryltayshylary men Qazaqstan Damu banki tarapynan bolady.
Ayta keteyik, bastapqyda keshen ayasynda ózining jeke 180 MVt-tyq gazturbinalyq stansysy qúrylysynyng jobasyn da oilastyrypty. Saraptay kele, energetikalyq tәuelsizdikti qamtamasyz etu tiyimsiz ekendigine kóz jetkizgen. Kәsiporynnyng júmysyna qajetti 12-15 MVt elektr energiyasyn KEGOC-tan tikeley tartyp alugha da bolatynyn der kezinde týsingen.
Alghashqy ónim qúrylys bastalghannan keyin ýsh jyldan song alynady. Alayda zauyt basshylyghy, mýmkindik bolsa, erterek alugha da qúlshynys tanytyp otyrghandyghyn jasyrmaydy. Bir jaghynan alghanda, tútynu naryghy da ónimdi tezirek alugha mýddeli. Óz kezeginde SBS Group toby marketing bólimining diyrektory Svetlana Obuhovanyng habarlauyna qaraghanda, japon seriktesteri zauyttyng barlyq ónimin satyp alugha әzir. Degenmen óndiris orny ónimning belgili mólsherin Resey tútynushylaryna jetkizu jaghy da qarastyrylyp otyr. Tútynu naryghy túraqty bolady dep kýtilude. Ári osynyng esebinen bolat óndirisimen ainalysatyn metallurgiyalyq kәsiporyndar da tútynylatyn energiya kózin 20 payyzgha ýnemdey alady.
Jana zauyt jaqyn arada gazdy da óndiretin bolady. Janajol múnay ken ornynan tartylatyn kógildir otyn tabighy gazdan ýsh esege arzangha shyqqaly otyr. Al shiykizat Sarybay-Sokolov ken ornynan jetkizilmek. Kompaniya diyrektory Marat Ibragimov sonday-aq Aqtóbe oblysyndaghy ken oryndaryn da paydalanu mýmkindikterin qarastyryp jatqandyqtaryn aitady. Mysaly, Aqtóbeden 140 shaqyrym jerdegi Ontýstik Verikovskiy ken ornynyng ónimi jana zauyt ýshin taptyrmas shiykizat kózi boluy mýmkin. Al bolashaqta osyghan úqsas quattylyghy 500 myng tonnany qúraytyn eki joba qúrylysy qolgha alynady dep josparlanypty.
Jalpy, Aqtóbede boy kótergeli otyrghan qara metallurgiyadaghy ýshinshi buyn tehnologiyany paydalanatyn kәsiporyn әlem boyynsha ekinshi zauyt eken. Birinshisi AQSh-ta salynyp bitkeli jatyr.
Ayta keteyik, SBS Steel JShS-i múnday auqymdy jobany «Qazaqstannyng 30 korporativti kóshbasshy» jәne «Samúryq-Qazyna» ÚÁQ» AQ investisiyalyq baghdarlamalar ayasynda qolgha alghaly otyr. 480 million dollar kólemindegi zauyttyng jalpy qúnynyng 384 million dollary «Qazaqstan damu banki» AQ tarapynan qarjylandyrylmaq. Qalghan 96 million dollar kólemindegi investisiyany SBS Steel JShS qúryltayshylarynyng esebinen ótelmek.
«Alash ainasy» gazeti, 30.07.2009